CUADERNO DE ACTIVIDADES Ultimo
CUADERNO DE ACTIVIDADES Ultimo
LATÍN I
                          1
                                     1ª EVALUACIÓN
Cultismo
   Un cultismo es una palabra culta, generalmente de origen grecolatino, usada en la lengua
    intelectual, literaria y científica.
   Podemos reconocer un cultismo porque procede de una lengua clásica y penetra en una
    lengua moderna sin pasar por las transformaciones fonéticas normales de
    las voces populares.
Semicultismo
   Un semicultismo es una palabra derivada del latín que   no ha realizado por completo
    su evolución fonética normal.
Palabra Patrimonial
 Una palabra patrimonial es aquella que, en su evolución, ha seguido las leyes fonéticas
  correspondientes a tal idioma.
Dobletes
 De un mismo término latino derivan dos al castellano (un cultismo y una palabra
    patrimonial). Entonces decimos que se ha producido un doblete.
                                                                                          2
EJEMPLOS
 CULTISMOS: fraternal, filial, acuático, ocular, auricular, fabular, parábola, milagro,
    espíritu, pleno, etc.
 PATRIMONIAL: beja (< apicula), llamar (< clamare), viejo (< vetulus), piedra (< petra),
    toro (< taurus), ojo (< oculus), hacer (< facere), etc.
    DOBLETES:
    1. Cathedra (cátedra / cadera).
    2. Regula (regla / reja).
    3. Clamare (clamar / llamar).
    4. Materia (materia / madera).
ACTIVIDADES
calidum
lacrimam
causam
lupum
collum
operam
hospitem
                                                                                            3
ovum
dominum
patrem
filium
portam
fabulam
regem
herbam
servum
hostem
vitam
          4
                                               2ª declinación
2. Puellae deórum aras rosis ornant; pueri autem in villae horto cum amícis pila ludunt.
10. Puer venit cotidie cum paedagogo in ludum, ubi magister eum* linguae Latinae* et linguae
Graecae rudimenta* docebat*.
9 Eum, ac. sing. masc. del pron./adj. dem. is, ea, id, éste, él.
10 Tanto Latinae, latina, como Graecae, griega, son dos adjetivos que califican a linguae, y tienen, por
tanto, su mismo género, número y caso.
12 El verbo doceo puede llevar un doble acus. como compl. dir. En este caso, eum y rudimenta.
                                                                                                           5
TRADUCCIÓN: el enfrentamiento entre griegos y troyanos.
Clarum oppidum Asiae Troia erat. Troiani oppidum incolebant atque cum graecis pugnabant,
nam graeci Troiam obsidebant. Belli causa Priami filius est, nam pulchram Graeciae feminam
raptat et secum vehit. Multi dei graecos iuvabant. Multi populi deique troianos quoque
iuvabant. Graeci troianique varia fortuna in latis Troiae campis strenue pugnabant. Tandem
graeci Troiam dolo expugnant atque praeclaram victoriam obtinent. Viros, feminas et
pueros interficiunt aut capiunt. Oppidi tecta templaque ferro flammaque impie delent.
                                                                                              6
7
                                        Ejercicios de
                                       autoevaluación
                     Ancillis:                                 Spatium:
                     Stellae:                                  Stellas:
                     Gladios:                                  Gladio:
                     Ancillam:                                 Horti:
                     Hortorum:                                 Spatia:
          Voc: ancilla, ae: esclava; gladius, i: espada; spatium, i: espacio; stella, ae:
          estrella.
2. Completa el cuadro:
     o   Socius, i:
     o   Vitium, i:
     o   Ira, ae:
     o   Magister, magistri:
3. Completa:
     o   El vino blanco
     o   El marinero desgraciado
     o   La sierva hermosa
     o   El cordero enfermo
Voc._vinum, i; albus, a, um; nauta, ae; miser, misera, miserum; serva, ae; pulcher, pulchra,
pulchrum; agnus, i; aeger, aegra, aegrum
                                                                                               8
4. Traducción:
Voc: In: prep. Ablativo; Hispania, ae: Hispania; olim: adverbio: hace mucho tiempo; densus, a, um:
espeso, denso; silva, ae: bosque.
Voc: parvus, a, um: pequeño; cintilla, ae: chispa; magnus, a, um: gran, grande; incendium, i;
Marcus, i: Marco; villa, ae: hacienda, casa.
c) Alta populus et lata fagus gratam umbra asino et equo agricolae dant.
Voc: altus, a, um: alto; populus, i: chopo; latus, a, um: ancho, extenso; fagus, i: haya; gratus, a, um:
agradable; umbra, ae: sombra; asinus, i: asno; equus, i: caballo; agrícola, ae; do, das, dare: dar.
Voc. Populus, i; altus, a, um; fluvius, i: río; ripa, ae: orilla; saepe: adverbio: a menudo; orno, as, are:
adornar.
                                                                                                         9
Práctica de traducción.
1. Discordiae sunt familiis causa miseriarum.
                                                        10
                                                   ACTIVIDADES
1ª Y 2ª DECLINACIÓN
3. Declina:
filia, ae: hija pinus, i: pino verbum, i: palabra socer, socri: suegro
hortos: epistulam:
servi: gladiis:
sapientiae: socius:
vento: umbris:
pila: discipule:
                                                                                   11
5. Busca una palabra derivada etimológicamente de las anteriores:
6. Completa:
ripa, ae
taurus, i
vinum, i
 rivus, i (río)       aqua,      ae    hortus,i          rigo, as, are: regar         Romanus, i (romano)
                      (agua)           (huerto)
                                       ACTIVIDADES DE RECOPILACIÓN
                                                                                                            12
1.   Separa las sílabas de las siguientes palabras:
          Gallia                                  patientia                                   Troiae
2.   Indica con el signo adecuado la cantidad de la penúltima sílaba y el acento en las siguientes palabras, y explica el criterio seguido
     en cada caso:
          tertiam                              quousque                           virumque
Sustantivos Verbos
                                                                                                                                      13
           COMPLEMENTO INDIRECTO (CI)
5.    Clasifica los siguientes sustantivos indicando la terminación del genitivo de singular, el tema y la declinación a que pertenecen:
            consul, consulis                                              species, speciei
6.    Extrae los cuatro temas e identifica la conjugación a la que pertenecen los verbos siguientes:
                  aperio, aperis, aperire, aperui, (abrir)
                  capto, captas, captare, captavi, (cazar)
                  cresco, crescis, crescere, crevi, (crecer)
                  habeo, habes, habere, habui (tener)
7.    Señala los casos y números que pueden ser las siguientes palabras:
                 nautae:
                 causa:
                 capris:
11.   Separa los elementos que componen las siguientes formas verbales activas e indica su persona y número:
                 audit:
                 disco:
                 aperimus:
                 regis:
                 navigat:
                 aperiunt:
                                                                                                                                       14
12.   Con ayuda del diccionario completa las siguientes parejas o dobletes castellanos a partir de sus modelos latinos:
                 plenum                                                    pleno
                 computare
                 clavem
                 formam                          horma
                 attonitum                      tonto
                 tertiarium                                               terciario
                 cathedram                      cadera
                 operarium                                                operario
                 limitem                         linde
                 malitiam                        maleza
13.   Aplicando las reglas de evolución de sonidos vocálicos vistas en clase, averigua el resultado en castellano de las siguientes
      palabras y explica los cambios fonéticos sufridos por ellas:
           Ejemplo: sumus > somos, u > o.
                 agricolam:
                 portam:
                 novem:
                 mortem:
                 feram:
                 rotam:
                 acutum:
                 buccam:
                 poenam:
                 coenam:
                                                                                                                               15
           Latín medieval                                 hasta la actualidad
Léxico._ 1. rego, regis, -ere: regir, gobernar. 2.. parata, -ae: fingida 3. sapientia, -ae: sabiduría. 4. insidiae, -arum: insidia, traición. 5.
salutifera, -ae: saludable. 6. addo, -is, -ere: añadir.
                                                             ACTIVIDADES
                                                                LATÍN I
                                                            1ª EVALUACIÓ N
                                                                                                                                            16
1.    Corrige los errores de concordancia en cuanto al caso, género y número de los siguientes sintagmas:
        puellas pulchris:
        poeta clara:
        populi romanus:
        nautae vivus:
        magistra laetus:
3. Escribe los siguientes sintagmas formados por un nombre y un adjetivo en el caso y número requerido.
4.    Indica la persona, tiempo y número de las siguientes formas verbales y sepáralas en elementos morfológicos:
      nuntiaveras, servabunt, vocavero, fuimus.
6. Indica brevemente quiénes eran las siguientes figuras mitológicas: Edipo, Aracne y Perseo.
7. Analiza morfosintácticamente y traduce este breve texto. Consulta el vocabulario que se proporciona a continuación:
                                                                                                                       17
     Romani magna aedificia publice privateque aedificaverunt. In foro Romano multa et magnifica
aedificia publica privataque, sacra et profana spectavimus. Impigri fabri multa templa pulchris
statuis ornaverunt.
VOCABULARIO
PERSEO
Un ORÁCULO había anunciado a ACRISIO, que moriría a manos de su propio nieto. Para evitarlo, Acrisio hizo encerrar a su hija
DÁNAE en una torre para impedir que tuviera trato con varón. Sin embargo, el rey de los dioses, ZEUS, se transformó en una lluvia de
oro que cayó en Dánae desde el techo y concibió a Perseo. Al enterarse Acrisio, no creyendo divino el nacimiento del niño, lo arrojó con
Dánae al mar en un COFRE de madera. La madre y el hijo sobrevivieron y alcanzaron la costa de la isla de SÉRIFOS. En esa isla
gobernaba el rey POLIDECTES, y su hermano DICTIS recogió a la mujer y al niño, al que criaría como si fuera su hijo.
ARACNE
En la MITOLOGÍA GRECORROMANA, Aracne (en GRIEGO antiguo ἀράχνη, ‘araña’) fue una gran tejerdora que alardeó de ser más
habilidosa que la divina MINERVA equivalente ROMANA de PALAS Atenena, diosa de la artesanía. Minerva, ofendida, entró en
competición con Aracne, pero, según cuenta OVIDIO, no pudo superarla. Además, el tema elegido por Aracne, los amores de los dioses,
fue ofensivo, y Minerva la transformó en una araña.
EDIPO
Edipo (en griego antiguo Οἰδίπους, cuyo significado es pies hinchados) era un rey mítico de TEBAS, hijo de LAYO y YOCASTA que,
sin saberlo, mató a su propio padre y desposó a su madre.
                                                                                                                                    18
                                         DE DEIS DEABVSQVE
Antiqui hanc fabulam de genere deorum narrabant: principio Uranus mundum universum regebat. Tamen,
Saturnus, filius eius, patrem regno expulit. Uranus iratus Saturnum ita monet: “at non diuturnum, Saturne,
imperium habebis, nam te quoque filius tuus aliquando expellet”. His verbis perterritus Saturnus filios suos
devoravit. Rhea autem uxor Iovem infantem ante omnes filios suos amabat. Itaque magnum lapidem linteo
Saturnus, ignarus doli, lapidem pro filio devoravit. Hoc modo Rhea Iovem e periculo servavit.
Vocabulario: antiquus, a, um: antiguo; fabula, ae; de + abl: acerca de; genus, generis: origen; deus, dei;
narro, as, are: contar; principio: adv. al principio; Uranus, i: Urano; mundus, i; universus, a, um: todo;
rego, is, ere: gobernar; tamen: (conj.) sin embargo; Saturnus, i: Saturno; filius, i; eius: is, ea, id; pater,
patris: padre; regnum, i: poder; expello, is, ere, expuli: expulsar; iratus, a, um: enfadado, airado; ita (adv.):
así; moneo, es, ere: advertir; at (conj.): pero; diuturnum (adv.): por mucho tiempo; imperium, i: poder;
habeo, es, ere: tener; nam (conj.): pues; quoque: también; aliquando (adv.): algún día; verbum, i: palabra;
perterritus, a, um: aterrorizado; statim (adv.): rápidamente; devoro, as, are, devoravi: devorar; Rhea: Rea;
autem (conj.): sin embargo; uxor, uxoris: esposa; Zeus, Iovis: Júpiter; infans, infantis: recién nacido; ante
+ acus. por encima, más que; omnis, e: todo; itaque (conj.): así pues; magnus, a, um: gran, grande; linteus,
i: tela, involvo, es, ere, involvi: envolver; cunus, i: pañal; puer, pueri: niño; in + abl.: en; spelunca, ae:
cueva; longinquus, a, um: lejano; celo, as, are: esconder; ignarus, a, um: desconocedor; dolus, i: engaño;
lapis, lapidis: piedra; pro + abl.: en lugar de, modus, i: modo, manera; periculum, i: peligro; servo, as, are,
avi, atum + e: salvar de.
PROMETEO
Prometheus, artifex magnus, Iovem in bellis adversus Gigantes adiuverat. Post ea bella Iuppiter
Prometheum e caelo in terram demisit. Prometheus Minervae auxilio homines ex terra et aqua
                                                                                                              19
creaverat ac deinde ignem e caelo hominibus praebuit. Etenim aliquando in caelum venit et facem
igneam secum hominibus apportavit. Itaque homines terrarum domini aemulique deorum fuerunt.
Quamobrem Iuppiter in monte Caucaso prometheum ferreis catenis vinxit vulturemque quotidie
mittebat, ut Promethei pectus laniaret et iecur voraret. Sed pars iecoris, quam vultur interdiu
devoraverat, noctu crescebat, ut vultur rursus postero die eam devoraret. Tandem Hercules,
VOCABULARIO
Prometheus, i: Prometeo; artifex, icis: artesano; magnus, a, um: gran, grande; Iuppiter, Iovis: Júpiter; bellum, i; adversus
(prep acus): contra; Gigantes, um; adiuvo, as, are, iuvi: ayudar; demitto, is, ere, demissi: echar, arrojar; Minerva, ae:
Minerva; auxilium, i: ayuda; homi, hominis; creo, as, are, avi: crear, formar; deinde (adverbio): después; praebeo, is, ire,
ui: robar; etenim (conj): en efecto; aliquando (adverbio): en cierta ocasión; fax, facis: antorcha; igneus, a, um: de fuego;
apporto, as, are, avi: aportar, dar, proporcionar; terra, ae, Dominus, i: amo; aemulus, i; quamobrem: por esto; mons,
montis; Caucasus, i: Caucaso, ferreus, a, um: de hierro; catena, ae: cadena; vinco, is, ere, vinxi: atar; vultur, uris: buitre;
quotidie adverbio: cada dia; mitto, is, ere: enviar; ut … voraret: para que devorase; pectus, oris (n): pecho; lanio, as, are:
desgarrar; pars, partis: parte (f); iecur, iecoris (n): hígado; interdiu: durante el día; noctu: de noche; cresco, is, ere: crecer;
ut …devoraret: de manera que …; rursus: de nuevo; dies, diei; tandem: finalmente; misericordia, ae; motus, a, um:
conmovido; sagitta, ae: flecha; transfixit: atravesar.
FICHA 3ª EVALUACIÓN
VERBOS – ADJETIVOS
  o     Felicitatem:
  o     Homini:
  o     Legum:
  o     Mulieribus:
  o     Pedes:
  o     Sorore:
  o     Urbium:
                                                                                                                               20
     o     Veritatem:
Nom
Voc
Acus
Gen
Dat
Abl
3.       Analiza morfológicamente las siguientes formas verbales, teniendo en cuenta el enunciado   de las
         mismas:
                                                                                                       21
 o     Puellam (laetus, a, um):
 o     Hominis (vicinus, a, um):
 o     Milites (saevus, a, um):
 o     Oculi (Niger, nigra, um):
 o     Populus (altus, a, um):
ACTIVIDADES
Verbos_concordancia_traducción
Análisis Traducción
Pascebatis                                            
Habueramus                                            
Habueris                                              
Habebunt                                              
Dant                                                  
Dederant                                              
Fuerint                                               
Custodient                                            
Custodiunt                                            
Dedit                                                 
Dabit                                                 
Pascunt                                               
Fuit                                                  
Erit                                                  
Custodiam                                             
· Oves sacras
· Prudens consilium
                                                                             22
         · Dominorum fortium
· Ingentem panem
· Pastoribus laetis
· Nubi altae
· Timidae ovis
· Montes alti
· Pastor oves in vallibus pascit. Oves timidam indolem habent. Ovium cibus
herba est
· Pastor autem cani suo panem dabat, nam canis herbam frigidam non pascebat
VOCABULARIO
Sustantivos
Campus - campi                             campo
Canis - is                                 perro
Cibus - i                                  comida, alimento
Clamor - clamoris                          clamor, griterío
Herba - ae                                 hierba
Moenia - moenium (n. pl.)                  murallas
Mons - montis                              montes
Nomen - nominis                            nombre
Nubes - nubis                              nubes
Ovis - ovis                                oveja
Panis - is                                 pan
Stirps - estirpis                          estirpe
Vallis - is                                valle
Adjetivos
Altus - a  um                              alto
Frigidus - a - um                          fresco, helado
Laetus - a - um                            alegre
Illustris - e                              ilustre
Ingens - ingentis                          ingente
                                                                                       23
Sacer - a - um                             sagrado
Timidus - a - um                           tímido
Utilis - e                                 útil
Verbos
Custodio - is - ire - ivi  itum            guardar
Deleo - es - ere - evi - etum              destruir
Do- as - are - dedi - datum                dar
Habeo - es - ere - ui - itum               haber
Pasco - pasces - pascere - pavi - pastum   apacentar
Conjunciones
At                                         pero, por el contrario
Autem                                      sin embargo, pero
Nam                                        pues, ya que
                                                                    24
HISTORIA DE LUCRECIA
Magister pueris historias vetustas referebat. Eis historias narrabat quae ad antiqua Romae
tempora pertinebant. Pueri attente magistri narrationem audiebant. Unus ex illis pueris magistro
haec dixit:
“o dilecte puer” inquit magister “id quid mihi rogavisti probo. Vobis Lucretiae historiam narrabo”.
Sextus Tarquinius, unus ex regis natis, pulchrae Lucretiae stuprum intulit. Lucretia uxor erat
Tarquinii Collatini. Multi Romani pulchritudinem atque pudicitiam eius laudaverunt. Cum maritus
eius forte aberat, Sextus nocte domum Collatini venit, in cubiculo Lucretiae irrupit et eius
pudicitiam expugnavit. Illa postero die, advocatis patre et viro, flagitium Sexti exposuit. Postea
Lucretia cultro, quem sub veste texerat, se occidit, id est, sibi taetram mortem dedit.
