تیروز
تیروز | |
|---|---|
 پرتره تیروز بر روی سکه. | |
| زاده | c.۴۴۰ پ.م |
| درگذشته | c.۳۷۰ پ.م |
| وفاداری |  شاهنشاهی هخامنشی |
| درجه | ساتراپ |
| جنگ‌ها و عملیات‌ها | نبردهای کورنتیان |
تیروَز (شکل قدیمی: تیروَزدَه، به یونانی تیریبازوس، Tiribazus) سردار پارسی و هخامنشیان ساتراپ ارمنستان غربی و بعدتر لیدیه در غرب آناتولی بود.
اردشیر دوم شاه هخامنشی جایگاه والایی برای او قائل بود و به گفتهٔ گزنفون، در حضور او هیچ‌کس دیگری از افتخار کمک به شاه برای سوار شدن به اسبش برخوردار نمی‌شد.
در سال ۴۰۱ قبل از میلاد که ده هزار یونانی عقب‌نشینی کردند تیروز ساتراپ ارمنستان غربی بود. او جای تیراتوستس را به عنوان ساتراپ آسیای غربی (لیدی (سارد)) گرفت. او در سال ۳۹۳ پ. م که آنتالکیداس برای مذاکره صلح با ایران نزد شاه ایران فرستاده شد، در منصبش حضور داشت.[۱]
در ۳۸۶ ق م او به فرماندهی ناوگان ایران علیه اواگراس پادشاه سالامی‌ها در قبرس منصوب شد.
نام
[ویرایش]نام تیروَز از دو جزء تیر و وز تشکیل شده که وز در آن، شکل فارسی امروزی از واژه «وزده» (Vazdah) فارسی باستان و اوستایی به معنای فربه و استوار است. در زبان‌های اوستایی و فارسی باستان، وزده به عنوان پسوند برای ساخت نام افراد استفاده می‌شده است. برای نمونه کرسه‌وزده (keresavazdah)، در فارسی امروز گرسیوز، به معنی «استوار با وجود باریک‌اندامی»،[۲] و اشه‌وزده/ارته‌وزده (ashavazdah) یعنی «استوار از طریق حق»،[۳] و وهووزده (Vohuvazdah)، «استوار از راه خوبی».[۴] به همین قیاس، تیروز معنی «استوار به یاری [ایزد] تیر» می‌دهد.
پانویس
[ویرایش]- ↑ Smith, William. "TIRIBAZUS". Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Archived from the original on 28 August 2013. Retrieved 2009-04-17.
- ↑ Campbell, Mike. 2018. "User-Submitted Name Garsivaz". Behind The Name. Accessed September 24 2018. [۱].
- ↑ "ARTAVASDES – Encyclopaedia Iranica". 2018. Iranicaonline.Org. Accessed September 24 2018. [۲].
- ↑ "Avesta Names; Old Persian Names; Parsi Names; Irani Zoroastrian Names". 2018. Avesta.Org. Accessed September 24 2018. [۳].
منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tiribazus». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۲۰.
- گزنفون (1890s) [original 4th century BC], , Trans. Henry Graham Dakyns – via Wikisource
ساتراپ های هخامنشی اسپاردا (۵۴۶–۳۳۴ پ.م) | |
|---|---|
|
حاکمان در قلمرو شاهنشاهی هخامنشی | ||
|---|---|---|
| شاه شاهان شاهنشاهی هخامنشیان |  | |
| ساتراپ‌های اسپاردا | ||
| ساتراپ‌های فریگیه هلسپونت | ||
| ساتراپ‌های کاپادوکیه | ||
| حاکمان یونانی شهرهای آسیای کوچک | ||
| خاندان لیکیه | ||
| خاندان کاریا | ||
| پادشاهان مقدونیه | ||
| شاهان صور | ||
| شاهان صیدا |
| |
| ساتراپ‌های ارمنستان | ||
| ساتراپ‌های مصر | ||
| ساتراپ‌های باختریش | ||
| ساتراپ‌های ماد | ||
| ساتراپ‌های کیلیکیه | ||
| ساتراپ‌های بابیروش | ||
از سال ۳۳۰ پ. م در بیشتر مناطق، حاکمان هلنی جایگزین حاکمان هخامنشی شدند. | ||