- Modern Greek and Comparative Literature, Modern Greek Studies, Literary Criticism, Modern Greek literature, Digital Humanities, Culture, and 14 moreLiterature, Modern Greek Studies, Comparative Literature, Greek History, Critical Pedagogy, Translation Studies, Modern Greek History, Humanities, Gender, Greek Literature, Theory of literature, Critical Theory, Ottoman Studies, Thomas Pynchon, and Modern Greek Theatreedit
- - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (Digital Humanities Projects) -Aristotle University of Thessaloniki: teaching fellow and ... more- Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (Digital Humanities Projects)
-Aristotle University of Thessaloniki: teaching fellow and postdoctoral researcher (postdoctoral research on a tei xml digital edition of Modern Greek Poetry)
- Dr. Phil in Modern Greek Literature, Freie Universität, Berlin (Betreuer: Prof. Dr. Miltos Pechlivanos: Όψεις του παρελθόντος του νέου ελληνισμού στο σύγχρονο νεοελληνικό μυθιστόρημα. Αφηγηματική τροπικότητα και ιστορική ποιητική [Arbeitstitel: Narrative Formen der nationalen Identität und die “Entdeckung” der osmanischen Vergangenheit. Poetik und Ideologie im zeitgenössischen neugriechischen Roman].
- MA in Modern Greek Studies and Culture (European, Eastern, Balkan), Aristotle University of Thessaloniki (summa cum laude). Μεταπτυχιακή εργασία: Ο «Διαφωτισμός» σήμερα. Λογοτεχνικά ταξίδια στον 18ο αιώνα. Μια συγκριτική μελέτη. (http://invenio.lib.auth.gr/record/101015?ln=el)
- Secondary education teacher - attached to the Center for the Greek Language: http://www.greek-language.gr).edit
Λέξεις-κλειδιά: μεταϊστορία, ιστορικό μυθιστόρημα, φιλοσοφία της ιστορίας, ιστοριογραφική λογοτεχνία, πολιτισμική μνήμη, Μάρω Δούκα (Αθώοι και Φταίχτες) Ιστορία και λογοτεχνία: μια πολύπλοκη και αμφίδρομη σχέση Η παρούσα μελέτη... more
Λέξεις-κλειδιά: μεταϊστορία, ιστορικό μυθιστόρημα, φιλοσοφία της ιστορίας, ιστοριογραφική λογοτεχνία, πολιτισμική μνήμη, Μάρω Δούκα (Αθώοι και Φταίχτες)
Ιστορία και λογοτεχνία: μια πολύπλοκη και αμφίδρομη σχέση
Η παρούσα μελέτη ανιχνεύει αφηγηματικές τροπικότητες (εγ)γραφής του παρελθόντος ως ανταποκρίσεις σε ανησυχίες του παρόντος, με άξονα μια σειρά μυθιστορημάτων του τέλους του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα, ενώ ανασυστήνει δίκτυα λόγων της ιστορικής φαντασίας ως συνθήκη εντός της οποίας τα μυθιστορήματα αυτά παράγουν ένα ορισμένο παρελθόν ως (εθνική) ιστορία. Η ανάλυση επιμένει σε δύο σχηματοποιήσεις της ιστορικής περιοχής που νοείται ως παρελθόν του νέου ελληνισμού: το ιστοριογραφικό σχήμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που ανακαλεί χρόνους και τόπους του νέου ελληνισμού στον ορίζοντα ενός (νεοτερικού) ευρωπαϊκού συνανήκειν, και τον χρονότοπο της οθωμανικής πόλης του ύστερου 19ου αιώνα, που διαπλέκεται με τη μετατόπιση της ιστορικής φαντασίας από τη λήθη του «οθωμανικού παρελθόντος» στην εκ νέου οικειοποίησή του. Το θεωρητικό εργαλείο της ιστορικής ποιητικής, της ανάδειξης των τρόπων με τους οποίους κατεργάζονται τα μυθιστορήματα τους συγκεκριμένους χρονότοπους, εντάσσεται σε μια μεθοδολογία που διαβάζει την αισθητική χειρονομία, τη μορφή, (και) ως κόμβο παραγωγής ιστορικού νοήματος.
Online ανάγνωση μετά από ελεύθερη εγγραφή: https://bibliothek.edition-romiosini.de/catalog/book/58
Παραγγελία: https://www.amazon.de/dp/3946142788/ref=cm_sw_r_tw_dp_U_x_53oPCbGN29EF0
Ιστορία και λογοτεχνία: μια πολύπλοκη και αμφίδρομη σχέση
Η παρούσα μελέτη ανιχνεύει αφηγηματικές τροπικότητες (εγ)γραφής του παρελθόντος ως ανταποκρίσεις σε ανησυχίες του παρόντος, με άξονα μια σειρά μυθιστορημάτων του τέλους του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα, ενώ ανασυστήνει δίκτυα λόγων της ιστορικής φαντασίας ως συνθήκη εντός της οποίας τα μυθιστορήματα αυτά παράγουν ένα ορισμένο παρελθόν ως (εθνική) ιστορία. Η ανάλυση επιμένει σε δύο σχηματοποιήσεις της ιστορικής περιοχής που νοείται ως παρελθόν του νέου ελληνισμού: το ιστοριογραφικό σχήμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που ανακαλεί χρόνους και τόπους του νέου ελληνισμού στον ορίζοντα ενός (νεοτερικού) ευρωπαϊκού συνανήκειν, και τον χρονότοπο της οθωμανικής πόλης του ύστερου 19ου αιώνα, που διαπλέκεται με τη μετατόπιση της ιστορικής φαντασίας από τη λήθη του «οθωμανικού παρελθόντος» στην εκ νέου οικειοποίησή του. Το θεωρητικό εργαλείο της ιστορικής ποιητικής, της ανάδειξης των τρόπων με τους οποίους κατεργάζονται τα μυθιστορήματα τους συγκεκριμένους χρονότοπους, εντάσσεται σε μια μεθοδολογία που διαβάζει την αισθητική χειρονομία, τη μορφή, (και) ως κόμβο παραγωγής ιστορικού νοήματος.
