Books
Problematyka wywiadu i kontrwywiadu na dobre zadomowiła się na polskich uczelniach, zarówno jako ... more Problematyka wywiadu i kontrwywiadu na dobre zadomowiła się na polskich uczelniach, zarówno jako przedmiot nauczania, jak i temat prac dyplomowych oraz rozpraw doktorskich. Powstają sprofilowane kierunki studiów i ścieżki specjalizacyjne, a służby coraz częściej goszczą w murach akademii, by informować, edukować i – przede wszystkim – prowadzić nabór. Choć środowisko badaczy tych zagadnień jest niewielkie, to może poszczycić się bogatym i zróżnicowanym dorobkiem. Artur Gruszczak, Arkadiusz Lewandowski i Arkadiusz Nyzio jako pierwsi podjęli się zadania przeprowadzenia jego intelektualnej inwentaryzacji poprzez analizę kierunków badań, identyfikację ich silnych i słabych stron oraz przedstawienie „ziem nieodkrytych”. Z pytaniem o stan i perspektywy polskich studiów wywiadowczych zwrócili się nie tylko do badaczy, ale i praktyków wywiadu. Autorzy twierdzą, że na wypracowaniu właściwych relacji pomiędzy światami służb i akademii powinno zależeć obu stronom. Czy są one jednak na to gotowe? I czy w ogóle posługują się tym samym językiem?
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Historia przekształceń w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego w pierwszych latach III RP. Reforma... more Historia przekształceń w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego w pierwszych latach III RP. Reforma MSW, przekształcenie Milicji Obywatelskiej w Policję, Służby Bezpieczeństwa w Urząd Ochrony Państwa i Wojsk Ochrony Pogranicza w Straż Graniczną. Historia tworzenia Państwowej Straży Pożarnej. Ponadto: przekształcenia w Służbie Więziennej, Biurze Ochrony Rządu, Nadwiślańskich Jednostkach Wojskowych, Obronie Cywilnej i procedurach kryzysowych.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Pierwsza monografia poświęcona Unii Demokratycznej.
Praca nominowana do Nagrody Historycznej im... more Pierwsza monografia poświęcona Unii Demokratycznej.
Praca nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego za najlepszą książkę historyczną opublikowaną w 2014 roku.
Napisali o książce:
A. Lewandowski, Arkadiusz Nyzio, Rządzić znaczy służyć? Historia Unii Demokratycznej (1991–1994), Wydawnictwo PiT, Kraków 2014, ss. 595, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2016, vol. 50, s. 177–182.
H. Samsonowicz, Unia odeszła, fundamenty zostały, „Gazeta Wyborcza” z 4 XII 2015 r.
M. Siedziako, Logos, etos i klops. Pouczające dzieje Unii Demokratycznej, „Polityka” z 14 X 2015, s. 64-66.
M. Protaziuk, Unia Demokratyczna - rządzić znaczy służyć?, planktonpolityczny.blox.pl/2014/11/Unia-Demokratyczna-rzadzic-znaczy-sluzyc.html
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Analizy i komentarze KBN UJ
Analiza Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023
W ostatnich miesiącach opinię publiczną zainteresowały i zaniepokoiły informacje o pladze szpiego... more W ostatnich miesiącach opinię publiczną zainteresowały i zaniepokoiły informacje o pladze szpiegostwa w Polsce. Zarazem polskie władze pochwaliły się sukcesami w zwalczaniu tego zagrożenia i przyjęły ustawę, która ma się stać remedium na penetrację wywiadowczą RP. Warto przyjrzeć się temu zagadnieniu, rozważając jego skalę, uwarunkowania prawne i funkcjonalne zwalczania szpiegostwa oraz stan funkcji kontrwywiadowczej państwa.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Analiza Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023
W drugiej połowie każdego roku publikowane są cztery rodzaje informacji obrazujących skalę inwigi... more W drugiej połowie każdego roku publikowane są cztery rodzaje informacji obrazujących skalę inwigilacji w Polsce w roku poprzednim. Warto przyjrzeć się statystykom dotyczącym bilingów, podsłuchów, kontroli korespondencji i danych użytkowników, którymi w 2022 r. interesowały się polskie instytucje bezpieczeństwa. Jak zawsze w przypadku prowadzonych przez nie niejawnych działań, informacje są skąpe, a w ślad za każdą niepełną odpowiedzią podąża szereg pytań i wątpliwości.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Analiza Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022
W drugiej połowie każdego roku publikowane są cztery rodzaje informacji obrazujących skalę inwigi... more W drugiej połowie każdego roku publikowane są cztery rodzaje informacji obrazujących skalę inwigilacji w Polsce w roku poprzednim. Warto przyjrzeć się statystykom dotyczącym bilingów, podsłuchów, kontroli korespondencji i danych użytkowników, którymi w 2020 r. interesowały się polskie instytucje bezpieczeństwa. Jak zawsze w przypadku prowadzonych przez nie niejawnych działań, informacje są skąpe, a w ślad za każdą niepełną odpowiedzią podąża szereg pytań i wątpliwości.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Analiza Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022
Dwie głośne w ostatnich miesiącach afery doprowadziły do wzrostu zainteresowania tematem cyberbez... more Dwie głośne w ostatnich miesiącach afery doprowadziły do wzrostu zainteresowania tematem cyberbezpieczeństwa nad Wisłą. Zaowocowały także szybkimi zmianami prawa przeforsowanymi przez rząd. Konkurencyjne propozycje postanowiła złożyć opozycyjna lewica. Autorzy projektu ustawy o Agencji Cyberbezpieczeństwa postulują utworzenie nowej służby specjalnej, która w niektórych sprawach miałaby zastąpić Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w innych – pełnomocnika rządu do spraw cyberbezpieczeństwa. Pozycja systemowa agencji, jej zadania, kompetencje i struktura zostały opisane i uzasadnione w sposób szczątkowy lub wadliwy. Nawet podzielając niektóre diagnozy projektodawców, trudno przyznać im rację, że proponowana ustawa przyczyniłaby się do wzmocnienia systemu cyberbezpieczeństwa.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Komentarz Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022
