Elizabeth Brown
| Elizabeth Brown | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Cirencester, 1830eko abuztuaren 6a |
| Herrialdea |  Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua |
| Heriotza | Cirencester, 1899ko martxoaren 5a (68 urte) |
| Familia | |
| Haurrideak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | astronomoa |
  | |
Elizabeth Brown (Cirencester, Erresuma Batua, 1830eko abuztuaren 6a – 1899ko martxoaren 5a) astronomo britainiar bat izan zen, eguzki-behaketetan espezializatu zena, batez ere eguzki-orbanetan eta eguzki-eklipseetan.[1][2]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Elizabeth Cirencesterren jaio zen, Gloucestershiren. Bere aitak, Thomas Brownek, teleskopioa erabiltzen erakutsi zion, eta ordutik eguzki-orbanak ikusten hasi zen. Aita 91 urte zituela hil zitzaionean, etxeko eta seme-alaben betebeharretatik askatu zen, eta mundu osoan zehar bidaiatzen hasi zen bere oharrak grabatzeko. Bere bidaiei buruzko bi liburu argitaratu zituen modu anonimoan.[1]
Liverpooleko Astronomia Elkartearekin bat egin zuen 1883an bere aita hil ondoren. Garai hartan, elkarteak astronomo amateurren elkarte gisa lan egiten zuen Britainia Handian zehar, tokiko erakunde gisa baino gehiago. Brownek 140 miliako bidaia egiten zuen bere etxetik, Cirencesterretik gertu, Liverpooleraino, bere bileretara joateko.[1]
Brownek paper garrantzitsua izan zuen 1890ean astronomo amateurren lana koordinatzeko Britainiar Astronomia Elkartearen sorreran. Elkartearen eguzki saileko zuzendaria izatera iritsi zen, eta 1899an hil zen arte mantendu zuen. Beste behaketa-atal batzuetako jardueretan ere lagundu zuen, Ilargia, izar aldakorrak eta kolore-izarrak barne.[3][4]
Britainiar Astronomia Elkarteak emakumeak onartu zituen hasieratik kide gisa, Real Sociedad Astronomica-k ez bezala. Brown RASen parte hartzeko proposatutako hiru emakumeetako bat izan zen 1892an, baina ez zuten hautatuak izateko adina boto jaso. Beste biak Alice Everett eta Annie Russell ziren. Era berean, Isis Pogsonen izendapena atzera bota zen 1886an. Parte hartu zuten lehenengo emakumeak 1915ean aukeratu zituzten.[1]
Eguzki-orbanen eguneroko erregistroari buruz egindako lanari esker, bere garaiko astronomoen artean ospe berezia lortu zuen.[1]
Elizabeth Brownek bidaia asko egin zituen eguzki-eklipseak bilatzeko, In Pursuit of a Shadow (1887) lanean deskribatzen duen abentura. Liburuaren izenburuak Luke Howard meteorologoaren eragina erakusten du. Howardek adierazpen hori erabili zuen hodeiei buruz berak egindako lana deskribatzeko. Bigarren memoria-multzo bat, Caught in the Tropics, 1890ean agertu zen.[1]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e f «1998JBAA..108..193C Page 193» articles.adsabs.harvard.edu (Noiz kontsultatua: 2022-09-30).
- ↑ «1899JBAA....9..214. Page 1:214» articles.adsabs.harvard.edu (Noiz kontsultatua: 2022-09-30).
- ↑ (Ingelesez) LIBRARY, ROYAL ASTRONOMICAL SOCIETY/SCIENCE PHOTO. «Elizabeth Brown, English astronomer - Stock Image - H402/0550» Science Photo Library (Noiz kontsultatua: 2022-09-30).
- ↑ «1899Obs....22..169. Page 171» articles.adsabs.harvard.edu (Noiz kontsultatua: 2022-09-30).
Beste irakurketa batzuk
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Creese, Mary R. S. (2004), "Brown, Elizabeth (1830–1899)", Creese, Mary R. S. (2004), «Brown, Elizabeth (1830–1899)», Oxford Dictionary of National Biography, Oxford: Oxford University Press., Oxford:
- Brück, Mary T. (2009). Women in Early British and Irish Astronomy: Stars and Satellites. Dordrecht: Springer. 2009. pp. 151-156. ISBN 978-90-481-2472-5. doi:10.1007/978-90-481-2473-2.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q3051196
Multimedia: Elizabeth Brown (astronomer) / Q3051196