Vocabulario: Magister, magistri: maestro; puer, pueri: niño; historia, ae; vetustus, a, um: antiguo;
refero, refers, referre : contar; narro (1): narrar; antiquus, a, um; tempus, oris (n): tiempo;
pertineo, es, ere: pertenecer, incumbir; attente (adv): atentamente; narratio, onis: narración;
audio (4): escuchar, oir; ex: ver hoja de preposiciones dada en clase; dico, is, ere, dixi, dictum:
decir; cognosco, is, ere: conocer; accido, is, ere, accidi: suceder; nunc (adv): ahora; maxime (adv):
                                                                                                  25
sobre todo; cupio, is, ere: desear; dilectus, a, um: querido; inquit (irregular): dijo; rogo, as, are,
rogavi: pedir; probo, as, are: aprobar; natus, i: hijo; pulcher, a, um: hermoso; Lucretia, ae;
stuprum, i: deshonor, vergüenza; infero, infers, inferre, intuli: causar; uxor, uxoris: esposa,
Tarquinius Collatinus: Tarquinio Colatino; multus, a, um; pulchritudo, inis: belleza; atque (conj): y;
pudicitia, ae: honradez, castidad, pudor; Cum (ojo, aquí es conjunción): cuando; maritus, i: marido;
forte (adv): casualmente; absum, abes, abesse (compuesto de ab + sum): estar ausente; cubiculus,
i: dormitorio; irrumpo, is, ere, irrupi: irrumpir; expugno, as, are, expugnavi: arrebatar; posterus, a,
um: siguiente; dies, diei: día; advoco, as, are, advocare, advocatum: hacer llamar; pater, patris:
padre; vir, viri: esposo; flagitium, i: delito; postea (adv); después; culter, cultri: cuchillo; vestis, is:
vestido; tego, is, ere, texi: esconder; occido, is, ere, occidi: matar, dar muerte; taeter, taetra, um:
                                                                                                         26
                           FRASES TERCERA DECLINACIÓN_II
                                                                     27
16. Magna pars mulierum gemmas hostibus dediderunt
VOCABULARIO
1. Quinque: cinco; legatus, i: embajador; castra, orum: campamento; venio, is, ire:
    llegar.
2. Pedes; peditis: soldado de a pie, infantería; equus, equitis: soldado a caballo:
    caballería; arma, armorum: armas; telum, i: dardo; porto, as, are: llevar; atque: y;
    bellu, i.
3. Miles, militis: soldado; labor, oris: dificultad, penuria; fero: soportar.
4. Parvus, a, um: pequeñ o; saepe: a menudo (adverbio); scintilla, ae: chispa;
    incendium, i; magnus, a, um: gran, grande; excito, as, are: provocar, avivar.
5. Numerus, i; interficio, is, ere: matar, asesinar.
6. Multitudo, multitudinis: multitud; homo, hominis: hombre; mulier, mulieris:
    mujer; latro latronis: ladró n; quaero, is, ere: buscar.
7. Iter, itineris (n): camino; oppidum, i: ciudad; duco, is, ere, duxi: conducir.
8. Castra, orum: campamento; senator, senatoris; pater, patris.
9. Cacumen, cacuminis (n): cima, copa; fulmen, fulminis (n): rayo; cado, is, ere: caer.
10. Sal, salis: sal; vita, ae: vida; laetitia, ae: alegria.
11. Vox, vocis: voz; pastor, pastoris; vitator, oris: cazador; silva, ae: bosque; audio, is,
    ire, audivi: oir.
12. Pax, pacis: paz: conditio, conditionis (f): condició n; durus, a, um: duro; hostis,
    hostis: enemigo.
13. Cervus, i: ciervo; turba, ae: turba, jauría; canis, canis: perro; velox, velocis (i): veloz;
    vito, as, are, vitavi, vitatum: evitar.
14. Origo, originis: comienzo; fons, fontis: fuente; mons, montis: monte; vertix,
    verticis: cima.
15. Nox, noctis: noche; caelus, i: cielo; fulgeo: relucir; luna, ae; serenus, a, um;
16. Pars, partis: parte; gemma, ae: joya; do, das, dare, dedi, datum: dar.
                                                                                             28
                                                  ACTIVIDADES
3ª EVALUACIÓN
NOM NOM
VOC VOC
ACUS ACUS
GEN GEN
DAT DAT
      ABL                                                     ABL
       o ferox, ferocis (tema en C) ; hostis, hostis; fulmen, fulminis (n) ; suavis, e
     2. Concierta el adjetivo con el sustantivo :
Mulier, mulieris (f); canis, canis (m); miles, militis: soldado; homo, hominis(m); filia, ae: hija; are, maris (n);
filius, i; umbra, ae.
                                                                                                                29
3. Analiza MORFOLÓGICAMENTE: do, das, dare, dedi, datum; dico, is, ere, dixi; suadeo, es, ere,
suadi.
- dabant; dederunt; dederimus; dicunt; dicetis; dabo; dixerant; suadebunt; suadisti; dare;
suadebimus; dicam; suadebat.
                                         PRONOMBRES
Tu me amas. Ego te amo.
