[go: up one dir, main page]
Aller au contenu

Izòlman (swen sante)

Depi Wikipedya, ansiklopedi lib

Nan etablisman swen sante yo, izòlman se youn nan anpil mezi ki ka pran pou kontwole enfeksyon, sa vle di pou anpeche maladi kontajye gaye nan yon pasyan pou lòt pasyan yo, pou travayè sante yo ak pou vizitè, oswa pou moun ki deyò yon pasyan an patikilye (izòlman envèse).

Gen plizyè fòm izòlman. Nan kèk fòm izòlman, pwosedi kontak yo chanje, ak nan lòt fòm izòlman, se pasyan an kenbe separe de tout lòt moun. Nan yon sistèm fèt ak regilyèman revize pa Sant pou Kontwòl ak Prevansyon Maladi (nan lang angle, Centers for Disease Control and Prevention, oswa CDC), nivo izòlman pasyan gen ladan ki ap aplike youn oswa plizyè prekosyon dekri fòmèlman.

Izòlman se pi souvan itilize lè yon pasyan gen yon maladi kontajye viral oswa bakteryèn (transmisib ant moun). .Yo itilize ekipman espesyal pou pran swen pasyan ki nan divès fòm izòlman. Sa yo se pi souvan ekipman pwoteksyon endividyèl (manto laboratwa, mask ak gan) ak kontwòl teknik (chanm presyon pozitif, chanm presyon negatif, ekipman koule lè laminè ak divès kalite baryè mekanik ak estriktirèl). Sal izòlman dedye ka pre-enstale nan lopital yo, oswa inite izòlman ka deziyen pou yon ti tan nan etablisman nan mitan ijans epidemi.

Enpòtans

[modifye | modifye kòd]

Maladi kontajye yo ka gaye de yon moun a yon lòt moun nan kat (4) fason  :

  1. pa kontak dirèk fizik, kontak endirèk pa fomit oswa kontak pa goutlèt nan ki enfeksyon ayeryèn gaye sou distans kout;
  2. pa kontak endirèk (pa objè ki kontamine);
  3. pa gaye patikil enfektye yo;
  4. pa vektè tankou ensèk oswa bèt.

Tou depan de maladi kontajye, transmisyon ka rive nan kay la, nan lekòl la, nan travay, nan yon etablisman swen ak nan lòt kote komen. Menm si yon moun pran tout prekosyon ki nesesè pou pwoteje tèt li kont maladi a, tankou li te jiska dat nan vaksen li yo ak pratike bon ijyèn, li ka sepandan atrape maladi a. Gen kèk moun ki kapab tou devlope konplikasyon grav si yo atrape maladi a. Se poutèt sa izòlman se yon pratik enpòtan pou prevansyon enfeksyon ak kontwòl ki itilize pou pwoteje popilasyon an.[1]

Izòlman ka anpeche enfeksyon nozokomyal, redui menas enfeksyon ki reziste antibyotik, epi konbat maladi enfektye nouvo ak emèjan atravè lemond.[2]

Tip prekosyon

[modifye | modifye kòd]

Sant ameriken pou Kontwòl ak prevansyon maladi (rele tou Centers for Disease Control and Prevention ak akwonim CDC) te kreye diferan nivo izòlman (rele tou prekosyon). Prekosyon sa yo tou regilyèman egzamine ak revize pa CDC.[3]

Prekosyon inivèsèl / estanda

[modifye | modifye kòd]

Prekosyon inivèsèl yo refere a pratik nan medsin pou evite kontak avèk likid kòporèl pasyan yo, pa mete atik ki pa pore tankou gan medikal, linèt pwoteksyon ak ekran pwoteksyon. Pratik sa a te lajman prezante nan ane 1985-1988.[4],[5] yo. An 1987, yon ansanm règ tankou izolasyon sibstans koporèl te ajoute pratik prekosyon inivèsèl. An 1996, de (2) pratik yo te ranplase pa apwòch aktyèl la ki rele prekosyon estanda. Itilize ekipman pwoteksyon endividyèl alèkile rekòmande nan tout etablisman sante.