Online ανάγνωση μετά από ελεύθερη εγγραφή: https://bibliothek.edition-romiosini.de/catalog/book/58
Παραγγελία: https://www.amazon.de/dp/3946142788/ref=cm_sw_r_tw_dp_U_x_53oPCbGN29EF0
Research Interests:
[ΥΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ] Περίληψη «Γιατί θέλετε να έρχεστε μονίμως σε τούτον τον τόπο, εσείς οι Τοβίας και Τόμας και Τόνι», ρωτά ξανά και ξανά ο «δάσκαλος» στη νουβέλα του Δημήτρη Ελευθεράκη (Η δύσκολη τέχνη, 2015), καθισμένος σε ένα παγκάκι... more
[ΥΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ]
Περίληψη
«Γιατί θέλετε να έρχεστε μονίμως σε τούτον τον τόπο, εσείς οι Τοβίας και Τόμας και Τόνι», ρωτά ξανά και ξανά ο «δάσκαλος» στη νουβέλα του Δημήτρη Ελευθεράκη (Η δύσκολη τέχνη, 2015), καθισμένος σε ένα παγκάκι «στο βρωμισμένο δρομάκι ανάμεσα στο Μουσείο και την Πολυτεχνική Σχολή», στην Αθήνα του 2015 με «τις κλασικές εξευγενισμένες προσόψεις των Θεοφίλων Χάνσεν, των Λουδοβίκων Λάνγκε και των Ερνέστων Τσίλλερ, ναι τον Λεόντων φον Κλέντσε». Αφετηρία άλλωστε για το αφηγηματικό ξετύλιγμα μιας κρίσης μνήμης και γενεαλογίας είναι η διαταραγμένη εικόνα μιας τέτοιας νεοκλασικής πρόσοψης: ένα γκράφιτι τον Μάρτιο του 2015 στον τοίχο του Πολυτεχνείου, ενός τόπου πολλαπλών μνημονικών εγγραφών για τη νεοελληνική ιστορία. Επιχειρώντας έναν απολογισμό (ίσως και απολογία) για την «Ελλάδα ως δύσκολη τέχνη» (ή και δύσκολη κληρονομιά), ο δάσκαλος προσφέρει, με το «βλέμμα στον καθρέφτη», αντιφατικές απαντήσεις, δοκιμάζοντας να υπερβεί τη σύγχυση που του προκαλούν αυτά τα «εξελληνισμένα ονόματα» στις πινακίδες των δρόμων. Μεταξύ άλλων θα μιλήσει και με τη φωνή του Αλέξανδρου Σούτσου κατά της βαυαροκρατίας. Το δοκίμιο επιχειρεί να ανιχνεύσει και να ερμηνεύσει αυτήν την ανάκληση, μέσα από μνημειακά τοπόσημα και κειμενικά μνημεία, ενός ορισμένου πολιτισμικού αρχείου ελληνογερμανικών διασταυρώσεων.
Λέξεις-κλειδιά: πεζογραφία της κρίσης, κρίση και λογοτεχνία, δυστοπία, ελληνογερμανικές σχέσεις
Περίληψη
«Γιατί θέλετε να έρχεστε μονίμως σε τούτον τον τόπο, εσείς οι Τοβίας και Τόμας και Τόνι», ρωτά ξανά και ξανά ο «δάσκαλος» στη νουβέλα του Δημήτρη Ελευθεράκη (Η δύσκολη τέχνη, 2015), καθισμένος σε ένα παγκάκι «στο βρωμισμένο δρομάκι ανάμεσα στο Μουσείο και την Πολυτεχνική Σχολή», στην Αθήνα του 2015 με «τις κλασικές εξευγενισμένες προσόψεις των Θεοφίλων Χάνσεν, των Λουδοβίκων Λάνγκε και των Ερνέστων Τσίλλερ, ναι τον Λεόντων φον Κλέντσε». Αφετηρία άλλωστε για το αφηγηματικό ξετύλιγμα μιας κρίσης μνήμης και γενεαλογίας είναι η διαταραγμένη εικόνα μιας τέτοιας νεοκλασικής πρόσοψης: ένα γκράφιτι τον Μάρτιο του 2015 στον τοίχο του Πολυτεχνείου, ενός τόπου πολλαπλών μνημονικών εγγραφών για τη νεοελληνική ιστορία. Επιχειρώντας έναν απολογισμό (ίσως και απολογία) για την «Ελλάδα ως δύσκολη τέχνη» (ή και δύσκολη κληρονομιά), ο δάσκαλος προσφέρει, με το «βλέμμα στον καθρέφτη», αντιφατικές απαντήσεις, δοκιμάζοντας να υπερβεί τη σύγχυση που του προκαλούν αυτά τα «εξελληνισμένα ονόματα» στις πινακίδες των δρόμων. Μεταξύ άλλων θα μιλήσει και με τη φωνή του Αλέξανδρου Σούτσου κατά της βαυαροκρατίας. Το δοκίμιο επιχειρεί να ανιχνεύσει και να ερμηνεύσει αυτήν την ανάκληση, μέσα από μνημειακά τοπόσημα και κειμενικά μνημεία, ενός ορισμένου πολιτισμικού αρχείου ελληνογερμανικών διασταυρώσεων.
Λέξεις-κλειδιά: πεζογραφία της κρίσης, κρίση και λογοτεχνία, δυστοπία, ελληνογερμανικές σχέσεις
Nikos Themelis’ novel For some companionship (2005) belongs to a small group of novels that, since 1989, engage with the very notion of the “past of modern Hellenism”, as a reconfiguration of the period of Ottoman and Venetian rule... more
Nikos Themelis’ novel For some companionship (2005) belongs to a small group of novels that, since 1989, engage with the very notion of the “past of modern Hellenism”, as a reconfiguration of the period of Ottoman and Venetian rule specifically under the narrative of Modern Greek Enlightenment. In these novels the late 18th century is structured as a very specific historiographical chronotope, which can be juxtaposed to the —parallel and more prominent— rehabilitation of the ottoman past as a multicultural “golden age”, or, more generally, with the postmodern stance on national ideology and/or identity, as discussed elsewhere in this volume.
