’O sole mio

"’O sole mio" (Үлгі:IPA-nap) — әлемге әйгілі неаполитандық ән, 1898 жылы жазылған. Оның сөзін Джованни Капурро жазған, ал музыкасын Эдуардо ди Капуа және Альфредо Mazzucchi (1878-1972) шығарған.^[1]

"’O sole mio" басқа да нұсқалары бар, бірақ бұл, әдетте, ән неаполитан тілінде түпнұсқасында. ’O sole mio бұл стандартты итальян Il mio sole неаполитан баламасы, сөзбе-сөз "менің күнім" деп аударылады.^[2]

Мәтін

Неаполитанша айтылуы^[3]^[4]^[5]^[6]	Ағылшынша аудармасы^[7]^[8]
Che bella cosa na jurnata ’e sole, n’aria serena doppo na tempesta! Pe’ ll’aria fresca pare già na festa... Che bella cosa na jurnata ’e sole. Қайырмасы Ma n’atu sole cchiù bello, oi ne’,^[9] ’o sole mio sta nfronte a te! ’o sole, ’o sole mio sta nfronte a te, sta nfronte a te! Lùceno ’e llastre d’’a fenesta toia; ’na lavannara canta e se ne vanta e pe’ tramente torce, spanne e canta, lùceno ’e llastre d’’a fenesta toia. Қайырмасы Quanno fa notte e ’o sole se ne scenne, me vene quasi ’na malincunia; sotto ’a fenesta toia restarria quanno fa notte e ’o sole se ne scenne. Қайырмасы	What a beautiful thing is a sunny day! The air is serene after a storm, The air is so fresh that it already feels like a celebration. What a beautiful thing is a sunny day! But another sun, even more beauteous, oh my sweetheart,^[9] My own sun, shines from your face! This sun, my own sun, Shines from your face; It shines from your face! Your window panes shine; A laundress is singing and boasting about it; And while she's wringing the clothes, hanging them up to dry, and singing, Your window panes shine. When night comes and the sun has gone down, I almost start feeling melancholy; I'd stay below your window When night comes and the sun has gone down.

Жазу

"О соле мио" көптеген әншілермен орындалды және қайта орындалды, оның ішінде Энрико Карузо, Роза Понселе мен оның бауыры Кармела,^[10] Беньямино Джильи және Марио Ланца. Серджио Франчи осы әнді 1962 RCA Victor Red Seal дебюттік альбомында жазған, Романтикалық итальян әндерінде.^[11] Паваротти 1980 жылы "Грэммиді" үздік классикалық вокал номинациясында орындағаны үшін "О соле мионы" премиясын жеңіп алды.

Авторлық және авторлық құқық

Шамамен 75 жыл бойы жарияланғаннан кейін, 'О соле мио музыкасы, әдетте, жалғыз Эдуардо ди Капуаға жатқызылған. 1972 жылы қараша айында, алайда,басқа музыканттың қызы, Альфредо Мазуччи, әкесі көп ұзамай қайтыс болғаннан кейін, өтініш бастап Италия Ufficio della Proprietà Letteraria Artistica e Scientifica (Әдеби, көркем және ғылыми меншік басқармасы) келісімге келді, ол оның әкесі 18 ди Капуа әндерінің, соның ішінде 'О соле мионың танылған композитор ретінде тырысты. 2002 жылдың қазан айында Мария Алвау, судья Туринде, өтінішін қанағаттандырды, посчитав, Маззуччи шын мәнінде де заңды-композитор 18 әндер, себебі олар енгізілген әуендер жазды ол, содан кейін ди Капуа маусым айында 1897 жылы, жазбаша рұқсатымен соңғы пайдалану үшін сатылды.^[12]^[13]^[14] Шешім кезінде, 'О соле мио мелодиясы емес — бұл кеңінен деп болжам бойынша, енді кез-келген елде ол қоғамдық игілік болып табылады, Берн Конвенциясына қатысушы кезеңге тиісті. Көптеген елдерде, онда туындының авторлық құқық ұзақтығы автордың қайтыс болғаннан 70 жылдан кейін, әуен авторлық құқық 2042-ден шеңберінде қалады.

Ағылшын нұсқасы

1915 жылы Чарльз У. Харрисон "О соле мионың" бірінші ағылшын аудармасын жазып алған. 1921 жылы Уильям Э. Бут-Клибборн әнұранға музыкаға әнді пайдалана отырып мәтіндерін жазған, ол "Down from His Glory" деп аталады.

1949 жылы америкалық әнші Тони Мартин ""There's No Tomorrow" әнін Әл Хоффман, Лев Корде, және Леон Карр сөзіне жазған, ол "О соле миоға" әуенді пайдаланды. Шамамен он жыл өткеннен кейін, АҚШ әскері Батыс Германияда орналасқан кезде, Элвис Пресли жазбаны естіп, және лентаға әннің өз нұсқасын қойды. Шығару кезінде, жаңа мәтіні арнайы оған жазылуын сұрады, бұл жұмысты әнді жазушы дуэт Аарон Шредер және Уолли Голд алды, ал демосын Дэвид Хилл жасады. Қайта жазылған "It's Now or Never" (Қазір немесе ешқашан) деп аталатын нұсқасы бүкіл әлемде Пресли үшін хитке айналды. 1970-жылдардың ортасында орындау кезінде оның концертінде Элвис "It's Now or Never" (Қазір немесе ешқашан) шығу тегін түсіндіріп еді мен әнші Шерил Нильсен өз нұсқасының алдында итальяндық нұсқасының түпнұсқаның бірнеше жолдарын орындады.

