Atlantikoko gudua

Atlantikoko gudua
Mota	Kanpaina militar Itsas gudu
Honen parte da	Bigarren Mundu Gerra
Denbora-tarte	1939ko irailaren 3a - 1945eko maiatzaren 8a
Kokaleku	Ozeano Atlantikoa Ozeano Artikoa Irlandako itsasoa Labrador itsasoa San Laurendi golkoa Ipar itsasoa Mexikoko golkoa Karibe itsasoa Outer Banks (en)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Parte-hartzaileak	Karl Donitz Poloniako Bigarren Errepublika Vichyko gobernua Max Kennedy Horton Erich Raeder Ernest King (en)
Osatuta
Second Happy Time (en)

Atlantikoko gudua, operazioen eszenatoki bezala, ia bere osotasunean Ozeano Atlantikoa izan zuen itsas konfrontazioa izan zen; Bigarren Mundu Gerran, Alemaniako U-boot, Karl Dönitz almiranteak agindutako itsasontzi handien eta eskuadra britainiar ia osoaren artean eman zen.

1939ko irailaren 3an hasi, eta gerra amaitu arte iraun zuen. Alemaniar Kriegsmarine Britainia Handiko Itsas Armada garaitu ezingo zuela konturatuta, alemaniar marinelek Erresuma Batua blokeatzen saiatu ziren baliabidez hornitzen zuten merkataritza-ontziak suntsituz. Gerra hasieran alemaniar itsaspekoen eskastasunak eta gerraren amaieran aliatuen nagusitasun teknologiko eta zenbakizkoek Alemaniako planak zapuztu zituzten hasieratik. Kriegsmarinek Britainia Handia arriskuan inoiz jarri ez bazuen ere, hornidura arazo ugari sortu zituen 1944aren hasierara arte, gudua amaitu zen arte, alegia.

Aurrekariak: Lehen Mundu Gerra

Lehen Mundu Gerran, Alemaniako gerra ontzidi ikaragarriak buruhauste dezente eman zizkion Almirantego britainiarrari. Hala ere, britainiarren kezkak ez zuten funtsik, itsasontzi horietako gehienak, Ipar Itsasorako irteera puntual bat izan ezik (Jutlandiako gudua), gerra osoa euren portuetan igaro baitzuten. Baina horrek ez zuen esan nahi britainiar ontziak arriskutik kanpo zeudenik, arma berri bat eszenan agertu berria baitzen: itsaspekoa .

Izan ere, arma ezkutu horren bitartez, alemaniarrak Erresuma Batua hornitzen zuten merkataritza-ontziak erasotzen hasi ziren, britainiar uharteen hornidura arriskuan jarriz. 1917an, alemaniar itsaspekoek hondoratutako merkataritza-ontzien kopurua hain zen handia ezen Britainiar Almirantegoak beren herrialdea errenditzea aurreikusi zuen azkar zerbait egiten ez bazuten. Hala ere, konboien sistemaren ezarpenak britainiar galerak izugarri murriztu zituen, Erresuma Batua libratuz.

Gerra garaian alemaniar itsaspekoek jokatu zuten paper garrantzitsua zela eta, ez zen harritzekoa izan Versaillesko Itunak klase horretako ontzi gehiago eraikitzeko debeku jartzea Alemaniari.

Era berean, Alemania ontzi berriak ekoizteko materialak metatzen hasi zen, itsaspekoak barne. Azkenik, 1935eko Ingeles-alemaniar Itunak Alemaniari bere flota nabarmen handitzea, eta unitate berrien fabrikazioarekin hastea ahalbidetu zion. Egiten lehenengoak II-A eta II-B motakoak izan ziren, kostalde motakoak. 1935ean, halaber, VII motako lehen itsaspekoak sortu ziren, 500 eta 600 tona arteko desplazamenduarekin, 533 mm-ko torpedoekin eta 44 gizoneko eskifaiekin armaturik. Alemaniako flotaren itsaspeko nagusienak bihurtu ziren.

Itsas gerraren hasiera

Karl Dönitz almirante handiak beti defendatu zuen itsaspekoa erabiltzea itsas gerrako armarik praktikoena zela eta.

1939ko irailaren 3an, Kriegsmarineko itsaspekoen (Alemaniako itsas armadako U-Boot bezala ezagutuak, alemaneraz Untersee-Boot, itsaspeko ontzia) komandante gorenak hemezortzi itsaspeko zituen guztira. 1939ko irailaren 1ean, garai hartan almirantea zen Karl Dönitz-ek bere azken memoranduma bidali zion Alemaniako Itsas Aginte Gorenari, non behin eta berriz azpimarratzen zuen itsaspeko armaren garapen eskasa. Hilaren 3an, Itsas Goi Agintariaren gutun bat jaso zuen «Erresuma Batuak gerra deklaratu duela» ohartarazteko.

Egun berean, hilaren 3an, Itsas Aginte Gorenak bilera bat egin zuen Berlinen, eta bertan izan ziren: komandante burua Schniewind, almirantea; Estatu Nagusi Jeneraleko burua Fricke, almirantea; Operazio Ataleko burua Wagner, fragata kapitaina; Hirugarren Negoziatuko burua, eta Schulte-Mönting fragata kapitaina, Erich Raeder almirantearen Estatu Nagusi Bereziko burua. Bilera Raederren hitz hauekin amaitu zen:

«

Ezin dugu amestu britainiar ontzidiari hura suntsitzeko borroka aurkeztea. Gure aukera bakarra etsaiaren komunikazio komertzialen erasoa da, eta, horretarako, itsaspekoak dira gure armarik eraginkorrenak. Ondorioz, itsaspekoak eta itsaspeko gehiago behar ditugu Erich Raeder almirantea, 1939ko irailaren 3an, Berlín. #GGC11C

»

Erich Raeder almirantea, Bigarren Mundu Gerran itsasazaleko flotaren indarra frogatzen saiatu zen, nahiz eta Dönitzez U-Boot-en garaipenek lehenengoaren lorpen urriak zapuztu zituzten

Akordio horren ondorioz, itsasontzi-eraikuntzen plana aldatu zen hilean hogeitik hogeita hamarrera bitarteko itsaspeko zerbitzuan jartzeko. Horrek esan nahi zuen, gutxienez, itsasgaineko unitateen eraikuntza utzi edo atzeratu behar zela: korazatuak, gurutzaontziak, eta abar.

Gerra goizegi hasi zen Kriegsmarinerentzat. Alemaniako flota modernizatzeko plan oldarkorra (Z plana) ia hasi berria zen, eta almirante alemaniarrek ongi zekiten bezala, Britainia Handiko Flota Metropolitarra (Home Fleet) askoz handiagoa zen Alemaniako Kriegsmarine baino. Une horretan, britainiarrek 15 korazatu, 62 gurutzontzi, 7 hegazkin-ontzi, 178 destruktore eta 56 itsaspeko zituzten. Bestalde, Alemaniak 3 patrika-korazatu, 2 borroka-gurutzontzi, 8 gurutzontzi eta 21 destruktore zituen. Dönitzek zituen 57 itsaspekoetatik, 22 baino ez ziren VII. motako ozeanikoak eta Atlantikoan lan egin zezaketenak. Gainera, itsaspeko horiek oso zaharrak ziren, praktikan urperagarri gisa baino ez baitziren erabiltzen. Oso geldoak ziren ur azpian, eta, horregatik, ia denbora guztian itsasazalean egon behar izaten zuten, britainiar patruilen eraginpean. Erasotzeko orduan, itsasazalera ateratzen ziren, eta erraz antzematen zituzten. Blindaje ahula zutenez, urperatu egin behar izaten zuten babesteko, eta, konboiei, ihes egiten uzten zieten.

Eragozpen horiek guztiak gorabehera, Karl Dönitz almiranteak ez zuen etsi. U-Bootesen ekoizpena handitzen jarraitu zuen, 300 ontzi modernoekin hilean 700.000 tona merkantzia-ontzi hondora zezakeela ziurtatuz, Britainia Handia belauniko jarriz eta baja gutxi jasanez. Konboien erabileraren teknika neutralizatzeko, Dönitzek berak Rudel izenez (euskaraz otso taldea) bataiatutako taktika bat proposatu zuen. Dönitzen plana U-Boot guztiak konboiek erabilitako ibilbideetan barreiatzea zen. Itsaspeko batek bat hautematen zuenean, irratiz jakinaraziko zien besteei, eta inguruko itsaspeko guztiek, aldi berean, konboia atzemango zuten gauean. Dönitzen berotasunak ia berehala kutsatu zuen Hitler.

Atlantikoko gudua

Errealitatera itzuliz, Atlantikoko gudua, britainiarrek bataiatu zuten bezala, hasi berria zen, eta itsaspeko alemaniarren ekoizpena Dönitzen eskakizunak baino askoz txikiagoa zen; beraz, espero izatekoa zen, hasieran, batailaren balantza britainiarren alde egotea. Konboietan, konfiantza osoa izaten jarraitzen zuten, orain eskolta ontziak baitzituzten, sonarrarekin hornituak. Sakontasun kargen agerpenak segurtasun handiagoa eman zien britainiarrei, beren merkataritza ibilbideak ia ukiezinak zirela uste baitzuten, eta, gerra garai hartan, hala ziren.

Atlantikoko gudua bost etapatan bana daiteke:

Hastapenak: 1939ko iraila - 1940ko maiatza

1939 Poloniako ekarpena Poloniako Bigarren Itsaspeko Mundu Gerrari ORP Orze, (85A) Erresuma Batuan. 1940an Atlantikoan izandako ekintzan suntsituak

Itsaspeko flota zaharkitu batekin, Alemaniak ezin zuen gauza handirik egin. Itsaspeko gehienek beren portuaren eta Britainia Handiaren arteko joan-etorriko bidaian gastatzen zuten ia erregai guztia, eta, behin gudu-zelaian, erraz antzematen zituzten britainiar kostaldean zebiltzan patruila-hegazkinek.

1939ko irailaren 3an, gerra hasi eta berehala, Fritz Julius Lemp kapitainaren U-30 itsaspekoak SS Athenia zamaontzia hondoratzea lortu zuen, gatazkan hondoratu zen lehen ontzi britainiarra zelarik. Etapa horretan, beste 222 merkataritza-ontzi hondoratu ziren, britainiarrak zein beste nazio batzuetakoak, 900.000 tonaren baliokideak, Erresuma Batua galera jasateko prest zegoen. Dönitz almiranteak bazekien halako martxan ez zutela inoiz gerra irabaziko, eta Hitler presionatzen zuen itsaspeko gehiago egin zitzan. Hala ere, itsaspekoen eraikuntzaren batez bestekoa hilabeteko 2 izan zen 1940an.

Alemaniako U-booten arteko galerei dagokienez, IX motako U-39 itsaspekoa izan zen Atlantikoko batailan hondoratu zen lehen U-boota, HMS Royal Oak hegazkin-ontziari egindako eraso bati huts egin ondoren eta haren bizkartzainek kontraerasora jo ondoren. U-39a 58°32'N 11º49'W posizioan hondoratu zen, irailaren 14an.

Nahiz eta britainiarrek ere abantaila izan itsasazaleko borrokaren eremuan, Günther Prien buru zuen U-47 itsaspekoaren balentriak Scapa Flowren aurkako erasoan (Royal Oak korazatua Scapa Floweko itsas basean hondoratu zuena) eta Admiral Graf Spee patrika-korazatuaren segadek (Hego Atlantikoan inguratua izan zena) Alemaniako ikusleen pertzepzioa aldatu zuten, bere Kriegsmarinearen ustezko ahultasunari zegokionez. Alemaniako itsaspeko armaren beste garaipen garrantzitsu bat HMS Corageous hegazkin-ontzia hondoratzea izan zen, irailaren 17an, Otto Schuhart kapitainaren U-29 itsaspekoak Irlandako kostaldearen aurrean hondoratu zuen; ekintza horietan 519 tripulatzaile hil ziren. Itsasazaleko erasoen eta itsapeko meategien ondorioz, beste 900.000 tona merkantzia-ontzi hondoratu ziren, nahiz eta kopurua, oraindik, ez zen nahikoa Erresuma Batua mendean hartzeko.

Babes-neurri gisa, Erresuma Batuak bizkartzain armatuek babestutako konboien taktika zaharrera jo zuen, Lehen Mundu Gerran jada erabilia, haiek ASDIC sistema erabiliz (gaur egun sonar bezala ezagutzen dena, Frantziak eta Erresuma Batuak 1916an batera garatua) eta sakontasun-kargekin kontraerasoak eginez. Erresuma Batua laguntzeko bidalitako lehen konboia irailaren hasieran abiatu zen Estatu Batuetatik, eta hogeita hamasei merkantzia-ontziz osatuta zegoen, hiru bizkartzainez babestuta eta konboi sistemaren balioa berretsiz. Horrek, aldi berean, AEBren joera erakusten zuen 1941ean Alemaniari gerra deklaratu baino lehen ere, gerra hasi eta bi urte geroago. Lend-Lease programaren bidez (mailegua eta alokairua), Erresuma Batuari gerra-ahaleginarekin jarraitzeko adina elikagai eta arma eman zizkioten. Erresuma Batuari konboien bidez emandako material guztiaren artean, hamarnaka mila kamioi, lokomotorrak, tankeak, autoak, motozikletak, artilleriako piezak, 15 milioi bota pare eta 14 bilioi libra elikagai daude, bai eta arma indibidualen munizio kontaezinak ere. Hasieran, AEBren eta Alemaniaren artean gerra-deklaraziorik ez zegoenez, merkantzia-ontziak mugitzeko nolabaiteko askatasuna izan zuten. Amerikako kontinentetik irtetean, Kanadako eta Ameriketako Estatu Batuetako ontziek eskoltatzen zituzten ibilbidearen erdira arte, eta, han, Ingalaterrako gerraontziei pasatzen zieten eskolta lana.

Garai zoriontsuak: 1940ko ekaina - 1941eko martxoa

Britainia Handiko merkataritza-ontzi bat torpedoz jotzen du U-Boot batek, nahiz eta ur gainean gelditu

Frantziaren inbasioak eta Norvegiaren okupazioak mapa geopolitikoa aldatu zioten Erresuma Batuari. Alemaniak, horrela, Frantziako Bordele, Brest, La Pallice, Lorient eta St. Nazaireko baseetarako sarrera lortzen zuen, baita Norvegiako Trondheim eta Bergen baseak ere. Era berean, Alemania portu horiek gotortzen hasi zen, etsaien hegazkinen bonbei aurre egiteko eta itsaspekoak modu seguruan hartzeko gai ziren babesleku handiak eraikiz. Portu horien harrapaketarekin, borroka-eremurako joan-etorrien bidaia luzeen beharra ezabatzen zen, ia itsaspekoen ekintza-eremuaren mugaraino. Aitzitik, itsas ibilbideak oso hurbil zeuden orain, alemanei Atlantikoaren barnealdera eta Afrikako kostaldera iristeko aukera emanez eta aireko eskoltarik gabeko merkantzia-ontziak hondoratuz. Gerraren garai hori garai zoriontsuak bezala bataiatu zuten alemaniarrek: 1940ko ekaina eta azaroa bitartean, merkantzia-ontzietako 1.600.000 tona hondoratu ziren. Hala ere, Erresuma Batua galera horiei eusten saiatu zen, bai baitzekien blokeatua izaten uzten bazuen Alemaniak inbaditu egingo zuela.

Alemaniako gaitasunak handitu egin ziren Atlantikoan eta Mediterraneoan 1940ko ekainaren 10ean Italiako Erresumak, ofizialki, Britainia Handiaren eta Frantziaren aurkako gerra deklaratu zuenean. Horrela, Regia Marina (Italiako Armada) itsas gerrara batu zen. Regia Marina Italiaren, Libiaren eta Afrika ekialdeko kolonien arteko komunikazio lerroak bermatzeko prestatu zen. BETASOM basetik, Bordelen (Frantzia), Atlantikoan aritu ziren 32 itsaspeko italiarrek 109 ontzi aliatu hondoratu zituzten 593.864 tonarekin, nahiz eta egokiagoak izan Mediterraneo itsasorako Ozeano Atlantikorako baino. Itsas gerrari dagokionez, Italiako gerra-ahaleginari, beste ekarpen nabarmen bat egin zion MAS Hamargarren Flotillak (laburtua: X 'MAS), zeinak itsaspeko taktikoak eta giza torpedoak (SLC, italieraz) erabiltzen zituen Gibraltarren ainguratutako ontzi aliatuetara iristeko, eta, gero, dinamitatu egiten zituzten. Gehienbat, La Spezia basetik (Italia) eta, ezkutuan, Algecirasetik (Espainia) jarduten zuten. Horrela, adibidez, HMS Barham korazatua matxuratzea lortu zuten Gibraltarren 1940ko urrian. Era berean, Hamargarren Flotillak Motoscafo Turismo Modificato (MTM) txalupa eztandagarriak erabiltzen zituen, Ontzi mota horiek destruktore edo zamaontzi batean eramaten zituzten; oso azkarrak ziren, eta etsaiaren ontzia jo ondoren (pilotuak lehenago salto egiten zuten, eta ia beti harrapatuak izaten ziren) lehertzen ziren. Eraso horren adibidea da 1941eko martxoaren 25eko segada Kretako uharteko Suda badian, HMS York korazatua, petrolio-ontzi bat eta zamaontzi baten hondoratzea.

Hasierako etapa horretan, Otto Kretschmer, Wolfgang Lüth eta Günther Prien kapitainek banakako ekintzetan lortu zuten ospea, otso taldea oraindik inplementatu gabe baitzegoen. Itsas otso horien itsaspekoak eskolta-ontzien azpitik igarotzen ziren, zeinak sakontasun-kargak botaz benetako suzko hormak osatzen zituzten. Ofizial alemaniar horien trebetasunak lagundu bazien ere erasoaldi ausartak gainditzen, britainiarren punteria txarra ere faktore garrantzitsua izan zen sakontasun karga asmatu berriak erabiltzean. Günther Prien kapitainaren U-47aren kasuan (ingelesek "Scapa Flowko zezena" bezala ezagutua), azkenean, 9 gerra-patruila eta 24 ontzi hondoratu ondoren (horien artean HMS Royal Oak) hondoratu egin zuten. U-47a da, beharbada, Atlantikoko guduan hondoratutako itsaspeko historikoen kasurik ezagunena, haren hondakinak ezin izan baitira aurkitu, eta ez da hondoratzearen zergatia ezagutzen. U-47a 1941eko martxoaren 7an jo zen galdutzat; HMS Wolverine destruktoreak Irlandako mendebaldean hondoratu zuela uste da, ontzi horrek itsaspeko baten aurka eraso egin ondoren, beste batzuek hondoratzea Islandiako hegoaldean kokatu zuten arren. "Terje Viken" itsasontzia U-47 ontziaren azken biktimatzat hartzen da, 60°00'N 12°50'W posizioan hondoratua; seguru asko, U-47 ontzia puntu horretatik gertu izango zen hondoratua. Era berean, 1941eko martxoan, Kriegsmarinek kolpe gogor bat jasan zuen hilabete berean Amildegietako Lau Apartak -Otto Kretschmer, Joachim Matz, Joachim Schepke eta Günther Prien- harrapatu edo guduan hil zituztenean.

Dönitz almirantea (bere otso taldearen taktika ezarri ahal izateko) itsaspeko gehiago lortzen saiatzen zen bitartean, Raeder almirantea itsasgaineko itsas borrokaren indarra frogatzen saiatzen zen. 1941. urtearen hasieran, Raederrek bederatzi merkantzia-ontzi gerraontzi bihurtu zituen, nahiz eta begi hutsez, oraindik, merkataritza-ontziak ziruditen. Benetako kortsario horiek hiru urtez nabigatu zuten Atlantikoan merkantzia-ontzi isolatuak hondoratuz. Atlantis zen denetan ospetsuena, eta 144.000 tona hondoratu zituen 1941eko azaroan hondoratu zen arte. Guztira, merkantzia-ontzi horiek 850.000 tona hondoratu zituzten gerran.

Gerraontzi alemaniarrek ere gogor jo zuten britainiar flota. 1940ko azaroan, Admiral Scheerrek 15 ontzi hondoratu zituen, eta Scharnhorst eta Gneisenau ontziek 22 ontzi hondoratu zituzten 1941eko urtarrilean. Hala ere, Raeder almirantea, azkenean, Bismarck korazatua (alemaniar harrotasuna zena) inoiz itzuli ez zen bidaia batera bidaltzera bultzatu zuten garaipen horiek.

Britainiarren susperraldia: 1941eko apirila - 1941eko abendua

Denbora batez alemaniarrek planetako flotarik boteretsuenari aurre egin ziezaioketela ematen bazuen ere, Erresuma Batuak bere galeretatik suspertu, berrantolatu, eta berriro hartu zuen ekimena guduan.

1941ean, Percy Noble almirante britainiarrak itsasoaren aurkako kanpainaren agintea hartu zuen Atlantikoan. Noble konbentzituta zegoen konboien eraginkortasunaz, eta taktika erregularizatzeko neurriak hartu zituen. Eskolta-ontzirik ez zegoenez, korbetak erabili ziren, merkeak baitziren eta eskolta-lana eraginkortasunez egiten baitzuten.

Britainiarrak, orduan, kanpoko laguntza jasotzen hasi ziren, lehenik Kanadakoa, merkantzia-ontziak eskoltatzen hasi zena Atlantikoko zeharkaldiaren erditik; gero, Estatu Batuetatik, Ozeano Barean baseen truke, Erresuma Batuari destruktoreak ematen hasi zen. Gainera, Estatu Batuetako gobernuak aurkitzen zituzten itsaspeko alemaniar isolatu guztiek erasotzeko agindu sekretua eman zuen, nahiz eta oraindik ez zeuden ofizialki Alemaniarekin gerran.

Kanadak Atlantikoaren mendebaldeko konboiak eskoltatzen zituenez eta Erresuma Batuak ekialdetik, U-Booteek ozeanoaren erdian eraso zuten, non konboiak babesgabeago zeuden. Sierra Leonako kostaldeak ere konboi ugariren hilerri izan ziren.

Enigma makina alemaniarra deszifratzean, britainiarrek garaipen handia lortu zuten. Argazkian Enigma makina batzuk agertzen dira

Garai horretan, matematikari poloniarrek, Bletchley Parkeko kriptoanalistek, Ultra programa garatzea lortu zuten, Enigma makina kriptografiko alemaniarraren transmisioak deszifratzeko aukera ematen zuena. Teknologia horri esker, zalantzarik gabe, aliatuek errazago aurkitu ahal izan zituzten itsaspeko alemaniarrak. U-33 eta U-110 itsaspekoak harrapatzea erabakigarria izan zen, batez ere azken hori (kodeak eta Enigma makina eskuratu ziren). U-110ak bazuen berezitasun bat: harrapatu zutenean (1941eko maiatzaren 9a) Fritz Julius Lemp kapitainak gidatzen zuela, gerraren lehen hondoratzea egin zuenak. Handik gutxira, aliatuek itsaspekoen irrati-transmisioen jatorria ere antzeman ahal izan zuten, Alemaniaren aurkako beste arma teknologiko garrantzitsu bat lortuz.

Borroka ospetsu bat gertatu zen Bismarck erraldoi korazatua HMS Hood eta HMS Prince of Wales britainiar gurutze-ontziekin norgehiagokan borrokatu zenean; 1941eko maiatzaren 24ko egunsentiaren ondoren eta tiro-truke bati jarraituz, HMS Hoodek eztanda suntsitzaile bat jasan zuen, bere munizio-biltegia harrapatu eta lehertu zenean; gizabizitza galera handiekin hondoratu zen (1.418tik 3 gizon soilik salbatu ziren). Prince of Wales ere erasoa izan zen, eta kalte larriak jasan zituen. Ospetsua da Winston Churchillen agindua: ''Hondora ezazua Bismarcka"; izan ere, Britainiar Almirantetzak Bismarck ontzia Atlantikoan agertu zela jakin zuenean, ehizaldia hasi zen. ORP Piorun ontzi poloniarra bere atzetik zihoan. Korazatu alemaniarra Frantziarantz nabigatzen ari zen maiatzaren 27an, garaipena lortu eta egun gutxira, lau ontziko flotilla batek geldiarazi zuenean. Geroago, Ark Royal hegazkin-ontzitik jaurtitako bi planoko Swordfish hegazkin zahar batzuek bere helizean jo zuten, John Tovey almirantearen agindupean zegoen britainiar ontziari, H indarrari, ehizara bidalia, azkenean harrapatzea eta hondoratzea ahalbidetuz. Bismarck ontzia 2.800 kanoikadatik 400 jo zuten guztira. Kapitainak ontzia hondoratzeko agindu zuen, eta britainiarrek 111 marinel baino ez zituzten jaso eskenatokitik alde egin aurretik, zonaldean egon zitezkeen itsaspeko alemaniarren gezurrezko txosten batek asaldatuta.

Horrela, Alemaniako itsasazaleko itsas borroka ia amaitu zen, eta, ordutik, Kriegsmarineren itxaropen guztiak U-Booteen esku geratuko ziren. Urte horretako azaroaren 13an, Maltara konboi bat eskoltatu ondoren Gibraltarrera itzultzen ari zela, aipatutako Ark Royal hegazkin-ontzia U-81 itsaspekoaren torpedoak jo zuen, eta kalte larriak eragin zizkion; atoian eramateko ahaleginak alferrik izan ziren, eta, azkenean, Gibraltarretik hogeita hamar bat miliara hondoratu zen, 3.500 oineko sakoneran. Hala ere, ontziaren komandanteak, Loben Maudek, lehentasuna eman zion ebakuazioari, eta tripulatzaile baten baja baino ez zuen izan; hori, Corageous eta Glorious hegazkin-ontzien kasuak eta hegazkin-ontziak zein azkar hondora zitezkeen ezagutzen zuelako egin zuen Maudek.

Bigarren aro zoriontsua: 1942ko urtarrila - 1943ko otsaila

'Dixie Arrow', Estatu Batuetako petrolio-ontzia, 1942ko martxoaren 26an hondoratu zuen U-71 itsaspekoak (Walter Flachsenberg kapitaina) 34°53'30N/75°44'42W koordenatuetan, AEBetako kostaldetik 12 miliara soilik

Estatu Batuek 1941ean Alemaniari gerra deklaratu bazioten ere, Ozeano Atlantikoan ia ez zuen parte hartu urte horretan. Japoniak Hawaiin kokatutako Pearl Harbor base estatubatuarraren kontra egindako erasoarekin, Estatu Batuak gerran sartu ziren herrialde horrekin, eta, beraz, Alemania gatazkan sartu zen. Ordura arte, murriztu egin ziren itsaspeko operazioak Amerikako ekialdeko kostaldean gatazka hasteko beldurrez. Gerra deklaratuta, Alemaniak ''Paukenschlag'' (Drumbeat) operazioa egitea erabaki zuen 1941eko abenduaren 25etik aurrera itsaspekoak eremu horretara bidaliz. Lehenengoak 1942ko urtarrilaren erdialdetik aurrera iritsi ziren AEBko kostaldera. Italiar itsaspeko batzuek Karibean jardun zuten urte horretan, Alemaniak egindako kanpainaren alde.

