Petri III.a Aragoikoa

Petri III.a Aragoikoa
Irudi gehiago
King of Sicily (en) 1282 - 1285 ← Karlos I.a Napolikoa - Jakue II.a Aragoikoa → Aragoiko errege 1276 (egutegi gregorianoa) - 1285 (egutegi gregorianoa) ← Jakue I.a Aragoikoa - Alfontso III.a Aragoikoa → King of Valencia (en) 1276 - 1285 ← Jakue I.a Aragoikoa - Alfontso III.a Aragoikoa → Bartzelonako kondea 1276 - 1285 ← Jakue I.a Aragoikoa - Alfontso III.a Aragoikoa →
Bizitza
Jaiotza	Valentzia, 1240 (egutegi gregorianoa)
Herrialdea	Aragoiko koroa
Heriotza	Vilafranca del Penedès, 1285eko azaroaren 11 (44/45 urte)
Hobiratze lekua	Santes Creus (en)
Familia
Aita	Jakue I.a Aragoikoa
Ama	Violante Hungariakoa
Ezkontidea(k)	Constance of Sicily (en)  (1262ko ekainaren 13a, 1262ko uztailaren 15a (egutegi gregorianoa) -  1285)
Seme-alabak	ikusi Alfontso III.a Aragoikoa Jakue II.a Aragoikoa Elisabet Portugalgoa Frederiko II.a Siziliakoa Yolande of Aragon, Duchess of Calabria (en) Pietro d'Aragona (en) Jaume Pere d'Aragó i Nicolau (en) Sanç d'Aragó (en) Teresa de Aragón (en)
Haurrideak	ikusi Jakue II.a Mallorcakoa Constance of Aragon, Lady of Villena (en) Elisabet Aragoikoa (1248-1271) Violante Aragoikoa Pere I d'Ayerbe (en)
Leinua	Royal house of Aragon (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania katalana
Jarduerak
Jarduerak	trobadorea, poeta, idazlea, musikagilea eta zalduna
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	kristautasuna

Petri III.a Aragoikoa (Valentzia, 1240 – Vilafranca del Penedès, 1285eko azaroaren 11), ezizenez Handia (katalanez: Pere el Gran, aragoieraz: Pero lo Gran) deitua, 1276-1285 bitartean Aragoiko eta Valentziako erregea eta Bartzelonako kondea, eta 1282-1285 bitartean Siziliako erregea izan zen. Aragoiko erregerik nagusienetariko bat izan zen. Bere erresuman bakea ezarri ondoren, Tunisiari eraso eta Sizilia zein Malta konkistatu zituen, Roger de Lauria almiranteari esker.

Biografia

Jakue I.a Aragoikoaren eta Violant Hungariakoaren semea zen. Musulmanen eta Kataluniako aitonen semeen matxinadak zapaldu zituen bere erregealdian. 1282an, Siziliar bezperak izenez ezagutzen den matxinada piztu zen Sizilian, eta Petri III.ak uhartea konkistatu eta hango errege egin zen. Handik itzuli zenean, Aragoiko eta, batez ere, Kataluniako aitonen semeak matxinatu ziren haren aurka; hala, Aragoiri hainbat pribilegio eta katalanei konstituzio berria (Bartzelonako gorteak, 1283-1284) eman zizkien giroa baretzeko.

Petri III.a Erdi Aroko heroia izan zen eta garai hartako idazleek eta pentsalariek sarri aipatu zuten beren obretan; hala, Dantek Divina Commedian aipatzen du, eta Desclot, Boccaccio eta Shakespearek ere goraipatu zuten.

Ezkontzak eta seme-alabak

1262an Manfredo Hohenstaufen Siziliako erregearen alaba Konstantzarekin ezkondu zen; sei seme-alaba izan zituzten:

• Alfontso (1261-1291), ondorengoa.
• Jakue (1267-1327), anaiaren ondorengoa.
• Elisabet (1271-1336), Dionisio I.a Portugalgoarekin ezkondu zena.
• Frederiko (1272-1337), Siziliako erregea.
• Violante (1273-1302), Roberto I.a Napolikoarekin ezkondu zena.
• Petri (1275-1296).

Maria Nicolau izeneko maitalearekin hiru seme-alaba izan zituen:

• Jakue, Segorbeko jauna.
• Joanes.
• Beatriz.

Ines Zapata izeneko maitalearekin lau seme-alaba izan zituen:

• Fernando, Albarracíngo jauna
• Antso, Ampostako gazteluzaina.
• Petri.
• Teresa.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015/04/23 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

• Datuak: Q312311
• Multimedia: Peter III of Aragon / Q312311

Artikulu hau Valentziako Erkidegoko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.