[go: up one dir, main page]
Jump to content

Niger

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Nagsasabtan: 16°N 8°E / 16°N 8°E / 16; 8

Republika ti Niger
Wagayway ti Niger
Wagayway
Eskudo ti Niger
Eskudo
Napili a pagsasao: 
  • "Fraternité, Travail, Progrès" (Pranses)
  • "Pagkakabsatan, Obra, Rang-ay"
Nailian a kanta: La Nigérienne
Lokasion ti  Niger  (nangisit a berde)
Lokasion ti  Niger  (nangisit a berde)
Lokasion ti Niger
Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Niamey
13°32′N 2°05′E / 13.533°N 2.083°E / 13.533; 2.083
Opisial a sasaoPranses
Nailian a pagsasao[1]
Nagan dagiti umiliNigeriano
GobiernoUnitario a semi-presidensial a republika
• Presidente
Mohamed Bazoum
• Kangrunaan a Ministro
Ouhoumoudou Mahamadou
LehislaturaNailian nga Asemblia
Wayawaya 
manipud iti Pransia
• Nairangarang
3 Agosto 1960
Kalawa
• Dagup
1,267,000 km2 (489,000 sq mi) (Maika-21)
• Danum (%)
0.02
Populasion
• Karkulo idi 2018
22,442,831 (Maika-61)
• Senso idi 2012
17,138,707
• Densidad
12.1/km2 (31.3/sq mi)
GDP (PPP)Karkulo idi 2018
• Dagup
$23.475-bilion[2] (Maika-140)
• Tunggal maysa a tao
$1,213[3] (Maika-183)
GDP (nominal)Karkulo idi 2018
• Dagup
$9.869-billion[4] (Maika-136)
• Tunggal maysa a tao
$510[5] (Maika-179)
Gini (2014)negatibo nga idadakkel 34.0[6]
kalalainganna · Maika-70
HDI (2018)increase 0.377[7]
ababa · Maika-189
KuartaPranko ti Laud nga Aprikano a CFA (XOF)
Sona ti orasUTC+1 (WAT)
Pagmanehuankanawan[8]
Kodigo ti panagtawag+227
Kodigo ti ISO 3166NE
TLD ti internet.ne
  1. Kababaan a nairanggo.

Ti Niger (Panangibalikas a Pranses: [niʒɛʁ], ngem sagpaminsan a binalbalikas a kas ti /niːˈʒɛər/ wenno /ˈnaɪdʒər/ (Maipanggep iti daytoy nga unidengngen)[9]), opisial a ti Republika ti Niger, ket maysa a napalikmutan ti daga a pagilian idiay Akinlaud nga Aprika, a nanaganan manipud iti Karayan Niger. Daytoy ket bineddenganti Nigeria ken Benin iti abagatan, ti Burkina Faso ken Mali iti laud, ti Arhelia ken Libya iti amianan ken ti Chad iti daya. Ti Niger ket sakupenna ti daga ti gangani a 1,270,000 km2, a mangaramid daytoy ti kadakkelan a pagilian idiay Akinlaud nga Aprika, nga addaan iti sumurok nga 80 porsiento ti dagana ti nasakupan ti desierto ti Sahara. Ti kaaduan nga Islamiko a populasion ti pagilian iti sumurok a 15,000,000 ket kaaduan a nairumpuok idiay adayo nga abagatan ken laud ti pagilian. Ti kapitoliona a siudad ket ti Niamey, a mabirukan daytoy idiay adayo nga abagatan a laud a suli ti Niger.

Ti Niger ket maysa a rumangrang-ay a pagilian, ken agkankanayon a mairangranggo a kas maysa kadagiti kababaan a ranggo ti Pagsurotan ti Panagrang-ay ti Nagtagitaoan (HDI) ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, daytoy ket maika-186 kadagiti 187 a papagilian idi 2011. Kaaduan kadagiti saan a disierto a paset ti pagilian ket madangran babaen ti periodiko nga igaaw ken desertipikasion. Ti ekonomia ket naipatengnga iti pagbiagan ken adda dagiti mailuwas nga agrikultura a nairumpuok kadagiti nalames a daga ti abagatan, ken dagiti mailuwas a naata a material, a naipangpangruna ti mineral ti uranio. Ti Niger agtultuloy a nalaplappedan babaen ti pannakailikmutna ti daga a puestona, ti disierto a kadagaan , ti saan a nasayaat nga edukasion ken ti kapanglaw ti tattaona, ti kaawan dagiti inprastruktura, saan a nasayaat a panagaywan ti salun-at, ken dagiti panakadaddadael ti enbironmento.

Ti Nigerieno (/niːˈʒɛəriən/ wenno /naɪdʒɪrɪˈɛn/) a kagimongan ket mangipakpakita ti dibersidad a naala manipud iti atiddog a pakasaritaan kadagiti nadumaduma nga etniko a grupo ken dagiti rehion ket ti ababa pannakainaigda nga agtataeng iti agmaymaysa nga estado. Iti naipakasaritaan, ti tattan a Niger ket adda idi kadagiti igi-gid ti nadumaduma a dadakkel nga estado. Manipud idi panakawayana, dagiti Nigerieno ket nagtataengda kadagiti lima a batay-linteg ken tallo a paset ti panawen ti turay ti militar. Kalpasan ti kudeta ti militar idi 2010, ti Niger ket nagbalinen a maysa a demokratiko, ken adu a partido nga estado. Kaaduan ket agtataeng kadagiti lugar ti away, ken addaanda iti bassit pannakastrek kadagiti nangato a pagadalan.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ République du Niger, "Loi n° 2001-037 du 31 décembre 2001 fixant les modalités de promotion et de développement des langues nationales." L'aménagement linguistique dans le monde (naala idi 21 Septiembre 2016)
  2. ^ "Report for Selected Country Groups and Subjects (PPP valuation of country GDP)". IMF. Naala idi 14 Nobiembre 2018.
  3. ^ World Economic Outlook Database, Enero 2018, International Monetary Fund. Napabaro ti database idi 12 Abril 2017. Naala idi 21 Abril 2017.
  4. ^ "World Economic Outlook Database. Report for Selected Countries and Subjects". International Monetary Fund. 17 Abril 2018.
  5. ^ World Economic Outlook Database, Abril 2018, International Monetary Fund. Naala idi 17 Abril 2018.
  6. ^ World Bank GINI index, naala idi 21 Enero 2016.
  7. ^ "Human Development Report 2019" (PDF) (iti Ingles). United Nations Development Programme. 10 Disiembre 2019. Naala idi 10 Disiembre 2019.
  8. ^ Which side of the road do they drive on? Brian Lucas. Agosto 2005. Naala idi 28 Enero 2009.
  9. ^ Kasano ti panangibalikasmo ti "Niger"? manipud idiay Slate.com, naala idi 04 Marso, 2012

Dagiti taudan

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Niger iti Wikimedia Commons
Dagiti obra a mainaig iti Niger iti Wikisource (iti Ingles)
Wikimedia Atlas iti Niger Pakaammo ti panagbiahe idiay Niger manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Niger&oldid=397522"