Books by Mirjana Nikolic
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Polazeći od Ensensbergerovih (Hans Magnus Enzensberger) teorijsko-esejističkih stavova u radu se ... more Polazeći od Ensensbergerovih (Hans Magnus Enzensberger) teorijsko-esejističkih stavova u radu se istorijsko-generičkom metodom analizira empacipatorska upotreba tradicionalnih i novih, digitalnih mediji. U analizi, fokus se stavlja na internet i njegove kapacitete kao najreprezentativnijeg postmodernog medija, u pogledu delovanja na planu podsticanja demokratskih vrednosti, društvenog aktivizma i održivog razvoja. U ovom smislu posebno su interesantne ideje Kastelsa (Manuel Castells) o masovnoj samokomunikaciji kao novom obliku razmene poruka, sadržaja, u kojoj se upravo afirmiše internet kao polifonijska interakcija mnoštva sa mnoštvom. U postavljenom okviru rad problematizuje pitanje etičnosti i manipulativnosti interneta i njegovih izražajnih formi - društvene mreže, bloga, vloga, web sajat, portala. U zaključku rada se izražava sumlja u odnosu na predimnzioniranu glorifikaciju interneta kao komunikacijskog medija koji se vidi samo u kontekstu njegovih ogromnih pozitivnih potencijala, ali koji se nažalost, kao i brojni mediji pre njega, pretvara u Bodrijarov simulakrum (Jean Baudrillard).
Ključne reči: mediji, internet, emancipatorski mediji, samokomunikacija, simulakrum
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Sažetak: Polazeći od ideje o samoregulaciji kao najoptimalnijeg modela demokratskog i odgovornog ... more Sažetak: Polazeći od ideje o samoregulaciji kao najoptimalnijeg modela demokratskog i odgovornog uređenja medijske sfere, posebno elektronskih medija, rad koji nudi komparativnu analizu načina na koji su uređena pitanja etike elektronskih medija i posebno javnih medijskih servisa u nekadašnjim jugoslovenskim republikama, danas suverenim državama Balkana – Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori i Makedoniji. Jedna od dilema od koje se polazi je da li bi ustanove javnog servisa trebalo da poseduju svoje etičke kodekse koji definišu specifične parametre i standarde koji su primereni ovom medijskom modelu ili je pak postojanje opštih etičkih kodeksa dovoljno i primeljivo i na ove medije. U tom smislu u radu se pledira za postojanje posebnih etičkih kodeksa javnih servisa koji su usaglašeni sa specifičnom društvenom pozicijom i odgovornošću koju ovi mediji imaju prema javnosti s obzirom da je ta javnost njihov osnivač, vlasnik i kontrolor. Zadaci novinara, voditelja, snimatelja, producenata komercijalnih, javnih i civilnih medija u mnogim segmentima su vrlo slični i od svih se očekuje profesionalnost, nepristrasnost, kredibilitet, tačnost, nemanipulativnost, generalno etičnost, ali sigurno je da poseban teret i odgovornost leži na svim angažovanim u ustanovama javnog servisa što bi trebalo i posebnim zakonima i specijalizovanim etičkim kodeksima da bude definisano.
Ključne reči: samoregulacija, javni RTV servis, etika, etički kodeks, Balkan
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Apstrakt: U savremenom informati~kom dru{tvu, dru{tvu znanja, dolazi do sna`ne afirmacije fenomen... more Apstrakt: U savremenom informati~kom dru{tvu, dru{tvu znanja, dolazi do sna`ne afirmacije fenomena kulturnih, odnosno kreativnih industrija koje imaju vrlo veliki zna~aj za ekonomski, socijalni, politi~ki i op{ti razvoj dru{tva. Termin kreativne industrije mo`e biti shva}en kao svojevrsna antinomija, jedinstvo suprotstavljenih pojmova – kreativno kao odraz autenti~nog, individualnog, unikatnog, stvarala~kog ~ina i pojam industrije koji sobom nosi unificiranu, masovnu, shematsku i kontinuiranu deseminaciju kulturnih, umetni~kih, medijskih sadr`aja. Deregulacija kao fenomen devedesetih, donela je evropskom medijskom prostoru jasno razgrani~enje javnih i komercijalnih medija. Razlike me|u njima vezane su i za pitanje u kojoj meri su kreativno i komercijalno u medijskom delovanju u harmoniji ili sukobu, da li a priori javni emiteri ispunjavaju preduslove da njihov program bude u ve}oj meri kreativan, odnosno da ova komponenta sasvim o~ekivano bude zanemarena kod komercijalnih emitera. Aktuelna evropska i doma}a praksa pokazuju da ova konstatacija ne mora da bude uvek ta~na, dosledno i prakti~no realizovana, po{to se de{ava da i komercijalni emiteri deluju primereno javnom servisu, odnosno da javni mediji zaboravljaju da je njihov primarni cilj kvalitet i zadovoljenje svih potreba javnosti, a ne uspeh prema komercijalnim parametrima. Otvoreno pitanje je koliko }e se pod uticajem kreativnih industrija modifikovati finansijski aspekti poslovanja medija, kao i o~ekivanja u smislu estetskog i eti~kog aspekta njihovog programskog razvoja.
Klju~ne re~i: elektronski mediji, kreativne industrije, komercijalni mediji, javni radiodifuzni servis, kreativnost
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Тематски зборник, ур. Ивана Медић, 2015
У оквиру ове књиге издваја се неколико тематских целина. Прва од њих односи се на почетне децениј... more У оквиру ове књиге издваја се неколико тематских целина. Прва од њих односи се на почетне деценије деловања радија у Србији: Ивана Весић разматра „просветитељску” улогу радија између два светска рата; Мирјана Николић и Маја Васиљевић баве се делатношћу београдске радио станице у условима немачке окупације током Другог светског рата, док је Даринка Симић Митровић сагледала допринос Радио Београда промоцији, пласману и очувању српске уметничке музике у деценијама после Другог светског рата, али и начинила паралелу са данашњим тренутком, у којем је, нажалост, овај сегмент делатности радија прилично занемарен.
Следећу тематску област представља осврт на иновације које је српској уметничкој музици донео Радио Београд, посебно на плану електронске музике и радиофоније. Владан Радовановић пише о Електронском студију Радио Београда, чији је био оснивач и дугогодишњи руководилац; Марија Ћирић доноси пресек развоја и стваралачких домета српске радиофонске уметности, док се Ана Котевска надовезује на њено излагање, али се фокусира на радиофонску поетику једне истакнуте уметнице, Иване Стефановић.
У делу књиге који се бави програмским концепцијама, Снежана Николајевић пише о садејству музике и текста у музичким емисијама Радио Београда. Два рада посвећена су различитим сегментима делатности Трећег програма Радио Београда: Ивана Медић разматра циклус концерата Музичка модерна, који је током две деценије српској јавности представљао најзначајније тенденције савремене уметничке музике у свету, док се Ирина Максимовић и Растко Јаковљевић осврћу на, у много чему пионирску, делатност етномузиколога Драгослава Девића, који је уређивао циклус емисија посвећен музици са различитих меридијана. С друге стране, Весна Ивков анализира на који начин су редакције програма народне музике на Радио Новом Саду, током више деценија, одговарале на културне потребе слушалаца у мултикултуралној средини каква је Војводина.
Најопсежнији сегмент књиге посвећен је анализи делатности различитих ансамбала Радио-телевизије Србије. Ову тематску област отвара есејистички рад Слободана Пајића (Slobodan Dan Paich), позоришног редитеља који је највећи део живота провео у иностранству. Као један од малобројних данас живих чланова прве поставе Дечјег хора Радио Београда, Пајић евоцира успомене из тог доба, анализира методе примењиване у раду са децом, али се и наслања на скорашња истраживања из области когнитивне психологије, те указује на који начин данас, у свом професионалном раду, примењује искуства која је стекао још као дечак. Јелена Јанковић-Бегуш је, на основу обимне архивске грађе, истражила допринос ансамбала Музичке продукције Радио-телевизије Србије фестивалу БЕМУС, од његовог оснивања до данас. Марија Маглов даје исцрпан преглед активности Радио Београда и, посебно, дискографске куће ПГП РТС на промоцији озбиљне, односно, уметничке музике. Најзад, Срђан Тепарић се бави делатношћу Хора РТС од почетка новог миленијума, која се одвија у веома неповољним финансијским и организационим околностима, те покушава да сагледа начине за излазак овог ансамбла из вишегодишње кризе.
Завршна разматрања посвећена су улози радија у XXI веку. Ивана Ерцеговац, на основу података сакупљених путем квантитативног истраживања, сагледава радио као интегрисани део интернета и заступа оптимистичан став да ће радио „преживети” најновију технолошку револуцију. С друге стране, Марија Каран се бави профилисањем радијског аудиторијума у данашње време, са посебним освртом на различите начине форматирања радијских емисија, али и на функцију музичког уредника која, упркос компјутеризацији, није изгубила на значају.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Papers by Mirjana Nikolic
Naučno i fenomenološki, pitanje sećanja aktuelno je sa aspekta brojnih naučnih disciplina - socio... more Naučno i fenomenološki, pitanje sećanja aktuelno je sa aspekta brojnih naučnih disciplina - sociologije, psihologije, antropologije, teologije, književnosti, muzeologije, i nadasve istorije, koja vrlo pledira da bude početna tačka i arbitar u interpretaciji prošlosti. Kroz spoj poželjnog, kolektivnog sećanja, koje svoje utemeljenje ima u istorijskim činjenicama ili činjenicama o kojima je u jednom društvu postignut konsenzus, ali i individualnog i porodičnog, kao vrlo bitnih oblika sećanja, grade se narativi različitih generacija i društva u celini. Usled spoja opšteg i pojedinačnog, kolektivnog i individualnog, izgradnja kulture sećanja na svim nivoima i u različitim oblicima nije više samo beleška činjeničnog stanja onoga što se desilo, već postaje uverenje, stav kojim iskazujemo ono u šta verujemo da se desilo.This paper is aimed at analyzing the topos of the Old Fairground in Belgrade as space - which has had very diverse functions and purposes since the period between the two W...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Politea
Art and the media have a significant role in the representation of reality, and throughout their ... more Art and the media have a significant role in the representation of reality, and throughout their history, they have often been a powerful tool for social and political elites to achieve their goals. It is, therefore, not surprising that, during the reign of totalitarian regimes and in crisis social situations, art and the media claim the absolute right to the truth, acting as a means of propaganda, imprinting the desired ideas in the consciousness of citizens as an audience. There are numerous papers in which the capacities of art and media are presented and analyzed, considering their roles in social engagement and manipulation. Starting from the theoretical views of Jacques Rancière (emancipated viewer) and H. M. Enzensberger (emancipatory role of the media), the paper will analyze the cohesion of art and media in the process of representing the past, especially when it is a source of traumatic experiences. The great crisis generated by World War II, and the Holocaust as a product...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
CM: Communication and Media, 2017
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Glasnik Sumarskog fakulteta, 2014
Bookmarks Related papers MentionsView impact
MEDIJI U VANREDNIM SITUACIJAMA – Izveštavanje srpskih medija o poplavama u maju 2014. godine
A... more MEDIJI U VANREDNIM SITUACIJAMA – Izveštavanje srpskih medija o poplavama u maju 2014. godine
Apstrakt
U maju 2014. godine Srbiju i balkanski region pogodile su katastrofalne poplave zbog čega je u Srbiji proglašeno vanredno stanje. Osetljiva društvena situacija potvrdila je važnost medija i njihovog delovanja. Zbog toga je sprovedeno istraživanje ćiji je cilj da se napravi analiza izveštavanja štampanih i elektronskih medija o katastrofalnim poplavama. Akcenat je stavljen na ispitivanje kapaciteta tradicionalnih medija za izveštavanje u vanrednoj situaciji; da se utvrde dominatni disursi, teme i forme u izveštavanju, proveri koliko su mediji pomogli građanima u smislu informisanja, orijentacije, moblizacije i ostvarivanja društveno odgovornog angažovanja. da li je bilo etičkih problema u prosledjivanju informacija. Istraživanje je pokazalo da su u vanrednim situacijama tradicionalni mediji, uprkos određenim ograničenjima, najbitniji komunikacioni kanal, most kojim se spajaju međusobno građani , ali i građani sa nadležnim koji upravljaju krizom, od lokalnog do nacionalnog nivoa... Takođe je potvrđena dominantna pozicija javnog medijskog servisa – RTS-a, koji je najcelovitije izveštavao o situaciji i bio paradigma tačnog, nepristrasnog, pravovremenog i celovitog informisanja prilagođenog potrebama svih građana. Komercijalni mediji, i štampani i elektronski, izveštavali su sa empatijom, ali i elementima senzacionalizma kojim je zadovoljen voajerizam onih koji katastrofom nisu bili pogođeni. Generalni nalaz je i da su u izveštavanjima nedostajali kritički stavovi, beleži se unisonost u načinu izveštavanja, što je otvorilo proctor za afirmaciju internet, društvenih mreža i genralno alternativnih oblika informisanja
Ključne reči
mediji, poplave, Srbija, štampa, televizija, vanredna situacija, izveštavanje
Nikola Maričić, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd
Mirjana Nikolić, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd
MEDIA IN EXTRAORDINARY SITUATIONS – How Serbian media coverage the floods in May 2014
Summary
In May 2014, Serbia and the Balkan region affected by the disastrous floods so an emergency situation was declared. The delicate social situation confirmed the importance of the media and their operations. Therefore, we conducted a study that aim was to provide an analysis of reporting print and electronic media about the disastrous floods. The emphasis was testing the capacity of traditional media reporting in an emergency situation; to determine the dominant discourse, themes and forms in reporting, to check how the media help citizens in terms of information, orientation, mobilization, and achieving social responsibility engagement, whether any ethical problems in the dissemination of information. Research has shown that in emergency situations the traditional media, despite certain limitations has been the most important communication channel between endangered citizens and these who manages the crisis, from the local to the national level… It also confirmed dominant position of the public broadcaster - RTS, which reported situation from minute to minute and was a paradigm accurate, unbiased, timely and comprehensive information adapted to the needs of all citizens. Commercial media, both print and electronic, have been reported with empathy, but also with elements of sensationalism which has met observation of those who were affected by the disaster. After making the conclusion it was observed that reports miss critical positions, unison in the manner of reporting was seen and it opened up more space for the affirmation of the Internet, social networking and alternative forms of information.
Key words
Media, flooding, Serbia, the press, television, emergency, reporting
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Apstrakt
Ideja ovog teksta je da se, iz ugla celebrity studija, razmotri fenomen radio zvezda na... more Apstrakt
Ideja ovog teksta je da se, iz ugla celebrity studija, razmotri fenomen radio zvezda na primeru Srbije, u periodu od osnivanja prvih radio stanica do danas. Pitanja na koja tekst pokušava da dâ odgovor je – da li su ove zvezde to postajale zahvaljujući izvrsnosti, izuzetnosti i profesionalnosti u obavljanju posla; neubičajenom ponašanju u javnosti, kontroverznom privatnom životu ili su pak ovaj status stekli zahvaljujući specifičnostima društvenog trenutka. Osnovni zaključak rada je da popularnost radio zvezda – voditelja, novinara, di-džejeva..., ni nekad, ni danas u Srbiji, nije bila izjednačena sa popularnošću glumaca, pevača, sportista, čak i televizijskih voditelja i novinara. Domaće zvezde radio programa obično su osobeni pojedinci angažovani u realizaciji radio programa i emisija, koji, osim što poseduju individualne, profesionalne i prezentacione kvalitete, poseduju i snažnu personalnost koja je neophodnija za radijske stvaraoce više nego za druge medijske radnike, upravo zbog činjenice da su oni ti koji stvaraju nevidljive veze s publikom. Njihova popularnost je bila i ostala u tesnoj vezi i sa vrstom sadržaja i tipom programa u kome su angažovani, ali i sa aktuelnim socio-kulturnim vrednostima u kojima su njihovi kvaliteti prepoznati. Status zvezda obično je epitet vezan za novinare/voditelje, koji su se bavili ili prezentacijom popularne muzike ili humoristično-satiričnih sadržaja. Muzika i zabava, uz dozu neubičajenosti i provokativnosti, obično su sadržaji koji su garantovali uspeh kako radio autorima, tako i čitavim radio stanicam.