1942ko urtarrila arte, hondoratze kopurua, hilean, 180.000 tona izan zen, eta hori onartezina zen Kriegsmarinerentzat. Hala ere, U-Booteen hondoratze kopuruak azkar hasi ziren gora egiten, estatubatuarrek lana erraz uzten baitzieten itsasoko otsoei. Estatu Batuetako kostaldeko hirietan argiak itzaltzea oraindik derrigorrezkoa ez zenez, itsaspeko alemaniarrek erraz aurkitzen zituzten portuak, eta sarreran gelditzen ziren merkantzia-ontzi bat noiz itsasoratuko zain. Horrela, nahiz eta hamabi U-Bootek bakarrik egin zezaketen bidaia Estatu Batuetako Ekialdeko Kostara, ekainean 700.000 tonako hileko kopurua gainditzea lortu zuten, Dönitzen arabera nahikoa zena Erresuma Batua blokeatzeko.

Atlantikoko flotaren komandante Ernest King estatubatuarrak konboiak erabat arbuiatzen bazituen ere aldi berean konboiak eta soldaduen garraioak babesteko destruktorerik ez zutela ziurtatuz, hondoratze kopuru altuek, uztailean, Atlantikoan konboien sistema sartzera behartu zuten berehala zazpi U-Boot hondoratuz. Hala ere, Kingek susmatzen zuen bezala, babestu gabeko eremu asko utzi ziren, eta Alemaniako itsaspekoak Mexikoko golkora eta Venezuela aurreko kostaldera joan ziren, petrolio-ontzi asko hondoratuz.

Azkenik, Alemaniako itsaspekoak 300 izatera iritsi ziren abuztuan, Dönitzi Rudeltaktik (otso taldearen taktika) praktikan jartzeko nahikoa baliabide emanez. Horrela, Estatu Batuetan konboiak sartu zirenetik, behera egin zuten hondoratzeen zifrek, gora eginez berriro azaroan.

Karl Dönitz almiranteak, azkenean, itsaspekoek gerra ekonomian zuten baliagarritasuna frogatzea lortu zuen, eta, orduan, Flotako Almirante Handia gisa sustatua izan zen, Raeder almirantea bere kargutik kendu zuten bitartean Barents itsasoan zenbait gurutze-ontzi galdu zituelako. Ordutik, Alemania itsaspekoak egin zituen.

1943ko urtarrilean Casablancako Batzarra egin zen, non Winston Churchill Erresuma Batuko lehen ministroak eta Roosevelt Estatu Batuetako presidenteak Europan fronte berri bat irekitzea erabaki zuten. Rooseveltek Atlantikoa urpeko alemaniarrez garbitzeko beharra azpimarratu zuen soldadu estatubatuarrak Europara bidali aurretik.

Kriegsmarineren porrota: 1943ko maiatza - 1943ko iraila

Konboiak modu eraginkorrean sartzean, Alemaniak otso taldean zituen itxaropenak amaitu ziren. Argazkian, konboi aliatu bat Lurmutur hirira doa, 1941eko azaroaren 27an.

Dönitz almiranteak plan handiak zituen 1943rako. Etsaien portuak oso arriskutsu bihurtu zirenez, berriro Atlantikoaren erdialdeko zulora bideratzea erabaki zuen. 1943ko martxorako, itsaspekoek 600.000 tona ontzi hondoratu zituzten, eta horietako gehienak Britainia Handira zihoazen, alemaniarren konfiantza berretsiz.

Hala ere, Rooseveltek Atlantikoa garbitzeko agindua eman zuenean, Max Horton almirantea jarri zen Mendebaldeko Sarbideen buru, zeinak konboien babesa areagotu zuen, eta, soberan zeuden ontziekin, itsaspeko-ehiztarien eskuadroiak edo Hunter Killer antolatu zituen, eremu baten inguruan ibiltzen zirenak itsaspeko alemaniar bat aurkitu eta hondoratzeko zain. Gainera, sonarra hobetu zen, baita sakontasun-kargen jaurtiketa ere, eta brankatik 24 karga jaurtitzera ere iritsi ziren, zehaztasun handiagoz. Azkenik, hegaldi-autonomia handiko hegazkin berriek radar indartsu bat zuten, itsaspekoak erraz aurkitzeko aukera ematen ziena, eta, beren sakontasun-kargak zituztenez, U-Booteei eraso ziezaieketen, laguntzarik itxaron gabe. Bat-batean, itsaspekoak hondoratzen hasi ziren aliatuen goi mailako teknologiari esker.

Kriegsmarinerentzat, 1943ko maiatzean gertatu zen hondamendirik handiena. ONS-5 konboiari otso talde askok eraso zioten, guztira 50 itsaspeko batuz, Atlantikoan borroka basatia izan zutenak. Hala ere, konboiaren itsasontzien heren bat bakarrik hondoratu zen, 41 U-boote alemaniar hondoratu ziren bitartean. Hondamendia hain handia izan zenez, Dönitzek mota horretako ontzi guztiak erretiratu zituen Ipar Atlantikotik; gerora, bere egunkarian idatzi zuen bezala, Alemaniak Atlantikoko gudua galdu zuela konturatu zen. Dönitz almiranteak zera esan zuen gerraostean 1943ko gertakariei buruz: «Itsaspeko arman izandako bajak, lehenago operazioetako itsaspeko guztien % 13 izan zirenak, % 30-50era igo ziren. 1943ko maiatzean, 43 itsaspeko bakarrik hondoratu ziren; ez bakarrik konboi aliatuak erasotzen ari ziren bitartean, baita Atlantikoko toki guztietan ere. Ez zegoen aliatuen bonbaketariek, egunez edo gauez, U-bootak aurkituko ez zuten lekurik. Bizkaiko Golkoko sarrera edo irteera gisa funtzionatzen zuten kanal guztiak etengabe monitorizatzen ziren. Erorikokak bereziki altuak izan ziren».

Irailean, Alemaniak torpedo akustiko berriak eta Walter izeneko itsaspeko klase berri bat zituen. Aurrerapen horien ondorioz, Dönitz, berriz ere, zortea lortzen saiatu zen Ipar Atlantikoan, eta U-Booteek garaipen batzuk lortu bazituzten ere, horietako 25 ez ziren inoiz portura itzuli. 1944. urtearen hasieran, Dönitzek bere itsaspekoak itsasora bidali zituen berriro, baina, oraingoan, alemaniarren porrota nabaria izan zen: 37 itsaspeko suntsitu zizkieten, hiru merkantzia-ontzi bakarrik hondoratuz. Okerrena da gehienak Bizkaiko golkotik irten ere ezin izan zirela egin, han baitzeuden Alemaniako portu gehienak.