In speculo se videt.
Quis venit?
                                                                                           30
Quid cogitas?
Is, quem in taberna mecum vides, amicus meus et patris mei est.
Haec domus mea est. In ea cum liberis meis et coniugibus eorum habito.
Catilina fuit improbus homo. Cicero senatui eius coniurationis indicavit et rem publicam servavit.
Itaque romani eum patrem patriae appellaverunt et ei maximos honores tribuerunt. Tamen eius
meritorum postea obliti sunt et in exsilium eum miserunt. Mors eius maestissima fuit; eam narrat
T. Livius.
Voc: improbus, i; malo, ímprobo; homo, hominis: hombre; senatus, us; coniuratio, onis:
conjuración; indico, as, are, avi: denunciar; servo, as, are, servavi: mantener a salvo; itaque
(conjunción): así pués; romanus, a, um; pater, patris: padre; patria, ae; appello, as, are, appellavi:
llamar, considerar; maximus, a, um; honor, honoris: honor; tribuo, es, ere, tribui: otorgar; tamen
(conjunción): sin embargo; meritus, i: mérito; postea (adverbio): después; obliti sunt + gen.: se
olvidaron de; exsilium, i: exilio; mitto, is, ere, misi: enviar; mors, mortis (f): muerte; maestissimus,
a, um: (superlativo): triste.
                                                                                                     31
                          FICHA PRONOMBRES PERSONAL Y POSESIVO
1. Analizar y traducir:
2. Poner en latín:
De mí: Contigo:
Consigo: A mí:
Me dio: Me alabó:
Te dio: Te alabó:
Le dio: Se alabó:
                                                                     32
3. Analizar y traducir.
. Unus vestrum:
                                                 33
                                    ACTIVIDAD PRONOMBRES
LATÍN I
2ª EVALUACIÓN
7. Romanae mulieres in suis domibus saepe manebant; earum autem viri in foro suam vitam
agebant.
                                                                                    34
Voc: urbs, urbis (f): ciudad; habito, as, are: vivir; miles militis (m): soldado; notus, a, um:
conocido; vox, vocis: dicho, frase; alea iacta est: la suerte está echada; pater, patris; filius, i;
amo, as, are; vitium, i: vicio; vitupero, as, are: censurar; consul, consulis; agmen, agminis (n):
ejército; duco, is, ere: conducir; narro, as, are: contar, narrar; mulier, mulieris (f): mujer;
domus, i: casa; saepe (adverbio): a menudo; maneo, es, ere: permanecer; autem (conjunció n);
sin embargo, por el contrario; vir, viri: hombre, esposo; forus, i; vitam agere: pasar la vida;
famulus, i: esclavo; epistula, ae: carta; reddo, is, ere, reddi: entregar; dominus, i: señ or, amo;
frater, fratris: hermano; vultus, vulti: rostro, cara; omnis, e: todo; sentio, is, ire: sentir.
                                                                                                 35
TRADUCCIÓN
Romanis onus multorum vestimentorum non placebat. Primum civis romanus tunicam semper
gerebat. In villa aut in agris tunica eis satis erat; sed in urbe et in foro et in curia semper togam
albam super tunicam induebant. Poetae antiqui togam saepe laudant atque cives romanos gentem
togatam appellant. Servi togas non habebant tunicisque tantum vestiti erant. Cives calceis
Vocabulario: romanus, a, um; onus, oneris (n): peso; multus, a, um: mucho; vestimentum, i:
ropaje; non; no; placeo, es, ere: agradar; primum (adverbio): primero; civis, is: ciudadano; tunica,
ae; semper (adverbio); gero, is, ere: llevar; villa, ae: casa de campo; aut: o; ager, agri: campo; eis:
para ellos, les; satis (adverbio): suficiente; sed: pero, sin embargo; urbs, urbis: ciudad; forus, i:
foro; curia, ae: curia; toga, ae: albus, a, um: blanco; induo, es, ere: ponerse; poeta, ae; antiquus, a,
um: saepe: a menudo; laudo, as, are: alabar; atque: y; gens, gentis: pueblo, raza; togatus, a, um:
vestido con toga; servus, i: criado; habeo, es, ere: tener; tantum (adverbio): sólo; vestitus, a, um:
vestido; calceus, i: calzado; ambulo, as, are: deambular; caput, capitis (n): cabeza; nudus, a, um:
desnudo; laboro, as, are: trabajar; longus, a, um: largo; iter, itineris: viaje; petasus, i: sombrero;
tego, is, ere: cubrir.