Ključne reči
selebriti, radio zvezde, personalnost, identitet, Srbija
Mirjana Nikolić
Faculty of Dramatic Arts, Belgrade
SERBIAN RADIO STARS - CELEBRITY VS. PERSONALITY
Summary
The main idea of this text is to analyze the phenomenon of radio stars in Serbia, from the establishment of first radio stations up to date, from a celebrity studies point of view. Some of the main questions asked are: Were radio stars popular because of their own creativity and profesionalism, controversial personal lives or just the specific social status? Nowadays, which was also the case in the past, radio stars in Serbia, are not as popular as actors, singers, athletes, even television anchors and journalist. Domestic radio stars are usually the individuals with strong personalities and high self-esteem, which is more important for the radio itself than for the other media. Their popularity is closely related to the type of content and the type of programme they participate in, but also with the current socio-cultural values. Star status is usually related to authors, journalists and anchors, whose duties were to present popular music or some sort of humorous content to the people. Music and fun, with a pinch of provocative, guarantee success for the radio author as well as the radio station itself.
Key words
celebrity, radio stars, personality, identity, Serbia.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Апстракт
Радио као електронски медиј поседује и користи своје капацитете да буде активни аналитич... more Апстракт
Радио као електронски медиј поседује и користи своје капацитете да буде активни аналитичар друштвених кретања, пратилац и учесник у свакодневном животу грађана. Рад који је пред нама даје слику свакодневног живота, стање у култури и медијима у Београду током Другог светског рата да би се затим фокус ставио на презентацију и анализу програма ратног Радио Београда – Зендер Белград (Sender Belgrad) и свега онога што је овај програм доносио окупираном становништву и окупаторима. Програм ове радио станице испуњавао је бројне и разноврсне програмске функције, а грађанима је пружао бекство од реалности и илузију безбрижног живота. Основна програмска понуда ратног Радио Београда, не само за грађане Београда и Србије, већ за читаву Југоисточну Европу, била је најквалитетнија уметничка, народна и шлагерска музика, у извођењу најквалитетнјих иностраних и домаћих музичара. Уз музичке садржаје, преноси лаких, водвиљских комада, наступи глумаца и певача у музичко-сценским приредбама и информативно-пропагандни програми препуни глорификације Трећег Рајха, публици су требали да обезбеде забаву, ескапизам, осећај спокоја и безбрижности. У методолошком смислу извори у изради рада су били: садржаји српске дневне, недељне и месечне штампе у периоду 1941-1944. година, званични службени листови тог времена (Службене новине) и архивска грађа Војног архива и Архива Радио Београда. Битне препреке у истраживању везане су за висок степен идеолошке обојености штампе тог времена која је отворено глорификовала успехе немачких окупационих снага, док је са друге стране велики део архивске грађе током социјалистичког периода Југославије претрпела одређене модификацију или је уништена са циљем креирања новог читања прошлости.
Кључне речи
Радио Београд – Зендер Белград (Sender Belgrad), Други светски рат, Србија, Београд, свакодневни живот, радио програм
Mirjana Nikolić, Faculty of Dramatic Arts, Belgrade
THE ROLE OF BROADCASTING IN ORDINARY LIFE IN BELGRADE DURING THE SECOND WORLD WAR 1941-1944.
Summary
Radio as an electronic media has and also uses its capacity to be an active analyst of social movement, companion and a participant in the daily life of the citizens. The work gives us a review of everyday life as well as the culture and media state of Belgrade during WWII. After this review the focus switches to the presentation and analysis of the program of Radio Belgrade - Sender Belgrade and all the content that the program provided to the occupied population and the invaders. The program of this radio station was filled with numerous and various program functions and offered an escape from reality as well as an illusion of a carefree life to its listeners.
The basic program offer of Radio Belgrade was art, popular and folk music of highest quality, performed by the foreign and local performers of highest quality, which was available not only for the citizens of Belgrade and Serbia, but to whole Southeast Europe. Besides the music content, light, vaudeville pieces were performed as well as the performances by actors and singers in the musical- theatrical events and other informative and promotional content filled with glorification of the Third Reich, should have provided the audience entertainment, escapism, a sense of serenity and peace of mind.
In methodological terms, sources used in the preparation of this work were: daily and monthly newspaper content of the Serbian press from 1941 to 1944. Official papers from that period (Official gazette) and archival material (Military and Radio Belgrade Archives). One of the obstacles of the research was the massive ideological colouration of the newspaper and also the newspapers compliance with the daily political goals of glorifying the success of the German occupation forces. On the other side, a part of the archive structure during a socialist period of Yugoslavia, suffered a certain modification or was destroyed with a goal to create the new of the past which certainly diminished the capacities of an objective consideration of the topic.
Key words
Radio Belgrade - Sender Belgrad, The Second World War, Serbia, Belgrade, ordinary life, radio programe
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Iza naslova knjige dr Triva Inđića „Tehnologija i kulturni identitet“ krije se mnogo više od jed... more Iza naslova knjige dr Triva Inđića „Tehnologija i kulturni identitet“ krije se mnogo više od jednostavne analize uticaja tehničko-tehnološkog razvoj na kulturu, kulturni identitet jednog naroda i društva u celini. Prva specifičnost vezana je za samu strukturu dela, s obzirom da nije reč o monolitnom tekstu koji je nastao kao rezultat konkretnog istraživanja, već je reč o celini koju čini devet jedinstvenih i celovitih radova ovog autora. Studije i eseji koji su objedinjeni i integrisani u ovoj knjizi nastajali su u periodu od 1994. do 2009. godine, međutim, u skladu s društveno-političkim trendovima karakterističnim za srpsko društva ovog perioda, mogu biti jasno diferencirani na tekstove „Miloševićevog“ i tekstove „demokratskog“ ili „postpetooktobarskog“ perioda. Međutim, u koncipiranju strukture knjige nije poštovan hronološki princip, već su se kao faktori oblikovanja nametnuli tematska i idejna bliskost radova. Na ovaj način autor je vrlo suptilno iskazao svoj kritički stav ne samo prema vremenu devedesetih, već i prema aktuelnim trendovima i savremenim izazovima srpskog društva pred evropskim integracijama.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Apstrakt
Rad koji je pred nama analizira stanje i perspektivu razvoja elektronskih medija u zeml... more Apstrakt
Rad koji je pred nama analizira stanje i perspektivu razvoja elektronskih medija u zemljama u tranziciji i procesu evrointegracija sa ciljem da se utvrdi na koji način su neoliberalni ekonomski uslovi i demokratski principi uticali na medijsku produkciju čiji je imperativ sa jedne strane visok rejting, a sa druge društvena odgovornost. U situaciji u kojoj su elektronski mediji snažno diferencirani na komercijalne i javne, a neprofitni mediji civilnog sektora još uvek nisu prepoznati kao adekvatan kanal nepristrasnog i društveno odgovornog delovanja, glavni problemi medija su opstanak i održivost koje otežavaju politička nesigurnost i ekonomska nestabilnosti. Komercijalni mediji rešenje obično traže i nalaze u snižavanju kvantiteta, ali i kvaliteta produkcije, forsiranju senzacionalističke retorike, često neproverenih, necelovitih, pa i netačnih informacija. Sa druge strane, javni mediji, opterećeni potrebom da deluju društveno odgovorno i u skladu sa javnim interesom, podležu uticajima nosilaca političke moći i u svojim programima otvaraju prostor političkom populizmu, kao obliku „iskrivljenja svesti i predstave stvarnosti“ (Veljanovski 2011: 409). Situaciju još kompleksnijom čine izazovi digitalizacije, masovne upotrebe personalizovanih medija i diktat Interneta, u ovom trenutku najdemokratičnijeg, ali i vrlo nesigurnog i manipulativnog izvora informacija odnosno medijskih sadržaja.
Ključne reči: elektronski mediji, senzacionalizam, deregulacija, populizam, javni interes, društvena odgovornost, novi mediji.