Prekosyon kont transmisyon

[modifye | modifye kòd]

Prekosyon kont transmisyon se prekosyon adisyonèl kontwòl enfeksyon - anplis prekosyon inivèsèl/ nòm - epi dènye pratik prevansyon ak konbat woutin kont enfeksyon ki aplike pasyan yo ke yo konnen oswa yo sispèk ke yo dwe enfekte oswa kolonize avèk ajan enfektye, ki gen ladan sèten ajan patojèn enpòtan sou plan epidemyolojik. Pasyan sa yo egzije mezi kontwòl adisyonèl pou anpeche transmisyon.[6] Gen twa (3) kalite prekosyon kont transmisyon :

  • prekosyon kont kontak yo gen entansyon pou anpeche transmisyon ajan enfektye, ki gen ladan mikwo-òganis ki enpòtan sou plan epidemyolojik, ki gaye nan kontak dirèk oswa endirèk avèk pasyan an oswa anviwònman li ;
  • prekosyon kont goutlèt yo gen entansyon anpeche transmisyon sou kout distans ajan patojèn gaye nan kontak sere nan sistèm respiratwa a oswa manbràn mikez avèk sekresyon respiratwa ki enfekte;
  • prekosyon kont transmisyon ayeryèn anpeche transmisyon ajan enfektye ki rete enfektye sou distans ki long lè yo sispann nan lè a (pa egzanp, viris lawoujòl ak viris varisèl).

Izòlman

[modifye | modifye kòd]

Dapre Sant ameriken pou Kontwòl ak Prevansyon Maladi, izòlman itilize pou pwoteje piblik la anjeneral sou posib ekspoze a yon maladi kontajye. Izòlman se zak separe yon moun ki malad avèk yon maladi kontajye e moun ki an sante ki pa gen maladi kontajye sa a.[7]

Izòlman pa ta dwe konfonn ak karantèn oswa biyokonfinman. Karantèn se separasyon ak konfinman obligatwa, avèk restriksyon mouvman, moun ki an sante oswa gwoup ki te potansyèlman ekspoze a yon ajan, pou anpeche plis enfeksyon si kontaminasyon.

Biyokonfinman refere a biyosekirite nan laboratwa mikwobyoloji kote konfinman fizik (BSL 3, BSL 4) nan òganis trè patojèn reyalize pa kontwòl teknik entegre.[8]

Gen anpil fòm izòlman.

Strik izòlman

[modifye | modifye kòd]

Izòlman strik itilize pou maladi ki gaye nan lè a ak nan kèk ka nan kontak. Pasyan yo ta dwe mete nan izòlman pou evite pwopagasyon maladi enfektye. Moun ki kenbe nan izòlman strik souvan kenbe nan yon chanm espesyal ki fèt pou objektif sa a. Chanm sa yo ekipe avèk twalèt ak ekipman swen espesyal, epi yon basen kizin ak aparèy eliminasyon fatra bay travayè yo lè yo kite zòn nan.

Izòlman ki gen rapò ak kontak

[modifye | modifye kòd]

Izòlman kont kontak itilize pou anpeche pwopagasyon maladi ki ka gaye nan kontak avèk blesi louvri. Travayè sante ki antre an kontak avèk yon pasyan pandan izòlman kont kontak oblije mete gan medikal ak, nan kèk ka, yon ròb lopital.

Izòlman respiratwa

[modifye | modifye kòd]

Izòlman respiratwa itilize pou maladi ki gaye nan patikil ki ekspire. Moun ki nan kontak avèk oswa ki ekspoze a tankou yon pasyan yo oblije mete yon mask.

Izòlman envèse

[modifye | modifye kòd]
Sistèm Aeromedical Biological Containment System (ABCS) se yon modil ayewotranspòtab "gwo izolasyon" pou deplasman pasyan trè kontajye.[9]

Izòlman envèse se yon fason pou anpeche yon pasyan, ki gen move sante, pou lòt moun oswa objè kontamine pasyan sa a. Li souvan enplike itilizasyon koule lè laminè ak baryè mekanik (pou evite kontak fizik avèk lòt moun) pou izole pasyan an kont nenpòt ki ajan patojèn danjere prezan nan anviwònman andeyò.[10]

Izòlman wo

[modifye | modifye kòd]

Yo itilize gwo izòlman pou anpeche maladi enfektye eksepsyonèlman trè kontajye oswa enpak wo (pa egzanp varyòl, viris Ebola). Li bay pou itilize obligatwa nan :

  1. gan medikal (oswa gan doub, si sa aplikab);
  2. linèt pwoteksyon (linèt pwoteksyon oswa plak pwotèj figi);
  3. ròb lopital ki enpèmeyab (oswa kostim plen Tyvek pou kò antye, si sa aplikab);
  4. mask pwoteksyon (omwen FFP2 oswa ekivalan N95 NIOSH), ak pa sèlman yon mask chirijikal. [11]

Pafwa, yo itilize chanm presyon negatif oswa aparèy respiratwa pou pirifye lè.