Zjednoczona Prawica zmaga się z coraz większą presją dotyczącą zarzutów, że polskie służby nieleg... more Zjednoczona Prawica zmaga się z coraz większą presją dotyczącą zarzutów, że polskie służby nielegalnie używały stworzonego przez izraelską firmę NSO Group narzędzia Pegasus do szpiegowania opozycji. To złośliwe oprogramowanie umożliwia przełamywanie zabezpieczeń urządzeń mobilnych, pozyskiwanie zgromadzonych na nich danych, a nawet przejmowanie kontroli nad smartfonami. Afera wokół Pegasusa sprawiła, że opinia publiczna zainteresowała się uprawnieniami polskich służb w zakresie podsłuchów. Obecnie rządząca koalicja stara się zapobiec powołaniu sejmowej komisji śledczej, która miałaby przyjrzeć się sprawie. Natomiast media zaroiły się od uproszczeń i błędów merytorycznych, a także celowych prób dezinformacji, wymierzonej zarówno w istotę problemu, jak i tych, którzy się nim zajmują. W niniejszym komentarzu odpowiadam na niektóre spośród najbardziej rozpowszechnionych mitów dotyczących „skrzydlatego konia” i kontroli operacyjnej.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Komentarz Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020
W działaniach związanych z ograniczaniem rozprzestrzeniania się koronawirusa uczestniczą wszystki... more W działaniach związanych z ograniczaniem rozprzestrzeniania się koronawirusa uczestniczą wszystkie ogniwa systemu bezpieczeństwa RP. Pandemia całkowicie zdominowała doniesienia medialne ostatnich tygodni, generując szereg pytań o stan państwa i skuteczność jego instytucji. Do tablicy wywołane zostały także służby specjalne, tradycyjnie krytykowane naprzemiennie za słabość i wszechwładność. Warto przyjrzeć się bliżej temu, do czego faktycznie mogą przydać się w nadwiślańskiej pandemicznej rzeczywistości.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Komentarz Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020
Powyborczy okres w aparacie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski przebiegał pod znakiem Mariana Ban... more Powyborczy okres w aparacie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski przebiegał pod znakiem Mariana Banasia. Jego sprawa raz jeszcze przypomniała, jak nieszczelne, lub zgoła nieobecne, są procedury bezpieczeństwa wewnętrznego i jak dużym problemem pozostaje koordynacja działań wyspecjalizowanych instytucji. Słabość służb specjalnych, na którą zwrócono uwagę w przestrzeni publicznej, wywołała kolejną odsłonę dyskusji na temat konieczności reformy ich systemu. Jednym z rozważanych kierunków reformy są różne wersje zespolenia.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Komentarz Katedry Bezpieczeństwa Narodowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018
Koniec roku to czas medialnych podsumowań. W polskich rankingach i zestawieniach przewijają się t... more Koniec roku to czas medialnych podsumowań. W polskich rankingach i zestawieniach przewijają się te same wątki: zmiana premiera nad Wisłą, pozostanie Donalda Tuska na stanowisku przewodniczącego Rady Europejskiej i wizyta prezydenta USA Donalda Trumpa. Z perspektywy Europy i świata są to jednak wydarzenia w najlepszym wypadku drugorzędnego znaczenia. Oto subiektywna lista dziesięciu wydarzeń, czy też raczej ich splotów, które w 2017 r. w największym stopniu wpłynęły na stosunki i bezpieczeństwo międzynarodowe. Kryteria doboru subiektywne, kolejność – alfabetyczna.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Papers
Rakowiecka w remoncie, 2020
Fragment książki Rakowiecka w remoncie. Transformacja polityki bezpieczeństwa wewnętrznego Polski... more Fragment książki Rakowiecka w remoncie. Transformacja polityki bezpieczeństwa wewnętrznego Polski w latach 1989–1993 (rozdział 4.)
Bookmarks Related papers MentionsView impact
The war must go on. Dynamika wojny w Ukrainie i jej reperkusje dla bezpieczeństwa Polski, red. A. Gruszczak, Kraków, 2023
Rosyjska napaść na Ukrainę w 2022 r. doprowadziła do istotnych zmian w polityce bezpieczeństwa we... more Rosyjska napaść na Ukrainę w 2022 r. doprowadziła do istotnych zmian w polityce bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. Wpisują się one w trend zaostrzania przepisów karnych, rozbudowy uprawnień służb, częstych zmian prawa i stosowania rozwiązań ad hoc. W niniejszym rozdziale omawiane są najważniejsze działania w tym obszarze, ogólne kierunki możliwego rozwoju wypadków, jak również główne problemy i wyzwania.
