Ghana
Ghana,[1][2][3] e oficialmente República de Ghana (en inglés: Republic of Ghana), é un país da África occidental, limitado a norte polo Burkina Faso, a leste polo Togo, a sur polo golfo de Guinea e a oeste pola Costa do Marfil. A súa capital é Accra.
Ghana (ak) Gana (dag) Gaana (tw) | |||||
Himno | God Bless Our Homeland Ghana | ||||
---|---|---|---|---|---|
Lema | «Freedom and Justice» «Rhyddid a Chyfiawnder» | ||||
Epónimo | Imperio de Ghana | ||||
Localización | |||||
| |||||
Capital | Accra | ||||
Contén a división administrativa | Ashanti (pt) Brong-Ahafo (pt) Central (pt) Grande Acra (pt) Ocidental (pt) Região Norte (pt) Região do Volta (pt) Rexión Alta Occidental Rexión Oriental rexión Superior Oriental | ||||
Poboación | |||||
Poboación | 32.833.031 (2021) (137,64 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | lingua inglesa | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 238.535 km² | ||||
Bañado por | Océano Atlántico | ||||
Punto máis alto | Monte Afadja (pt) (885 m) | ||||
Punto máis baixo | golfo de Guinea (0 m) | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Datos históricos | |||||
Precedido por | |||||
Creación | 1957 | ||||
Organización política | |||||
Forma de goberno | democracia | ||||
Órgano executivo | Governo do Gana (pt) | ||||
• Presidente | Nana Akufo-Addo (2017–) | ||||
Órgano lexislativo | Parlamento do Gana (pt) , (Escano: 275) | ||||
Membro de | |||||
PIB nominal | 79.156.409.410 $ (2021) | ||||
Moeda | Cedi | ||||
Identificador descritivo | |||||
Fuso horario | |||||
Dominio de primeiro nivel | .gh | ||||
Prefixo telefónico | +233 | ||||
Teléfono de emerxencia | 999, 191 (pt) , 192 (pt) e 193 | ||||
Código de país | GH | ||||
Páxina web | ghana.gov.gh | ||||
Historia
editarA historia de Ghana previamente ao último cuarto do século XV deriva basicamente da tradición oral, que refere ás migracións dos reinos antigos de Sahel — actualmente a Mauritania e Malí. Antes designada de Costa do Ouro, e renomeada para Ghana na secuencia da súa independencia en 1957 debido ás indicacións que os actuais habitantes descenden de emigrantes que se moveron para o Sur do Imperio Ghana. Unha das partes interesantes da historia de Ghana é o retorno de libertos afro-brasileiros, formando unha comunidade chamada Tabón.
Ghana foi a primeira colonia da África negra en obter a independencia, o 6 de marzo de 1957, a partir da colonia británica de Costa do Ouro e do territorio de Togoland. A Lei de Independencia de Ghana de 1957 foi aprobada no Parlamento do Reino Unido, recibindo o consentimento real o 7 de febreiro de 1957. Desde 1992 é unha democracia.
Política
editar- Artigo principal: Política de Ghana.
Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Subdivisións
editar- Artigo principal: Subdivisións de Ghana.
Ghana debúllase en 10 rexións, as cales á súa vez se dividen en 130 distritos.
A maior en superficie é a Setentrional, cunha área de 70.388 km², e a menor é a do Gran Accra, con 2.593 km². As menos poboadas son as dúas rexións fronteirizas do norte, Ghana Occidental e Oriental, as cales tamén son as máis secas, pois encóntranse no límite meridional do Sahel. A zona suroeste de todo o territorio é a máis chuviosa, fértil e densamente poboada.
A rexión-reino dos Ashanti ten unha forte identidade que inclúe o mantemento dunha monarquía con fortes poderes simbólicos, culturais e representativos. É a máis poboada, por encima incluso do Gran Accra, onde se atopa a capital.
As rexións de Ghana son as seguintes:
Xeografía
editar- Artigo principal: Xeografía de Ghana.
Ghana sitúase no golfo de Guinea, na África occidental, algúns graos apenas ao norte do Ecuador. A metade do país fica a menos de 152 metros por riba do nivel do mar, e o seu punto máis elevado ten 883 m. Os 537 quilómetros de costa son principalmente litorais baixos e areosos, tras dos cales se estenden chairas cubertas por vexetación de pequeno porte, interseitada por varios ríos e ribeiras, a maioría dos cales só son navegábeis en canoas. Ao norte, preto da fronteira coa Costa do Marfil, esténdese unha faixa de foresta húmida tropical interrompida por outeiros densamente forestados e moitos ríos. Esta área, coñecida como Ashanti, produce moito do cacao, minerais e madeira do país. Ao norte desta faixa, a altitude varía entre 91 e 396 metros acima do nivel do mar e o territorio está coberto por arbustos baixos, sabana e chairas cobertas de herba.
O clima é tropical. A faixa costeira oriental é morna e comparativamente seca; o canto suroeste é quente e húmido; o norte é quente e seco. Existen dúas estacións das chuvias no sur: maio-xuño e agosto-setembro; no norte, as estacións das choivas tenden a fundirse. Un vento quente de nordeste, o harmadón, sopra en xaneiro e febreiro. A precipitación media anual na zona costeira é de preto de 83 centímetros.
O lago Volta, o maior lago feito polo ser humano, esténdese desde a barraxe de Akosombo no sueste de Ghana ata a cidade de Yapei, 520 quilómetros ao norte. O lago xera electricidade, é dunha vía de transporte no interior e é un recurso potencialmente valioso para a irrigación e mais para a acuicultura.
Economía
editar- Artigo principal: Economía de Ghana.
Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Demografía
editar- Artigo principal: Demografía de Ghana.
Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Cultura
editar- Artigo principal: Cultura de Ghana.
Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
- Literatura: Ama Ata Aidoo, Kofi Anyidoho, Kofi Awoonor.
Notas
editar- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para ghanés.
- ↑ "Listaxe de países participantes en Rio2016, ordenados por continente" (PDF). Portal das Palabras. Consultado o 16 de agosto de 2016.
- ↑ Malia o DRAG establecer que ganés, e xa que logo Gana, é incorrecto ás veces tamén se emprega:Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para ganés. Goretti Sanmartín Rei et al. Servizo de Normalización Lingüística, Universidade da Coruña, ed. Criterios para o uso da lingua (PDF). p. 126. ISBN 84-9749-199-8. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de setembro de 2013. Consultado o 05 de abril de 2014.Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo. p. 103. ISBN 84-8158-266-2.Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1303. ISBN 9788482887524.
Acra (Gana)
Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |