[go: up one dir, main page]

100% encontró este documento útil (1 voto)
630 vistas48 páginas

CUADERNO DE ACTIVIDADES Ultimo

Este documento presenta información sobre cultismos, semicultismos y palabras patrimoniales en latín. Explica que un cultismo es una palabra de origen griego o latino usada en lenguaje intelectual o científico, mientras que una palabra patrimonial ha seguido las leyes fonéticas del idioma. También habla de semicultismos y dobletes, donde de una misma palabra latina derivan tanto un cultismo como una patrimonial en castellano. A continuación, da ejemplos de cada categoría y propone actividades de práctica con
Derechos de autor
© © All Rights Reserved
Nos tomamos en serio los derechos de los contenidos. Si sospechas que se trata de tu contenido, reclámalo aquí.
Formatos disponibles
Descarga como DOC, PDF, TXT o lee en línea desde Scribd
100% encontró este documento útil (1 voto)
630 vistas48 páginas

CUADERNO DE ACTIVIDADES Ultimo

Este documento presenta información sobre cultismos, semicultismos y palabras patrimoniales en latín. Explica que un cultismo es una palabra de origen griego o latino usada en lenguaje intelectual o científico, mientras que una palabra patrimonial ha seguido las leyes fonéticas del idioma. También habla de semicultismos y dobletes, donde de una misma palabra latina derivan tanto un cultismo como una patrimonial en castellano. A continuación, da ejemplos de cada categoría y propone actividades de práctica con
Derechos de autor
© © All Rights Reserved
Nos tomamos en serio los derechos de los contenidos. Si sospechas que se trata de tu contenido, reclámalo aquí.
Formatos disponibles
Descarga como DOC, PDF, TXT o lee en línea desde Scribd
Está en la página 1/ 48

CUADERNO DE ACTIVIDADES

LATÍN I

1
1ª EVALUACIÓN

CULTISMOS, SEMICULTISMOS Y PALABRAS PATRIMONIALES

Cultismo
 Un cultismo es una palabra culta, generalmente de origen grecolatino, usada en la lengua
intelectual, literaria y científica.
 Podemos reconocer un cultismo porque procede de una lengua clásica y penetra en una
lengua moderna sin pasar por las transformaciones fonéticas normales de
las voces populares.

Semicultismo

 Un semicultismo es una palabra derivada del latín que no ha realizado por completo
su evolución fonética normal.

Palabra Patrimonial
 Una palabra patrimonial es aquella que, en su evolución, ha seguido las leyes fonéticas
correspondientes a tal idioma.

Dobletes
 De un mismo término latino derivan dos al castellano (un cultismo y una palabra
patrimonial). Entonces decimos que se ha producido un doblete.

2
EJEMPLOS
 CULTISMOS: fraternal, filial, acuático, ocular, auricular, fabular, parábola, milagro,
espíritu, pleno, etc.
 PATRIMONIAL: beja (< apicula), llamar (< clamare), viejo (< vetulus), piedra (< petra),
toro (< taurus), ojo (< oculus), hacer (< facere), etc.

 SEMICULTISMOS: se esperaría que regnare hubiese dado *reñar; el semicultismo


reinar, embargo, muestra una fase evolutiva intermedia.
Regula >regla /angelus >ángel

 DOBLETES:
1. Cathedra (cátedra / cadera).
2. Regula (regla / reja).
3. Clamare (clamar / llamar).
4. Materia (materia / madera).

ACTIVIDADES

LATÍN cultismo patrimonial

bovem bovino buey

laborare laboral labrar

calidum

lacrimam

causam

lupum

collum

operam

hospitem

3
ovum

dominum

patrem

filium

portam

fabulam

regem

herbam

servum

hostem

vitam

4
2ª declinación

funciones del acusativo

complemento del nombre

1. Lupus et agnus in fluvii ripa aquam potábant.

2. Puellae deórum aras rosis ornant; pueri autem in villae horto cum amícis pila ludunt.

3. Magister in cáthedra sedébat.

4. Viri capras et agnos mane in agros ducunt.

5. Pueri tabellas stilumque in ludum portábant.

6. Pueri stilo in tabellis scribunt.

7. Vílicus servos in agro saepius visitábat.

8. Pueri puellaeque villae per agros saepe errabant.

9. Dea Minerva in dextra hastam agitabat clipeumque in sinistra tenebat.

10. Puer venit cotidie cum paedagogo in ludum, ubi magister eum* linguae Latinae* et linguae
Graecae rudimenta* docebat*.

11. Servus caeparum saccum in humeris ad villam sub vesperum portabat.

9 Eum, ac. sing. masc. del pron./adj. dem. is, ea, id, éste, él.

10 Tanto Latinae, latina, como Graecae, griega, son dos adjetivos que califican a linguae, y tienen, por
tanto, su mismo género, número y caso.

11 Rudimenta, acus. plur. de rudimentum, i, neutro, rudimento.

12 El verbo doceo puede llevar un doble acus. como compl. dir. En este caso, eum y rudimenta.

5
TRADUCCIÓN: el enfrentamiento entre griegos y troyanos.

Clarum oppidum Asiae Troia erat. Troiani oppidum incolebant atque cum graecis pugnabant,

nam graeci Troiam obsidebant. Belli causa Priami filius est, nam pulchram Graeciae feminam

raptat et secum vehit. Multi dei graecos iuvabant. Multi populi deique troianos quoque

iuvabant. Graeci troianique varia fortuna in latis Troiae campis strenue pugnabant. Tandem

graeci Troiam dolo expugnant atque praeclaram victoriam obtinent. Viros, feminas et

pueros interficiunt aut capiunt. Oppidi tecta templaque ferro flammaque impie delent.

Latus, -a, -um : ancho,-a ; amplio,-a.


Asia, -ae: Asia.
Multus, -a, -um: mucho, -a.
Atque (conj.): y.
Nam (conj.): pues.
Aut (conj.) : o.
Obsideo, -es, -ere,...: asediar.
Bellum, -i: guerra.
Obtineo, -es, -ere, ....: obtener.
Campus, -i : campo, territorio.
Oppidum, -i: ciudadela
Capio, -is, -ere, cepi, captum : coger, capturar.
Populus, -i : pueblo.
Causa, -ae: causa.
Praeclarus, -a, um : claro,-a.
Clarus, -a, -u : famoso,-a.
Priamus, -i: Príamo.
Cum (prep.de abl.): con.
Puer, pueri : niño.
Deleo, -es, -ere, .... destruir.
Pugno, -as, -are, -avi, -atum: luchar.
Deus, dei: dios.
Pulcher, pulchra, pulchrum: hermoso,-a.
Dolus, -i : engaño.
-que (conj.enclítica): y.
Et  (conj.) : y.
Quoque (adv.) : también.
Expugno, -as, -are, -avi, -atum : asaltar.
Rapto, -as, -are,&: raptar.
Femina, -ae : fémina, mujer.
Secum (cum+se) : consiguo (C.C. comp.).
Ferrum, -i: hierro, espada.
Strenue (adv.): valerosamente.
Filius, -ii: hijo.
Tandem (adv.) : finalmente.
Flamma, -ae : llama, fuego.
Tectum, tecti: techo, casa.
Fortuna, -ae: fortuna, suerte.
Templum, -i: templo.
Graeci, -orum: los griegos.
Troia, -ae: Troya.
Graecia, -ae: Grecia.
Troiani, -orum: los troyanos.
Impie (adv.): impiamente, despiadadamente.
Varius, -a, -um: variado,-a.
Incolo, -is, -ere, &: habitar.
Veho, -is, -ere,...: llevar.
Interficio, -is, -ere, &: matar.
Victoria, -ae, Victoria.
Iuvo, -as, -are, & : ayudar.
Vir, viri : hombre.

6
7
Ejercicios de
autoevaluación

1. Analiza morfológicamente: género, número, caso.

Ancillis: Spatium:
Stellae: Stellas:
Gladios: Gladio:
Ancillam: Horti:
Hortorum: Spatia:

Voc: ancilla, ae: esclava; gladius, i: espada; spatium, i: espacio; stella, ae:
estrella.

2. Completa el cuadro:

Dat. Sg. Acus. pl. Dat. Pl.

o Socius, i:
o Vitium, i:
o Ira, ae:
o Magister, magistri:

3. Completa:

Gen. Sg. Acus. sg. Nom. Pl.

o El vino blanco
o El marinero desgraciado
o La sierva hermosa
o El cordero enfermo

Voc._vinum, i; albus, a, um; nauta, ae; miser, misera, miserum; serva, ae; pulcher, pulchra,
pulchrum; agnus, i; aeger, aegra, aegrum

8
4. Traducción:

a) In Hispania olim densae silvae erant.

Voc: In: prep. Ablativo; Hispania, ae: Hispania; olim: adverbio: hace mucho tiempo; densus, a, um:
espeso, denso; silva, ae: bosque.

b) Parva scintilla magnum incendium in Marci villa excitat.

Voc: parvus, a, um: pequeño; cintilla, ae: chispa; magnus, a, um: gran, grande; incendium, i;
Marcus, i: Marco; villa, ae: hacienda, casa.

c) Alta populus et lata fagus gratam umbra asino et equo agricolae dant.

Voc: altus, a, um: alto; populus, i: chopo; latus, a, um: ancho, extenso; fagus, i: haya; gratus, a, um:
agradable; umbra, ae: sombra; asinus, i: asno; equus, i: caballo; agrícola, ae; do, das, dare: dar.

d) Populi altae fluvii ripas saepe ornant.

Voc. Populus, i; altus, a, um; fluvius, i: río; ripa, ae: orilla; saepe: adverbio: a menudo; orno, as, are:
adornar.

9
Práctica de traducción.
1. Discordiae sunt familiis causa miseriarum.

2. Femina magna diligentia cenam bonam parat

3. In uiis Hispaniae fagi multae terram ornant

4. Boni poetae amicis tenera cantica scribunt.

5. Legati ad riuum nigrarum aquarum dextras iungunt

6. Bonus liber uirorum uitas laetificat

7. Africa frumenti copiam populo Romano dat

8. Fortuna aduersa uirum magnae sapientiae non terret

9. In libris poetae Vergilii docta uerba inueniebas

10. In campis Italiae multi et magni tauri sunt

10
ACTIVIDADES

1ª Y 2ª DECLINACIÓN

1. Di en qué consiste el enunciado de un sustantivo:

2. Distingue a qué declinación pertenecen estas palabras:

tenebra, ae: lucus, i: turris, is:

domus, us: spes, ei: lucerna, ae:

opus, operis: bellum, i: statua, ae:

3. Declina:

filia, ae: hija pinus, i: pino verbum, i: palabra socer, socri: suegro

4. Analiza morfológicamente (género, caso, nº y declinación):

hortos: epistulam:

servi: gladiis:

sapientiae: socius:

vento: umbris:

pila: discipule:

hortus,i servus, i sapientia,ae: ventus, i gladium, i


(huerto) (esclavo) sabiduría (viento) (espada)

pilum,i socius,i umbra, ae discipulus, i


(dardo) aliado (sombra) alumno

11
5. Busca una palabra derivada etimológicamente de las anteriores:

ej: hortus: hortícola, huerto ...

6. Completa:

Acus. sg Dat. Sg Nom. Plur Gen. Sg

ripa, ae

taurus, i

vinum, i

7. Analiza morfológica y sintácticamente y traduce:

Servus rivi aqua hortum rigat

Romanorum socii gladiis barbaros fugant

rivus, i (río) aqua, ae hortus,i rigo, as, are: regar Romanus, i (romano)
(agua) (huerto)

socius, i gladium, i barbarus,i fugo, as, are : (poner en fuga, ahuyentar)


(aliado) (espada) (extranjero),

ACTIVIDADES DE RECOPILACIÓN
12
1. Separa las sílabas de las siguientes palabras:
Gallia patientia Troiae

tuus ille aliam

saevae appellantur lactabit

audacia belgae effrenata

2. Indica con el signo adecuado la cantidad de la penúltima sílaba y el acento en las siguientes palabras, y explica el criterio seguido
en cada caso:
tertiam quousque virumque

Catilina profugus appellantur

incolunt etiam Italiam

3. Clasifica los sustantivos y verbos latinos, según el tema, de la siguiente manera:

Sustantivos Verbos

1ª declinación: genitivo en…. 1ª conjugación: tema en…

2ª declinación: genitivo en … 2ª conjugación: tema en…

3ª declinación: genitivo en… 3ª conjugación: tema en…

4ª declinación: genitivo en… 4ª conjugación: tema en…

5ª declinación: genitivo en…

4. Relaciona estas funciones sintácticas con el caso latino correspondiente:


Funciones sintácticas Caso latino

SUJETO (S) Nominativo

COMPLEMENTO CIRCUSNTANCIAL (CC) Vocativo

COMPLEMENTO DEL NOMBRE (CN) Acusativo

APELATIVO (Voc.) Genitivo

ATRIBUTO (Atr.) Dativo

COMPLEMENTO DIRECTO (CD) Ablativo

13
COMPLEMENTO INDIRECTO (CI)

5. Clasifica los siguientes sustantivos indicando la terminación del genitivo de singular, el tema y la declinación a que pertenecen:
consul, consulis species, speciei

senatus, senatus ager, agri

nauta, nautae mater, matris

templum, templi filius, filii

6. Extrae los cuatro temas e identifica la conjugación a la que pertenecen los verbos siguientes:
aperio, aperis, aperire, aperui, (abrir)
capto, captas, captare, captavi, (cazar)
cresco, crescis, crescere, crevi, (crecer)
habeo, habes, habere, habui (tener)

