Greatna
| Greatna | |
 | |
| |
| Suidheachadh | |
| Dùthaich |  Alba
|
| Co-chomharran | 54° 59′ 38″ Tuath 03° 03′ 43″ Iar |
| Comharradh-clèithe | NY 321 671 |
| Feartan fiosaigeach | |
| Àireamh-shluaigh | 2,705 (2011) |
| Àireamh fòn | 01461 |
| Duilleag oifigeil | Greatna aig Visit Scotland |
‘S e baile beag dùthchasail faisg air Inbhir Anainn, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann an Greatna.[1][2] Tha e suidhichte aig 26m os cionn ìre na mara air an àirde an ear Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Dòrnach agus Cathair Luail, ri taobh na h-aibhne Easg.[3] Tha e 247km air falbh bho Obar Dheathain, 122km bho Ghlaschu, 35km bho Dhùn Phrìs agus 107km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[4] 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànan aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Greatna. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas agus turasachd. A bharrachd air sin, tha ionad nam bùithtean,[5] dà thaigh-seinnse,[6] trì taighean-òsda,[7] agus talla a' bhaile ann.[8] Taobh fhoghlaim, tha bun-sgoil ann ach feumar a dhol dhan àrd-sgoil ann an Inbhir Anainn. Ann an 2020 bha 3110 duine a' fuireach an seo.[9] Tha Gretna Green, baile beag a tha ainmeil airson na bainsean aige, faisg air. Tha sgioba ball-coise aige, an C.B. Greatna.[10]
Freumhan an Ainm
[deasaich | deasaich an tùs]A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a coltas ann gur ann à Lochlannais greten (caoineadh) agus seann-Bheurla howe (sloc) tha ainm a' bhaile.[11] Bheireadh sin Sloc a' Chaoinidh dhuinn sa Ghàidhlig. 'S ann gu math pailt 's a tha ainmean-àite Lochlannach ann an iar-dheas na h-Alba,[12] gu h-àraidh nas fhaisge air a' Mhuir agus tha iad uile-làthaireach san sgìre eadar Inbhir Anainn agus Greatna. A bharrachd air sin, chaidh am baile a chlàradh mar Gretenhowe ann an 1576.
Eachdraidh
[deasaich | deasaich an tùs]Chaidh Na Seumasaich seachd air Greatna air an t-seann rathad shuas gu tuath ann an 1746, an dèidh dhaibh Sasainn fhàgail.[13]
Iomraidhean
[deasaich | deasaich an tùs]- ↑ Stòr-dàta SMO
- ↑ Alba le Roy Pedersen
- ↑ GPS Routes
- ↑ Distance from - to
- ↑ Gretna Gateway
- ↑ Good Pub Guide
- ↑ Trip Advisor
- ↑ Village Halls
- ↑ “Mid-2020 Population Estimates for Settlements and Localities in Scotland”. Clàran Nàiseanta na h-Alba. Air a thogail 30mh dhen t-Sultain 2024.
- ↑ Gretna Supporters Society
- ↑ The Placenames of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892
- ↑ Ordnance Survey
- ↑ MacIain, T B, MacDhonnachaidh, Col Seumas A (1899): Historical Geography of the Clans of Scotland, 3mh Dreach. Mapa a' sealltainn Ar-a-mach nan Seumasach ann an 1745.
Ceanglaichean a-mach
[deasaich | deasaich an tùs]
Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck