Rappen
Rappen (en alemán rappen; plural: rappen) é a denominación da moeda divisionaria do franco suízo, equivalente á súa centésima parte. Dado que Suíza é un estado plurilingüe, esta moeda denomínase tamén oficialmente rap en romanche, centime en francés e centésimo en italiano.[1][2][3][4]
Orixinalmente era unha variante do pfennig ("penique") medieval común nas rexións alemánicas de Alsacia, Sundgau e norte de Suíza.
Orixe do nome
[editar | editar a fonte]
En ocasións explicouse a orixe do termo remontándose ao rappenpfennig, unha variante do penique cuñado en Friburgo no século XIII que inicialmente representaba a figura dunha aguia, aínda que posteriormente foi reinterpretada como un corvo (en alemán: raben), do que tomaría o nome pola vía popular.[2][3][5]
Maior consideración ten, na actualidade, a hipótese de que a denominación se deba á cor escura dos primeiros exemplares destas moedas, por mor da súa pobreza en prata. Na antiga lingua altoalemá, rap significaba precisamente "escuro" e aínda hoxe en alemán a palabra rappe significa "cabalo negro".[3]
Historia
[editar | editar a fonte]Orixes
[editar | editar a fonte]
Debido á extensión da circulación desta moeda no século XIV pola rexión do Rin superior, chegou a adoptarse como moeda padrón na denominada Rappenbund ou Rappenmünzbund ("Liga do rappen"), unha unión de cecas rexionais formada en 1399 que incluía o bispado de Bailea e a maioría das cidades máis grandes da rexión. O obxectivo era dotarse dunha moeda común que favorecese o comercio. Á liga adheríronse, en Alsacia, as cecas de Colmar e Thann; na actual Suíza as de Basilea, Schaffhausen, Zofingen, Zürich, Berna, Soleura e Friburgo; e tamén outras cecas en Brisgovia e no Sundgau.[2][3][6][7][8]
Logo da disolución da Rappenbund en 1584, algúns estados suízos continuaron a cuñaxe de rappen dentro dos seus territorios, onde ficaron con uso local ata finais do século XIX. Este foi o caso, entre outros, de Lucerna e de Schwytz (entre 1620 e 1625), ou de Zürich (a partir de 1650).[2][3][6][7][8][9][10]
Divisionaria do franco suízo
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Moedas do franco suízo.
En 1798, cando se produciu a unificación política suíza por iniciativa francesa baixo a República Helvética, precisábase unha moeda unificada para estandarizar e organizar a caótica coexistencia de máis de 800 moedas diferentes propias de cada territorio.[3][10][11]
Naceu así o primeiro franco suízo, baseado no tálero de Berna, dividido en 10 batzen e cada un deles composto, pola súa vez, por 10 rappen. Esta nova unidade utilizouse unicamente durante cinco anos, ata a fin da República Helvética en 1803. Con todo, moitos dos cantóns, ao convertérense en independentes, seguiron a emitir versións propias dese franco decimal e os seus correspondentes batzen e rappen, ata que Suíza se unificou definitivamente en 1848 e o novo franco suízo, dividido en 100 rappen, se instituíu como moeda nacional, en substitución dos antigos francos e das restantes moedas particulares, coa Lei Federal de Moeda de 1850.[3]
As moedas de dous rappen mantiveron a súa produción ata 1974 e retiráronse da circulación en 1978; as dun rappen cuñáronse ata 2006 e desmonetizáronse o ano seguinte, aínda que levaban xa anos sen seren útiles para o uso cotián. No entanto, as pezas con valores de 5, 10, e 20 rappen mantéñense en circulación, así como a de 50 rappen, aínda que estas reciban oficialmente a denominación de "medio franco".[12]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Lexislación suíza sobre a moeda (Lei federal do 12 de abril de 2000).
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "Centime" (FR)" e "Rappen" (AL). En Dictionnaire Historique de la Suisse.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 "Rappen". En Münzen Lexikon. Reppa.de.
- ↑ "Rapp (II) Arquivado 25 de marzo de 2016 en Wayback Machine.". En Schweizerisches Idiotikon. Wörterbuch der schweizerdeutschen sprache. Tomo VI. Frauenfeld. 1909. Columnas 1.173-1.179.
- ↑ Seguin, F. (1852). Páxina 148.
- ↑ 6,0 6,1 "Rappen". En Etymologie - older: "Sag mir woher du kommst!".
- ↑ 7,0 7,1 Cahn, J. A. (1901).
- ↑ 8,0 8,1 Schweizer, H. (1969).
- ↑ Körner, M.; Zäch, B. "Alliances et concordats monétaires: 2. Bas Moyen Age". En Dictionnaire Historique de la Suisse.
- ↑ 10,0 10,1 "Rappenmünzbund". En Münzen Lexikon. Reppa.de.
- ↑ Fleury, P. "La fabuleuse histoire du franc suisse". En La Liberté. 9 de xaneiro de 2009.
- ↑ "Swiss". En Cuhaj, G. S. (2009).
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Rappen  |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Cahn, J. A. (1901). Der Rappenmünzbund: eine Studie zur Münz- und Geldgeschichte des oberen Rheintales. Heidelberg.
- Cuhaj, G. S. (2009). Standard Catalog of World Coins 1601-Present. 6ª ed. ISBN 9781440204241
- Ilisch, L. Dirham und Rappenpfennig. Bonn.
- Vol. 1 (2003). Mittelalterliche Münzprägung in Bergbauregionen. Analysenreihen. Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters: separata 17. ISBN 3-7749-3086-4
- Vol2. (2004). Mittelalterliche Münzprägung in Südwestdeutschland. Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters: separata 19. ISBN 3-7749-3299-9
- Schweizer, H. (1969). Der Rappenmünzbund. Hilterfingen. Helvetische Münzenzeitung.
- Seguin, F. (1852). "Monnaies du Canton de Vaud". En Mémoires de la société impériale d'archéologie. Vol. 4. Société d'archéologie et de numismatique. San Petersburgo. Páxinas 141-148.