7. Señala los casos y números que pueden ser las siguientes palabras:
nautae:
causa:
capris:

8. Analiza las siguientes palabras y cámbialas de número:


agricolas:
portarum:
poenam:

9. Declina en singular: lingua latina.

10. Pon en dativo singular y plural los siguientes sintagmas:


aula magna:
bona fortuna:
capra hispanica:
lacrima parata:

11. Separa los elementos que componen las siguientes formas verbales activas e indica su persona y número:
audit:
disco:
aperimus:
regis:
navigat:
aperiunt:

14
12. Con ayuda del diccionario completa las siguientes parejas o dobletes castellanos a partir de sus modelos latinos:

LATÍN PATRIMONIAL CULTISMO

plenum pleno
computare
clavem
formam horma
attonitum tonto
tertiarium terciario
cathedram cadera
operarium operario
limitem linde
malitiam maleza
13. Aplicando las reglas de evolución de sonidos vocálicos vistas en clase, averigua el resultado en castellano de las siguientes
palabras y explica los cambios fonéticos sufridos por ellas:
Ejemplo: sumus > somos, u > o.

agricolam:
portam:
novem:
mortem:
feram:
rotam:
acutum:
buccam:
poenam:
coenam:

14. Averigua el significado de los siguientes aforismos latinos:


alea iacta est:
a priori:
ave, Caesar, morituri te salutant:
carpe diem:
et caetera:
cave canem:
casus belli:
curriculum vitae:
grosso modo:
ex professo:
de incognito:
in albis:
in situ:
ipso facto:
lapsus linguae:
motu proprio:

15. Relaciona la cronología de las diferentes fases de la lengua latina escrita.


Fases del latín Fases cronológicas

Latín arcaico siglo I a. C

Latín clásico del 600 al siglo XV

Latín posclásico hasta el siglo II a. C

Latín tardío siglos I-II d. C

15
Latín medieval hasta la actualidad

Latín humanístico siglo II al 600 d. C

Neolatín hasta el siglo XVII

16. Analiza y traduce los siguientes proverbios y frases de autores latinos:


Vitam regit fortuna, non sapientia (Cicerón)
Paratae lacrimae insidias indicant. (P. Siro
Terra salutiferas herbas nutrit. (Ovidio)
Fortuna non addit sapientiam. (Proverb

Léxico._ 1. rego, regis, -ere: regir, gobernar. 2.. parata, -ae: fingida 3. sapientia, -ae: sabiduría. 4. insidiae, -arum: insidia, traición. 5.
salutifera, -ae: saludable. 6. addo, -is, -ere: añadir.

ACTIVIDADES
LATÍN I
1ª EVALUACIÓ N

16
1. Corrige los errores de concordancia en cuanto al caso, género y número de los siguientes sintagmas:
 puellas pulchris:
 poeta clara:
 populi romanus:
 nautae vivus:
 magistra laetus:

2. Analiza morfológicamente (caso, género y número) los siguientes términos:


 puer:
 eque:
 vir:
 agris:
 viri:
 puerum:
 equorum:

3. Escribe los siguientes sintagmas formados por un nombre y un adjetivo en el caso y número requerido.

NOMBRE Y ADJETIVO CASO Y NÚMERO

regina, -ae (f)//pulcher, -a, -um Nom. pl.

templum, -i //magnus, -a, um Ac. pl.

servus, -i //impiger, -a, -um Voc. sg.

nauta, -ae//laetus, -a, -um D. sg.

pinus, -i//altus, -a, um Ac. sg.

4. Indica la persona, tiempo y número de las siguientes formas verbales y sepáralas en elementos morfológicos:
nuntiaveras, servabunt, vocavero, fuimus.