Summary
This work analyses situation and the perspective of electronic media development in countries which are undergoing transition and EU integrational process, with the goal to determine how neoliberal economy and democratic principles inflated media production which has the imperative achieve to high rating and also a sense of social responsibility. Considering the situation where the electronic media are strongly differentiated into commercial and public, and the non-profit media of the public sector are not recognized as the adequate mean of unbiased and social responsible operation, the main problem that the media faces are survival and sustainability that hinder political uncertainty and economic instability. Commercial media tend to find the solution to this in lowering the quantity but also the quality of the production, forcing sensationalist rhetoric, and providing unverified, incomplete and even inaccurate information. On the other hand, public media, troubled by the need to operate in a socially responsible fashion, and in accordance with the public interest, undergo a series of influences from the carriers of political power and open their media space to political populism as well as a form of “consciousness distortion and presentation of reality” (Veljanovski 2011: 409). The complexity of the situation is enhanced by the challenges of digitalization, massive usage of personalized media and the internet dictation, which is by far the most democratic, but also very insecure and manipulative source information and all media content.
Key words: electronic media, sensationalism, deregulation, populism, public policy, social responsibility, new media.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Books by Mirjana Nikolic
Ključne reči: mediji, internet, emancipatorski mediji, samokomunikacija, simulakrum
Ključne reči: samoregulacija, javni RTV servis, etika, etički kodeks, Balkan
Klju~ne re~i: elektronski mediji, kreativne industrije, komercijalni mediji, javni radiodifuzni servis, kreativnost
Следећу тематску област представља осврт на иновације које је српској уметничкој музици донео Радио Београд, посебно на плану електронске музике и радиофоније. Владан Радовановић пише о Електронском студију Радио Београда, чији је био оснивач и дугогодишњи руководилац; Марија Ћирић доноси пресек развоја и стваралачких домета српске радиофонске уметности, док се Ана Котевска надовезује на њено излагање, али се фокусира на радиофонску поетику једне истакнуте уметнице, Иване Стефановић.
У делу књиге који се бави програмским концепцијама, Снежана Николајевић пише о садејству музике и текста у музичким емисијама Радио Београда. Два рада посвећена су различитим сегментима делатности Трећег програма Радио Београда: Ивана Медић разматра циклус концерата Музичка модерна, који је током две деценије српској јавности представљао најзначајније тенденције савремене уметничке музике у свету, док се Ирина Максимовић и Растко Јаковљевић осврћу на, у много чему пионирску, делатност етномузиколога Драгослава Девића, који је уређивао циклус емисија посвећен музици са различитих меридијана. С друге стране, Весна Ивков анализира на који начин су редакције програма народне музике на Радио Новом Саду, током више деценија, одговарале на културне потребе слушалаца у мултикултуралној средини каква је Војводина.
Најопсежнији сегмент књиге посвећен је анализи делатности различитих ансамбала Радио-телевизије Србије. Ову тематску област отвара есејистички рад Слободана Пајића (Slobodan Dan Paich), позоришног редитеља који је највећи део живота провео у иностранству. Као један од малобројних данас живих чланова прве поставе Дечјег хора Радио Београда, Пајић евоцира успомене из тог доба, анализира методе примењиване у раду са децом, али се и наслања на скорашња истраживања из области когнитивне психологије, те указује на који начин данас, у свом професионалном раду, примењује искуства која је стекао још као дечак. Јелена Јанковић-Бегуш је, на основу обимне архивске грађе, истражила допринос ансамбала Музичке продукције Радио-телевизије Србије фестивалу БЕМУС, од његовог оснивања до данас. Марија Маглов даје исцрпан преглед активности Радио Београда и, посебно, дискографске куће ПГП РТС на промоцији озбиљне, односно, уметничке музике. Најзад, Срђан Тепарић се бави делатношћу Хора РТС од почетка новог миленијума, која се одвија у веома неповољним финансијским и организационим околностима, те покушава да сагледа начине за излазак овог ансамбла из вишегодишње кризе.
Завршна разматрања посвећена су улози радија у XXI веку. Ивана Ерцеговац, на основу података сакупљених путем квантитативног истраживања, сагледава радио као интегрисани део интернета и заступа оптимистичан став да ће радио „преживети” најновију технолошку револуцију. С друге стране, Марија Каран се бави профилисањем радијског аудиторијума у данашње време, са посебним освртом на различите начине форматирања радијских емисија, али и на функцију музичког уредника која, упркос компјутеризацији, није изгубила на значају.
Papers by Mirjana Nikolic
Apstrakt
U maju 2014. godine Srbiju i balkanski region pogodile su katastrofalne poplave zbog čega je u Srbiji proglašeno vanredno stanje. Osetljiva društvena situacija potvrdila je važnost medija i njihovog delovanja. Zbog toga je sprovedeno istraživanje ćiji je cilj da se napravi analiza izveštavanja štampanih i elektronskih medija o katastrofalnim poplavama. Akcenat je stavljen na ispitivanje kapaciteta tradicionalnih medija za izveštavanje u vanrednoj situaciji; da se utvrde dominatni disursi, teme i forme u izveštavanju, proveri koliko su mediji pomogli građanima u smislu informisanja, orijentacije, moblizacije i ostvarivanja društveno odgovornog angažovanja. da li je bilo etičkih problema u prosledjivanju informacija. Istraživanje je pokazalo da su u vanrednim situacijama tradicionalni mediji, uprkos određenim ograničenjima, najbitniji komunikacioni kanal, most kojim se spajaju međusobno građani , ali i građani sa nadležnim koji upravljaju krizom, od lokalnog do nacionalnog nivoa... Takođe je potvrđena dominantna pozicija javnog medijskog servisa – RTS-a, koji je najcelovitije izveštavao o situaciji i bio paradigma tačnog, nepristrasnog, pravovremenog i celovitog informisanja prilagođenog potrebama svih građana. Komercijalni mediji, i štampani i elektronski, izveštavali su sa empatijom, ali i elementima senzacionalizma kojim je zadovoljen voajerizam onih koji katastrofom nisu bili pogođeni. Generalni nalaz je i da su u izveštavanjima nedostajali kritički stavovi, beleži se unisonost u načinu izveštavanja, što je otvorilo proctor za afirmaciju internet, društvenih mreža i genralno alternativnih oblika informisanja
Ključne reči
mediji, poplave, Srbija, štampa, televizija, vanredna situacija, izveštavanje
Nikola Maričić, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd
Mirjana Nikolić, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd
MEDIA IN EXTRAORDINARY SITUATIONS – How Serbian media coverage the floods in May 2014
Summary
In May 2014, Serbia and the Balkan region affected by the disastrous floods so an emergency situation was declared. The delicate social situation confirmed the importance of the media and their operations. Therefore, we conducted a study that aim was to provide an analysis of reporting print and electronic media about the disastrous floods. The emphasis was testing the capacity of traditional media reporting in an emergency situation; to determine the dominant discourse, themes and forms in reporting, to check how the media help citizens in terms of information, orientation, mobilization, and achieving social responsibility engagement, whether any ethical problems in the dissemination of information. Research has shown that in emergency situations the traditional media, despite certain limitations has been the most important communication channel between endangered citizens and these who manages the crisis, from the local to the national level… It also confirmed dominant position of the public broadcaster - RTS, which reported situation from minute to minute and was a paradigm accurate, unbiased, timely and comprehensive information adapted to the needs of all citizens. Commercial media, both print and electronic, have been reported with empathy, but also with elements of sensationalism which has met observation of those who were affected by the disaster. After making the conclusion it was observed that reports miss critical positions, unison in the manner of reporting was seen and it opened up more space for the affirmation of the Internet, social networking and alternative forms of information.
