کواترنری
| زمان‌بندی زمین‌شناسی | |||
| پیدازیستی (فانروزوئیک) | نوزیستی (سنوزوئیک) | کواترنری | |
| نئوژن | |||
| پالئوژن | |||
| میانه‌زیستی (مزوزوئیک) | کرتاسه | ||
| ژوراسیک | |||
| تریاس | |||
| دیرینه‌زیستی (پالئوزوئیک) | پرمین | ||
| کربونیفر | |||
| دوونین | |||
| سیلورین | |||
| اردویسین | |||
| کامبرین | |||
| نهان‌زیستی (پرکامبرین) | پیشین‌زیستی (پروتروزوئیک) | ||
| نخست‌زیستی (آرکئن) | |||
| پیشازیستی (هادئن) | |||
کُواتِرنِری (به انگلیسی: Quaternary) بخشی از زمان‌بندی زمین‌شناسی است که در انتهای عصر نوزیستی قرار دارد. دوران کُواتِرنِری از حدود دو و نیم میلیون سال پیش آغاز شده و هنوز نیز ادامه دارد.[۱]
نظر به اینکه یخچال‌ها در این دوره، توسعه زیادی داشته‌اند، آن را دوره توسعه یخچال‌ها نیز نامیده‌اند. در این دوره است که کوه‌های اروپای شمالی، کانادا و قسمت مهمی از آمریکای شمالی از یخ پوشیده بوده است.[۲]
با وجود محدودیت زمانی، دوران کواترنری حوادث بسیاری را دربرداشته که آن را از همه دوران‌های دیگر زمین‌شناسی، متمایز ساخته است. این تمایز در شکل‌گیری مناظر امروزی زمین، شرایط آب و هوایی و تغییرات آن، تکامل و تنوع آثار حیاتی گیاهی و جانوری و به‌خصوص در رابطه با زندگی انسان می‌باشد.[۳]
مشخصات دوره کواترنری
[ویرایش]آغاز زمان کواترنری تقریباً از ۲٫۵۸۸ میلیون سال پیش می‌باشد.[۴] بزرگ‌ترین رویداد زیستی در این زمان گسترش و پراکندگی انسان می‌باشد. دگرگونی‌های شدید آب و هوایی و محیطی در کواترنری به تعدادی از پستانداران این امکان را داد که با سرعت بالایی گسترش یافته و با همین سرعت انقراض یابند. با نزدیک شدن به پایان عصر یخبندان برخی از پستانداران نیز انقراض یافتند. علت انقراض پستانداران در این زمان به فعالیت‌های انسانی و انسان برمی‌گردد.[۵]
چون پیدایش انسان در دوره کواترنری رخ داده است، برخی از زمین‌شناسان و دیرینه‌شناسان آن را دوره انسان یا دوره انسان‌زیستی (آنتروپوزوئیک) نیز نامیده‌اند. از دیدگاه دیرینه‌شناسی، دوره کواترنری با گسترش فیل‌ها، شترها و دیگر پستانداران امروزی که در پلیوسن نیز وجود داشته‌اند مشخص می‌گردد. از نظر دیرینه‌شناسی، دوره کواترنری را بر پایه فسیل انسان‌های اولیه تقسیم‌بندی می‌نمایند.
تقسیمات
[ویرایش]| کواترنری | ||||
|---|---|---|---|---|
| سامانه/دوره | ردیف/دور | اشکوب/عصر | سن (میلیون سال) | |
| کواترنری | هولوسن | مگالاین | ۰ | ۰/۰۰۴۲ |
| نورث‌گریپین | ۰/۰۰۴۲ | ۰/۰۰۸۲ | ||
| گرینلندین | ۰/۰۰۸۲ | ۰/۰۱۱۷ | ||
| پلیستوسن | تارانشین | ۰/۰۱۱۷ | ۰/۱۲۶ | |
| چیبانین | ۰/۱۲۶ | ۰/۷۸۱ | ||
| کالابرین | ۰/۷۸۱ | ۱/۸۰ | ||
| گلاسین | ۱/۸۰ | ۲/۵۸ | ||
| نئوژن | پلیوسن | پیاسنزین | پیش از آن | |
دوران کواترنری به دو دور زیر تقسیم شده است:
- پلیستوسن (حدود دو میلیون سال تا دوازده هزار سال پیش)
- هولوسین (از حدود دوازده هزار سال پیش تا به امروز).
منابع
[ویرایش]
- ↑ http://www.stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2015-01.jpg
- ↑ دوره کواترنری بایگانی‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine، دانش‌نامه رشد
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۵.
- ↑ http://www.stratigraphy.org/icschart/chronostratchart2013-01.pdf
- ↑ گروه زمین‌شناسی کواترنری، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران[پیوند مرده]
| دوره کواترنری | ||
|---|---|---|
| دور پلیستوسن | دور هولوسن | |
| گلاسین | کالابرین | چیبانین | تارانشین | گرینلندین | نورث‌گریپین | مگالاین پیشاشمالگون | شمالگون | اطلسی | زیرشمالگون | زیراطلسی | |
 | ||
 | این یک مقالهٔ خرد زمین‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |