[go: up one dir, main page]

Jump to content

Ageing

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
human ageing
biological process (en) Fassara da failure mode (en) Fassara
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na developmental process (en) Fassara, degradation (en) Fassara da senescence (en) Fassara
Bangare na developmental process (en) Fassara
Has cause (en) Fassara increase (en) Fassara
Karatun ta ageing research (en) Fassara da gerontology (en) Fassara
Has characteristic (en) Fassara Hallmarks of aging (en) Fassara

Tsufa (Ageing a cikin Ingilishi na amurka).A faffadar ma’ana, tsufa na nufin sel guda daya a cikin kwayoyin halitta wadanda suka daina rarrabuwa, ko kuma ga yawan nau’in jinsin. A cikin mutane, tsufa yana wakiltar tarin canje-canje a cikin dan adam akan lokaci kuma yana iya hadawa da canje-canjen jiki, tunani, da zamantakewa.Lokacin amsawa, alal misali, na iya raguwa tare da tsufa, yayin da tunani da ilimin gabadaya ke raguwa. Tsufa yana da alaka da kara hadarin cutar kansa, cutar Alzheimer, ciwon sukari, cututtukan zuciya, kara hadarin lafiyar kwakwalwa, da kari mai yawa.A cikin kusan mutane 150,000 da ke mutuwa kowace rana a fadin duniya, kusan kashi biyu bisa uku na mutuwa daga dalilai masu alaka da shekaru. An danganta wasu zabin salon rayuwa da yanayin zamantakewar al'umma da tsufa. An ba da ka'idodin tsufa na yanzu zuwa ra'ayi na lalacewa, ta yadda tarin lalacewa (kamar DNA oxidation) na iya haifar da tsarin ilimin halitta yai kasa, ko kuma ga tsarin da aka tsara na tsufa, ta hanyar tsarin ciki (kyautawar epigenetic kamar DNA methylation) a zahiri na iya haifar da tsufa. Tsarin tsufa bai kamata a rikita shi da tsarin mutuwar kwayar halitta ba (apoptosis).

1:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4712935 2:https://www.nia.nih.gov/about/aging-strategic-directions-research/understanding-dynamics-aging 3:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5316899 4:https://doi.org/10.5493%2Fwjem.v7.i1.1 5:https://slate.com/technology/2020/03/aging-disease-classification.html