Bing Crosby әнді 101 Gang Songs (1961) альбомына қосты.

Танымал мәдениетте

Жазғы Олимпиада ойындары 1920-да Антверпенде ашылу салтанатында, "О соле мио" итальян әнұраны орнына ойнатылған, нәтижесі тобына жеткізілмеді.^[15]
Телевизиялық жарнамалық роликтер сериясы Корнетто балмұздағы, үнемі эфирге Ұлыбританияда 1980-шы жылдары джингл ("Just One Cornetto ...") белгісіне "О соле мионы". әуенді қолданды. Бұл сюжет Ренато Пальяридің орындауында кеңінен жарияланды,^[16]^[17]^[18] , бірақ Пальяри 2009 жылы қайтыс болған кейін оның ұлы теріске шығарды.^[19]

Дереккөздер

↑ Үлгі:Harvtxt
↑ How To Pronounce "’O sole mio"
↑ de Fabio, Umberto, ’O sole mio, http://www.napoletanita.it/canz1.htm, retrieved January 12, 2018
↑
Scores at the International Music Score Library Project (IMSLP) and Art Song Central web sites:
- Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Chapman, Henry G. (1904), ’O Sole Mio, New York, NY: G. Schirmer, http://petruccilibrary.us/scores/Mazzucchi_Alfredo_1972/Di%20Capua%20-%20O%20sole%20mio.pdf
- Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Cooper, George (1918), Elson, Louis C.; Herbert, Victor; Wilson, Mortimer et al., eds., ’O Sole Mio (musical score in Neapolitan and English), 7, New York, NY: The University Society Inc, http://artsongcentral.com/wp-content/uploads/osolemio2.pdf
- Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Dole, Nathan Haskell (1909), Favilli, Mario, ed., ’O Sole Mio (musical score in Neapolitan and English), Oliver Ditson Company, http://artsongcentral.com/wp-content/uploads/osolemio1.pdf
- Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Nyblom, Sven (1901), Du är min sol!, Naples: it (Bideri), http://ks.imslp.net/files/imglnks/usimg/0/02/IMSLP344429-PMLP207061-Du_ar_min_sol.pdf
↑ Үлгі:Harvtxt
↑ Matthews, Jeff, Texts & Audio to Neapolitan Songs, http://www.naplesldm.com/napsongtexts.php, retrieved January 10, 2018
↑ Үлгі:Harvtxt; Үлгі:Harvtxt Үлгі:Harvtxt. The English lyrics found in these scores are not literal translations. Their meanings sometimes stray quite far from that of the original Neapolitan.
↑ Үлгі:Harvtxt. Pages 119 and 120 contain a literal translation into standard Italian, and Capurro's own rendering into a non-literal poetic version in that language, respectively. Pages 124 to 126 contain three non-literal versions of lyrics in English.
↑ ^a ^b Literally, "Oh baby (girl)", but commonly used, as here, by a suitor as a term of endearment when addressing his sweetheart, the term "ne’" being a contraction of "nenna", and meaning "baby girl", or "young girl" Үлгі:Harv. The widely circulated rendering of this as "non c'è" in Italian (i.e. "there is not" in English) is an error Үлгі:Harv.
↑ {{{тақырыбы}}}. — ISBN 9781555533175.
↑ Sergio Franchi – Romantic Italian Songs, https://www.discogs.com/Sergio-Franchi-Romantic-Italian-Songs/master/270799, retrieved January 12, 2018
↑ A declaration to that effect, signed by Mazzucchi, and dated June 6, 1897, was tendered as evidence in the case (Үлгі:Harv.
↑ Tricomi, Antonio (9 October 2002), "’O Sole mio spunta un giallo", La Repubblica, http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2002/10/09/sole-mio-spunta-un-giallo.html
↑ D'Errico, Enzo (9 October 2002), "Il grande affare di "’O sole mio"", Corriere della Sera: 38, http://archiviostorico.corriere.it/2002/ottobre/09/grande_affare_sole_mio__co_0_0210092644.shtml
↑ Үлгі:Harvtxt.
↑ Sweeting, Adam. Renato Pagliari, The Guardian (6 August 2009). Тексерілді 14 қаңтардың 2018.
↑ Clayson, Alan. Renato Pagliari: Singer who had a No 1 record across Europe alongside Renée, The Independent (25 August 2009). Тексерілді 14 қаңтардың 2018.
↑ Gray, Sadie. Renato Pagliari, voice behind Just One Cornetto advert, dies, The Times (6 August 2009). Тексерілді 16 қаңтардың 2018.
↑ McCann, Ian. O sole mio: from Neapolitan ballad to football chant, via Elvis, Financial Times (10 April 2017). Тексерілді 14 қаңтардың 2018.