Themelis’ novel, thoroughly realistic in its form and light-hearted in its content, is neither a nostalgic revisiting of the past nor a reworking of historical trauma but rather seeks to put forth a new historical consciousness by staging a past “European self” for the future, not only through tis content but also its form. The novel is a three-fold narrative structure charting a geographical and ideological map of companionship, of personal and political entaglements in late 18th century Southeast and Central Europe. At the same time, it formally appropriates the “content of the form” of 18th century sentimental literature. By harking back to what is considered an inaugurating point of Modern Greek literature, it brings forth incarnations of a modern, and specifically European, subjectivity in order to tell a story about the “making” of the Modern Greek national self. As the past is reworked through fictional means, a new imaginary of belonging is performatively produced. The novel thus participates in the debate on Europeanness, a debate that has known many mutations since 1989 —and has gained a new prominence during the recent “crisis”— and with which other papers in this volume also engage.
Ο τόμος απευθύνεται προγραμματικά σε ένα ευρύτερο κοινό και το συγκεκριμένο άρθρο στοχεύει στη γνωριμία του με τα ερωτήματα γύρω από την ευρωπαϊκότητα του παρελθόντος του νέου ελληνισμού που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα. Το άρθρο αντλεί από το σχετικό κεφάλαιο της μονογραφίας μου για το μυθιστόρημα του Νίκου Θέμελη Για μια συντροφιά ανάμεσά μας, και επεκτείνει την ανάλυση προς την κατεύθυνση της διερεύνησης της δόμησης ενός ευρωπαϊκού εαυτού, εντάσσοντας τη χειρονομία αυτή στην ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συνθήκη συγγραφής του μυθιστορήματος.
Themelis’ novel, thoroughly realistic in its form and light-hearted in its content, is neither a nostalgic revisiting of the past nor a reworking of historical trauma but rather seeks to put forth a new historical consciousness by staging a past “European self” for the future, not only through tis content but also its form. The novel is a three-fold narrative structure charting a geographical and ideological map of companionship, of personal and political entaglements in late 18th century Southeast and Central Europe. At the same time, it formally appropriates the “content of the form” of 18th century sentimental literature. By harking back to what is considered an inaugurating point of Modern Greek literature, it brings forth incarnations of a modern, and specifically European, subjectivity in order to tell a story about the “making” of the Modern Greek national self. As the past is reworked through fictional means, a new imaginary of belonging is performatively produced. The novel thus participates in the debate on Europeanness, a debate that has known many mutations since 1989 —and has gained a new prominence during the recent “crisis”— and with which other papers in this volume also engage.
Ο τόμος απευθύνεται προγραμματικά σε ένα ευρύτερο κοινό και το συγκεκριμένο άρθρο στοχεύει στη γνωριμία του με τα ερωτήματα γύρω από την ευρωπαϊκότητα του παρελθόντος του νέου ελληνισμού που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα. Το άρθρο αντλεί από το σχετικό κεφάλαιο της μονογραφίας μου για το μυθιστόρημα του Νίκου Θέμελη Για μια συντροφιά ανάμεσά μας, και επεκτείνει την ανάλυση προς την κατεύθυνση της διερεύνησης της δόμησης ενός ευρωπαϊκού εαυτού, εντάσσοντας τη χειρονομία αυτή στην ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συνθήκη συγγραφής του μυθιστορήματος.
Special issue "Ruins in Contemporary Greek Literature, Art, Cinema, and Public Space" Το άρθρο επεκτείνει τον προβληματισμό που κατατέθηκε στο σχετικό κεφάλαιο της μονογραφίας μου, για το μυθιστόρημα Αθώοι και Φταίχτες (2004),... more
Special issue "Ruins in Contemporary Greek Literature, Art, Cinema, and Public Space"
Το άρθρο επεκτείνει τον προβληματισμό που κατατέθηκε στο σχετικό κεφάλαιο της μονογραφίας μου, για το μυθιστόρημα Αθώοι και Φταίχτες (2004), μετατοπίζοντας την έμφαση στη διερεύνηση της διττής πρακτικής του περπατήματος και της ανάγνωσης ως βασικής αφηγηματικής στρατηγικής επεξεργασίας του οθωμανικού παρελθόντος μέσα από τη σύσταση μιας «πόλης φαντασμάτων». Αντλώντας από τη ντεριντιανή επεξεργασία μιας φασματο(ντο)λογίας (hauntology), το άρθρο διερευνά τον τρόπο με τον οποίο το μυθιστόρημα συγκροτεί μια ορισμένη εκδοχή πολιτισμικής μνήμης μέσα από τη διττή (περιπατητική και αναγνωστική) ενεργοποίηση ενός αρχείου υλικών αλλά και κειμενικών φασματικών ιχνών, ενώ συγχρόνως καθιστά προβληματική την κατανόηση του παρελθόντος μέσω οικογενειακών μεταφορών και φασματικών (και γραμμικών) γενεαλογιών ερειπίων.
Το άρθρο επεκτείνει τον προβληματισμό που κατατέθηκε στο σχετικό κεφάλαιο της μονογραφίας μου, για το μυθιστόρημα Αθώοι και Φταίχτες (2004), μετατοπίζοντας την έμφαση στη διερεύνηση της διττής πρακτικής του περπατήματος και της ανάγνωσης ως βασικής αφηγηματικής στρατηγικής επεξεργασίας του οθωμανικού παρελθόντος μέσα από τη σύσταση μιας «πόλης φαντασμάτων». Αντλώντας από τη ντεριντιανή επεξεργασία μιας φασματο(ντο)λογίας (hauntology), το άρθρο διερευνά τον τρόπο με τον οποίο το μυθιστόρημα συγκροτεί μια ορισμένη εκδοχή πολιτισμικής μνήμης μέσα από τη διττή (περιπατητική και αναγνωστική) ενεργοποίηση ενός αρχείου υλικών αλλά και κειμενικών φασματικών ιχνών, ενώ συγχρόνως καθιστά προβληματική την κατανόηση του παρελθόντος μέσω οικογενειακών μεταφορών και φασματικών (και γραμμικών) γενεαλογιών ερειπίων.
Research Interests:
Υπό δημοσίευση σε συλλογικό τόμο-αφιέρωμα στην καθηγήτρια Μαριλίζα Μητσού, CeMoG / Edition Romiosini, Βερολίνο. Τα αρχαιόθεμα ποιήματα των Επαναλήψεων του Γιάννη Ρίτσου (στα οποία πρέπει να προστεθούν τα ποιήματα από τις Μαρτυρίες που ο... more
Υπό δημοσίευση σε συλλογικό τόμο-αφιέρωμα στην καθηγήτρια Μαριλίζα Μητσού, CeMoG / Edition Romiosini, Βερολίνο.
Τα αρχαιόθεμα ποιήματα των Επαναλήψεων του Γιάννη Ρίτσου (στα οποία πρέπει να προστεθούν τα ποιήματα από τις Μαρτυρίες που ο ποιητής υπέδειξε στον E. Keeley ως ανήκοντα στην πρώτη σειρά των Επαναλήψεων), γραμμένα σε τρεις διακριτές σειρές και φάσεις (Ιούνιο; 1964-Νοέμβριο 1965 / Ιανουάριο-Οκτώβριο 1968 / Μάιο-Ιούνιο 1969) συνεξετάζονται κατά κανόνα ως μέρος της αρχαιόμυθης ποίησης του Γιάννη Ρίτσου, μιας ποιητικής περιοχής στην οποία δεσπόζουν οι μονόλογοι της Τέταρτης Διάστασης. Ένα πρώτο ερώτημα που τίθεται στο συγκεκριμένο άρθρο είναι αν η «αρχαιογνωσία» αποτελεί επαρκή ερευνητικό όρο για τη συνολική προσέγγιση των σύντομων αυτών ποιημάτων, καθώς μάλιστα διαπιστώνεται μια μετατόπιση από τον (τριτοπρόσωπο) σχολιασμό γνωστών μυθολογικών επεισοδίων στην ποιητική εγγραφή ενός συλλογικού «εμείς» ενώπιον του (θεϊκού) νόμου — πρόκειται για ποιήματα στα οποία απουσιάζει η αφηγηματική διάσταση του αρχαίου μύθου ή η διακειμενική σχέση με την αρχαία γραμματεία και τα οποία έχουν μείνει εκτός της σχετικής κριτικής συζήτησης. Το άρθρο αντλεί από θεωρητικές προτάσεις που, στη θέση της διερεύνησης της σχέσης με το αρχαίο πρότυπο ή της αξιοποίησης της λεγόμενης «μυθικής μεθόδου» ως ερμηνευτικού κλειδιού, προκρίνουν μια οριζόντια ανάγνωση των συγχρονικών δικτύων λόγων που διαμεσολαβούν και πολλαπλασιάζουν τους πιθανούς τρόπους συνομιλίας με τον μύθο, την αρχαία γραμματεία και το παρελθόν (ή καλύτερα «παρελθόντα») ευρύτερα.
Τα αρχαιόθεμα ποιήματα των Επαναλήψεων του Γιάννη Ρίτσου (στα οποία πρέπει να προστεθούν τα ποιήματα από τις Μαρτυρίες που ο ποιητής υπέδειξε στον E. Keeley ως ανήκοντα στην πρώτη σειρά των Επαναλήψεων), γραμμένα σε τρεις διακριτές σειρές και φάσεις (Ιούνιο; 1964-Νοέμβριο 1965 / Ιανουάριο-Οκτώβριο 1968 / Μάιο-Ιούνιο 1969) συνεξετάζονται κατά κανόνα ως μέρος της αρχαιόμυθης ποίησης του Γιάννη Ρίτσου, μιας ποιητικής περιοχής στην οποία δεσπόζουν οι μονόλογοι της Τέταρτης Διάστασης. Ένα πρώτο ερώτημα που τίθεται στο συγκεκριμένο άρθρο είναι αν η «αρχαιογνωσία» αποτελεί επαρκή ερευνητικό όρο για τη συνολική προσέγγιση των σύντομων αυτών ποιημάτων, καθώς μάλιστα διαπιστώνεται μια μετατόπιση από τον (τριτοπρόσωπο) σχολιασμό γνωστών μυθολογικών επεισοδίων στην ποιητική εγγραφή ενός συλλογικού «εμείς» ενώπιον του (θεϊκού) νόμου — πρόκειται για ποιήματα στα οποία απουσιάζει η αφηγηματική διάσταση του αρχαίου μύθου ή η διακειμενική σχέση με την αρχαία γραμματεία και τα οποία έχουν μείνει εκτός της σχετικής κριτικής συζήτησης. Το άρθρο αντλεί από θεωρητικές προτάσεις που, στη θέση της διερεύνησης της σχέσης με το αρχαίο πρότυπο ή της αξιοποίησης της λεγόμενης «μυθικής μεθόδου» ως ερμηνευτικού κλειδιού, προκρίνουν μια οριζόντια ανάγνωση των συγχρονικών δικτύων λόγων που διαμεσολαβούν και πολλαπλασιάζουν τους πιθανούς τρόπους συνομιλίας με τον μύθο, την αρχαία γραμματεία και το παρελθόν (ή καλύτερα «παρελθόντα») ευρύτερα.
Research Interests:
Το άρθρο διερευνά το πώς στη μεταθανάτια εκδομένη Αναχώρηση (2014) του Νίκου Θέμελη μια αφήγηση υπαρξιακού κλονισμού μετασχηματίζεται σε πολιτική χειρονομία, εστιάζοντας ακριβώς σε ό,τι από την κριτική έχει επισημανθεί ως αδυναμία, το... more
Το άρθρο διερευνά το πώς στη μεταθανάτια εκδομένη Αναχώρηση (2014) του Νίκου Θέμελη μια αφήγηση υπαρξιακού κλονισμού μετασχηματίζεται σε πολιτική χειρονομία, εστιάζοντας ακριβώς σε ό,τι από την κριτική έχει επισημανθεί ως αδυναμία, το «αδόκητο τέλος». Αντλώντας από τη θεωρητική συζήτηση για τη χρονικότητα της κρίσης (καθώς και από τον στοχασμό της Τζούντιθ Μπάτλερ για την καφκική ποιητική της μη άφιξης), εξετάζει πώς στη θέση μιας γενεαλόγησης της κρίσης και της αναπαράστασή της στο παρόν, έχουμε μια διατάραξη των χωροχρονικών συντεταγμένων της, που οδηγεί σε διαπραγμάτευση ελευσόμενου και ενδεχόμενου μέλλοντος, με τα μέσα της μυθοπλασίας.
Nikos Themelis’ Departure (2014) is a two-part narrative, which ostensibly juxtaposes present-day (2009) Athens with the period of crisis and civil strife during the Greek War of Independence. The first part follows the fate of an enlightened landowner, who will perish in an arson set by members of his own community in 1825; in the much shorter second part, the descendant of the murdered landowner, in the midst of a personal and societal crisis, is coming to grips with his family history through writing, as his last act before his departure, forced and
chosen at the same time. The narrative soon undermines the realist impulse of the first part, through intertextual and self-reflexive gestures, reaching an end at the moment of departure. Drawing upon Judith Butler’s conception of a poetics of non-arrival in Kafka’s journey parables, as well as upon studies on the negotiation of futurity in recent Modern Greek fiction, this article offers a reading of The Departure which engages genealogies of crisis and the burden of the past in order to reconfigure critical temporalities and the double bind of fiction as is seeks to articulate and respond to the imperative of accountability.
Λέξεις-κλειδιά: πεζογραφία της κρίσης, κρίση και λογοτεχνία, δυστοπία, ουτοπία
Nikos Themelis’ Departure (2014) is a two-part narrative, which ostensibly juxtaposes present-day (2009) Athens with the period of crisis and civil strife during the Greek War of Independence. The first part follows the fate of an enlightened landowner, who will perish in an arson set by members of his own community in 1825; in the much shorter second part, the descendant of the murdered landowner, in the midst of a personal and societal crisis, is coming to grips with his family history through writing, as his last act before his departure, forced and
chosen at the same time. The narrative soon undermines the realist impulse of the first part, through intertextual and self-reflexive gestures, reaching an end at the moment of departure. Drawing upon Judith Butler’s conception of a poetics of non-arrival in Kafka’s journey parables, as well as upon studies on the negotiation of futurity in recent Modern Greek fiction, this article offers a reading of The Departure which engages genealogies of crisis and the burden of the past in order to reconfigure critical temporalities and the double bind of fiction as is seeks to articulate and respond to the imperative of accountability.
Λέξεις-κλειδιά: πεζογραφία της κρίσης, κρίση και λογοτεχνία, δυστοπία, ουτοπία
Research Interests:
A brief critical overview of the entaglement of history and fiction
«Σελιδοδείκτες», ψηφιακός οδηγός για την ανάγνωση της λογοτεχνίας.
Ψηφιακά εμπλουτισμένο λήμμα στον δικτυακό τόπο του οδηγού εδώ: http://selidodeiktes.greek-language.gr/lemmas/215
Ψηφιακά εμπλουτισμένο λήμμα στον δικτυακό τόπο του οδηγού εδώ: http://selidodeiktes.greek-language.gr/lemmas/215
Μια νέα, σύγχρονη έκδοση των απάντων του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη αποτελεί πάγιο αίτημα της φιλολογικής έρευνας. Η συγκεκριμένη ερευνητική πρόταση δεν φιλοδοξεί να καλύψει αυτό το κενό, φιλοδοξεί, ωστόσο, να εντάξει το αίτημα αυτό μέσα στο... more
Μια νέα, σύγχρονη έκδοση των απάντων του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη αποτελεί πάγιο αίτημα της φιλολογικής έρευνας. Η συγκεκριμένη ερευνητική πρόταση δεν φιλοδοξεί να καλύψει αυτό το κενό, φιλοδοξεί, ωστόσο, να εντάξει το αίτημα αυτό μέσα στο ευρύτερο ζητούμενο της συνάντησης Νεοελληνικής Φιλολογίας και Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών. Οι ψηφιακές φιλολογικές εκδόσεις συνιστούν εδώ και δεκαετίες την πιο σημαντική εξέλιξη στο πεδίο της εκδοτικής, εξέλιξη που έχει οδηγήσει διεθνώς σε πλούσια θεωρητική βιβλιογραφία και σε πολυάριθμες εφαρμογές. Στην Ελλάδα ωστόσο το συγκεκριμένο πεδίο βρίσκεται σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης. Πέρα από τις ίδιες τις εφαρμογές, είναι αισθητή η απουσία ευρύτερης θεωρητικής συζήτησης γύρω από τον τρόπο ακριβώς της συνάντησης του πεδίου αυτού με ειδικότερα ζητούμενα της νεοελληνικής φιλολογίας. Η παρούσα έρευνα στόχο έχει να απαντήσει σε ερωτήματα θεωρίας και πράξης των φιλολογικών εκδόσεων, με παράδειγμα τη δοκιμή ψηφιακής έκδοσης της συλλογής Μνημόσυνα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και την παράλληλη ανάπτυξη ενός μεθοδολογικού πλαισίου. Ταυτόχρονα, στοχεύει στην ερμηνευτική ένταξη της εκδοτικής ιστορίας των Μνημοσύνων στη συζήτηση περί συγκρότησης της ιστορικής συνείδησης του νέου ελληνισμού.
Συμμετοχή στη μεταφραστική ομάδα του συγγράμματος Digital Scholarly Editing: Theories and Practices, στο πλαίσιο του Έργου ΚΑΛΛΙΠΟΣ+.
Άρθο σε συνεργασία με την ομάδα εργασίας του ερευνητικού προγράμματος για το ψηφιακό αρχείο Σολωμού (Κατερίνα Τικτοπούλου και Ελένη Πετρίδου), στο οποίο συμμετέχω.