The 2022 Russian invasion of Ukraine led to significant changes in Poland’s internal security policy. They are consistent with previously observed trends, such as adopting more stringent criminal law measures and expanding the powers of law enforcement agencies, combined with employing frequent amendments and ad hoc legislation. In this chapter, the most important events and likely future developments in the internal security field are examined. Furthermore, the author discusses various problems and challenges faced by the system.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Politeja, 2022
The relationship between the police forces and local governments (self‑government units) is of pa... more The relationship between the police forces and local governments (self‑government units) is of particular importance to effective national security management. In the article, I provide an extensive review of the existing mechanisms in the area and track down their evolution. I analyze trajectories and results of reforms carried out after 1990, examining crucial aspects of the relationship, including the participation of local governments in the appointment of Police governing bodies, co-financing, the institution of the “demand” to restore legal order, and the particularly problematic ties between poviats and the Police.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Politeja, 2022
Penal populism is a phenomenon that receives a lot of attention in the literature. Most often, ho... more Penal populism is a phenomenon that receives a lot of attention in the literature. Most often, however, it is being studied from a legal perspective, whereas political motivations and consequences of its application are frequently disregarded. In the article, I analyse in what way, to what extent, and for what purpose penal populism was utilised in Poland in 2007-2015. I argue that it has proven to be an effective tool for conflict management, agenda-setting, and burying bad news.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Kampania parlamentarna 2019 roku, red. Adrian Tyszkiewicz, Piotr Borowiec, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2021, 2021
W artykule omówiono problematykę bezpieczeństwa wewnętrznego w postulatach ugrupowań startujących... more W artykule omówiono problematykę bezpieczeństwa wewnętrznego w postulatach ugrupowań startujących w wyborach parlamentarnych w 2019 roku. Przedmiotem zainteresowania autora są propozycje pięciu komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy w całym kraju. Były to Komitet Wyborczy Polskie Stronnictwo Ludowe, Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość, Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej, Komitet Wyborczy Konfederacja Wolność i Niepodległość oraz Koalicyjny Komitet Wyborczy Koalicja Obywatelska. Zagadnienie bezpieczeństwa wewnętrznego podzielono na cztery aspekty: ogólny kształt systemu bezpieczeństwa wewnętrznego, system służb policyjnych, system służb specjalnych i systemy ratownictwa. Przeprowadzona analiza wskazuje, że problematyka bezpieczeństwa wewnętrznego sytuowała się na marginesie debaty w trakcie kampanii wyborczej. Formułowane postulaty miały charakter ograniczony, powierzchowny i doraźny. Jest to kolejny argument na rzecz tezy, że wokół kształtu polityki bezpieczeństwa wewnętrznego panuje w polskich partiach politycznych zasadnicza zgoda.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Między PRL a III RP (1989–1990). Legalizm czy kontynuacja?, red. Patryk Pleskot, IPN, Warszawa 2020
„Nowela grudniowa”, czyli przygotowana naprędce Ustawa o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospo... more „Nowela grudniowa”, czyli przygotowana naprędce Ustawa o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez sejm na posiedzeniu 29 grudnia 1989 r., była ważnym krokiem w budowie niepodległej Polski. Przyniosła zarówno zmiany o charakterze symbolicznym (godło, nazwa państwa), jak i instytucjonalnym. To jej przepisami wprowadzono do polskiego porządku ustrojowego zasady o fundamentalnym znaczeniu: demokratycznego państwa prawnego, pluralizmu politycznego, samorządności czy sprawiedliwości społecznej. Zmieniła również pozycję prokuratury, która została podporządkowana rządowi. Wnikliwe przyjrzenie się przepisom zawartym w tym dokumencie prowadzi do wniosku, że był on istotnym aspektem kontynuacji pomiędzy II a III Rzeczpospolitą.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2020
Streszczenie: Od kilku lat liczba straży gminnych zmniejsza się. W ostatnich pięciu latach rozwią... more Streszczenie: Od kilku lat liczba straży gminnych zmniejsza się. W ostatnich pięciu latach rozwiązano ponad sto jednostek, czyli jedną szóstą ich ogólnej liczby. Z jednej strony, nie brakuje opinii, że dotychczasowa formuła straży się wyczerpała, a w przestrzeni publicznej ponownie zaistniały postulaty likwidacji instytucji. Z drugiej, podnoszony jest pomysł poszerzenia katalogu jej zadań i utworzenia policji municypalnych. W cieniu tych skrajnych stanowisk projektowana jest najważniejsza od lat reforma straży, która ma zapobiec dalszemu zmniejszaniu się ich liczby. W artykule przedstawiono wieloaspektową problematykę funkcjonowania straży, wskazując na najważniejsze stojące przed nią problemy i wyzwania. Przeprowadzona analiza wskazuje, że zachodzące na poziomie lokalnym zmiany społeczno-kulturowe potwierdzają funkcjonalność straży.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Security Outlook 2018, Oct 2019
The article presents the most important changes and events of the year 2018 in the field of Polis... more The article presents the most important changes and events of the year 2018 in the field of Polish internal security. It analyses the changes concerning local security, police services, and secret services, and the creation of new security institutions. Despite a cabinet reshuffle, there could be no major changes in the field, as the Law and Justice party remained in power. The year 2018 was definitely one of continuation. Some of the most important events marked the finalization of previous declarations, and some were caused by the EU. The author argues that the events of 2018 confirm that Poland's internal security policy is characterized by stability and predictability… and not necessarily in a good way.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Books
Praca nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego za najlepszą książkę historyczną opublikowaną w 2014 roku.
