Ruperta Bautista
| Ruperta Bautista | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | San Cristóbal de las Casas, 1975eko martxoaren 27a (49 urte) |
| Herrialdea |  Mexiko |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Autonomous University of Chiapas (en)  lizentzia |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | itzultzailea, idazlea eta poeta |
| Jasotako sariak | ikusi
|
Ruperta Bautista Vázquez (San Cristóbal de las Casas, Chiapas,1975eko martxoaren 27a) maia tzotzil herriko kidea da, antropologoa, idazlea eta itzultzaile sariduna. 2024ean Ameriketako Literatura Indigenen Saria irabazi zuen.[1][2][3]
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ruperta Bautista Gizarte-antropologian lizentziatu zen, Chiapasko Unibertsitate Autonomoan (UNACH). Ondoren, bestelako ikasketak egin ditu sorkuntza literarioari buruz zein herri indigenen eskubide eta kulturari buruz. Performance antzerki talde maiaren kidea da.[4]
Lanak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Poesiak, ipuinak eta antzerki gidoiak idatzi ditu. Haren testuak Carruaje de Pájaros, Círculo de Poesía, The Funambulist eta Los Inadaptados-en argitaratu dituzte. 2016an, El Quijote Poliglota proiektuan lagundu zuen, Cervantesen eleberriaren zati bat tzotzilera itzuliz.
Kritiko agertzen da bere idatzietan, eta besteak beste, idaztean gaztelaniarekiko gatazka adierazten du, artikuluak saihestuz adibidez eta tzotzilean erabiltzen den gramatika lehenetsiz.[5]
Bere testuetako batzuk ingelesera, frantsesera, italierara, katalanera eta portugesera itzuli dira.[4][6] Haren bi poema musikatu dira: Jtij vobetik / Tamborerosy Jsa’ ch’ulelal / Arima bilatzailea.[7]
Besteak beste, hurrengo antologien parte da:
- Corazón oculto y vivencias en Jaime Sabines. 83 aniversario, 83 poetas, (Coneculta Chiapas, 2009)
- Collar de historias y lunas, antología de poesía de mujeres indígenas de América Latina (Jennie Carrasco Molina, Estación Sur, Quito, Ecuador, 2011)
Poesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Palabra conjurada, cinco voces cinco cantos (coautora), San Cristóbal de las Casas, Editorial Fray Bartolomé de las Casas, 1999.
- Realtà non necessaria, Universidad de Siena- Departamento de Filología y Crítica de la literatura, 2009.
- Ch’iel k’opojela. Vivencias, CELALI, 2003.
- Xchamel Ch’ul Balamil. Eclipse en la madre tierra, CDI, 2008.
- Xojobal Jalob te’. Telar Luminario, CONACULTA / Pluralia Ediciones, 2013.
- Me'on ts'ibetik / Letras humildes, UNAM, 2020.
Sariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 2024 - Ameriketako Literatura Indigenen Saria, PLIA
- 2012 - Benito Juarez domina
- 2006 - Arteen Funts Nazionaleko beka
- 2004 - Arteen Funts Nazionaleko beka
- 2001 - Pat O´tan Poesia Indigenaren Estatuko Saria, Chiapaseko Gobernuak emana
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Montiel González, Adrián. (27 de agosto de 2024). Ruperta Bautista Vázquez gana el PLIA 2024. Guadalajara, Jalisco, México.
- ↑ «Ruperta Bautista» literatura.inba.gob.mx.
- ↑ Bautista, Ruperta. (2018). «Poesía Tsotsil/Español del poemario Ch’iel K’opojelal / Vivencias y Semblanza de Ruperta Bautista» Revista Documentos Lingüísticos y Literarios UACh (37) ISSN 0716-4394..
- ↑ a b «Ruperta Bautista - Detalle del autor - Enciclopedia de la Literatura en México - FLM - CONACULTA» www.elem.mx.
- ↑ «ojarasca-El repliegue poético En la obra de Ruperta Bautista» www.jornada.com.mx.
- ↑ UNAM, Difusión Cultural. «Tsotsil en voz de Ruperta Bautista» descargacultura.unam.mx.
- ↑ Literatura INBA. «Bautista, Ruperta» literatura.inba.gob.mx.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q57782712