Morgete

Morgeteak (antzinako grezieraz: Μόργητες; latinez: Morgetes) antzinako herri italiko mitiko bat da, Calabria eta Siziliako eremuak hartu omen zituena^[1].

Historia

Morgeteak, herri italiko bat zen, Calabriako Jonikoaren kostaldea eta Tirreniar itsasoa hartzen zituenak. Antzinako historialari batzuen arabera, enotriarren hiru adarretako bat zen, italoak eta sikuloekin batera^[2]^[3]. Beste batzuek diote morgeteak enotriarrak baino lehenago bizi izan zirela Italian eta haiek kanporatu egin zituztela, Siziliara ihesi^[4]. Hala ere, beste batzuek italoen taldearekin identifikatzen dituzte, Izan ere, Italo aita hil ondoren, Morges errege bilakatu zen^[5]. Horren ostean, sikuloak, Morges erregearen buruzagitzapean Siziliara aldatu ziren. Bertsio honetan, Morges, Italoren anaia eta Sikuloren semea zen, baita Erromaren sortzailea ere^[6].

Proklo, Plinio Zaharra eta Estrabonaren arabera, morgeteak eta Morges erregea Calabriako barnealdeko eskualdean bizi ziren. Morgesek, San Giorgio Morgetoren tokia sortu omen zuen, IX. eta X. mendeetan gaztelu gisa gotortua izan zena^[7]^[8]^[9]^[10]^[11].

Sizilian, morgeteak barnealdean ere ezarri behar ziren, sikanoak urrunduz eta Morgantina hiria eta beste komunitate batzuk K.a. X. mendean ezarriz^[12].

Erreferentziak

↑ MARAFIOTI, Girolamo: Croniche et antichità di Calabria. Conforme all'ordine de' testi greco, & latino, raccolte da' più famosi scrittori antichi, & moderni ..., Padova, Ad instanza de gl'Uniti, 1601, p. 21. Ristampa anastatica: editore Arnaldo Forni, 1975 eta 1981. Kontsultagarria on line: Google Libri
↑ De Juliis, 22 orr.
↑ DEVOTO, Giacomo Devoto: Gli antichi Italici. Firenze, Vallecchi, 1977, 70 orr.
↑ PARETI, Luigi: (1997). I Primi Italici. In Angelo Russi (ed.). Storia della regione lucano-bruzzia nell'antichità. Ed. di Storia e Letteratura. 41–42 orr. ISBN 978-88-6372-346-5.
↑ Rivista storica dell'antichità. Pàtron Editore. 32, 2002, 48 orr.
↑ Rivista storica dell'antichità, vol. 32, Pàtron Editore, 2002, 53-57 orriak.
↑ MARAFIOTI, Girolamo (1975, 1981) pag.114, Padova, Ad instanza de gl'Uniti, 1601. Ristampa anastatica, editore Arnaldo Forni, 114 orr. Kontsultagarria da on line Google Libri-n
↑ STORIA - Università degli Studi di Polistena
↑ FIORE DA CROPANI, La Calabria Illustrata (I tomo, 1691: l' opera integrale, in tre tomi, e stata pubblicata presso Rubbettino a cura di Ulderico Nisticò)
↑ La notte Morgezia, Napolin argitaraturik 1842an) Nicolino Enmienda kanonikoak, non apaizak, larritasun eta izu sentimendu batekin, gazteluan Morgete errege gerlariarekin egindako bilera kontatzen duen.
↑ CANGEMI, Domenico (1886): Monografia di San Giorgio Morgeto
↑ Estrabon, 6. 257 & 270)

Bibliografia

AMENDOLEA, Marcello (1961): San Giorgio Morgeto, in Calabria Letteraria, uztaila-abuztua-iraila, (IX. urtea, 7-8-9 zbk.), 27–28 orr.
AMENDOLIA, Nicolino (1842): La notte Morgezia, Napoli.
CANGEMI, Domenico (1886): Monografia di San Giorgio Morgeto.
DE JULIIS, Ettore M. (1996). Magna Grecia: l'Italia meridionale dalle origini leggendarie alla conquista romana. Santo Spirito (Bari): Edipuglia. ISBN 88-7228-158-X.
FLOCCARI, Antonio: Storia di Cinquefrondi.
MARAFIOTI, Girolamo: Croniche et antichità di Calabria. Conforme all'ordine de' testi greco, & latino, raccolte da' più famosi scrittori antichi, & moderni ..., Padova, Ad instanza de gl'Uniti, 1601. Ristampa anastatica: editore Arnaldo Forni, 1975 e 1981. Kontsultagarria on line Google Libri-n.
SCAGLIONE, Pasquale (1808-1880): Storie di Locri e Gerace.
TUSA, Sebastiano (1999): La Sicilia nella preistoria. Palermo: Sellerio. ISBN 88-389-1440-0.
VALENSISE, Domenico (1863): Monografia di Polistena.