Oto-izòlman

[modifye | modifye kòd]

Oto-iizòlman oswa izòlman nan kay [12] se zak mete volontèman an karantèn tèt ou pou anpeche enfeksyon nan tèt ou oswa lòt moun.[13],[14],[15] Pratik sa a te fòtman sijere pandan pandemi maladi kowonaviris 2019-2020. Karakteristik prensipal li yo se :

  • rete lakay ou ;
  • separe de lòt moun - pa egzanp, eseye pa rete nan menm pyès ak lòt moun an menm tan ;
  • mande zanmi, manm fanmi oswa sèvis livrezon yo achte, pou egzanp pou jwenn manje, medikaman oswa lòt acha ;

Izòlman travayè sante

[modifye | modifye kòd]

Izòlman enpòtan pou travay ak sekirite travayè sante yo. Travayè sante yo ka ekspoze anpil maladi regilyèman epi yo nan risk pou vin malad. Maladi a ka gaye ant yon pasyan ak yon travayè sante, menm si travayè sante a pran tout prekosyon ki nesesè pou minimize transmisyon, tankou bon ijyèn ak mizajou vaksen yo. Si yon travayè sante vin malad ak yon maladi kontajye, posib gaye ka rive bay lòt travayè sante oswa pasyan vilnerab nan etablisman swen sante a. Sa yo ka pasyan ki gen sistèm iminitè ki fèb e ki gen risk pou yo gen konplikasyon grav. [16]

Travayè sante ki enfekte avèk sèten ajan kontajye pa ka pèmèt yo travay avèk pasyan yo pou yon peryòd de tan. Occupational Safety and Health Administration nan Etazini te aplike plizyè nòm ofisyèl ak direktiv ki aplikab pou pwoteksyon travayè sante yo kont pwopagasyon ajan enfektye. Nòm sa yo ak direktiv konsène an patikilye ajan patojèn ki bay san, ekipman pwoteksyon endividyèl ak pwoteksyon respiratwa. Sant ameriken pou Kontwòl ak Prevansyon Maladi te libere tou resous pou etablisman swen sante pou ede yo evalye epi diminye risk ekspozizyon pwofesyonèl pou maladi enfektye. Objektif nòm sa yo ak direktiv sa yo se pou anpeche maladi gaye lòt moun nan yon etablisman swen sante.[17]

Konsekans izòlman

[modifye | modifye kòd]

Izòlman se raman konteste pou enpòtans li nan pwoteje lòt moun kont maladi. Sepandan, li enpòtan pou konsidere konsekans izòlman yon maladi ka genyen sou yon moun. Pa egzanp, pasyan yo ka pa kapab resevwa vizitè yo ak santi yo pou kont yo. Pasyan yo ka soufri depresyon, enkyetid ak kòlè.[18] Timoun piti ka santi ke izolman yo se yon pinisyon.[19] Anplwaye yo ka bezwen pase plis tan avèk pasyan yo. Pasyan yo ka pa kapab resevwa sèten kalite swen akòz risk pou yo kontamine lòt pasyan yo. Sa enkli fòm swen ki enplike itilizasyon ekipman komen pou tout pasyan nan etablisman an, oswa ki enplike transpò pasyan nan yon zòn nan etablisman an komen pou tout pasyan yo. Akòz konsekans izòlman sou pasyan yo, sipò sosyal ak emosyonèl ka nesesè.[20]

Byen ke yon majorite nan pwofesyonèl swen sante defann izòlman kòm yon mwayen efikas pou diminye transmisyon maladi, kèk pwofesyonèl swen sante retisan sou aplikasyon an nan pwotokòl kontwòl sa yo akòz konsekans posib negatif sou pasyan yo. Pasyan ki izole avèk Staphylococcus aureus ki reziste metisilin kapab tou afekte negativman paske yo resevwa mwens vizit espesyalis ak rezidan.[21]