                                                                                                     36
EL LOBO Y LA GRULLA
Lupus avide carnem vorabat, sed praedae os in gutture eius fixum restitit et dolorem
acutissimum ferebat. Tunc clamare coepit voce magna et petere auxilium. Grus lupi gemitus
audivit et ad feram accurrit. “Cur clamitas?” “Os, inquit lupus, in gutture fixum habeo. Tibi
magnum praemium donabo, si rostro tuo os mihi detraxeris.” Grus caput suum in lupi fauces
introduxit et spinam magna cura ei detraxit. Tum a lupo praemium petiit, sed ille ridens
respondit: “Caput tuum in faucibus meis habui et non voravi, num praemium maius
desideras?”
Hoc praemium a pravis hominibus tantum accipere potes: nullum accipere malum.
VOCABULARIO
Lupus, i: lobo; avide (adv.): con avidez; voro, as, are: devorar; sed (conj): pero, sin embargo;
praeda, ae: presa, botín; os, ossis (n): hueso; guttur, -uris (n): garganta; fixus, a, um: clavado;
resisto, es, ere, restiti: quedar, permanecer; dolor, oris; acutissimus, a, um (superlativo): muy
fuerte, muy profundo etc; fero, fers, ferre: soportar; tunc (conj): entonces; clamo, as, are:
lamentarse, chillar; coepio, is, ere, coepi: comenzar; vox, vocis: voz, lamento; magnus, a, um:
gran, profundo; fera, ae: fiera; accurro, is, ere, accurri: acudir; grus, gruis: grulla; gemitus, us:
gemido, lamento; audio, is, ire, audivi: escuchar; cur: ¿por qué?; clamito, as, are: quejarse;
inquit (irregular): dijo; habeo, es, ere, habui: tener; praemium, i: premio; dono, as, are: dar; si
(conj): si; rostrum, i: pico; detraho, is, ere, detraxi: extraer; caput, caputis (n): cabeza; fauces,
um: fauces; introduco, is, ere, introduxi: introducir; spina, ae: espina; cura, ae: cuidado,
delicadeza; tum (conj): entonces; peto, is, ere, peti + a + ablat: pedir a alguien; ridens, ridentis:
riendo; respondo, is, ere, respondi: responder; num: ¿acaso?; maius (comparativo nom-voc-
acus. sg. neutro): mayor; desidero, as, are,: desear; pravus, a, um: malo, malvado; homo,
hominis; tantum (adv): só lo; accipio, is, ere: recibir; nullus, a, um (indefinido): ningú n; malum,
i: mal.
                                                                                                  37
                                     TEXTOS 2ª EVALUACIÓN
                                            LATÍN I
                                         CURSO 12_13
   1. Crudelis rex Diomedes in Thracia regnabat atque equos suos carne humana alebat.
       Hercules saevum tyrannum interfecit, equos cepit et Diomedis carne aluit.
   2. Cyclopes Neptuni filii erant atque in maris litore magnis retibus sine lintribus pisces
       captabant. Sub Aetna Cyclopes in vasto antro ferrum exercebant fulminaque plurima cum
       Vulcano faciebant.
   4. Carthago oppidum praeclarum in Africae ora erat; oppidi origo mira fuit. Dido, mulier
       pulchra, iram Tyrii tyranni vitavit; in Africam cum paucis comitibus fugit et ibi oppidum
       condidit. Procella saeva Aeneam profugum ad Africam duxit. Aeneas reginae pulchrae
       pugnas Troianas narravit. Dido magnam fortitudinem amavit, sed infidus Troianus ex
       Africa cum sociis ad oras Italiae navigavit. Dido misera dolorem morte vitavit.
VOCABULARIO
   1. Crudelis, e: cruel; rex regis: rey; Diomedes, is: Diomedes; Thracia, ae: Tracia; regno, as,
       are: reinar; atque: y; equus, i: caballo; suus, a, um: su; caro, carnis (f): carne; humanus, a,
       um: humano; alo, is, ere: alimentar; Hercules, is: Hércules; saevus, a, um: terrible, fiero;
       tyrannus, i: tirano; interficio, is, ere, interfeci, interfactum: asesinar; capio, is, ere, cepi,
       captum: apoderarse de.
   2. Cyclops, -opis: Cíclope (los cíclopes tenían un solo ojo en la frente y vivían en la isla de
       Sicilia); Neptunus, i; filius, i: hijo; mare, maris (n): mar; litus, litoris (n): orilla; magnus, a,
       um: gran; rete retis (n): red; sine: prep. De ablativo: sin; piscis, is: pez; capto, as, are:
       capturar, pescar; sub: prep. De abl: bajo, debajo de; Aetna, ae: Etna; vastus, i: enorme;
       antrum, i: gruta; ferrum, i: hierro; exerceo, es, ere: trabajar, forjar; fulmen, inis (n): rayo;
       plurimus, a, um: numeroso; facio, is, ere: hacer.
