Coordinación (gramática)

A coordinación é, xunto á subordinación e a xustaposición, un dos tres procedementos de que se vale a linguaxe para unir dúas palabras, sintagmas ou proposicións entre si.

Características

Á diferenza da xustaposición, a coordinación non utiliza pausas representadas na ortografía por puntos, comas e outros signos ortográficos, senón que utiliza nexos, e, á diferenza da subordinación, unha das proposicións non domina sobre a outra e posúe unha superior xerarquía, senón que ambas as proposicións posúen tan similar importancia que son de feito trocábeis sen se modificar en absoluto o significado global da oración composta que forman. Por exemplo, se dixemos:

Pedro lava (e, ou, pero) María cociña

Dixemos exactamente o mesmo que se invertemos a orde das proposicións:

María cociña (e, ou, pero) Pedro lava.

Ademais, as proposicións coordinadas posúen certa autonomía, de forma que se se separan ambas posúen sentido completo, o cal non acontece no caso das proposicións subordinadas:

Pedro lava.

María cociña.

Tipoloxía

Existen distintos tipos de proposicións coordinadas. Son as copulativas, as disxuntivas, as adversativas, as distributivas e as explicativas.

Coordinación copulativa

É aquela que suma significados: Marido e muller. Pedro lava e Ana pásalle o ferro á roupa na súa casa. O nexo é e.

Coordinación disxuntiva

É aquela que expresa alternativas, fundamentalmente de dous tipos:

As que se exclúen mutuamente entre si ou disxuntivas exclusivas: Vés ou quedas?
As que non se exclúen entre si ou disxuntivas inclusivas: Estudas ou traballas? (Quen responde pode estudar ou traballar, pero tamén facer as dúas cousas; no caso de vés ou quedas? a elección determina a exclusión necesaria da outra alternativa).

O nexo é ou. As disxuntivas exclusivas poden antepor ou tamén á primeira proposición para reforzar o carácter exclusivo da elección: "[Ou] vés ou quedas".

Coordinación distributiva

É aquela na cal se reparten accións en diversos momentos: Xa lava, xa pasa o ferro, xa frega... . Utiliza nexos descontinuos como xa... xa; ora... ora; ben... ben; e outros semellantes.

Coordinación explicativa

É aquela na cal se di o mesmo de formas diferente. Utiliza nexos que van entre comas, como ou sexa, é dicir, isto é, mellor dito...