Juudendoom

Juudendoom (efter greks ἰουδαϊσμός ioudaismos, hebreewsk ‏יהדות‎‎jahadut) as det religion an kultuur faan a Juuden.

At jüüdsk religion as det äälst faan a religionen, diar üüb Abraham turag gung. Hat as muar ür 3000 juar ual.

Det grünjlaag as at Tora (Uunwisang, Liar, Gesets). Tuup mä't Nevi’im (Profeeten) an Ketuvim (Skraften) san det a trii dialen faan't Tanach. At Tanach as leederhen faan a Krasten tu't Ual Testament maaget wurden.

En ööder wichtag buk för a Juuden as di Talmud; diar stäänt uun, hü at Tora ütjlaanj wurd skal.

Tu tidj lewe amanbi 15 miljuun Juuden, a miasten uun Israel an a Ferianagt Stooten.

Histoore

Efter Salomos duas 926 f.Kr. as det könangrik apdiald wurden:
**Israel** uun't nuurden mä't hoodsteed Samaria an
**Juuda** uun't süüden mä't hoodstääd Jerusalem.

Di nööm faan a Juuden gongt turag üüb a stam Juuda, diar faan hör könang David tu en könangrik maaget wurden as. A minsken uun't Könangrik Juuda wiar Judeer. Leeder as det könangrik apdiald wurden tu en süüdelken dial Juuda an en nuurdelken dial Israel.

Ööders üs jo tau ööder religionen, diar üüb Abraham turag gung, at Krastendoom an a Islaam, wul a Juuden nimer ööder minsken misjuniare.

Det spriak faan a äälst religiös skraften as Hebreewsk; det modern furem het Iwrith.

Luke uk diar

Commonskategorii: Juudendoom – Saamlang faan bilen of filmer

Wikisource: Juudendoom (sjiisk)

Wikiquote: Juudendoom (sjiisk)
Wääblink-kataloog tu Juudendoom uun't Curlie Project (iar:DMOZ, üüb huuchsjiisk)