«Παροχή ερευνητικών δεδομένων για εκπαίδευση μοντέλου για την αυτόματη αναγνώριση νεοελληνικής ομοιοκαταληξίας» (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και Institute of Czech Literature (ICL), Czech Academy of Sciences, 04.04.2022 έως και 30.06.2022)
Full paper - το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης στο Ε΄ Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών / 5th European Congress of Modern Greek Studies Η ανάπτυξη των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών ξεκίνησε ως Hilfswissenschaft, μια επικουρική... more
Full paper - το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης στο Ε΄ Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών / 5th European Congress of Modern Greek Studies
Η ανάπτυξη των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών ξεκίνησε ως Hilfswissenschaft, μια επικουρική επιστήμη της παραδοσιακής φιλολογίας, με όρους επομένως συνέχειας. Ωστόσο όλο και περισσότερο παρατηρείται ένα χάσμα μεταξύ όσων ασχολούνται με την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών για τις ανθρωπιστικές επιστήμες και των ερευνητών και φιλολόγων των νεοελληνικών σπουδών.
Η εμπειρία της δημιουργίας του ψηφιακού περιβάλλοντος της Ανεμόσκαλας (http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/index.html) από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας,
στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνει ότι ο διάλογος και η σύγκλιση των δύο πεδίων είναι απαραίτητα. Στο συγκεκριμένο περιβάλλον το έργο ποιητών του 19ου και 20ου αιώνα περιλαμβάνεται ολόκληρο, επιμελημένο εξ αρχής και εκσυγχρονισμένο, ενώ η σήμανση με την οποία εντάχθηκε στη βάση δεδομένων επιτρέπει την ad hoc δημιουργία καταλόγων λέξεων (λημματικών αλλά και σημασιολογικών) αλλά και την αναζήτηση με μια σειρά από ειδικά κριτήρια (αναζήτηση μόνο σε μεταφράσεις, μόνο στα motti, συνδυαστική αναζήτηση λέξεων σε παραπάνω από έναν ποιητές κλπ.).
Η μορφολογική αλλά και σημασιολογική σήμανση (tagging) που απαιτεί η σύνθετη ψηφιακή έκδοση, ειδικά η έκδοση ποιητικών κειμένων με τη συνοδεία συμφραστικών πινάκων, δεν λειτουργεί μόνο επικουρικά στις παραδοσιακές εργασίες σύνταξης λεξιλογικών πινάκων, υφολογικής διερεύνησης κλπ. αλλά θέτει η ίδια μια σειρά από ερμηνευτικά ζητήματα που αναδεικνύουν με έναν νέο τρόπο τη μη ουδετερότητα τόσο των ψηφιακών όσο και των έντυπων εκδοτικών συμβάσεων. Επιπλέον η ίδια η οργάνωση του δικτυακού περιβάλλοντος θέτει μια σειρά από ζητήματα για τη θέση του λογοτεχνικού κανόνα αλλά και την πρακτική της ανάγνωσης στην ψηφιακή πραγματικότητα.
Η ανάπτυξη των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών ξεκίνησε ως Hilfswissenschaft, μια επικουρική επιστήμη της παραδοσιακής φιλολογίας, με όρους επομένως συνέχειας. Ωστόσο όλο και περισσότερο παρατηρείται ένα χάσμα μεταξύ όσων ασχολούνται με την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών για τις ανθρωπιστικές επιστήμες και των ερευνητών και φιλολόγων των νεοελληνικών σπουδών.
Η εμπειρία της δημιουργίας του ψηφιακού περιβάλλοντος της Ανεμόσκαλας (http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/index.html) από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας,
στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνει ότι ο διάλογος και η σύγκλιση των δύο πεδίων είναι απαραίτητα. Στο συγκεκριμένο περιβάλλον το έργο ποιητών του 19ου και 20ου αιώνα περιλαμβάνεται ολόκληρο, επιμελημένο εξ αρχής και εκσυγχρονισμένο, ενώ η σήμανση με την οποία εντάχθηκε στη βάση δεδομένων επιτρέπει την ad hoc δημιουργία καταλόγων λέξεων (λημματικών αλλά και σημασιολογικών) αλλά και την αναζήτηση με μια σειρά από ειδικά κριτήρια (αναζήτηση μόνο σε μεταφράσεις, μόνο στα motti, συνδυαστική αναζήτηση λέξεων σε παραπάνω από έναν ποιητές κλπ.).
Η μορφολογική αλλά και σημασιολογική σήμανση (tagging) που απαιτεί η σύνθετη ψηφιακή έκδοση, ειδικά η έκδοση ποιητικών κειμένων με τη συνοδεία συμφραστικών πινάκων, δεν λειτουργεί μόνο επικουρικά στις παραδοσιακές εργασίες σύνταξης λεξιλογικών πινάκων, υφολογικής διερεύνησης κλπ. αλλά θέτει η ίδια μια σειρά από ερμηνευτικά ζητήματα που αναδεικνύουν με έναν νέο τρόπο τη μη ουδετερότητα τόσο των ψηφιακών όσο και των έντυπων εκδοτικών συμβάσεων. Επιπλέον η ίδια η οργάνωση του δικτυακού περιβάλλοντος θέτει μια σειρά από ζητήματα για τη θέση του λογοτεχνικού κανόνα αλλά και την πρακτική της ανάγνωσης στην ψηφιακή πραγματικότητα.
Research Interests:
Το περιβάλλον της Ανεμόσκαλας αποτελεί ένα ψηφιακό corpus με το ποιητικό έργο σημαντικών Νεοελλήνων ποιητών του 19ου και 20ού αιώνα (προς το παρόν έχουν ενταχθεί οι Κάλβος, Σολωμός, Βάρναλης, Καρυωτάκης, Καβάφης, Σεφέρης, Σαχτούρης,... more
Το περιβάλλον της Ανεμόσκαλας αποτελεί ένα ψηφιακό corpus με το ποιητικό έργο σημαντικών Νεοελλήνων ποιητών του 19ου και 20ού αιώνα (προς το παρόν έχουν ενταχθεί οι Κάλβος, Σολωμός, Βάρναλης, Καρυωτάκης, Καβάφης, Σεφέρης, Σαχτούρης, Αναγνωστάκης και Σινόπουλος, ενώ σύντομα θα είναι διαθέσιμο το έργο του Παλαμά και του Βαλαωρίτη· θα ακολουθήσουν και άλλοι ποιητές, κυρίως της γενιάς του 1930). Συγκεκριμένα ο χρήστης έχει ελεύθερη πρόσβαση στο ποιητικό έργο, εκ νέου επιμελημένο για τις ανάγκες του ψηφιακού corpus, μαζί με καταλόγους λέξεων, χρονολόγιο και πολυμεσικό εργοβιογραφικό.
Ψηφιακό υλικό (σε μορφή πολυμεσικού εργοβιογραφικού) για το σώμα κειμένων νεοελληνικής ποίησης ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ: http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/index.html [Καβάφης, Σεφέρης, Αναγνωστάκης]
Περίληψη ομιλίας στο Colloquium του Τομέα ΜΝΕΣ (ΑΠΘ) Τρίτη 13 Μαρτίου 2018.
Research Interests:
Recent trends in Ottoman historiography have led to the conceptualization of a new historiographical chronotope in the national imaginary: that of the Ottoman Eastern Mediterranean as a "shared world", not in the sense of a Braudelean... more
Recent trends in Ottoman historiography have led to the conceptualization of a new historiographical chronotope in the national imaginary: that of the Ottoman Eastern Mediterranean as a "shared world", not in the sense of a Braudelean lake but as a site of social experience of cultural mobility (including tensions and conflict). A specific expression of that world is the Ottoman city of the 19th century Tanzimat period. Maro Douka’s novel The Innocent and the Guilty (2004) reimagines the city of Chania as a site of material Ottoman heritage and replots the historiographical chronotope of the Ottoman port-city as a family novel, inscribing heterogeneity under the code of family ties. In my paper I plan to discuss these historical poetics of national time and space as an attempt to reconfigure the past for the symbolic economy of the present. Paper presented at the postgraduate conference:
CROSSINGS . NEGOTIATING BORDERS AND BOUNDARIES IN THE EASTERN MEDITERRANEAN (29 – 30 April, 2017, University of Oxford)
CROSSINGS . NEGOTIATING BORDERS AND BOUNDARIES IN THE EASTERN MEDITERRANEAN (29 – 30 April, 2017, University of Oxford)
Research Interests:
A workshop generously funded by the Sophia Scopetéa Fund to promote the study of Modern Greek at the University of Copenhagen. My paper is title "Narrative re-appropriations and the modality of the “Ottoman past” in Modern Greek... more
A workshop generously funded by the Sophia Scopetéa Fund to promote the study of Modern Greek at the University of Copenhagen. My paper is title "Narrative re-appropriations and
the modality of the “Ottoman past” in Modern Greek fiction".
For the purpose of answering the question of how the past is (re)imagined in contemporary literature, I bring to bear Hayden White’s conceit of plot as the meta-historical element of historiographic narration, a conceit that –taking into account recent reworkings and critisism– proves useful when employed in the analysis of fictional works that attempt to reconfigure the past / a “practical past” for the symbolic economy of the present. For the purposes of the workshop, I plan to focus on three works dealing more specifically with Enlightenment and its legacy: in the novels by Athina Kakouri (Tēs tychēis to machairi, 1989), Nikos Themelis (Gia mia syntrofia anamesa mas, 2005), and Thomas Skassis (To roloi tēs skias, 2004) the past / national history is emploted as a family novel and/or a bildungsroman· it is exactly this “ideology of form” that the paper will question.
the modality of the “Ottoman past” in Modern Greek fiction".
For the purpose of answering the question of how the past is (re)imagined in contemporary literature, I bring to bear Hayden White’s conceit of plot as the meta-historical element of historiographic narration, a conceit that –taking into account recent reworkings and critisism– proves useful when employed in the analysis of fictional works that attempt to reconfigure the past / a “practical past” for the symbolic economy of the present. For the purposes of the workshop, I plan to focus on three works dealing more specifically with Enlightenment and its legacy: in the novels by Athina Kakouri (Tēs tychēis to machairi, 1989), Nikos Themelis (Gia mia syntrofia anamesa mas, 2005), and Thomas Skassis (To roloi tēs skias, 2004) the past / national history is emploted as a family novel and/or a bildungsroman· it is exactly this “ideology of form” that the paper will question.
Research Interests:
Ανακοίνωση στη 13η Διημερίδα Γερμανικής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (17. und 18. 5. 2014) Αφιερωμένη στη μνήμη Γ. Βελουδή (1935-2014)
Research Interests:
Ανακοίνωση στη Θερινή Συνάντηση Υποψηφίων Διδακτόρων 2013, πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα κοινωνικής ανθρωπολογίας και ιστορίας,
Στόχος της εισήγησης είναι η διερεύνηση της διαπλοκής ιστορίας και λογοτεχνίας σε μια σειρά από μυθιστορήματα που προτείνουν νέες αναγνώσεις της εποχής των Φώτων και του οθωμανικού παρελθόντος, μέσα από ποικίλες αφηγηματικές στρατηγικές.
Ανακοίνωση στο 7th International HASE conference (Hellenic Association of American Studies) [2008]
http://www.greek-language.gr/greekLang/portal/blog/archive/2014/05/10/5863.html Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας παρουσιάζει τους ψηφιακούς πόρους που δημιουργεί για την υποστήριξη του μαθήματος της λογοτεχνίας στο σχολείο και την προώθηση... more
http://www.greek-language.gr/greekLang/portal/blog/archive/2014/05/10/5863.html
Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας παρουσιάζει τους ψηφιακούς πόρους που δημιουργεί για την υποστήριξη του μαθήματος της λογοτεχνίας στο σχολείο και την προώθηση της ανάγνωσης μέσα και έξω από αυτό (διαδρομές στη γραμματολογία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ψηφιακό corpus νεοελληνικής ποίησης, λογοτεχνικές περιηγήσεις στο χώρο και στο χρόνο).