                                                                                                        38
                                           ACTIVIDAD
GRADACIÓN ADJETIVO
homini: diem:
epistulis: virorum:
senatorum: muliere:
nautae: asinos:
cornua: maria:
Voc.: homo hominis; epistula, ae; senator, oris; nauta, ae; cornu, us; dies, diei; vir, i; mulier,
mulieris; asinus, i; mare, maris (n),
Carus, a, um
Audax, cis
Leuis, e
Splendidus, a, um
                                                                                               39
3. Concierta en los casos que se piden el sustantivo y el adjetivo:
4. Tradución:
                                                   ACTIVIDADES
                                                      LATÍN I
                                                  2ª EVALUACIÓN
                                              GRADACIÓN DEL ADJETIVO
               gravior:                                  graviora:
               miseriores:                               utiliorum:
               utilius:                                  fortissimae:
               optimorum:                                severiora:
               duriore:                                  callidiorem:
               dulciora:                                 debiliore:
               carissimos:                               simillimum:
               gravioribus:                              severiorum:
               amabiliorum:                              asperrimis:
               sapientissimis:                           graviorum:
               breviores:                                longiorem
               brevissima:                               summae:
      Vocabula._gravis, -e: pesado, oneroso, grave; miser, misera, miserum: mísero, desgraciado, pobre;
      utilis, -e: útil; optimus, -a, -um; superlativo de bonus, óptimo, excelente; durus, -a, -um: duro,
      firme; dulcis, -e: dulce; carus, -a, -um: querido; amabilis, -e: amable; sapiens, -ent-is: sabio; brevis,
      -e: breve, corto; fortis, -e: fuerte; severus, -a, -um: serio, austero; callidus, callida, callidum: astuto,
      hábil; debilis, -e: débil, frágil; similis, -e: semejante; asper, -era, -erum: áspero, agudo; longus, -a, -
      um: largo, extenso; summus, -a, -um: lo más elevado, lo más alto.
                                                                                                               41
           Romani res graviores nunquam post cibum tractabant.
follem* vel manu vel pede retorserunt* Postea per hortum aut nemora vagati sunt*,
Cras e lacu pisces multos hamo captabunt et domum praeda laeti venient.
           NOTAS._ agitantes: empujando; follem retorserunt: jugaron al balón. vagati sunt: pfto del
           deponente vagor, -ari, -atus sum: vagar, deambular. quaerentes: participio presente
           concertado con el sujeto, buscando. ludendo fessi: cansados de jugar
                                                                                                  42
                                       ACTIVIDAD
                                  REPASO PRONOMBRES
                                        LATÍN I
3. Traduce:
4. Analiza y traduce:
Homo quidam pulcras fabulas legebat Hoc unum scio: nihil scio
                                                                                43
Totius corporis partes sunt tres
Iuxta ripam aquae columba albas pennas lavabat, cum (cuando) in aquam formicam
parvam vidit. Formica iam undis abrupta erat (estaba cubierta por).
Lingua blanda et multis lacrimis auxilium formica petebat vicinae. Tunc columba,
misericordia mota, herbam secuit et eam bestiolae dedit. Illa statim enatavit et ei multas
Agricola autem columbam in ripa vidit et voluit (quiso) necare eam cum sagitta. Dum
sagittas parat, formica plantam agricolae momordit. Sagitta in terram cecidit et columba
avolavit.
Voc. Iuxta: prep. Acus. Junto a; ripa, ae: orilla; aqua, ae; columba, ae: paloma; albus, a, um: blanco;
penna, ae: pluma; fórmica, ae: hormiga; parvus, a, um: pequeño; video, is, ere, vidi, visum: ver;
iam: adv. Ya; unda, ae: ola, agua; lingua, ae; blandus, a, um: lisonjero; multus, a, um; lacrima, ae:
lágrima; auxilium, i: ayuda; vicina, ae: vecina; Tunc: conj. Entonces; misericórdia, ae; motus, a, um:
llevada por; herba, ae; seco, is, ere, secui, sectum: cortar; bestiola, ae: animalito; do, das, dare,
dedi, datum: dar; statim: adv. aL momento; enato, as, are, enatavi: salvarse a nado; gratias dare:
dar las gracias; mox: adv. Luego; inter: prep. De acus. Entre; fugio, is, ere: huir, escapar; autem:
conj. pero, (expresa oposición, pero aquí yo no la traduciría); neco, as, are: matar; sagitta, ae:
flecha; dum: conj. Mientras; paro, as, are: preparar; planta, ae: planta del pie; mordeo, es, ere,
momordi: morder; cado, is, ere, cecidi: caer; avolo, as, are, avolavi: salir volando.
                                                                                                    44
                          EDIPO Y LA ESFINGE
                                                                  45
                                        ORACIONES
                                   SUBORDINADAS RELATIVO
10. Phidias Minervae simulacrum fecit, quo ornavit templum, quod Atenienses illi deae
    sacraverant
11. Dives non est qui multa habet sed qui pauca cupit
                                                                                            46
                                            ORACIONES
                                              PASIVA
                                                                                 47
48