Kanpo estekak

Datuak: Q429732

[1] MARAFIOTI, Girolamo: Croniche et antichità di Calabria. Conforme all'ordine de' testi greco, & latino, raccolte da' più famosi scrittori antichi, & moderni ..., Padova, Ad instanza de gl'Uniti, 1601, p. 21. Ristampa anastatica: editore Arnaldo Forni, 1975 eta 1981. Kontsultagarria on line: Google Libri

[2] De Juliis, 22 orr.

[3] DEVOTO, Giacomo Devoto: Gli antichi Italici. Firenze, Vallecchi, 1977, 70 orr.

[4] PARETI, Luigi: (1997). I Primi Italici. In Angelo Russi (ed.). Storia della regione lucano-bruzzia nell'antichità. Ed. di Storia e Letteratura. 41–42 orr. ISBN 978-88-6372-346-5.

[5] Rivista storica dell'antichità. Pàtron Editore. 32, 2002, 48 orr.

[6] Rivista storica dell'antichità, vol. 32, Pàtron Editore, 2002, 53-57 orriak.

[7] MARAFIOTI, Girolamo (1975, 1981) pag.114, Padova, Ad instanza de gl'Uniti, 1601. Ristampa anastatica, editore Arnaldo Forni, 114 orr. Kontsultagarria da on line Google Libri-n

[8] STORIA - Università degli Studi di Polistena

[9] FIORE DA CROPANI, La Calabria Illustrata (I tomo, 1691: l' opera integrale, in tre tomi, e stata pubblicata presso Rubbettino a cura di Ulderico Nisticò)

[10] La notte Morgezia, Napolin argitaraturik 1842an) Nicolino Enmienda kanonikoak, non apaizak, larritasun eta izu sentimendu batekin, gazteluan Morgete errege gerlariarekin egindako bilera kontatzen duen.

[11] CANGEMI, Domenico (1886): Monografia di San Giorgio Morgeto

[12] Estrabon, 6. 257 & 270)

[13] Mendebaldeko Sizilia: Palermo, Trapani eta Agrigentoko probintziak.

[14] Erdialdeko Sizilia: Caltanissetta, Agrigento, Gela eta Enna probintziak.

[15] Ekialdeko Sizilia: Ragusa, Sirakusa, Katania eta Messina probintziak.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[oh 1]

[oh 2]

[oh 3]

i e a Siziliako historiaurrea
Herriak	Siziliako historiaurrea • Siziliako antzinako herriak • Sikano • Elimo • Morgete • Fenizia • Sikulo
Siziliako historiaurrea	Stentinelloko kultura (K.a. VI. milurtekoaren amaieratik V. milurtekoaren erdiaren amaiera)• Castellaro Vecchioko kultura (K.a. V. milurtekoaren amaiera)• Castelluccioko kultura (K.a. 2300-1700) • Capo Grazianoko kultura (K.a. 2300-1500) • Serra d'Altoko kultura (K.a. V. milurtekoaren bigarren erdia) • Dianako kultura (K.a. IV. milurtekoaren lehen erdia) • Thapsosko kultura (K.a. 1500-1200) • Milazzeseko kultura (K.a. 1500-1300) • Pantalicako kultura (K.a. 1270-650)
Mendebaldeko Sizilia^{[oh 1]}	Cozzo Busonè • Monte Grande • Angilla nekropolia • Colle Madore • Genovarraren koba • Scuratiko kobak • Uzzo koba • Halikyai • Roccazzo • Sese (arkitektura) • Entella • Addaura leizea • Gurfako kobazuloak • Monte Porcara • Sant'Angelo Muxaro
Erdialdeko Sizilia^{[oh 2]}	Polizzello • Vassallaggi • Sabucina • Gibil Gabib • Agyrion • Monte Manganello • Realmeseko nekropolia
Ekialdeko Sizilia^{[oh 3]}	Cava d'Ispica • Castiglione di Ragusa • Cava Lazzaro • Cava dei Servi • Bellamagna nekropolia • Pantalicako nekropolia • Castelluccio di Noto • Valle del Marcellino • Cava del Rivettazzo • Cozzo Collura • Calafarina kobazuloa • Cassibileko nekropolia • Stentinello • Thapsos • Ognina (uhartea) • Monte San Mauro (gune arkeologikoa) • Sant'Ippolito (aztarnategi arkeologikoa) • Occhiola • Mendolito • Abazeno • Halesa • Argimuscoko goi-ordokia • Capo Graziano herria • Punta Milazzese herrixka • Filo Braccio herrixka • San Vincenzo herrixka • Portellako herrixka
Oharrak: ↑ Mendebaldeko Sizilia: Palermo, Trapani eta Agrigentoko probintziak. ↑ Erdialdeko Sizilia: Caltanissetta, Agrigento, Gela eta Enna probintziak. ↑ Ekialdeko Sizilia: Ragusa, Sirakusa, Katania eta Messina probintziak.