Pierre de Coubertin
| Pierre de Frédy, barono de Coubertin | ||
| ||
| Okupeso: | Pedagogo e historiisto. Kreinto dil Moderna Olimpiala Ludi e la duesma prezidanto dil Internaciona Olimpiala Komitato. | |
| Lando: |  Francia
| |
| Naskodato: | 1 di januaro 1863 | |
| Nasko-loko: | Paris, Francia | |
| Mortodato: | 2 di septembro 1937 | |
| Morto-loko: | Genève, Suisia | |
Pierre de Frédy, Barono de Coubertin (France: [pjɛʁ də kubɛʁtɛ̃]; 1ma di januaro 1863 – 2ma di septembro 1937) esis Franca docisto e historiisto, e fondinto dil Internaciona Olimpiala Komitato. Ilu judikesas kom la patro dil moderna Olimpiala Ludi. Naskinta sine di aristokratala familio Franca, ilu divenis studento e studiis diversa temi, precipue pri eduko e historio.
Rivivigo dil Olimpiala Ludi
[redaktar | redaktar fonto]
Kelka historiisti deskriptas Coubertin kom l'instiginto pri la moderna Olimpiala movado. Li judikas ilu kom homo vizionera e politikale habila, qualesi qui posibiligis la rivivigo dil Olimpiala Ludi, olim populara en antiqua Grekia.[1] Coubertin idealigis l'Olimpiala Ludi kom la maxim importanta atletala konkurso dil antiqua tempo.[2]
Thomas Arnold, chefo dil *rugbio-skolo, esis importanta influo en la idei da Coubertin pri eduko, ma lua renkontri kun William Penny Brookes kelke influis lua pensado pri atletala konkurso. Experta mediko, Brookes kredis ke korpala exerco esas la maxim bona maniero preventar maladeso . En 1850 ilu iniciis lokala atletala konkurso quan ilu nomizis "La Renkontri dil Olimpiala Klaso" ("Meetings of the Olympian Class")[3] en la ludeyo Gaskell, Much Wenlock, Shropshire.[4] Ultre l'Atletala Klubo Liverpool, qua lansis sua propra "Festivalo Olimpiala" dum la 1860ma yari, Brookes kreis Nacional Olimpiala Asociuro por stimular simila lokala konkursi en altra urbi di Unionita Rejio. Tamen, lua esforci vaste ignoresis da Britaniana sportala esquadi. Brookes anke duris komunikar kun la Greka guvernerio e kun sportala advokati en Grekia, esforcante rivivigar l'Olimpiala Ludi internacione, sub l'auspicii dal Greka guvernerio.[5] En Grekia, du kuzuli filantropa, Evangelos e Konstantinos Zappas, uzis lia richajo por financizar l'Olimpiadi en Grekia, e pagis la restauro dil stadio Panathinaikos, qua uzesis pose dum l' Olimpiala Ludi en Athina, en 1896.[6] L'esforci da Brookes stimulis l'internacionigo di la ludi.[5] Tamen, Brookes organizis nacionala Olimpiala Ludi en London en 1866, en la Kristala Palaco (Crystal Palace), ed olta esis l'unesma "Olimpiado" qua eventis exter Grekia.[7] Ma, quankam altri kreis Olimpiala konkursi interne di lia propra landi ed enduktis la ideo pri internaciona konkurso, esis la laboro da Coubertin qua stimulis la kreado dil Internaciona Olimpiala Komitato - IOK - e l'organizo di l'unesma moderna Olimpiala Ludi.[6]
En 1888, Coubertin fondis la ''Comité pour la Propagation des Exercises Physiques'' ("komitato por la propago di korpala exerci") plu konocata kom ''Comité Jules Simon'' ("komitato Jules Simon"). Komence, Coubertin kritikis l'ideo pri rivivigo dil Olimpiala Ludi.[8] Ilu havis l'ideo rivivigar l'Olimpiala Ludi kom internaciona konkurso en 1889, semblante nedependante de William Penny Brookes, e dum la sequanta kin yari ilu organizis internaciona renkontro di atleti e sporto-diletanti.[2]
Coubertin defensis la Ludi pro diversa ideali pri sporto. Ilu kredis ke l'anciena Olimpiadi stimulis konkursi inter amatori, vice profesional atleti, e prizis ta ideo. L'anciena praktiko di armistico dum la ludi povus, moderne, stimular la paco. Coubertin judikis anke la ludi kom stimulo por la konkordo inter kulturi, qua tale diminutos la riski pri militi. Coubertin enuncis lua filozofiala idealo pri la ludi per yena frazo:[9]
Lo importanta en la vivo esas ne la triumfo, ma la kombato; lo esencala esas ne vinkir, ma bone kombatir.
Ye la 23ma di junio 1894 Coubertin organizis kongreso en l'Universitato di Paris e propozis la kreado dil Olimpiala Ludi. En la lasta dio dil kongreso, decidesis ke l'unesma Olimpiala Ludi organizata dal Internaciona Olimpiala Komitato eventos en Athina, en 1896.[10] La Komitato elektis la skriptisto Dimitrios Vikelas kom lua unesma prezidanto.
Pos la Ludi di 1896 Dimitrios Vikelas livis la prezidanteso dil Komitato, e Pierre de Coubertin divenis lua prezidanto. Quankam multa kozi misorganizesis dum la Ludi di 1900 e 1904, gradope la problemi pri organizo solvesis e la Ludi divenis plu populara.
Coubertin restis en la prezidanteso di IOK til 1925, pos l'Olimpiala Ludi en Paris. Ilu duris esar honorumala prezidanto til lua morto ye la 2ma di septembro 1937 en Genève.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Hill, Christopher R.:Olympic Politics Publikigita da Manchester University Press ND. Dato di publikigo: 1996. , p. 5
- ↑ 2,0 2,1 Hill, p. 6
- ↑ A Brief History of the Olympic Games by David C. Young, p. 144.
- ↑ Hill, p. 11
- ↑ 5,0 5,1 Hill, pp. 12–13
- ↑ 6,0 6,1 Hill, p. 18
- ↑ Young (1996), p. 36
- ↑ Young (1996), pp. 73–74
- ↑ Hill, pp. 7–8
- ↑ Coubertin, Philemon, Politis & Anninos (1897), Part 2, p. 8