5. Añade el complemento PVO referido al SUJETO y al CD de estas oraciones. Luego, traduce.


i. Magistra (laetus, -a, -um) in ludum venit.

ii. Catulus Lesbiam (formosus, -a, -um) aestimabat (considerar).

6. Indica brevemente quiénes eran las siguientes figuras mitológicas: Edipo, Aracne y Perseo.

7. Analiza morfosintácticamente y traduce este breve texto. Consulta el vocabulario que se proporciona a continuación:

El esplendor del foro romano

17
Romani magna aedificia publice privateque aedificaverunt. In foro Romano multa et magnifica

aedificia publica privataque, sacra et profana spectavimus. Impigri fabri multa templa pulchris

statuis ornaverunt.

VOCABULARIO

i. publice: adv, públicamente.


ii. private: adv, privadamente.
iii. specto, -are, avi, -atum: contemplar.
iv. forum, -i: foro
v. multus, -a, -um: mucho
vi. magnificus, -a, -um: suntuoso, espléndido
vii. impiger, -gra, -grum: activo, diligente.
viii. faber, -bri: constructor

PERSEO

Un ORÁCULO había anunciado a ACRISIO, que moriría a manos de su propio nieto. Para evitarlo, Acrisio hizo encerrar a su hija
DÁNAE en una torre para impedir que tuviera trato con varón. Sin embargo, el rey de los dioses, ZEUS, se transformó en una lluvia de
oro que cayó en Dánae desde el techo y concibió a Perseo. Al enterarse Acrisio, no creyendo divino el nacimiento del niño, lo arrojó con
Dánae al mar en un COFRE de madera. La madre y el hijo sobrevivieron y alcanzaron la costa de la isla de SÉRIFOS. En esa isla
gobernaba el rey POLIDECTES, y su hermano DICTIS recogió a la mujer y al niño, al que criaría como si fuera su hijo.

ARACNE

En la MITOLOGÍA GRECORROMANA, Aracne (en GRIEGO antiguo ἀράχνη, ‘araña’) fue una gran tejerdora que alardeó de ser más
habilidosa que la divina MINERVA equivalente ROMANA de PALAS Atenena, diosa de la artesanía. Minerva, ofendida, entró en
competición con Aracne, pero, según cuenta OVIDIO, no pudo superarla. Además, el tema elegido por Aracne, los amores de los dioses,
fue ofensivo, y Minerva la transformó en una araña.

EDIPO

Edipo (en griego antiguo Οἰδίπους, cuyo significado es pies hinchados) era un rey mítico de TEBAS, hijo de LAYO y YOCASTA que,
sin saberlo, mató a su propio padre y desposó a su madre.

18
DE DEIS DEABVSQVE

Antiqui hanc fabulam de genere deorum narrabant: principio Uranus mundum universum regebat. Tamen,

Saturnus, filius eius, patrem regno expulit. Uranus iratus Saturnum ita monet: “at non diuturnum, Saturne,

imperium habebis, nam te quoque filius tuus aliquando expellet”. His verbis perterritus Saturnus filios suos

devoravit. Rhea autem uxor Iovem infantem ante omnes filios suos amabat. Itaque magnum lapidem linteo

involvit et in cunis eius collocavit. Puerum in spelunca longinqua celat.

Saturnus, ignarus doli, lapidem pro filio devoravit. Hoc modo Rhea Iovem e periculo servavit.

Vocabulario: antiquus, a, um: antiguo; fabula, ae; de + abl: acerca de; genus, generis: origen; deus, dei;
narro, as, are: contar; principio: adv. al principio; Uranus, i: Urano; mundus, i; universus, a, um: todo;
rego, is, ere: gobernar; tamen: (conj.) sin embargo; Saturnus, i: Saturno; filius, i; eius: is, ea, id; pater,
patris: padre; regnum, i: poder; expello, is, ere, expuli: expulsar; iratus, a, um: enfadado, airado; ita (adv.):
así; moneo, es, ere: advertir; at (conj.): pero; diuturnum (adv.): por mucho tiempo; imperium, i: poder;
habeo, es, ere: tener; nam (conj.): pues; quoque: también; aliquando (adv.): algún día; verbum, i: palabra;
perterritus, a, um: aterrorizado; statim (adv.): rápidamente; devoro, as, are, devoravi: devorar; Rhea: Rea;
autem (conj.): sin embargo; uxor, uxoris: esposa; Zeus, Iovis: Júpiter; infans, infantis: recién nacido; ante
+ acus. por encima, más que; omnis, e: todo; itaque (conj.): así pues; magnus, a, um: gran, grande; linteus,
i: tela, involvo, es, ere, involvi: envolver; cunus, i: pañal; puer, pueri: niño; in + abl.: en; spelunca, ae:
cueva; longinquus, a, um: lejano; celo, as, are: esconder; ignarus, a, um: desconocedor; dolus, i: engaño;
lapis, lapidis: piedra; pro + abl.: en lugar de, modus, i: modo, manera; periculum, i: peligro; servo, as, are,
avi, atum + e: salvar de.