Συντονίζει ο Β. Βασιλειάδης (ερευνητής στο ΚΕΓ). Ομιλητές: Μαρία Ακριτίδου, εκπαιδευτικός Β΄βάθμιας Εκπαίδευσης, συντονίστρια δράσης, Βασίλης Βασιλειάδης, υπεύθυνος της δράσης, Ανδρέας Γαλανός, εκπαιδευτικός Β΄βάθμιας Εκπαίδευσης (συνεργάτης του ΚΕΓ), Παναγιώτης Παντζαρέλας, φιλόλογος-εκπαιδευτικός (συνεργάτης του ΚΕΓ), Αρμόδιος Τσιβάς, Σχολικός Σύμβουλος (συνεργάτης του ΚΕΓ).
Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν τα παρακάτω περιβάλλοντα:
-Ιστορία και Λογοτεχνία: Ψηφιακή χρονογραμμή με τις ιστορικές στιγμές της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας (18ος – 20ός αι.), όπως αποτυπώνονται σε λογοτεχνικά κείμενα και ιστορικές πηγές
-Λογοτεχνία και πόλεις: Εικονική περιήγηση σε λογοτεχνικούς τόπους πόλεων με τη χρήση διαδραστικών ψηφιακών χαρτών
-Ανεμόσκαλα: Σώματα κειμένων και συμφραστικοί πίνακες για σημαντικούς νεοέλληνες ποιητές του 19ου και 20ού αιώνα
-Πρόσωπα και θέματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας: Βάση δεδομένων με υλικό από τις Ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας καθώς και μελέτες και άρθρα γραμματολογικού περιεχομένου."
Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας παρουσιάζει τους ψηφιακούς πόρους που δημιουργεί για την υποστήριξη του μαθήματος της λογοτεχνίας στο σχολείο και την προώθηση της ανάγνωσης μέσα και έξω από αυτό (διαδρομές στη γραμματολογία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ψηφιακό corpus νεοελληνικής ποίησης, λογοτεχνικές περιηγήσεις στο χώρο και στο χρόνο).
Συντονίζει ο Β. Βασιλειάδης (ερευνητής στο ΚΕΓ). Ομιλητές: Μαρία Ακριτίδου, εκπαιδευτικός Β΄βάθμιας Εκπαίδευσης, συντονίστρια δράσης, Βασίλης Βασιλειάδης, υπεύθυνος της δράσης, Ανδρέας Γαλανός, εκπαιδευτικός Β΄βάθμιας Εκπαίδευσης (συνεργάτης του ΚΕΓ), Παναγιώτης Παντζαρέλας, φιλόλογος-εκπαιδευτικός (συνεργάτης του ΚΕΓ), Αρμόδιος Τσιβάς, Σχολικός Σύμβουλος (συνεργάτης του ΚΕΓ).
Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν τα παρακάτω περιβάλλοντα:
-Ιστορία και Λογοτεχνία: Ψηφιακή χρονογραμμή με τις ιστορικές στιγμές της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας (18ος – 20ός αι.), όπως αποτυπώνονται σε λογοτεχνικά κείμενα και ιστορικές πηγές
-Λογοτεχνία και πόλεις: Εικονική περιήγηση σε λογοτεχνικούς τόπους πόλεων με τη χρήση διαδραστικών ψηφιακών χαρτών
-Ανεμόσκαλα: Σώματα κειμένων και συμφραστικοί πίνακες για σημαντικούς νεοέλληνες ποιητές του 19ου και 20ού αιώνα
-Πρόσωπα και θέματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας: Βάση δεδομένων με υλικό από τις Ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας καθώς και μελέτες και άρθρα γραμματολογικού περιεχομένου."
Η κεντρική ιδέα της εργασίας είναι η χαρτογράφηση μέρους ενός δυναμικού λογοτεχνικού πεδίου μέσα από τη διερεύνηση όψεων του Διαφωτισμού σε σύγχρονα λογοτεχνικά κείμενα, που καθιστούν τις ποικίλες εκφάνσεις του Διαφωτισμού κεντρικό... more
Η κεντρική ιδέα της εργασίας είναι η χαρτογράφηση μέρους ενός δυναμικού λογοτεχνικού πεδίου μέσα από τη διερεύνηση όψεων του Διαφωτισμού σε σύγχρονα λογοτεχνικά κείμενα, που καθιστούν τις ποικίλες εκφάνσεις του Διαφωτισμού κεντρικό πρόβλημα, είτε μέσω μιας παρωδικής σχέσης με τη λογοτεχνία του Διαφωτισμού είτε μέσω της εγγραφής της πλοκής στον ιστορικό 18ο αιώνα, είτε και με τους δύο τρόπους ταυτόχρονα. Η εργασία προσπαθεί να συζητήσει τους όρους και τις προϋποθέσεις της σύγχρονης λογοτεχνικής «στροφής προς τον 18ο αιώνα», λαμβάνοντας υπόψη την ευρύτερη συζήτηση για τις σχέσεις μετανεωτερικότητας και Διαφωτισμού.
Review of: Dokimasies: Opseis tou oikogeneiakou plegmatos sto neoelliniko Mythistorima 1922–1974 (‘Ordeals: Aspects of family entanglements in the modern Greek novel 1922–1974’), Mairi Mike (2019) Athens: Gutenberg, 486 pp., ISBN... more
Review of: Dokimasies: Opseis tou oikogeneiakou plegmatos sto neoelliniko Mythistorima 1922–1974 (‘Ordeals: Aspects of family entanglements in the modern Greek novel 1922–1974’), Mairi Mike (2019) Athens: Gutenberg, 486 pp., ISBN 978-960-01-2034-9, h/bk, €26.00
Research Interests:
Επιμορφωτικό υλικό για το πρόγραμμα ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ, Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (Ε.Κ.Δ.Δ.), Θεσσαλονίκη & Αθήνα, 2010