[go: up one dir, main page]

Jump to content

Moldova

Ass Wikipedia.
Republica Moldova
Pobblaght Voldova
Brattagh Voldova Cowrey cleinney Voldova
Brattagh Armys
Arrane ashoonaghLimba noastră
Y çhengey ain
Preeu-valley
(as y balley smoo)
Chişinău
47°00′ Hwoaie 28°55′ Hiar
Çhengey oikoil Moldovish
Çhengaghyn ardjynagh er enney Gagauzish, Rooshish, Ookraanish
Reiltys Pobblaght ard-whaiylagh
 -  Eaghtyrane shallidagh Nicolae Timofti
 -  Ard-vinishter Iurie Leancă
 -  Loayreyder y Pharlamaid Mihai Ghimpu
Cur ry-cheilley
 -  Prinsaght ny Moldaav 1356 
 -  Ard-chiannoortys Vessarabia 29 Averil 1818 
 -  Pobblaght Gheynlagh ny Moldaav 16 Nollick 1917 
 -  PSS ny Moldaav 2 Luanistyn 1940 
 -  Seyrsnys veih'n UPSS 27 Luanistyn 1991 
 -  Creaghnit 25 Nollick 1991 
Eaghtyr
 -  Yn clane 33,846 km² (139-oo)
13,067 mi ker 
 -  Ushtey (%) 1.4
Earroo yn phobble
 -  Ooley 2008 4,128,047 (121-d)
 -  Coontey-pobble 2004 3,383,332 
 -  Glooaght 121.9/km² (87-oo)
316/mi ker
LTS (CCK) Ooley 2008
 -  Yn clane $10.660 billion[1] 
 -  Yn dooinney $2,983[1] 
LTS (ennymagh) Ooley 2008
 -  Yn clane $6.047 billion[1] 
 -  Yn dooinney $1,692[1] 
Gini (2007) 37.1 (meanagh
ALD (2007) 0.708 (meanagh) (111-oo)
Argid Leu (MDL)
Traa ynnydagh EET (UTC+2)
 -  Souree (TTLS) EEST (UTC+3)
Coad eddyr-voggyl .md
Coad çhellvane +373

Ta Moldova, ny Pobblaght Voldova dy h-oikoil (Moldovish: Republica Moldova), ny çheer hallooinit 'syn Oarpey Hiar. T'ee ny soie eddyr y Romaan da'n sheear as yn Ookraan da'n twoaie, da'n shiar, as da'n jiass.

Ayns ny shenn traaghyn va thalloo ny çheerey noa-emshiragh ny cooid jeh Dacia, as lurg shen haink ee fo cleayney yn Impiraght Romanagh. Ayns ny Mean Eashyn, va'n chooid smoo jeh'n thalloo ny cooid jeh Prinsaght ny Moldaav. Ayns 1812, va'n lieh hiar jeh'n phrinsaght goit stiagh ayns Impiraght ny Roosh as haink urree dy ve er enney myr Bessarabia. Eddyr ny bleeantyn 1856 as 1878, va daa choontae currit er ash dys y Voldaav, as ayns 1859 v'ad unnaneysit lesh Wallachia dy chur y Romaan noa-emshiragh er bun.

Er tuittym Impiraght ny Roosh ayns 1917, va Pobblaght Gheynlagh ny Moldaav currit er bun, as hie ee stiagh 'sy Romaan Vooar ayns 1918. Ayns 1940, va Bessarabia ruegit liorish yn Unnaneys Soveidjagh, as v'ee rheynnit eddyr PHH ny h-Ookraan as PHH ny Moldaav noa. Lurg caghlaa laueyn ayns 1941 as 1944 car y Nah Chaggey Dowanagh, va thalloo ny çheerey noa-emshiragh currit fo smaght yn Unnaneys Soveidjagh derrey'n seyrsnys eck er 27 Mee Luanistyn, 1991. Va Moldova lhiggit stiagh ayns ny h-Ashoonyn Unnaneysit ayns Mee Vayrnt 1992.

Ayns Mean Fouyir ny bleeaney 1990, va reiltys scarreydagh currit er bun ayns Transnistria, y straih jeh Moldova ta ny soie er broogh hiar jeh'n awin Dniester. Lurg caggey giare ayns 1992, haink urree dy ve neuchroghagh de facto, agh derrey'n laa t'ayn cha nel ee er enney ec çheer erbee jeh'n AU.

Ta'n çheer ny deynlaghys parlamaidagh lesh eaghtyrane myr kione steat eck as ard-vinishter myr kione reiltys. Ta Moldova ny h-oltey jeh ny h-Ashoonyn Unnaneysit, Coonseil ny h-Oarpey, yn RTT, yn RSCO, GUAM, y CSS, yn CTMD as reagheydyssyn eddyrashoonagh elley. Ec y traa t'ayn ta Moldova geearree çheet stiagh 'syn Unnaneys Oarpagh,[2] as ta'n chied Phlan Jantys tree vleeaney currit ayns bree çheu sthie jeh crauelagh Polasee Nabooys Oarpagh (PNO).[3]

Imraaghyn

[reagh | edit source]
  1. a b c d "Moldova" (ayns Baarle). Tashtey Argidoil Eddyrashoonagh. Feddynit magh er 01-10-2009. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (cooney)CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  2. "Moldova will prove that it can and has chances to become EU member," (ayns Baarle). Moldpress News Agency. 19-06-2007. {{cite web}}: Check date values in: |date= (cooney)CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  3. "Moldova-EU Action Plan Approved by European Commission" (ayns Baarle). moldova.org. 14-12-2004. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 2009-01-13. Feddynit magh er 02-07-2007. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= as |date= (cooney)CS1 maint: çhengey gyn enney (link)