Key words
Media, flooding, Serbia, the press, television, emergency, reporting
Ideja ovog teksta je da se, iz ugla celebrity studija, razmotri fenomen radio zvezda na primeru Srbije, u periodu od osnivanja prvih radio stanica do danas. Pitanja na koja tekst pokušava da dâ odgovor je – da li su ove zvezde to postajale zahvaljujući izvrsnosti, izuzetnosti i profesionalnosti u obavljanju posla; neubičajenom ponašanju u javnosti, kontroverznom privatnom životu ili su pak ovaj status stekli zahvaljujući specifičnostima društvenog trenutka. Osnovni zaključak rada je da popularnost radio zvezda – voditelja, novinara, di-džejeva..., ni nekad, ni danas u Srbiji, nije bila izjednačena sa popularnošću glumaca, pevača, sportista, čak i televizijskih voditelja i novinara. Domaće zvezde radio programa obično su osobeni pojedinci angažovani u realizaciji radio programa i emisija, koji, osim što poseduju individualne, profesionalne i prezentacione kvalitete, poseduju i snažnu personalnost koja je neophodnija za radijske stvaraoce više nego za druge medijske radnike, upravo zbog činjenice da su oni ti koji stvaraju nevidljive veze s publikom. Njihova popularnost je bila i ostala u tesnoj vezi i sa vrstom sadržaja i tipom programa u kome su angažovani, ali i sa aktuelnim socio-kulturnim vrednostima u kojima su njihovi kvaliteti prepoznati. Status zvezda obično je epitet vezan za novinare/voditelje, koji su se bavili ili prezentacijom popularne muzike ili humoristično-satiričnih sadržaja. Muzika i zabava, uz dozu neubičajenosti i provokativnosti, obično su sadržaji koji su garantovali uspeh kako radio autorima, tako i čitavim radio stanicam.
Ključne reči
selebriti, radio zvezde, personalnost, identitet, Srbija
Mirjana Nikolić
Faculty of Dramatic Arts, Belgrade
SERBIAN RADIO STARS - CELEBRITY VS. PERSONALITY
Summary
The main idea of this text is to analyze the phenomenon of radio stars in Serbia, from the establishment of first radio stations up to date, from a celebrity studies point of view. Some of the main questions asked are: Were radio stars popular because of their own creativity and profesionalism, controversial personal lives or just the specific social status? Nowadays, which was also the case in the past, radio stars in Serbia, are not as popular as actors, singers, athletes, even television anchors and journalist. Domestic radio stars are usually the individuals with strong personalities and high self-esteem, which is more important for the radio itself than for the other media. Their popularity is closely related to the type of content and the type of programme they participate in, but also with the current socio-cultural values. Star status is usually related to authors, journalists and anchors, whose duties were to present popular music or some sort of humorous content to the people. Music and fun, with a pinch of provocative, guarantee success for the radio author as well as the radio station itself.
Key words
celebrity, radio stars, personality, identity, Serbia.
Радио као електронски медиј поседује и користи своје капацитете да буде активни аналитичар друштвених кретања, пратилац и учесник у свакодневном животу грађана. Рад који је пред нама даје слику свакодневног живота, стање у култури и медијима у Београду током Другог светског рата да би се затим фокус ставио на презентацију и анализу програма ратног Радио Београда – Зендер Белград (Sender Belgrad) и свега онога што је овај програм доносио окупираном становништву и окупаторима. Програм ове радио станице испуњавао је бројне и разноврсне програмске функције, а грађанима је пружао бекство од реалности и илузију безбрижног живота. Основна програмска понуда ратног Радио Београда, не само за грађане Београда и Србије, већ за читаву Југоисточну Европу, била је најквалитетнија уметничка, народна и шлагерска музика, у извођењу најквалитетнјих иностраних и домаћих музичара. Уз музичке садржаје, преноси лаких, водвиљских комада, наступи глумаца и певача у музичко-сценским приредбама и информативно-пропагандни програми препуни глорификације Трећег Рајха, публици су требали да обезбеде забаву, ескапизам, осећај спокоја и безбрижности. У методолошком смислу извори у изради рада су били: садржаји српске дневне, недељне и месечне штампе у периоду 1941-1944. година, званични службени листови тог времена (Службене новине) и архивска грађа Војног архива и Архива Радио Београда. Битне препреке у истраживању везане су за висок степен идеолошке обојености штампе тог времена која је отворено глорификовала успехе немачких окупационих снага, док је са друге стране велики део архивске грађе током социјалистичког периода Југославије претрпела одређене модификацију или је уништена са циљем креирања новог читања прошлости.
Кључне речи
Радио Београд – Зендер Белград (Sender Belgrad), Други светски рат, Србија, Београд, свакодневни живот, радио програм
Mirjana Nikolić, Faculty of Dramatic Arts, Belgrade
THE ROLE OF BROADCASTING IN ORDINARY LIFE IN BELGRADE DURING THE SECOND WORLD WAR 1941-1944.
Summary
Radio as an electronic media has and also uses its capacity to be an active analyst of social movement, companion and a participant in the daily life of the citizens. The work gives us a review of everyday life as well as the culture and media state of Belgrade during WWII. After this review the focus switches to the presentation and analysis of the program of Radio Belgrade - Sender Belgrade and all the content that the program provided to the occupied population and the invaders. The program of this radio station was filled with numerous and various program functions and offered an escape from reality as well as an illusion of a carefree life to its listeners.
The basic program offer of Radio Belgrade was art, popular and folk music of highest quality, performed by the foreign and local performers of highest quality, which was available not only for the citizens of Belgrade and Serbia, but to whole Southeast Europe. Besides the music content, light, vaudeville pieces were performed as well as the performances by actors and singers in the musical- theatrical events and other informative and promotional content filled with glorification of the Third Reich, should have provided the audience entertainment, escapism, a sense of serenity and peace of mind.
In methodological terms, sources used in the preparation of this work were: daily and monthly newspaper content of the Serbian press from 1941 to 1944. Official papers from that period (Official gazette) and archival material (Military and Radio Belgrade Archives). One of the obstacles of the research was the massive ideological colouration of the newspaper and also the newspapers compliance with the daily political goals of glorifying the success of the German occupation forces. On the other side, a part of the archive structure during a socialist period of Yugoslavia, suffered a certain modification or was destroyed with a goal to create the new of the past which certainly diminished the capacities of an objective consideration of the topic.
Key words
Radio Belgrade - Sender Belgrad, The Second World War, Serbia, Belgrade, ordinary life, radio programe
Rad koji je pred nama analizira stanje i perspektivu razvoja elektronskih medija u zemljama u tranziciji i procesu evrointegracija sa ciljem da se utvrdi na koji način su neoliberalni ekonomski uslovi i demokratski principi uticali na medijsku produkciju čiji je imperativ sa jedne strane visok rejting, a sa druge društvena odgovornost. U situaciji u kojoj su elektronski mediji snažno diferencirani na komercijalne i javne, a neprofitni mediji civilnog sektora još uvek nisu prepoznati kao adekvatan kanal nepristrasnog i društveno odgovornog delovanja, glavni problemi medija su opstanak i održivost koje otežavaju politička nesigurnost i ekonomska nestabilnosti. Komercijalni mediji rešenje obično traže i nalaze u snižavanju kvantiteta, ali i kvaliteta produkcije, forsiranju senzacionalističke retorike, često neproverenih, necelovitih, pa i netačnih informacija. Sa druge strane, javni mediji, opterećeni potrebom da deluju društveno odgovorno i u skladu sa javnim interesom, podležu uticajima nosilaca političke moći i u svojim programima otvaraju prostor političkom populizmu, kao obliku „iskrivljenja svesti i predstave stvarnosti“ (Veljanovski 2011: 409). Situaciju još kompleksnijom čine izazovi digitalizacije, masovne upotrebe personalizovanih medija i diktat Interneta, u ovom trenutku najdemokratičnijeg, ali i vrlo nesigurnog i manipulativnog izvora informacija odnosno medijskih sadržaja.
Ključne reči: elektronski mediji, senzacionalizam, deregulacija, populizam, javni interes, društvena odgovornost, novi mediji.
Summary
This work analyses situation and the perspective of electronic media development in countries which are undergoing transition and EU integrational process, with the goal to determine how neoliberal economy and democratic principles inflated media production which has the imperative achieve to high rating and also a sense of social responsibility. Considering the situation where the electronic media are strongly differentiated into commercial and public, and the non-profit media of the public sector are not recognized as the adequate mean of unbiased and social responsible operation, the main problem that the media faces are survival and sustainability that hinder political uncertainty and economic instability. Commercial media tend to find the solution to this in lowering the quantity but also the quality of the production, forcing sensationalist rhetoric, and providing unverified, incomplete and even inaccurate information. On the other hand, public media, troubled by the need to operate in a socially responsible fashion, and in accordance with the public interest, undergo a series of influences from the carriers of political power and open their media space to political populism as well as a form of “consciousness distortion and presentation of reality” (Veljanovski 2011: 409). The complexity of the situation is enhanced by the challenges of digitalization, massive usage of personalized media and the internet dictation, which is by far the most democratic, but also very insecure and manipulative source information and all media content.
