Mortsa

Mortsa
	Irudi gehiago
Iraute egoera
	; Kaltebera (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Klasea	Mammalia
Ordena	Carnivora
Familia	Odobenidae
Generoa	Odobenus
Espeziea	Odobenus rosmarus; Linnaeus, 1758
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Ernaldia	15 hilabete
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak	walrus ivory (en) eta walrus meat (en)
Eguneko zikloa	cathemeral (en)
Genomaren kokapena	dnazoo.org…

Mortsa (Odobenus rosmarus) itsas ugaztun handi pinnipedoa da, eta banaketa etena du Ipar poloan Ozeano Artikoan eta Ipar hemisferioko itsaso subartikoetan. Odobenidae familiako eta Odobenus generoko espezie bakarra da. Espezie hau bi subespezietan banatuta dago: Atlantikokoa (O. r. rosmarus), Ozeano Atlantikoan bizi dena, eta Ozeano Barean bizi dena (O. r. divergens).

Mortsa helduak letagin eta bibote irtenak ditu, eta masa nabarmena: Ozeano Bareko ar helduek 2.000 kilogramo baino gehiago pisatu dezakete (4.400 libera), eta pinipedoen artean bi itsas elefanteen espezieek baino ez dituzte gainditzen.^[1]^[2] Mortsa batez ere sakonera txikiko uretan bizi da plataforma kontinentalen gainean, eta itsas izotzetan bizi da, molusku bibalbio bentonikoen bila. Mortsak nahiko bizitza luzeko animalia sozialak dira, eta "espezie giltzarritzat" hartzen dira Artikoko itsas eremuetan.

Mortsak garrantzi handia izan du Artikoko herri askoren kulturetan, haragia, koipea, larruak, letaginak eta hezurretarako ehizatu baitituzte. XIX. mendean eta XX. mendearen hasieran, mortsak asko ehizatzen ziren. Mortsaren populazioa azkar jaitsi zen Artikoko eskualde osoan. Harrezkero zertxobait berreskuratu da, nahiz eta Atlantikoko eta Laptev mortsaren populazioak zatikatuta eta maila baxuetan jarraitzen duten gizakien interferentziaren aurreko garaiarekin alderatuta.