Сыртқы сілтемелер

Sheet music for "’O sole mio"

[Santangelo-1] Үлгі:Harvtxt

[2] How To Pronounce "’O sole mio"

[3] Fabio, Umberto, ’O sole mio, http://www.napoletanita.it/canz1.htm, retrieved January 12, 2018

[4] Scores at the International Music Score Library Project (IMSLP) and Art Song Central web sites:
Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Chapman, Henry G. (1904), ’O Sole Mio, New York, NY: G. Schirmer, http://petruccilibrary.us/scores/Mazzucchi_Alfredo_1972/Di%20Capua%20-%20O%20sole%20mio.pdf

Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Cooper, George (1918), Elson, Louis C.; Herbert, Victor; Wilson, Mortimer et al., eds., ’O Sole Mio (musical score in Neapolitan and English), 7, New York, NY: The University Society Inc, http://artsongcentral.com/wp-content/uploads/osolemio2.pdf

Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Dole, Nathan Haskell (1909), Favilli, Mario, ed., ’O Sole Mio (musical score in Neapolitan and English), Oliver Ditson Company, http://artsongcentral.com/wp-content/uploads/osolemio1.pdf

Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Nyblom, Sven (1901), Du är min sol!, Naples: it (Bideri), http://ks.imslp.net/files/imglnks/usimg/0/02/IMSLP344429-PMLP207061-Du_ar_min_sol.pdf

[5] Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Chapman, Henry G. (1904), ’O Sole Mio, New York, NY: G. Schirmer, http://petruccilibrary.us/scores/Mazzucchi_Alfredo_1972/Di%20Capua%20-%20O%20sole%20mio.pdf

[6] Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Cooper, George (1918), Elson, Louis C.; Herbert, Victor; Wilson, Mortimer et al., eds., ’O Sole Mio (musical score in Neapolitan and English), 7, New York, NY: The University Society Inc, http://artsongcentral.com/wp-content/uploads/osolemio2.pdf

[7] Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Dole, Nathan Haskell (1909), Favilli, Mario, ed., ’O Sole Mio (musical score in Neapolitan and English), Oliver Ditson Company, http://artsongcentral.com/wp-content/uploads/osolemio1.pdf

[8] Capurro, Giovanni; di Capua, Eduardo; (Mazzucchi, Alfredo); Nyblom, Sven (1901), Du är min sol!, Naples: it (Bideri), http://ks.imslp.net/files/imglnks/usimg/0/02/IMSLP344429-PMLP207061-Du_ar_min_sol.pdf

[5] Үлгі:Harvtxt

[6] Matthews, Jeff, Texts & Audio to Neapolitan Songs, http://www.naplesldm.com/napsongtexts.php, retrieved January 10, 2018

[7] Үлгі:Harvtxt; Үлгі:Harvtxt Үлгі:Harvtxt. The English lyrics found in these scores are not literal translations. Their meanings sometimes stray quite far from that of the original Neapolitan.

[8] Үлгі:Harvtxt. Pages 119 and 120 contain a literal translation into standard Italian, and Capurro's own rendering into a non-literal poetic version in that language, respectively. Pages 124 to 126 contain three non-literal versions of lyrics in English.

[oine-9] Literally, "Oh baby (girl)", but commonly used, as here, by a suitor as a term of endearment when addressing his sweetheart, the term "ne’" being a contraction of "nenna", and meaning "baby girl", or "young girl" Үлгі:Harv. The widely circulated rendering of this as "non c'è" in Italian (i.e. "there is not" in English) is an error Үлгі:Harv.

[10] {{{тақырыбы}}}. — ISBN 9781555533175.

[11] Sergio Franchi – Romantic Italian Songs, https://www.discogs.com/Sergio-Franchi-Romantic-Italian-Songs/master/270799, retrieved January 12, 2018

[12] A declaration to that effect, signed by Mazzucchi, and dated June 6, 1897, was tendered as evidence in the case (Үлгі:Harv.

[13] Tricomi, Antonio (9 October 2002), "’O Sole mio spunta un giallo", La Repubblica, http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2002/10/09/sole-mio-spunta-un-giallo.html

[14] D'Errico, Enzo (9 October 2002), "Il grande affare di "’O sole mio"", Corriere della Sera: 38, http://archiviostorico.corriere.it/2002/ottobre/09/grande_affare_sole_mio__co_0_0210092644.shtml

[15] Үлгі:Harvtxt.

[16] Sweeting, Adam. Renato Pagliari, The Guardian (6 August 2009). Тексерілді 14 қаңтардың 2018.

[17] Clayson, Alan. Renato Pagliari: Singer who had a No 1 record across Europe alongside Renée, The Independent (25 August 2009). Тексерілді 14 қаңтардың 2018.

[18] Gray, Sadie. Renato Pagliari, voice behind Just One Cornetto advert, dies, The Times (6 August 2009). Тексерілді 16 қаңтардың 2018.

[19] McCann, Ian. O sole mio: from Neapolitan ballad to football chant, via Elvis, Financial Times (10 April 2017). Тексерілді 14 қаңтардың 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]