Malemo Caná
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | século XV  |
| Morte | século XVI |
| Actividade | |
| Ocupación | explorador |
Malemo Caná, que viviría entre os séculos XV e XVI, é o nome dun suposto navegante musulmán que axudou a Vasco da Gama a chegar á India, partindo desde Melinde, cidade hoxe sita en Kenya. É o nome utilizado na crónica de João de Barros, Décadas da Ásia (1552-1613); outra variante de lectura é Melemo Cana; en Damião de Góis e Fernão Lopes de Castanheda figura como Canaqua.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]O relato de João de Barros
[editar | editar a fonte]Logo de entrar no océano Índico, Vasco da Gama chegou á illa de Mozambique. O xeque desta illa promételle un piloto que o guíe para a India, e cúmpreo. O piloto leva a frota portuguesa ata Mombasa, e foxe, mentres que os musulmáns que gobernaban na cidade téndenlle unha emboscada a Da Gama, da que logra liscar. De aí consegue arribar a Melinde. O rei de Melinde recíbeo de bo talante e promételle un piloto experto que o conduza á India; este piloto é Malemo Caná. Barros narra así o encontro de Vasco da Gama e Malemo Caná en Melinde:
entre os que viña um mouro guzarate de nación, chamado Malemo Caná, quen, tanto polo contentamento que tivo da conversación dos nosos, como para compracer el-rei, que buscaba piloto para lles dar, aceptou querer ir con eles. Do saber diso, Vasco da Gama despois que falou con el, ficou moi contento, principalmente cando lle mostrou unha carta de toda a India, arrombada ao modo dos mouros, que era en meridianos e paralelos moi miúdos, sen outro rumbo dos ventos...[1]
Caná acompañou e guiou a frota portuguesa ata Calcuta, a actual Kozhikode, na costa de Malabar, na India, e axudou nas primeiras negociacións de Vasco da Gama coas autoridades desa cidade.
Interpretación
[editar | editar a fonte]Resulta indubidábel que Vasco da Gama buscaba un piloto para navegar no Índico, cousa que non era doada. Así como non era fácil navegar no Atlántico, onde os portugueses aprenderon logo de décadas de experimentación e recollida de datos (por exemplo, os ventos alisios obrigaban a internarse no medio do océano, para logo virar a favor dos contralisios no hemisferio sur, e poder chegar logo ata a costa africana), o novo mar era así mesmo unha incógnita para os navegadores portugueses que por vez primeira se internaban nel, despois de dobrar o cabo de Boa Esperanza. De aí a busca ansiosa de Da Gama para conseguir un piloto, sabendo ben que os musulmáns dominaban o Índico. A información sobre parte destes asuntos obraba en poder da Casa real portuguesa remitida por Pero da Covilhã, explorador que estivera na mesma India, chegando por outros camiños.
Malemo Caná, segundo certos investigadores, é identificado co explorador árabe Ahmed ibn Majid, o que non é doado de probar. Esta identificación faise a partir de fontes árabes nas que se di que a Ibn Majid o emborracharan os portugueses. A historia é coñecida en Occidente de tempo atrás, e crese no seu momento que non é máis ca unha fantasía pola que os musulmáns explicaban o éxito portugués, sendo conscientes da importancia que a fazaña de Vasco da Gama tiña para os seus intereses.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ João de Barros, Décadas da Ásia, Libro IV, cap. VIII
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Kramers, J.H., Geografía y Comercio, in Arnold, Thomas e Guillaume, Alfred (eds.), El legado del Islam, Madrid. Ediciones Pegaso. 1944.
- Tarracha Ferreira, Maria Emma, Introdução à Literatura dos Descobrimentos Portugueses. Editora Ulisseia. s.l.. D.L. 1993