Napisali o książce:
A. Lewandowski, Arkadiusz Nyzio, Rządzić znaczy służyć? Historia Unii Demokratycznej (1991–1994), Wydawnictwo PiT, Kraków 2014, ss. 595, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2016, vol. 50, s. 177–182.
H. Samsonowicz, Unia odeszła, fundamenty zostały, „Gazeta Wyborcza” z 4 XII 2015 r.
M. Siedziako, Logos, etos i klops. Pouczające dzieje Unii Demokratycznej, „Polityka” z 14 X 2015, s. 64-66.
M. Protaziuk, Unia Demokratyczna - rządzić znaczy służyć?, planktonpolityczny.blox.pl/2014/11/Unia-Demokratyczna-rzadzic-znaczy-sluzyc.html
Analizy i komentarze KBN UJ
Papers
The 2022 Russian invasion of Ukraine led to significant changes in Poland’s internal security policy. They are consistent with previously observed trends, such as adopting more stringent criminal law measures and expanding the powers of law enforcement agencies, combined with employing frequent amendments and ad hoc legislation. In this chapter, the most important events and likely future developments in the internal security field are examined. Furthermore, the author discusses various problems and challenges faced by the system.
Praca nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego za najlepszą książkę historyczną opublikowaną w 2014 roku.
Napisali o książce:
A. Lewandowski, Arkadiusz Nyzio, Rządzić znaczy służyć? Historia Unii Demokratycznej (1991–1994), Wydawnictwo PiT, Kraków 2014, ss. 595, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2016, vol. 50, s. 177–182.
H. Samsonowicz, Unia odeszła, fundamenty zostały, „Gazeta Wyborcza” z 4 XII 2015 r.
M. Siedziako, Logos, etos i klops. Pouczające dzieje Unii Demokratycznej, „Polityka” z 14 X 2015, s. 64-66.
M. Protaziuk, Unia Demokratyczna - rządzić znaczy służyć?, planktonpolityczny.blox.pl/2014/11/Unia-Demokratyczna-rzadzic-znaczy-sluzyc.html
The 2022 Russian invasion of Ukraine led to significant changes in Poland’s internal security policy. They are consistent with previously observed trends, such as adopting more stringent criminal law measures and expanding the powers of law enforcement agencies, combined with employing frequent amendments and ad hoc legislation. In this chapter, the most important events and likely future developments in the internal security field are examined. Furthermore, the author discusses various problems and challenges faced by the system.
Abstrakt: Niniejszy artykuł omawia genezę, przepisy i konsekwencje tzw. ustawy inwigilacyjnej, czyli uchwalonej 15 stycznia 2016 r. nowelizacji ustawy o Policji i ustaw kompetencyjnych innych instytucji bezpieczeństwa. Ustawa wywołała wielkie kontrowersje i była jedną ze spraw najczęściej komentowanych w mediach. Autor skoncentrował się na analizie dwóch zagadnień: wpływu ustawy na wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych przez instytucje bezpieczeństwa i postawy elit politycznych wobec ustawy. W artykule zanalizowano akty normatywne i ich projekty, sprawozdania stenograficzne oraz inne dokumenty instytucji publicznych.
http://www.wuj.pl/page,produkt,prodid,2874,strona,Oblicza_kampanii_wyborczych_2015_roku,katid,44.html