PROMETEO

Prometheus, artifex magnus, Iovem in bellis adversus Gigantes adiuverat. Post ea bella Iuppiter

Prometheum e caelo in terram demisit. Prometheus Minervae auxilio homines ex terra et aqua

19
creaverat ac deinde ignem e caelo hominibus praebuit. Etenim aliquando in caelum venit et facem

igneam secum hominibus apportavit. Itaque homines terrarum domini aemulique deorum fuerunt.

Quamobrem Iuppiter in monte Caucaso prometheum ferreis catenis vinxit vulturemque quotidie

mittebat, ut Promethei pectus laniaret et iecur voraret. Sed pars iecoris, quam vultur interdiu

devoraverat, noctu crescebat, ut vultur rursus postero die eam devoraret. Tandem Hercules,

misericordia motus, vulturem sagittis transfixit Prometheumque e catenis liberavit.

VOCABULARIO

Prometheus, i: Prometeo; artifex, icis: artesano; magnus, a, um: gran, grande; Iuppiter, Iovis: Júpiter; bellum, i; adversus
(prep acus): contra; Gigantes, um; adiuvo, as, are, iuvi: ayudar; demitto, is, ere, demissi: echar, arrojar; Minerva, ae:
Minerva; auxilium, i: ayuda; homi, hominis; creo, as, are, avi: crear, formar; deinde (adverbio): después; praebeo, is, ire,
ui: robar; etenim (conj): en efecto; aliquando (adverbio): en cierta ocasión; fax, facis: antorcha; igneus, a, um: de fuego;
apporto, as, are, avi: aportar, dar, proporcionar; terra, ae, Dominus, i: amo; aemulus, i; quamobrem: por esto; mons,
montis; Caucasus, i: Caucaso, ferreus, a, um: de hierro; catena, ae: cadena; vinco, is, ere, vinxi: atar; vultur, uris: buitre;
quotidie adverbio: cada dia; mitto, is, ere: enviar; ut … voraret: para que devorase; pectus, oris (n): pecho; lanio, as, are:
desgarrar; pars, partis: parte (f); iecur, iecoris (n): hígado; interdiu: durante el día; noctu: de noche; cresco, is, ere: crecer;
ut …devoraret: de manera que …; rursus: de nuevo; dies, diei; tandem: finalmente; misericordia, ae; motus, a, um:
conmovido; sagitta, ae: flecha; transfixit: atravesar.

FICHA 3ª EVALUACIÓN

VERBOS – ADJETIVOS

1. Enuncia y analiza morfológicamente los siguientes sustantivos:

o Felicitatem:
o Homini:
o Legum:
o Mulieribus:
o Pedes:
o Sorore:
o Urbium:
20
o Veritatem:

2. Declina: iter itineris (n) y consul, consulis (m)

Singular Singular Plural Plural

Nom

Voc

Acus

Gen

Dat

Abl

3. Analiza morfológicamente las siguientes formas verbales, teniendo en cuenta el enunciado de las
mismas:

do, das, dare, dedi, datum: dar

facio, is, ere, feci, factum: hacer

noceo, es, ere, nocui: perjudicar


o Dabamus:
o Facient:
o Dedimus:
o Feceratis:
o Nocent:
o Dabit:
o Nocuerint:
4. Concierta los siguientes adjetivos con los sustantivos (ojo, las tres declinaciones):

o Legem (f) (perversus, a, um):


o Pedum (parvus, a, um):
o Consilia (clarus, a, um):
o Furore (magnus, a, um):
o Feminas (parvulus, a, um):

21
o Puellam (laetus, a, um):
o Hominis (vicinus, a, um):
o Milites (saevus, a, um):
o Oculi (Niger, nigra, um):
o Populus (altus, a, um):

ACTIVIDADES

Verbos_concordancia_traducción

1. Analiza y traduce las siguientes formas verbales:

Análisis Traducción

Pascebatis    
Habueramus    
Habueris    
Habebunt    
Dant    
Dederant    
Fuerint    
Custodient    
Custodiunt    
Dedit    
Dabit    
Pascunt    
Fuit    
Erit    
Custodiam    

2. Cambia de número los siguientes sintagmas:

· Oves sacras

· Prudens consilium

22
· Dominorum fortium

· Ingentem panem

· Pastoribus laetis

· Nubi altae

· Timidae ovis

· Montes alti

3. Analiza y traduce las siguientes oraciones:

· Pastor oves in vallibus pascit. Oves timidam indolem habent. Ovium cibus

herba est

· Pastor autem cani suo panem dabat, nam canis herbam frigidam non pascebat

· Tempus delet urbium moenia magna, hominum stirpem, at nomina illustrium

hominum non delebit.

VOCABULARIO

Sustantivos
Campus - campi campo
Canis - is perro
Cibus - i comida, alimento
Clamor - clamoris clamor, griterío
Herba - ae hierba
Moenia - moenium (n. pl.) murallas
Mons - montis montes
Nomen - nominis nombre
Nubes - nubis nubes
Ovis - ovis oveja
Panis - is pan
Stirps - estirpis estirpe
Vallis - is valle

Adjetivos
Altus - a  um alto
Frigidus - a - um fresco, helado
Laetus - a - um alegre
Illustris - e ilustre
Ingens - ingentis ingente

23
Sacer - a - um sagrado
Timidus - a - um tímido
Utilis - e útil

Verbos
Custodio - is - ire - ivi  itum guardar
Deleo - es - ere - evi - etum destruir
Do- as - are - dedi - datum dar
Habeo - es - ere - ui - itum haber
Pasco - pasces - pascere - pavi - pastum apacentar

Conjunciones
At pero, por el contrario
Autem sin embargo, pero
Nam pues, ya que

24
HISTORIA DE LUCRECIA

Magister pueris historias vetustas referebat. Eis historias narrabat quae ad antiqua Romae

tempora pertinebant. Pueri attente magistri narrationem audiebant. Unus ex illis pueris magistro

haec dixit:

“Cognoscere ea quae antiquis Romae temporibus acciderunt nunc maxime cupimus”.

“o dilecte puer” inquit magister “id quid mihi rogavisti probo. Vobis Lucretiae historiam narrabo”.

Sextus Tarquinius, unus ex regis natis, pulchrae Lucretiae stuprum intulit. Lucretia uxor erat

Tarquinii Collatini. Multi Romani pulchritudinem atque pudicitiam eius laudaverunt. Cum maritus

eius forte aberat, Sextus nocte domum Collatini venit, in cubiculo Lucretiae irrupit et eius

pudicitiam expugnavit. Illa postero die, advocatis patre et viro, flagitium Sexti exposuit. Postea

Lucretia cultro, quem sub veste texerat, se occidit, id est, sibi taetram mortem dedit.

Vocabulario: Magister, magistri: maestro; puer, pueri: niño; historia, ae; vetustus, a, um: antiguo;

refero, refers, referre : contar; narro (1): narrar; antiquus, a, um; tempus, oris (n): tiempo;

pertineo, es, ere: pertenecer, incumbir; attente (adv): atentamente; narratio, onis: narración;

audio (4): escuchar, oir; ex: ver hoja de preposiciones dada en clase; dico, is, ere, dixi, dictum:

decir; cognosco, is, ere: conocer; accido, is, ere, accidi: suceder; nunc (adv): ahora; maxime (adv):

25
sobre todo; cupio, is, ere: desear; dilectus, a, um: querido; inquit (irregular): dijo; rogo, as, are,

rogavi: pedir; probo, as, are: aprobar; natus, i: hijo; pulcher, a, um: hermoso; Lucretia, ae;

stuprum, i: deshonor, vergüenza; infero, infers, inferre, intuli: causar; uxor, uxoris: esposa,

Tarquinius Collatinus: Tarquinio Colatino; multus, a, um; pulchritudo, inis: belleza; atque (conj): y;

pudicitia, ae: honradez, castidad, pudor; Cum (ojo, aquí es conjunción): cuando; maritus, i: marido;

forte (adv): casualmente; absum, abes, abesse (compuesto de ab + sum): estar ausente; cubiculus,

i: dormitorio; irrumpo, is, ere, irrupi: irrumpir; expugno, as, are, expugnavi: arrebatar; posterus, a,

um: siguiente; dies, diei: día; advoco, as, are, advocare, advocatum: hacer llamar; pater, patris:

padre; vir, viri: esposo; flagitium, i: delito; postea (adv); después; culter, cultri: cuchillo; vestis, is:

vestido; tego, is, ere, texi: esconder; occido, is, ere, occidi: matar, dar muerte; taeter, taetra, um:

triste; mors, mortis: muerte.