Key words: electronic media, sensationalism, deregulation, populism, public policy, social responsibility, new media.
Ključne reči: mediji, internet, emancipatorski mediji, samokomunikacija, simulakrum
Ključne reči: samoregulacija, javni RTV servis, etika, etički kodeks, Balkan
Klju~ne re~i: elektronski mediji, kreativne industrije, komercijalni mediji, javni radiodifuzni servis, kreativnost
Следећу тематску област представља осврт на иновације које је српској уметничкој музици донео Радио Београд, посебно на плану електронске музике и радиофоније. Владан Радовановић пише о Електронском студију Радио Београда, чији је био оснивач и дугогодишњи руководилац; Марија Ћирић доноси пресек развоја и стваралачких домета српске радиофонске уметности, док се Ана Котевска надовезује на њено излагање, али се фокусира на радиофонску поетику једне истакнуте уметнице, Иване Стефановић.
У делу књиге који се бави програмским концепцијама, Снежана Николајевић пише о садејству музике и текста у музичким емисијама Радио Београда. Два рада посвећена су различитим сегментима делатности Трећег програма Радио Београда: Ивана Медић разматра циклус концерата Музичка модерна, који је током две деценије српској јавности представљао најзначајније тенденције савремене уметничке музике у свету, док се Ирина Максимовић и Растко Јаковљевић осврћу на, у много чему пионирску, делатност етномузиколога Драгослава Девића, који је уређивао циклус емисија посвећен музици са различитих меридијана. С друге стране, Весна Ивков анализира на који начин су редакције програма народне музике на Радио Новом Саду, током више деценија, одговарале на културне потребе слушалаца у мултикултуралној средини каква је Војводина.
Најопсежнији сегмент књиге посвећен је анализи делатности различитих ансамбала Радио-телевизије Србије. Ову тематску област отвара есејистички рад Слободана Пајића (Slobodan Dan Paich), позоришног редитеља који је највећи део живота провео у иностранству. Као један од малобројних данас живих чланова прве поставе Дечјег хора Радио Београда, Пајић евоцира успомене из тог доба, анализира методе примењиване у раду са децом, али се и наслања на скорашња истраживања из области когнитивне психологије, те указује на који начин данас, у свом професионалном раду, примењује искуства која је стекао још као дечак. Јелена Јанковић-Бегуш је, на основу обимне архивске грађе, истражила допринос ансамбала Музичке продукције Радио-телевизије Србије фестивалу БЕМУС, од његовог оснивања до данас. Марија Маглов даје исцрпан преглед активности Радио Београда и, посебно, дискографске куће ПГП РТС на промоцији озбиљне, односно, уметничке музике. Најзад, Срђан Тепарић се бави делатношћу Хора РТС од почетка новог миленијума, која се одвија у веома неповољним финансијским и организационим околностима, те покушава да сагледа начине за излазак овог ансамбла из вишегодишње кризе.
Завршна разматрања посвећена су улози радија у XXI веку. Ивана Ерцеговац, на основу података сакупљених путем квантитативног истраживања, сагледава радио као интегрисани део интернета и заступа оптимистичан став да ће радио „преживети” најновију технолошку револуцију. С друге стране, Марија Каран се бави профилисањем радијског аудиторијума у данашње време, са посебним освртом на различите начине форматирања радијских емисија, али и на функцију музичког уредника која, упркос компјутеризацији, није изгубила на значају.
Apstrakt
U maju 2014. godine Srbiju i balkanski region pogodile su katastrofalne poplave zbog čega je u Srbiji proglašeno vanredno stanje. Osetljiva društvena situacija potvrdila je važnost medija i njihovog delovanja. Zbog toga je sprovedeno istraživanje ćiji je cilj da se napravi analiza izveštavanja štampanih i elektronskih medija o katastrofalnim poplavama. Akcenat je stavljen na ispitivanje kapaciteta tradicionalnih medija za izveštavanje u vanrednoj situaciji; da se utvrde dominatni disursi, teme i forme u izveštavanju, proveri koliko su mediji pomogli građanima u smislu informisanja, orijentacije, moblizacije i ostvarivanja društveno odgovornog angažovanja. da li je bilo etičkih problema u prosledjivanju informacija. Istraživanje je pokazalo da su u vanrednim situacijama tradicionalni mediji, uprkos određenim ograničenjima, najbitniji komunikacioni kanal, most kojim se spajaju međusobno građani , ali i građani sa nadležnim koji upravljaju krizom, od lokalnog do nacionalnog nivoa... Takođe je potvrđena dominantna pozicija javnog medijskog servisa – RTS-a, koji je najcelovitije izveštavao o situaciji i bio paradigma tačnog, nepristrasnog, pravovremenog i celovitog informisanja prilagođenog potrebama svih građana. Komercijalni mediji, i štampani i elektronski, izveštavali su sa empatijom, ali i elementima senzacionalizma kojim je zadovoljen voajerizam onih koji katastrofom nisu bili pogođeni. Generalni nalaz je i da su u izveštavanjima nedostajali kritički stavovi, beleži se unisonost u načinu izveštavanja, što je otvorilo proctor za afirmaciju internet, društvenih mreža i genralno alternativnih oblika informisanja
Ključne reči
mediji, poplave, Srbija, štampa, televizija, vanredna situacija, izveštavanje
Nikola Maričić, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd
Mirjana Nikolić, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd
MEDIA IN EXTRAORDINARY SITUATIONS – How Serbian media coverage the floods in May 2014
Summary
In May 2014, Serbia and the Balkan region affected by the disastrous floods so an emergency situation was declared. The delicate social situation confirmed the importance of the media and their operations. Therefore, we conducted a study that aim was to provide an analysis of reporting print and electronic media about the disastrous floods. The emphasis was testing the capacity of traditional media reporting in an emergency situation; to determine the dominant discourse, themes and forms in reporting, to check how the media help citizens in terms of information, orientation, mobilization, and achieving social responsibility engagement, whether any ethical problems in the dissemination of information. Research has shown that in emergency situations the traditional media, despite certain limitations has been the most important communication channel between endangered citizens and these who manages the crisis, from the local to the national level… It also confirmed dominant position of the public broadcaster - RTS, which reported situation from minute to minute and was a paradigm accurate, unbiased, timely and comprehensive information adapted to the needs of all citizens. Commercial media, both print and electronic, have been reported with empathy, but also with elements of sensationalism which has met observation of those who were affected by the disaster. After making the conclusion it was observed that reports miss critical positions, unison in the manner of reporting was seen and it opened up more space for the affirmation of the Internet, social networking and alternative forms of information.
Key words
Media, flooding, Serbia, the press, television, emergency, reporting
Ideja ovog teksta je da se, iz ugla celebrity studija, razmotri fenomen radio zvezda na primeru Srbije, u periodu od osnivanja prvih radio stanica do danas. Pitanja na koja tekst pokušava da dâ odgovor je – da li su ove zvezde to postajale zahvaljujući izvrsnosti, izuzetnosti i profesionalnosti u obavljanju posla; neubičajenom ponašanju u javnosti, kontroverznom privatnom životu ili su pak ovaj status stekli zahvaljujući specifičnostima društvenog trenutka. Osnovni zaključak rada je da popularnost radio zvezda – voditelja, novinara, di-džejeva..., ni nekad, ni danas u Srbiji, nije bila izjednačena sa popularnošću glumaca, pevača, sportista, čak i televizijskih voditelja i novinara. Domaće zvezde radio programa obično su osobeni pojedinci angažovani u realizaciji radio programa i emisija, koji, osim što poseduju individualne, profesionalne i prezentacione kvalitete, poseduju i snažnu personalnost koja je neophodnija za radijske stvaraoce više nego za druge medijske radnike, upravo zbog činjenice da su oni ti koji stvaraju nevidljive veze s publikom. Njihova popularnost je bila i ostala u tesnoj vezi i sa vrstom sadržaja i tipom programa u kome su angažovani, ali i sa aktuelnim socio-kulturnim vrednostima u kojima su njihovi kvaliteti prepoznati. Status zvezda obično je epitet vezan za novinare/voditelje, koji su se bavili ili prezentacijom popularne muzike ili humoristično-satiričnih sadržaja. Muzika i zabava, uz dozu neubičajenosti i provokativnosti, obično su sadržaji koji su garantovali uspeh kako radio autorima, tako i čitavim radio stanicam.
Ključne reči
selebriti, radio zvezde, personalnost, identitet, Srbija
Mirjana Nikolić
Faculty of Dramatic Arts, Belgrade
SERBIAN RADIO STARS - CELEBRITY VS. PERSONALITY
Summary
The main idea of this text is to analyze the phenomenon of radio stars in Serbia, from the establishment of first radio stations up to date, from a celebrity studies point of view. Some of the main questions asked are: Were radio stars popular because of their own creativity and profesionalism, controversial personal lives or just the specific social status? Nowadays, which was also the case in the past, radio stars in Serbia, are not as popular as actors, singers, athletes, even television anchors and journalist. Domestic radio stars are usually the individuals with strong personalities and high self-esteem, which is more important for the radio itself than for the other media. Their popularity is closely related to the type of content and the type of programme they participate in, but also with the current socio-cultural values. Star status is usually related to authors, journalists and anchors, whose duties were to present popular music or some sort of humorous content to the people. Music and fun, with a pinch of provocative, guarantee success for the radio author as well as the radio station itself.
Key words
celebrity, radio stars, personality, identity, Serbia.
Радио као електронски медиј поседује и користи своје капацитете да буде активни аналитичар друштвених кретања, пратилац и учесник у свакодневном животу грађана. Рад који је пред нама даје слику свакодневног живота, стање у култури и медијима у Београду током Другог светског рата да би се затим фокус ставио на презентацију и анализу програма ратног Радио Београда – Зендер Белград (Sender Belgrad) и свега онога што је овај програм доносио окупираном становништву и окупаторима. Програм ове радио станице испуњавао је бројне и разноврсне програмске функције, а грађанима је пружао бекство од реалности и илузију безбрижног живота. Основна програмска понуда ратног Радио Београда, не само за грађане Београда и Србије, већ за читаву Југоисточну Европу, била је најквалитетнија уметничка, народна и шлагерска музика, у извођењу најквалитетнјих иностраних и домаћих музичара. Уз музичке садржаје, преноси лаких, водвиљских комада, наступи глумаца и певача у музичко-сценским приредбама и информативно-пропагандни програми препуни глорификације Трећег Рајха, публици су требали да обезбеде забаву, ескапизам, осећај спокоја и безбрижности. У методолошком смислу извори у изради рада су били: садржаји српске дневне, недељне и месечне штампе у периоду 1941-1944. година, званични службени листови тог времена (Службене новине) и архивска грађа Војног архива и Архива Радио Београда. Битне препреке у истраживању везане су за висок степен идеолошке обојености штампе тог времена која је отворено глорификовала успехе немачких окупационих снага, док је са друге стране велики део архивске грађе током социјалистичког периода Југославије претрпела одређене модификацију или је уништена са циљем креирања новог читања прошлости.
Кључне речи
Радио Београд – Зендер Белград (Sender Belgrad), Други светски рат, Србија, Београд, свакодневни живот, радио програм
Mirjana Nikolić, Faculty of Dramatic Arts, Belgrade
THE ROLE OF BROADCASTING IN ORDINARY LIFE IN BELGRADE DURING THE SECOND WORLD WAR 1941-1944.
Summary
Radio as an electronic media has and also uses its capacity to be an active analyst of social movement, companion and a participant in the daily life of the citizens. The work gives us a review of everyday life as well as the culture and media state of Belgrade during WWII. After this review the focus switches to the presentation and analysis of the program of Radio Belgrade - Sender Belgrade and all the content that the program provided to the occupied population and the invaders. The program of this radio station was filled with numerous and various program functions and offered an escape from reality as well as an illusion of a carefree life to its listeners.
The basic program offer of Radio Belgrade was art, popular and folk music of highest quality, performed by the foreign and local performers of highest quality, which was available not only for the citizens of Belgrade and Serbia, but to whole Southeast Europe. Besides the music content, light, vaudeville pieces were performed as well as the performances by actors and singers in the musical- theatrical events and other informative and promotional content filled with glorification of the Third Reich, should have provided the audience entertainment, escapism, a sense of serenity and peace of mind.
In methodological terms, sources used in the preparation of this work were: daily and monthly newspaper content of the Serbian press from 1941 to 1944. Official papers from that period (Official gazette) and archival material (Military and Radio Belgrade Archives). One of the obstacles of the research was the massive ideological colouration of the newspaper and also the newspapers compliance with the daily political goals of glorifying the success of the German occupation forces. On the other side, a part of the archive structure during a socialist period of Yugoslavia, suffered a certain modification or was destroyed with a goal to create the new of the past which certainly diminished the capacities of an objective consideration of the topic.
Key words
Radio Belgrade - Sender Belgrad, The Second World War, Serbia, Belgrade, ordinary life, radio programe
Rad koji je pred nama analizira stanje i perspektivu razvoja elektronskih medija u zemljama u tranziciji i procesu evrointegracija sa ciljem da se utvrdi na koji način su neoliberalni ekonomski uslovi i demokratski principi uticali na medijsku produkciju čiji je imperativ sa jedne strane visok rejting, a sa druge društvena odgovornost. U situaciji u kojoj su elektronski mediji snažno diferencirani na komercijalne i javne, a neprofitni mediji civilnog sektora još uvek nisu prepoznati kao adekvatan kanal nepristrasnog i društveno odgovornog delovanja, glavni problemi medija su opstanak i održivost koje otežavaju politička nesigurnost i ekonomska nestabilnosti. Komercijalni mediji rešenje obično traže i nalaze u snižavanju kvantiteta, ali i kvaliteta produkcije, forsiranju senzacionalističke retorike, često neproverenih, necelovitih, pa i netačnih informacija. Sa druge strane, javni mediji, opterećeni potrebom da deluju društveno odgovorno i u skladu sa javnim interesom, podležu uticajima nosilaca političke moći i u svojim programima otvaraju prostor političkom populizmu, kao obliku „iskrivljenja svesti i predstave stvarnosti“ (Veljanovski 2011: 409). Situaciju još kompleksnijom čine izazovi digitalizacije, masovne upotrebe personalizovanih medija i diktat Interneta, u ovom trenutku najdemokratičnijeg, ali i vrlo nesigurnog i manipulativnog izvora informacija odnosno medijskih sadržaja.
Ključne reči: elektronski mediji, senzacionalizam, deregulacija, populizam, javni interes, društvena odgovornost, novi mediji.
Summary
This work analyses situation and the perspective of electronic media development in countries which are undergoing transition and EU integrational process, with the goal to determine how neoliberal economy and democratic principles inflated media production which has the imperative achieve to high rating and also a sense of social responsibility. Considering the situation where the electronic media are strongly differentiated into commercial and public, and the non-profit media of the public sector are not recognized as the adequate mean of unbiased and social responsible operation, the main problem that the media faces are survival and sustainability that hinder political uncertainty and economic instability. Commercial media tend to find the solution to this in lowering the quantity but also the quality of the production, forcing sensationalist rhetoric, and providing unverified, incomplete and even inaccurate information. On the other hand, public media, troubled by the need to operate in a socially responsible fashion, and in accordance with the public interest, undergo a series of influences from the carriers of political power and open their media space to political populism as well as a form of “consciousness distortion and presentation of reality” (Veljanovski 2011: 409). The complexity of the situation is enhanced by the challenges of digitalization, massive usage of personalized media and the internet dictation, which is by far the most democratic, but also very insecure and manipulative source information and all media content.
Key words: electronic media, sensationalism, deregulation, populism, public policy, social responsibility, new media.