Gerraren amaierako ekintzak

Tigre ariketa (Lyme Bay)

Atlantikoan aliatuen alde argi eta garbi makurtuta egon arren, Alemaniak mehatxu larria izaten jarraitzen zuen, Tigre Ariketaren (Operation Tiger) testuinguruan frogatuko zuen bezala, sortu zuen hondamendiaren ondorioz ezkutuan urtetan mantendu zena. Ariketa hori 1944ko apirilaren 27-28an egin zen, eta Europan egin beharreko lehorreratzeen entsegua zen (ondoren, 1944ko ekainean, D egun ospetsua izango zena). Ariketa Lyme Bayn egin zen, Ingalaterrako hego-ekialdean dagoen badia batean; apirilaren 27an, T-45 konboiak (tropen garraioz osatua) Plymouth utzi zuen leku horretarantz.  5. eta 9. torpedo-ontzidi alemaniarrek (Schnellboot), Rudolf Petersen kapitainaren agindupean, zeinaren komandoa Wimereuxeko (Boulogne, Frantzia) portuan baitzegoen, bederatzi torpedo-ontzi bidali zituzten eremura (aliatuek E-boot izendatuak), unean Tigre Ariketarekin bat eginez. Unitate alemaniar horiek, Ipar Itsasoa eta Mantxako Kanala patruilatuz, PW300 eta WP300 konboietako lau ontzi hondoratzea lortua zuten dagoeneko 1944ko otsailaren 27-28ko gauean, eta, urte horretako apirilean, HMS Eskdale Norvegiako destruktorea hondoratzea lortu zuten. Tigre Ariketa egiten ari ziren bitartean, bederatzi E-bootak, hiru bizkartzainen babes eskasagatik, detektatu gabe igaro ziren, eta LST-531 eta 507 lehorreratze-txalupak hondoratzea lortu zuten, ondorioz lehorreratzeko trebakuntza-lanetan ontzian zeuden 202 eta 424 estatubatuar hil zirelarik. Halaber, LST-289 txalupa kaltetuta gertatu zen, eta beste hamahiru hildako gertatu ziren. Normandian laster egingo ziren benetako lehorreratzeei buruzko informazioa ezagutzen zuten hamar bat ofizial hil ziren, eta horrek kezka handia piztu zuen, baita non zeuden jakin beharra ere, azkenean, gorpuak aurkitu zituzten arte. Hondamendi horren ondorioz, agintari ingelesek kasuaren zabalkunde oro debekatu zuten, eta, gerra amaitu ondoren ere, isilarazita egon zen hainbat urtez.

Operación Teardrop

1944ko abenduan, New Yorken bi espioi harrapatu (U-1230 itsaspekoak Maineko kostaldean utzi zituen), eta galdeketa egin zieten. Horren ondorioz, V-1 eta V-2 koheteei buruzko informazioa eman zuten, balistikoak eta karga konbentzionalekoak, eta horiek U-booten armategia hornitu zezaketen aukera urrun baina egingarria. Era berean, Alemaniako armamentu eta ekoizpen ministroak, Albert Speerrek, irrati bidezko hitzaldi amorratua izan zuen 1945eko urtarrilean. Hartan, otsailerako, New Yorken misilez balizko eraso bati buruz hitz egin zuen. Urtarrilaren 8an, orduan AEBko Atlantikoko Flotaren buruzagi berria zen Jonas H. Ingram almiranteordeak hitzaldi batean iragarri zuen XXI motako itsaspekoei kontraerasoa egiteko erasoa eta prestaketak (Teardrop operazioa) egin zitzaketela, Alemaniako itsaspeko arman zerbitzuan sartzen hasiak baitziren. Bestalde, Seewolf Taldea (U-518, U-546, U-805, U-880, U-881 eta U-1235 itsaspekoak), 1945eko apirilean, hasierako postura iritsi zen Ternuako bankuan (Kanada), hegoalderantz erratza pasatzeko aginduarekin, New Yorkerantz. Eremu hori, jada 400 km (250 milia) itsaso zabalerantz, alerta egoeran zegoen, hiriaren alboan. Indar oztopatzailea, First Barrier Force izenekoa (2 hegazkin-ontzi eta 20 eskolta), apirilaren 16ko gauean, 17 ontzi U-1235 eta U-880 hondoratu zituen, gutxi gorabehera, 42°54'N, 30°25' W koordenatuetan. Ondoren, apirilaren 20ko gauean, U-518 hondoratu zen.

Second Barrier Force izeneko taldeak hasierako indar oztopatzailea ordezkatu zuen, eta bilaketa bizia egin zuen, hasiera batean 45'. meridianoan zehar eta 169 kilometroko luzera estaliz. Alemaniako komandoak indarrik gabe utzi zuen hasierako Seewolf taldea, itsaspeko bakoitzak New York eta Halifax artean banaka lan egin zezan aginduarekin. U-1229 gehitu zitzaien operazioei. Alemaniarren lehen eraso arrakastatsua U-546ak (Paul Just kapitaina) burutu zuen apirilaren 24an, T-5 torpedo akustiko berrietako bat erabiliz. Horren ondorioz, USS Frederick C. Davis destruktorea hondoratu zen, eta 126 tripulatzaile hil ziren. Hala ere, berehala kontraeraso zuten  U-546a sakontasun-kargekin, eta azaleratu behar izan zuen; ondoren, itsasazalean jo, eta hondoratu egin zuten. Kapitaina eta beste hogeita hamabi tripulatzaile harrapatu, eta Bogue hegazkin-ontzianra eraman zituzten. Ondoren, Fort Hunten (Virginia), U-546 ontzitik bizirik atera zirenei, tratu txar fisikoak eman zizkieten koheteei buruzko informazioa ateratzeko eta itsaspekoetan erabiltzeko aukerei buruz. Borroka horren azken ekintza U-881 itsaspekoaren hondoratzea izan zen, Ternua-Desameko Hego-Ekialdera, maiatzaren 6ko 06:16an, eta hori izan zen gatazkako borrokan hondoratua izan zen azken U-boota. Gerra ofizialki amaituta zegoela, Second Barrier Forcek U-805, U-234, U-858 eta U-1228 itsaspekoak amore ematea onartu zuen, eta, ondoren, basera itzuli zen.

Azken emaitzak

Marinel aliatuek itsaspekoen aurkako morteroak kargatzen dituzte, Hedgehog (trikua) izenez ezagutuak. Sonarraren eta itsasoaren aurkako suaren garapen aliatuak eman zion amaiera Kriegsmarineri.

