[go: up one dir, main page]
Wîkîferheng

dest

 Binêre herwiha: deşt

Kurmancî

biguhêre

Bilêvkirin

biguhêre
biguhêre
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dest dest
Îzafe destê destên
Çemandî destî destan
Nîşandera çemandî wî destî wan destan
Bangkirin desto destino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî destek destin
Îzafe destekî destine
Çemandî destekî destinan
 
dest (bi wateya teng)
 
dest (bi wateya berfireh)

dest nêr, t-ya nerm

  1. organê balekirinê anku pelandinê, tilî û kef bi hev re, herdu beşên leşî yên ku li milî ji leşî vediqetin(yên mirovan her yek ji wan xwedî pênc tilan, kefekê, zendekê û enîşkekê ye):
    • Paşî hingê Xaliqê her sûretê / çêkirî Adem bi destê qudretê — (Mela Hisênê Bateyî: Mewlûd)
    • ... jinek tê silavê li Rêberî dike û nameyekê dike destê wî û ji wê derê dûr dikeve. — (Sidqî Hirorî: Ez û Delal, roman, 2007)
  2. destpêk
    • Dema vegerê hat û parêzer ji vî qasî pê ve ti agahî bi xwe re nebir ser nivîna xwe ya mezin û tarî, a ku di nav wê de geh bir vî alîyî û geh bir wî alîyî, ji ber şeveqa tarî heta ber destê sibehê. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 20, ISBN 978-605-2246-80-1)
  3. alî, rex, hêl, al, teref:
    destê rastê, destê çepê
  4. taxim, deste:
    Wî destekî cilên nû min kirî.
  5. beşên balekirinê yên heywanan

Bi alfabeyên din

biguhêre

Herwiha

biguhêre

Çemandî

biguhêre

Jornav

biguhêre

Jêrnav

biguhêre

Jê

biguhêre

Etîmolojî

biguhêre

Hevreha soranî دەست‎ (dest) û دەس‎ (des), goranî/hewramî des, zazakî dest, belûçî دست‎‎ (dest), partî dest, farisî دست‎‎ (dest), tacikî даст (dast), farisiya navîn 𐭩𐭣𐭤‎‎ (dest), hexamenişî 𐎭𐎿𐎫 (d-s-t /deste-/), avestayî 𐬰𐬀𐬯𐬙𐬀‎‎ (zasta, /zeste-/), bextiyariya kevn λιστο (listo), peştûyî لاس‎‎ (las), sankrîtî हस्त (hásta), punjabî ਹਸਤ (hast), hindî हाथ (hāth), lîtwanî (pa)žastìs, albanî dorë, bretonî û îrlendî dorn, toxarî tsar, ermeniya kevn ձեռն (jeṙn), ermeniya niha ձեռք (jeṙkʿ), yûnaniya kevn χείρ (xeír), latînî hostia (qurbanî, diyarî, "ya ku bi destan tê dan")... hemû ji proto-hindûewropî **ǵʰes- (dest; bi destan dan/birin).

Di şaxên din yên zimanên hindûewropî de hinek peyvên ji rehên cuda tên bikaranîn, bo nimûne: îngilîzî hand, fransî main û rusî рука (ruka) ku ne hevrehên peyva kurdî dest û ne jî hevrehên hev in.

Çavkanî
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/

Werger

biguhêre

Îngilîzî

biguhêre

Kurtenav

biguhêre

dest

  1. Kurteya destination.
Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=dest&oldid=5995750" hatiye standin.