U fokusu rada je fenomen radio drame koja se analizira sa aspekta postklasične naratologije i teorije transmedijalnog pripovedanja, sa ciljem utvđivanja njenih potencijala onda kada se, polazeći od literarnog, kniževnog dela kao osnove za izgradnju narativa, grade novi narativi i kreiraju nova umetnička dela namenjena emitovanju na radio talasima, a koja istovremeno imaju potencijal i za distribuciju putem drugih platformi, te ostvarivanje širokog uticaja na publiku. Istraživanje svoje polazište crpi iz teorije transmedijalnog pripovedanja (H. Džnskinsa/ Henry Jenkins), ideji uranjanja i interaktivnosti kao ključne promene paradigme u istoriji narativa Meri-Lor Rajan (Marie Laure Ryan) i komaprativnoj analizi klasične i postklasične naratologije Ansgara Njuning (Ansgar F. Nünning). Navedena polazišta koriste se u analizi studije slučaja dela Vilijama Šekspira, koja su realizovana kao deo programske produkcije Radio Beograda od 1924/29. godine do danas. Na osnovu analize, utvrđeno je da su Šekspirova dela kroz istoriju Dramskog programa Radio Beograda veoma često adaptirana i realizovana u formi radio drame, ali diskontinuirano i možda ne u obimu u kome rad ovog dramatičara zaslužuje. U teorijskom i empirijskom smislu, rad takođe zaključuje da radio drama kao žanr ima kapacitet da slušaocima obezbedi poniranjenje, „uranjanje“ u visokom stepenu interakcije sa medijskim tekstom. Istovremeno, ona poseduje potencijal transmedijalnog pripovedanje i multiplatformnosti, što bi trebalo da budu imperativi njenog budućeg razvoja u novomedijskom okruženju.
Ključne reči: radio drama, narativ, transmedijalnost, postklasična naratologija, Radio Beograd
Apstract
German occupation of Serbia as the integral part of the Kingdom of Jugoslavija reached its peak with the enterance of the german armed forces in Belgrade on April 19, 1941. One of the primary goals of the German army was setting up and starting radio broadcast for the Balkans and all of south-eastern Europe. In honor of Hitler's birthday, April 20, from Belgrade began a broadcast of the wartime Radio Belgrade-Werrmacht Sendegruppe Südost Sender Belgrade.
The paper aims to present the musical content that this station broadcasted in time of war and occupation. Special emphasis will be put on a comoposition Lili Marlene in the interpretation of the German singer Lala Andersen, which bcame a hit, where today it is a synonym for the World War II.
The main goal of the music program of this radio station was to offer their listeners escapism through high quality music, in a genre spectre from high art to popular, pop music, and traditional folk music. The artistic and interpretative qualities of the broadcasted music content can be evaluted with the highest possible marks.
Germand and Serbian redaction were responsible for the musical program of Radio Belgrade, and the music was broadcasted from vinyl records or live-performances of radio ensambles in the studio, or broadcasts from theatres, concert halss, restaurants, hotels
In methodological terms, sources used in the preparation of this work were: daily and monthly newspaper content of the Serbian press from 1941 to 1944. Official papers from that period (Official gazette) and archival material (Military and Radio Belgrade Archives). One of the obstacles of the research was the massive ideological colouration of the newspaper and also the newspapers compliance with the daily political goals of glorifying the success of the German occupation forces. Another problem was that the archival structure suffered certain modifications or was even destroyed with the goal of repressive erasure (Connerton 2008), during the socialist period of Yugoslavia.
Key words: Sender Belgrade, Serbia, radio, occupation, music, Second World War
Projektno finansiranje kao oblik državne pomoći medijima, posebno onim koji kao svoj prioritet postavljaju ostvarivenje određenog javnog interesa, trebalo bi da predstvalja pozitivan instrument medijske politike i medijske strategije jedne zemlje kojim se postiže afirmacija međunarodno i nacionalno priznatih vrednosti, ali i kvalitet i diverzitet medijske produkcije. Međutim u zemljama poput naše, koja neprekidno pokušava da ukupan pa time i medijski sistem uskladi sa evropskim standardima, dobro projektovana zakonska rešenja i mehanizmi podrške medijima često se ne primenjuju adekvatno i vode obesmišljavanju, netransparentnosti, gušenju zdrave konkurencije i narašuvanju demokratskih kapaciteta društva. U opisanom kontekstu, u radu su analizirani rezultati konkursa Ministarstva kulture i informisanja RS koji su sprovedeni 2015, 2016. i 2017. godine i na kojima je odlučeno da se određena finansijska pomoć iz državnog budžeta opredeli kao pomoć medijima ili medijskim projektima. U tom smislu cilj rada je da se utvrde pravilnosti u raspodeli sredstava, da se proceni koliko ovakva pomoć utiče na raznolikost i kvalitet medijskih sadržaja, kao i da se projektuju rešenja za održiv razvoj medija, kvalitetniju medijsku ekonomiju i bolji položaj, u finansijskom i etičkom smislu, medijskih radnika.
Ključne reči
Ministarstvo kulture i informisanja RS, mediji, projektno finansiranje, državna pomoć, konkursi, medijski sadržaj.
Tekst se bavi kratkom analizom medijske scene u Srbiji u periodu do i nakon 2000. godine sa glavnim ciljem da se ukaže na osnovne karakteristike i izvrši komparacija razvoja medijske scene tokom ova dva period. Poseban akcenat se stavlja na aktuelni tranzicioni proces karakterističan za period nakon 2000. godine u kome je medijska sfera neprekidno bila izložena različitim transformacijama među kojima su najizraženije one koje su za cilj imale njeno približavanje i usaglašavanje sa evropskim rešenjima u ovoj oblasti. Kompatibilnost domaćih medijskih standarda sa evropskim postavlja se kao jedan od imperativa u ukupnoj rekonstrukciji srpskog društva.
Ključne reči: mediji, Srbija, evopske integracije, tranzicija
Polazeći od političke i finansijske nezavisnosti javnih radio-difuznih servisa odnosno u novim tehnološkim uslovima javnih medijskih servisa (Lowe, Bardoel 2007), rad analizira razvoj i izazove pred kojima se nalazi srpski javni servis. Srpsko društvo je već gotovo tri decenije suočeno sa brojnim izazovima koji ne samo da su vezani za političku i ekonomsku tranziciju već i za međunarodne, regionalne i unutar državne političke konflikte koji su se snažno reflektovali i na sferu medijskog zakonodavstva, medija i njihovu organizaciju i poslovanje. U takvom ambijentu ideja i praksa javnog medijskog servisa su izloženi i reviziji i redefiniciji, često i pod pritiscima koji su u suprotnosti sa konceptom i misijom ovih vrlo specifičnih medijskih ustanova. Međutim zabrinjavajuća je činjenica da se i na širem, evropskom planu, sve češće razvija debata o suštini, funkcionalnosti i narušenosti demokratskog potencijala javnih servisa. Iz tih razloga kroz diskusiju u radu se preispituju se kapaciteti, mogućnosti i prepreke pred kojima se nalazi koncept i praksa javnih medijskih servisa u Evropi i Srbiji.
Ključne reči
javni servis, javni interes, Srbija, RTS, medijski zakoni, finansijska održivost, politička nezavisnost.
U maju 2014. godine, Srbiju i region pogodile su poplave katastrofalnih razmera. Kada je reč o medijima generalno, i posebno televiziji, ova situacija je pokazala njihove pozitivne i negativne kapacitete u smislu informisanja, mobilizacije i orijentacije u uslovima koji proizvode krizu za pojedince i društvo i mogu negativno da se odraze na opštu stabilnost.
Istraživanje koje će biti predstavljeno fokus stavlja na način na koji su televizijske stanice: RTS 1, TV B92, TV Pink i TV Studio B u svojim informativnim emisijama izveštavale o poplavama i njihovim posledicama. Istraživanje je sprovedeno kroz analizu medijskih tekstova, načina reprezentacije i ukupnog diskursa nakon koje je izvršena procena etičnosti i profesionalnosti izveštavanja. Neki od nalaza pokazuju da su u vanrednim situacijama tradicionalni mediji, posebno televizijske stanice, najbitniji komunikacioni kanal; da je televizijsko izveštavanje bilo pod snažnim uticajem vanmedijskih faktora; da se odlikovalo visokim stepenom unisonosti, uz simulaciju “transparentnosti” i iluziju dostupnosti svih podataka. Televizijske stanice su afirmisale najneposredniji oblik izveštavanja - direktne prenose sednica vlade i sastanaka kriznih štabova što je trebalo da pokaže da „državni vrh nema šta da krije“ odnosno da nema prostora rumorim za čiji nastanak je najzaslužniji bio internet odnosno informacije na društvenim mrežama, forumima, blogovima...
Ključne reči: televizijsko izveštavanje, etika, vanedne situacije, poplava, Srbija