Alemaniako itsaspekoek guztira 2.848 merkantzia-ontzi hondoratu zituzten, guztira 14 milioi tona. Dönitz almirantearen teoria ezin izan zen inoiz egiaztatu, bada, bi Garai Zoriontsuetan ere, Erresuma Batua ez baitzen inoiz erabat blokeatua izateko arriskuan egon. Gainera, tropen garraiorako ontzi estatubatuar bakar bat ere ez zen gerran hondoratua izan Lyme Bayko (Ingalaterra) hondamendian bi garraio-txalupa hondoratuak izan ezik.

Estatubatuarrek, kanadarrek eta britainiarrek beren ahaleginak koordinatu zituztenean, beren garraio-ibilbideei ia erabateko babesa emateaz gain, konboien defentsa-eginkizuna utzi, eta itsas-ehiztarien eskuadroien eraso-papera hartu ahal izan zuten. Bi aldeetan, teknologia berrien eta taktika berrien garapenak alde batetik bestera okertu zuen balantza, baina, azkenean, Alemaniak ezin izan zien aurre egin potentzia teknologiko ingeles hiztunei.

Alemaniaren aldetik, erorikoen ehunekoa kezkagarria izan zen: Bigarren Mundu Gerran parte hartu zuten 1.170 U-Boot alemaniarretatik 785 aliatuek hondoratu zituzten, istripuetan hondoratu, harrapatu edo desagertu zirenak kontuan hartu gabe. XXI motako itsaspekoak berandu iristeak ezin izan zuen 6 urteko gerran egin ezin izan zutena konpondu. Guztira, itsaspekoen % 76 hondoratuak edo harrapatuak izan ziren, kamikazeena baino eroriko ehuneko handiagoa.

Hamar Sakoneko Aparta handienak

Alemaniako U-Booteen komandanteek guztira 2.828 merkataritza-ontzi hondoratu zituzten Bigarren Mundu Gerran, eta 14.687.231 tona karga aliatu erregistratu ziren. Jardun zuten komandante guztietatik, 34k 100.000 tona hondoratze (873 itsasontzi) gainditu zituzten, eta guztira 4.826.238 tona.

Sakontasunen Aparta deiturikoen artean, nagusia Otto Kretschmer izan zen. Hain gupidagabe eraso zuen gerraren lehen urte eta erdian, non tona kopuru handiena erausi baitzuen, 1941eko martxoan, Ipar Atlantikoan izandako eraso batean harrapatu, eta gainerako lau urteak preso-eremu batean eman zituen. Kretschmerrek itsaspeko gerrarekiko zuen gogoa Günther Prienek berdindu zuen, Scapa Flowko heroi ausarta eta Dönitz eta Alemaniako Aginte Gorenaren kutuna. «Gehiago dibertitzen naiz konboi benetan on batekin ariketa batean baimen batean baino» ohartarazi zuen behin. Gerraren ondoren, eta beste beterano asko bezala, Kretschmer Deutsche Marine-n hasi zen zerbitzatzen (1955); 1962an, NATOko Estatu Nagusira iritsi zen, eta, ondoren, NATOko COMNAVBALTAP (Kiel) aginteko Estatu Nagusiko buru izendatu zuten. 1970ean, Almirante graduarekin erretiratu zen.

Hamar Aparta handienek Ozeano Atlantiko osoa estali zuten. Wolfgang Lüthek eta Erich Toppek harrapakin ugari erausi zituzten Estatu Batuetako ekialdeko kostaldean, batzuetan kostaldeko turismo-konplexuen aurrez aurre.

Heinrich Lehmann-Willenbrock (1911-1986) Ipar Atlantikoan aritzen zen. Hasieran, entrenamenduko U-5 itsaspekoaren komandoa izan zuen, baina ez zuen gerra-patruilarik egin; 1939ko abenduan, U-8ko komandoa hartu zuen, eta Norvegiako uretan jardun zuen Norvegia 1940ko udaberrian okupatu zutenean. Hala ere, bere karrerako U-boot garrantzitsuena U-96 izan zen, eta, harekin, zazpi ontzi hondoratu zituen hirugarren patruilan; 1942ko otsailaren 25ean, argitalpen batean iragarri zuten bezala. Lothar-Günther Buchheim gerra-korrespontsalak zazpigarren gerra-patruilan bidaiatu zuen, eta, esperientzia horietatik abiatuta, 30 urte geroago, Das Boot liburua idatzi zuen, eta, 1981ean, zinemara eraman zuten izen berarekin.

Georg Lassenek hamar ontziko konboi bateko zazpi ontzi hondoratu zituen gau bakar batean, Hegoafrikako kostaldearen ondoan, eta Kart Friedrich Mertenek ausarki egin zuen aurrera ur azpitik, zuzenean, Jamestowneko porturaino, Santa Elena uhartean, Hego Atlantikoan, eta, han, ainguratutako petrolio-ontzi britainiar bat hondoratu zuen.

Ia Aparta handi guztiak borrokan hil ziren. Prien Ipar Atlantikoan hil zen, 1941eko martxoaren 7an, eskolta ontzi britainiarren sakonera kargen pean. Lüthek inolako zauririk gabe amaitu zuen gerra, eta 1945ean hil zen une hartan erortzen ari zen ekaitzaren ondorioz zaindari batek emandako "geldi" ahotsa entzun ez zuenean.

	Izena	Graduazioa	Agindutako itsasontziak		Gerra patruilak			Itsas egun	Hondoratutako itsasontziak		Matxuratutako itsasontziak
1	Kretschmer, Otto	Fragata kapitaina	3	U-35, U-23, U-99	16	25/08/1939	17/03/1941	224	47	274.418 EGT	5	37.965 EGT
2	Lüth, Wolfgang	Itsasontziko kapitaina	5	U-13, U-9, U-138, U-43, U-181	15	30/12/1939	31/10/1942	640	47	225.756 EGT	2	17.343 EGT
3	Topp, Erich	Fragata kapitaina	4	U-57, U-552, U-3010, U-2513	12	05/06/1940	08/05/1945	352	36	198.650 EGT	4	32.317 EGT
4	Prien, Günther	Korbeta kapitaina	1	U-47	10	19/08/1939	07/03/1941	238	31	191.919 EGT	8	62.751 EGT
5	Liebe, Heinrich	Fragata kapitaina	2	U-2, U-38	9	19/08/1939	29/06/1941	333	34	187.267 EGT	1	3.670 EGT
6	Schütze, Viktor	Itsasontziko kapitaina	4	U-19, U-11, U-25, U-103	7	05/09/1939	12/08/1941	306	35	180.073 EGT	2	14.213 EGT
7	Lehmann-Willenbrock, Heinrich	Fragata kapitaina	2	U-8,U-5, U-96, U-256	10	05/12/1939	18/10/1944	327	25	179.125 EGT	2	15.864 EGT
8	Merten, Karl-Friedrich	Itsasontziko kapitaina	1	U-68	5	11/02/1941	21/01/1943	368	27	170.151 EGT
9	Schultze, Herbert	Korbeta kapitaina	2	U-2, U-48	8	22/04/1939	27/07/1941	227	26	169.709 EGT	1	9.456 EGT
10	Lassen, Georg	Korbeta kapitaina	2	U-29, U-160	4	03/01/1941	14/06/1943	328	26	156.082 EGT	5	34.419 EGT

• _{EGT, Erregistro Gordineko Tonak}

Itsas azpiko tentsio eta miseriak

Helmut Klotzchek, U-175 ontzitik bizirik atera zenak, laguntza eskatu zuen, itsaspekoa USS Spencer itsasontzi estatubatuarrak hondoratu ondoren, 1943ko apirilaren 17an.

Alemaniarrek beren itsas otsoak bizitza glamurosoak zeramatzaten heroitzat hartzen zituzten, baina Alemaniako itsaspekoen bizitzaren errealitatea guztiz bestelakoa zen. U-Bootetan, mundu estu eta itsusi batean bizi zen, eta bizitza asperdura, deserosotasun eta izuaren nahasketa zen. Eskifaiak makinaz, tresnaz edo torpedoz betetako geletan zeuden, eta plantxetan egiten zuten lo,  jaurtigaien gainean, haiek jomugen kontra erabili arte ohatze eta hamakei lekua utziz.

Diesel motorrek ia 50° C-raino igotzen zuten tenperatura. Airea itogarriro arrailtzen zen ur azpiko aldi luzeetan. Edateko ura urria zen; ez zegoen dutxarik, eta inor ez zen bainatzen patruila batek irauten zuen hiru hilabeteetan. Gorputz izerditsuen usainari gehitzen zitzaion sentina, komun, sukalde, arropa lizun, gasolio eta  gizonek aurpegietatik gatza kentzeko erabiltzen zuten limoi-kolonia usainari. Ez zegoen ez intimitaterik ez lasaitasunik. Hondoan, beti zeuden argiak piztuta, irrati bidezko komunikazioen garrasia, gomazko bota bustien siseoa, sentinaren ponpa baten burrunba, aire-sarrerako balbulen zurrupatzea eta diesel motorren sakatzea.

Arriskua beti zegoen presente. Eguraldi txarrarekin, itsasoak dorretxoaren gainetik jauzi egiten zuen horma sendoetan, batzuetan gizonak kareletik gora arrastaka eramanez. 1941eko urrian, U-106 ontziak Bizkaiko golkoa egun urdin lasai batean zeharkatu zuenean, beste guardia bat atera zen kanpora, ordeztera zihoazen aurreko txandako lau gizonak desagertu zirela ikusteko. Txopa-olatu ikaragarri batek eraman zituen.

Halako istilu isilak gehitzen zitzaizkion alemaniarrek Blechkoller edo kontserba-lataren neurosia deitzen zuten itsaspekoen paranoiari, nerbio-tentsioko modu bat, histeria bortitz batera eraman zitzakeena, batez ere sakontasun-kargen erasopean zeudenean. Itsas ehiztari aliatuek eraso bat bertan behera uzten zutenean, komandantearen lehen pentsamendua bere itsaspekoa itsaszalera arnasa hartzera eramatea zen. Zorionez, laster harrapakin bat aurkituko zuten, eta garaipenak eskifaiaren tentsioa arinduko zuen.

Igoera labur bat azken hondoratze aurretik

Alemaniar itsaspekoek eragindako izua itsaspeko horietako gizakiek aurre egiten zietenaren berdina zen, alemaniar itsaspeko baten kapitaina edo eskifaiako kidea izatea Bigarren Mundu Gerrako zereginik gorabeheratsuenetako bat zelako. Alemaniak 28.542 gizon galdu zituen bere 41.300 itsaspekoetatik, eta 753 bere 863 U-Boote operatiboetatik.

U-175aren hondoratzea

Gertakaria 1943ko apirilaren 17an hasi zen, IXC motako U-175 itsaspeko Heinrich Bruns kapitainak, Ipar Atlantikoan aliatuen ontzien bila zebilela Irlandatik 600 miliara, hurbiltzen ari zen konboi bat ikusi zuenean. Aldi berean, Estatu Batuetako USS Spencer kostazainak, konboiaren abangoardian, U-175a ikusi zuen. Itsaspekoa presaka urperatu zen, eta, denbora labur batez, detekzioa saihestu zuen. Spencerren atzetik, hamaika zutabe paralelotan, 19 tanke-ontzi eta «HX-233» konboiaren 38 zamaontziak zihoazen; ezin eutsizko jomuga. Brunsek erasoa arriskatzea erabaki zuen. U-175 itsasontzia ozeanoaren sakonetik igotzen hasi zenean, Spencer ontzia haren gainetik igaro zen, eta kostazainaren sonarrak itsaspekoa hauteman zuen.

Harold S. Berdine komandanteak, Spencer ontzian, 11 sakontasun karga berehala jaurtitzeko agindu zuen, 15 eta 30 metrora ur azpian lehertzeko atonduak. Gero, konboia iritsi aurretik itsaspekoa neutralizatzeko irrikaz, Berdinek beste hamaika karga askatu zituen. Eraso amorratuak saria izan zuen: U-175aren aire-ponpak eta urperatze-kontrolak kaltetu ziren, eta Brunsek ez zuen beste aukerarik izan bere itsaspeko kaltetua azalera eramatea baino. U-175 ontziaren bela, kostazainetik milia eta erdira, uren gainetik altxatu zenean, konboiaren ontziek eta USS Duane kostazainak su jo zuten. Une gutxi batzuetan, dena bukatu zen. Bruns kapitaina eta bere eskifaiako hamabi kide ontzian hil ziren. Gainerako 41 kideak bizirik atera ziren. U-175 hondoratu egin zen hondoraino, 47°53'N 22°04'W koordenatuetan.

Bibliografia

• Becker, Cajus. Alemaniako Armadaren borroka eta heriotza (Jatorrizko izenburua Kampf und Untergang der Kriegsmarine ). Editorial Luis Caralt. Bartzelona, 1959. ISBN 84-217-5684-2
• Busch, Harold. Hau itsaspeko gerra izan zen (Jatorrizko So war der U-Boot-krieg izenburua). Erredakzioa Gazteria. Bartzelona, 1962. ISBN 84-261-0738-9
• Donitz, Karl. Hamar urte eta hogei egun ( Zehn Jahre und Zwanzing Tage jatorrizkoaren izenburua. Erinnerungen 1939-1945 ). Erredakzioa Liburuen esparrua, 2005. ISBN 84-9734-291-7
• Sierra, Luis de la. Itsas gerra Atlantikoan . Erredakzioa Gazteria. Bartzelona, 1974. ISBN 84-261-5715-7

Kanpo estekak

• Kriegsmarine historia
• Urpeko alemaniarrak artxibatua
• Bi mundu gerretan komandante eta urpeko alemaniarrak

• Datuak: Q157627
• Multimedia: Battle of the Atlantic / Q157627