Etik

[modifye | modifye kòd]

Izòlman se yon metòd enpòtan pou pwoteje kominote a anjeneral kont maladi, espesyalman nan yon lopital oswa nan yon epidemi nan kominote. Sepandan, entèvansyon sa a poze yon kesyon etik sou dwa moun nan an relasyon ak dwa kominote jeneral.[22]

Maladi enfektye, ki gen ladan mezi prekosyon ki gen rapò ak izòlman, yo pa jeneralman konsidere kòm yon sijè nan enpòtans esansyèl nan domèn biyo-etik konpare ak lòt sijè tankou etanazi, repwodiksyon asiste ak jenetik. Kèk rezon ki posib poukisa maladi enfektye yo pa konsidere kòm yon sijè prensipal nan etik medikal gen ladan sa ki annapre yo : patipri nan direksyon pou sijè ki gen plis gwo teknoloji ak sijè moun rich tankou etanazi ak repwodiksyon asiste, optimis avèg ke maladi enfektye yo pa yon menas ankò akòz siksè nan antibyotik ak vaksen, ak etikèt "lòt" nan mitan sèten maladi enfektye tankou SIDA, tibèkiloz, Ebola.[23]

Nan yon epidemi, izolman ka konsidere kòm yon prekosyon etik ak nesesè pou pwoteje kominote a kont nenpòt nouvo transmisyon nan maladi a. Sa te parèt pandan epidemi lawoujòl Disneyland an 2014 ak epidemi Ebola an 2014. Izòlman kapab jistifye lè li sèvi avèk kalkil itilitaris pou kalkile konsekans pozitif nan izòlman ak nan pa izòlman, pran an kont konsekans yo sou moun tankou sou kominote yo. Sa montre ke izòlman gen plis chans pou pi gwo kantite rezilta pozitif pou pi gwo kantite moun.[24]

Izòlman tou ka jistifye kòm yon pratik etik moralman lejitim nan sante piblik, ki baze sou relasyon resipwòk ant moun ak Eta. Chak moun oblije pwoteje lòt moun lè li anpeche maladi a gaye, lè li swiv enstriksyon otorite sante piblik yo ak lè li bloke tèt li nan kay li epi lè li pa patisipe nan reyinyon piblik yo, e lè li aji kòm premye entèvnan (si li se yon pwofesyonèl sante) nan bay sèvis pou pwoteje ak restore sante piblik. Eta a, sou lòt men an, oblije bay sipò pou moun ki pote chay la nan mezi restriksyon (pou egzanp, konpansasyon pou travay rate, aksè nan manje ak lòt nesesite debaz pou moun ki an karantèn ak izole, asistans pou premye entèvman pou balanse obligasyon pèsonèl / pwofesyonèl), pou asire ke plizyè pwoteksyon legal yo nan plas pou moun ki sijè a mezi restriksyon, epi pou kominike tout enfòmasyon enpòtan konsènan bezwen pou restriksyon yo. [25]

