Aigéad 2-aicéitiolocsaibeansóch

Aigéad 2-aicéitiolocsaibeansóch
Spriocghalar	hipirteirme, pian, athlasadh, airtríteas réamatóideach, oistéairtríteas, ruaig gúta, fiabhras réamatach, ionfharchtadh miócairdiach géar, galar croí, fibriliú aitriamach agus siondróm corónach géarmhíochaine
Sonraí cliniciúla
Ainm trádála	aspairín
MedlinePlus	a682878
Riosca le linn toirchis	Australian pregnancy category C (en) agus US pregnancy category C (en)
Bealach	riarachán béil
Grúpa cógaseolaíochta	comhdhúil cheimiceach
Cód ATC	A01AD05, B01AC06 agus N02BA01
Meán-dáileog marfach	167, 340, 681, 495, 700, 1,075, 3,500, 1,750, 250, 200, 1,010, 790 agus 1,020
Sonraí ceimiceacha agus fisiceacha
Foirmle	C9H8O4
Mais mhóilíneach	180.042 Da
Dlús	1.35 g/cm³
Leáphointe	135 °C, 275 °F agus 138 °C
Tuaslagthacht in uisce	0.003 g/L
Aitheantóirí
Uimhir CAS	50-78-2
PubChem (SID)	2244
IUPHAR/BPS	4139
DrugBank	DB00945
ChemSpider	2157
UNII	R16CO5Y76E
KEGG	D00109 agus C01405
ChEBI	15365
ChEMBL	CHEMBL25
PDB liogann ID	AIN
ECHA	100.000.059

Is é an t-aigéad 2-aicéitiolocsaibeansóch, ar a dtugtar an trádainm aspairín, an tsubstaint ghníomhach i go leor cógas a bhfuil airíonna anailgéiseacha, friteochtaithe agus frith-athlastacha acu.

Tá an t-aspairín éifeachtach mar chóireáil ar chuid mhaith cineálacha mionphéine (tinneas cinn, míostrú, néarailge), athlasadh (mar shampla, i ngalar réamatóideach) agus fiabhras.

Stair

Baineadh feidhm as coirt na sailí is plandaí áirithe eile leis na céadta bliain mar leigheas ar fhiabhras creathach. Is é an comhábhar gníomhach sa choirt seo ná salaicin, réamhtheachtaire ceimiceach aspairín.

Shintéisigh an ceimicí Gearmánach Felix Hoffman (1868-1946), ag obair sa chomhlacht cógaisíochta Bayer, aspairín den chéad uair, ar 10 Lúnasa 1897 i Leverkusen. Ansin comhdaigh bainisteoir Hoffman, an cógaseolaí Gearmánach Heinrich Dreser (1860-1924), an phaitinn ar 6 Márta 1899, agus tugadh Aspirin air den chéad uair.

Iarmhairtí leighis

Tarlaíonn na hiarmhairtí leighis mar gheall ar a cumas sintéisiú prostaglaindiní (ceimiceáin atá gníomhach go bitheolaíoch, a fhaightear ar fud na colainne) a chosc. Fo-iarmhairt a fhéadfaidh a bheith ar ionghabháil iomarcach aspairín is ea cur fola gastrach.

Cuireann an t-aspairín bac ar théachtadh na fola, agus ceapadh sna 2000idí go gcabhróidh sí le tarlú trombóise corónaí is ceirbrí a laghdú. Ach is gá aire a thabhairt.^[1]

Ról san ailse

Ceapadh go raibh ról ag an aspairín i gcosc na hailse colaireictí dóibh siúd a ghlacann dáileog 75mg sa lá, ach is cosúil, leis, nach gcuireann sé le fad saoil an dreama sin a bhfuil ailse cholareicteach orthu cheana féin tar éis don diagnóis tarlú.^[2]^[3]

Féach freisin

Tagairtí

↑ Melissa Cunningham (2021-10-13). "New advice could trigger global change in use of aspirin to prevent heart attacks" (en). The Sydney Morning Herald. Dáta rochtana: 2021-10-15.
↑ Hussey, Matt (2011). "Aspairín". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 50.
↑ Low-Dose Aspirin Use After Diagnosis of Colorectal Cancer Does Not Increase Survival: A Case–Control Analysis of a Population-Based Cohort Gastroenterology 2014;146:700–708 Gaeilge: Ní Chuireann Aspairín Ísealdáileoige Tar Éis Dhiagnóis Ailse Cholaireicteach le Fadsaoil: Anailís Cás-Rialaithe ar Chohórt Daonrabhunaithe

[1] Melissa Cunningham (2021-10-13). "New advice could trigger global change in use of aspirin to prevent heart attacks" (en). The Sydney Morning Herald. Dáta rochtana: 2021-10-15.

[FreamhanEolais-2] Hussey, Matt (2011). "Aspairín". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 50.

[3] Low-Dose Aspirin Use After Diagnosis of Colorectal Cancer Does Not Increase Survival: A Case–Control Analysis of a Population-Based Cohort Gastroenterology 2014;146:700–708 Gaeilge: Ní Chuireann Aspairín Ísealdáileoige Tar Éis Dhiagnóis Ailse Cholaireicteach le Fadsaoil: Anailís Cás-Rialaithe ar Chohórt Daonrabhunaithe

[1]

[2]

[3]