hind

Kurmancî

Hoker

hind

1. ewqas, qas, qend, qender, miqdar, mêjer, çi hinde, mîna vê / wê (biçûk / mezin / baş / xirab û hwd)

   Hind mezin e ku nikarim hilgirim.

2. Ew yek, ew tişt, ew.

   Ji ber hindê ez nayêm. (Ji ber wê yekê ez nayêm. / Sedema nehatina min ew e.)

3. cem, bal, nik, def, rex

   Ez diçim hindê diya xwe.

   Ez nika li hindê hevalê xwe hêja me.

Ji wêjeya klasîk

• Teklîf kirin hemî bi merdan
  Xaqan bi xwe hind wê kemîn bû
  Fexfûr ji xwanê kaseçîn bû — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Etîmolojî

Hevrehên din yên kurmancî hinde, hindî, zazakî hondê, soranî ewende, partî ewinde, ji hin- (ew, wê, wî) wek di hingê (wê gavê) de + -nd (miqder, qeder, qas, qiyas) wek di çend de, ji zimanên îranî.

Jê

• hinda
• hinde
• hindî

Werger

• Farisî: ^?خیلی‎ → fa
• Îngilîzî: ^?destination → en
• Tirkî: ^?hindistan → tr, ^?nezd → tr, ^?nezt → tr, ^?yan → tr

Navdêr

hind mê

1. rex, alî, hêl, teref
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. hindav, raser, jor, ser
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

• hinda
• hindav

Etîmolojî

Yekser yan bi rêya ermeniya kevn ընդ (ənd) ji proto-hindûewropî *h₂énti (beramber, hevber, ber, nêzîk, li rex, li aliyê), hevreha sanskrîtî अन्ति (anti), yûnaniya kevn ἀντί (antí), latînî ante, toxarî B ante, albanî ende, hîtîtî hanza, îngilîzî and, almanî und, danmarkî end, holendiya kevn ende, holendiya nû en, norwecî enn, swêdî än... Yan jî hevreha farisî عند‎ ('ind)... hemû ji erebî عند‎ ('inde: li ber, li rex, li nêzîk), hevreha maltayî għand. Ji eynî rehê proto-hindûewropî bi rêya yûnanî: antî-

Jê

• hindav
• hindavî

Navdêr

hind mê

1. Binêre Hindistan.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Estonî

Navdêr

hind

1. biha, nirx, fiyet, heq
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên biha hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Bilêvkirina nêzîk bi kurmancî: ~ haynd (agahdarî)
• Deng (DYA)^ⓘ

Rengdêr

hind

1. paşîn: beşê dawî ji laşî (bi giştî bo ajalan tê gotin)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)