Referans

[modifye | modifye kòd]
  1. ↑ (angle) en « Infection control in the community: a pragmatic approach ». British Journal of Community Nursing 16 (6): 282–8. jen 2011. PMID 21642912. doi:10.12968/bjcn.2011.16.6.282. 
  2. ↑ (angle) en « A review of isolation practices and procedures in healthcare settings ». British Journal of Nursing 27 (3): 137–140. fevriye 2018. PMID 29412028. doi:10.12968/bjon.2018.27.3.137. 
  3. ↑ (angle) en « Standard Precautions for All Patient Care | Basics | Infection Control | CDC ». www.cdc.gov. 25 mas 2019. Retrieved 1 me 2019. 
  4. ↑ (angle) en Centers for Disease Control (CDC) (jen 1988). « Update: universal precautions for prevention of transmission of human immunodeficiency virus, hepatitis B virus, and other bloodborne pathogens in health-care settings ». MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report 37 (24): 377–82, 387–8. PMID 2836717. 
  5. ↑ (angle) en Centers for Disease Control (CDC) (novanm 1985). « Recommendations for preventing transmission of infection with human T-lymphotropic virus type III/lymphadenopathy-associated virus in the workplace ». MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report 34 (45): 681–6, 691–5. PMID 2997587. 
  6. ↑ (angle) en « 2007 Guideline for Isolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious Agents in Health Care Settings ». American Journal of Infection Control 35 (10 Suppl 2): S65–164. desanm 2007. PMID 18068815. doi:10.1016/j.ajic.2007.10.007. 
  7. ↑ « Quarantine and Isolation | Quarantine | ». Centers for Disease Control and Prevention. 3 oktòb 2018. Retrieved 1 me 2019. 
  8. ↑ « Quarantine and Isolation | Quarantine | ». Centers for Disease Control and Prevention. 3 oktòb 2018. Retrieved 1 me 2019. 
  9. ↑ Blake, Matthew (17 oktòb 2014). « The private jet NOBODY wants to fly on: Inside the air ambulance used to transport Ebola victims around America ». Daily Mail (UK). Retrieved 26 oktòb 2014. 
  10. ↑ « Children reared in a reverse isolation environment: effects on cognitive and emotional development ». J. Autism Dev. Disord. 16 (4): 415–424. 1986. PMID 3804957. doi:10.1007/bf01531708. 
  11. ↑ « Risk management of febrile respiratory illness in emergency departments » (PDF). The New Microbiologica 31 (2): 165–73. avril 2008. PMID 18623980. 
  12. ↑ « Advice for home isolation ». GOV.UK. Retrieved 2020-02-29. 
  13. ↑ « Self-Isolation Information | Yale Health ». yalehealth.yale.edu. Archived from the original on 2020-02-29. Retrieved 29 fevriye 2020. 
  14. ↑ « COVID-19 (novel coronavirus) - Self-isolation ». health.govt.nz. Ministry of Health NZ. Retrieved 29 fevriye 2020. 
  15. ↑ « FAQ: Self-isolation for the 2019 novel coronavirus (COVID-19) | MIT Medical ». medical.mit.edu. Archived from the original on 2020-02-29. Retrieved 29 fevriye 2020. 
  16. ↑ « WHO | Infection prevention and control ». WHO. Retrieved 2019-05-01. 
  17. ↑ « Safety and Health Topics | Healthcare - Infectious Diseases | Occupational Safety and Health Administration ». www.osha.gov. Retrieved 2019-05-01. 
  18. ↑ (angle) en « Health care worker opinions on use of isolation precautions in long-term care facilities ». American Journal of Infection Control 40 (3): 263–6. avril 2012. PMC 3526888. PMID 21784557. doi:10.1016/j.ajic.2011.03.019. 
  19. ↑ (angle) en « Law, ethics, and public health in the vaccination debates: politics of the measles outbreak ». JAMA 313 (11): 1099–100. mas 2015. PMID 25675396. doi:10.1001/jama.2015.1518. 
  20. ↑ (angle) en « Source isolation and patient wellbeing in healthcare settings ». British Journal of Nursing 27 (2): 88–91. janvye 2018. PMID 29368561. doi:10.12968/bjon.2018.27.2.88. 
  21. ↑ (angle) en « Impact of methicillin resistant Staphylococcus aureus contact isolation units on medical care ». PLOS ONE 8 (2): e57057. 2013. Bibcode:2013PLoSO...857057M. PMC 3581535. PMID 23451144. doi:10.1371/journal.pone.0057057. 
  22. ↑ Aita, Mark; Ragland, Takeem (2015-01-01). « Ebola Scare and Measles Resurgence: Mandatory Isolation/quarantine and Vaccination ». Online Journal of Health Ethics 11 (2). ISSN 1551-4218. doi:10.18785/ojhe.1102.02. 
  23. ↑ (angle) en « Ethics and infectious disease ». Bioethics 19 (3): 272–89. jen 2005. PMID 16167406. doi:10.1111/j.1467-8519.2005.00441.x. 
  24. ↑ « Ebola Scare and Measles Resurgence: Mandatory Isolation/quarantine and Vaccination. ». Online Journal of Health Ethics 11 (2): 2. 2015. doi:10.18785/ojhe.1102.02. 
  25. ↑ « Your Liberty or Your Life: Reciprocity in the Use of Restrictive Measures in Contexts of Contagion ». Journal of Bioethical Inquiry 6 (2): 207–217. 1 jen 2009. doi:10.1007/s11673-009-9149-2. 

Lyen deyò

[modifye | modifye kòd]
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Izòlman_(swen_sante)&oldid=809815 »