gav

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ɡɑːv/
• Kîtekirin: gav

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gav	gav
Îzafe	gava	gavên
Çemandî	gavê	gavan
Nîşandera çemandî	wê gavê	wan gavan
Bangkirin	gavê	gavino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gavek	gavin
Îzafe	gaveke	gavine
Çemandî	gavekê	gavinan

Şûna gava kesekî.

gav mê

1. livîneke kurt bi piyan ango lingan, rakirina piyekî ango lingekî û danîna wî piçekê pêşvetir

   Çend gavan virve were.

2. dûrahiya bi qasî gavekê

   Bi bîst gavan dikarî xwe bigihînî mala me.

3. meşek pirr kurt

   Ji vir ta wir gavek e.

4. qonax yan merhele

   Gava sêyem di projeya me de.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: گاڤ‎

Herwiha

• gam

Hevmane

• (gava piyan) pêngav

Jê

• (Lêker) gav dan
• (Lêker) gav kirin
• (Navdêr) gavdan
• (Navdêr) gavkirin
• gava ku
• gavandin
• gav avêtin
• gav bi gav
• gavîn
• pêngav
• vê gavê: niha
• wê gavê: hingê

Ji mitrekê kêmtir.

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *gʷem- (“hatin”), proto-îranî *gam ("hatin") > *ga-man- ("gav"), têkildarî gamen- ("gav") ya avestayî, gam ya farisî û zazakî, gaw ya soranî, गच्छति (gachhati) ya sanskrîtî, gimti ("zan") ya lîtwanî, come ("hatin") ya îngilîzî, kommen ("hatin") ya almanî û komma ("hatin") ya swêdî...

Çavkanî: Cheung p.100, Horn p.198, Lubotsky

Hevreh: zeman, amayene ya zazakî, peyamber | Pokorny: 463

Bi zaravayên din

• Soranî: gaw, hengaw
• Kurdiya başûrî: gam
  • Şêxbizinî: gam
• Hewramî: gam
• Zazakî: gam

Werger

pêngav, qedem

• Albanî: hap → sq n
• Almanî: Schritt → de n
• Avarî: гали (gali)
• Azerî: addım → az
• Baskî: urrats
• Başkîrî: аҙым (aðïm)
• Belarusî: крок n (krok), шаг n (šah)
• Belûçî: قدم‎ (qadam), گام‎ (gám)
• Bulgarî: стъ́пка → bg m (stǎ́pka), кра́чка → bg m (kráčka)
• Burmayî: အလှမ်း → my (a.hlam:)
• Çamicuroyî: tepane
• Çekî: krok → cs n
• Çînî:

  Mandarînî: 步 → zh (bù)

• Dalmatî: puas n
• Danmarkî: trit nt
• Endonezyayî: langkah → id
• Erebî: خُطْوَة‎ m (ḵuṭwa), خَطْوَة‎ m (ḵaṭwa)

  Erebiya misrî: خطوة‎ m (ḵaṭwa)

  Erebiya fasî: خطوة‎ m (ḵaṭwa)

• Ermenî: քայլ → hy (kʻayl)
• Esperantoyî: paŝo
• Estonî: samm
• Farisî: قَدَم‎ → fa (qadam)
• Ferî: fet nt, stig nt
• Fînî: askel → fi
• Fransî: pas → fr n
• Friyolî: pas n
• Galîsî: paso n
• Gurcî: ნაბიჯი (nabiǯi)
• Hindî: पद → hi n (pad), क़दम n (qadam)
• Holendî: stap → nl n
• Îbranî: צַעַד‎ → he n (tsá'ad)
• Îdoyî: pazo → io
• Îngilîziya kevn: stæpe n
• Îngilîziya navîn: steppe
• Îngilîzî: step → en
• Îngriyî: harkkamus
• Îtalî: passo → it n
• Îzlendî: skref nt
• Japonî: 足取り → ja (あしどり, ashidori), ステップ → ja (suteppu)
• Javayiya kevn: langkah
• Javayî: jangkah → jv
• Katalanî: pas → ca n, passa → ca m
• Keçwayî: thatki
• Kirgizî: адым → ky (adım)
• Koreyî: 걸음 → ko (georeum)
• Kornî: kamm n
• Latgalî: sūļs
• Latînî: passus → la n, gradus → la n
• Latviyayî: solis n
• Lawsî: ກ້າວ → lo (kāo)
• Lîtwanî: žingsnis → lt n
• Lombardî: pass n
• Makedonî: чекор n (čekor)
• Manksî: kesmad n, caskeim m
• Mecarî: lépés → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: алхаа → mn (alhaa), алхам → mn (alham)

• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: skritt → no nt

• Oksîtanî: pas → oc n
• Oygurî: قەدەم‎ (qedem)
• Ozbekî: qadam → uz, odim → uz
• Peştûyî: قدم‎ → ps n (qadam)
• Plodîşî: Schrett n
• Polonî: krok → pl n
• Portugalî: passo → pt
• Qazaxî: қадам (qadam)
• Romancî: pass n
• Romanyayî: pas → ro n
• Rusî: шаг → ru n (šag)
• Sanskrîtî: पद → sa nt (pada)
• Sardînî: passu
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ко̏ра̄к n

  Latînî: kȍrāk → sh n

• Slovakî: krok n
• Slovenî: korȃk n
• Spanî: paso → es n
• Swahîlî: hatua → sw
• Swêdî: steg → sv nt
• Tacikî: қадам → tg (qadam)
• Tayî: ก้าว → th (gâao)
• Teterî: адым → tt (adım)
• Tirkî: adım → tr
• Tirkmenî: ädim
• Urdûyî: قَدَم‎ n (qadam), پَد‎ n (pad)
• Ûkraynî: крок → uk n (krok)
• Venîsî: paso n, pas n
• Viyetnamî: bước → vi
• Weylsî: cam → cy n
• Ximêrî: ជំហាន → km (cumhaan)
• Yakanî: tekang
• Yidîşî: שריט‎ n (shrit)
• Yûnanî: βήμα → el nt (víma)

  Kevn: βάσις m (básis)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

gav mê

1. dem, çax, wext, zeman, kat

   Gava ku ez hatim, tu ne li malê bûyî.

   • Gava Ferzend çav li çente ket, destê xwe dirêjî wî kir û jê xwest. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
2. bîsk, kêlîk, kurtedem, demek kurt

   Were gavekê rûne.

   • Dibêjim wer cebel bit ew
     Bi ker bit wê di gavê da
     Heçî firqet nedî hicran — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Etîmolojî

Têkildarî geh, -ga / -ge ya soranî, گاه (-gah) ya farisî, gah ya pehlewî, gaθu- ya farisiya kevn, -gatu ya avestayî, गात (gatu) ya sanskrîtî, гать (gati: rêk) ya rusî, гат/gat ya sirbî, hať ya slovakî, hemû ji proto-hindûewropî ... . գահ (gah) ya ermenî ji zimanekî îranî hatiye deynkirin. Bo V di kurmancî de beramberî H di farisî de, bidin ber kurmancî kovî/kûvî û kevn miqabilî farisî کوهی‎ (kuhî) û کهنتر‎ (kohan).

Jê

• vê gavê, vê gavkê
• wê gavê, wê gavkê

Werger

dem, wext, zeman — binêre dem

bîsk, kêlîk, kurtedem — binêre bîsk

Danmarkî

Lêker

gav

1. dema borî ji lêkera ge (dan)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Romanî

Navdêr

gav nêr

1. (erdnîgarî) gund
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Swêdî

Lêker

gav

1. dema borî ji lêkera ge (dan)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)