26
FRASES TERCERA DECLINACIÓN_II

1. Caesar cum quinque legatis in castra uenit

2. Pedites atque equites in bello arma telaque portabant

3. Romani milites in oppidi oppugnatione magnos labores ferebant

4. Parua saepe scintilla magnum excitat incendium

5. Equites magnum peditum numerum interficiunt

6. Multitudo hominum mulierumque latronem quaerebat

7. Multa itinera in oppidum ducebant

8. In castra duxit pater senatoris magnam multitudinem hominum

9. In arborum cacuminibus saepe fulmina cadunt

10. Amor et laetitia sal uitae sunt

11. Voces pastorum uitatores in siluis audiuerunt

12. Pacis conditiones hostibus durae fuerunt

13. Ceruus uelocium canum turbam uitauit

14. Origines fontium et fluminum in montium uerticibus sunt

15. Nox erat et caelo fulgebat luna sereno

27
16. Magna pars mulierum gemmas hostibus dediderunt

VOCABULARIO

1. Quinque: cinco; legatus, i: embajador; castra, orum: campamento; venio, is, ire:
llegar.
2. Pedes; peditis: soldado de a pie, infantería; equus, equitis: soldado a caballo:
caballería; arma, armorum: armas; telum, i: dardo; porto, as, are: llevar; atque: y;
bellu, i.
3. Miles, militis: soldado; labor, oris: dificultad, penuria; fero: soportar.
4. Parvus, a, um: pequeñ o; saepe: a menudo (adverbio); scintilla, ae: chispa;
incendium, i; magnus, a, um: gran, grande; excito, as, are: provocar, avivar.
5. Numerus, i; interficio, is, ere: matar, asesinar.
6. Multitudo, multitudinis: multitud; homo, hominis: hombre; mulier, mulieris:
mujer; latro latronis: ladró n; quaero, is, ere: buscar.
7. Iter, itineris (n): camino; oppidum, i: ciudad; duco, is, ere, duxi: conducir.
8. Castra, orum: campamento; senator, senatoris; pater, patris.
9. Cacumen, cacuminis (n): cima, copa; fulmen, fulminis (n): rayo; cado, is, ere: caer.
10. Sal, salis: sal; vita, ae: vida; laetitia, ae: alegria.
11. Vox, vocis: voz; pastor, pastoris; vitator, oris: cazador; silva, ae: bosque; audio, is,
ire, audivi: oir.
12. Pax, pacis: paz: conditio, conditionis (f): condició n; durus, a, um: duro; hostis,
hostis: enemigo.
13. Cervus, i: ciervo; turba, ae: turba, jauría; canis, canis: perro; velox, velocis (i): veloz;
vito, as, are, vitavi, vitatum: evitar.
14. Origo, originis: comienzo; fons, fontis: fuente; mons, montis: monte; vertix,
verticis: cima.
15. Nox, noctis: noche; caelus, i: cielo; fulgeo: relucir; luna, ae; serenus, a, um;
16. Pars, partis: parte; gemma, ae: joya; do, das, dare, dedi, datum: dar.

28
ACTIVIDADES

3ª EVALUACIÓN

1. Declina, consultando el vocabulario proporcionado, los siguientes sintagmas en latín,: el


enemigo furioso y el rayo suave

SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL

NOM NOM

VOC VOC

ACUS ACUS

GEN GEN

DAT DAT

ABL ABL
o ferox, ferocis (tema en C) ; hostis, hostis; fulmen, fulminis (n) ; suavis, e
2. Concierta el adjetivo con el sustantivo :

o Mulieres (vetus, veteris):

o Canem (altus, a, um):

o Hominibus (prudens, prudentis):

o Filias (studiosus, a, um):

o Maria (albus, a, um):

o Filio (mendax, mendacis):

o Umbra (levis, e):

Mulier, mulieris (f); canis, canis (m); miles, militis: soldado; homo, hominis(m); filia, ae: hija; are, maris (n);
filius, i; umbra, ae.

29
3. Analiza MORFOLÓGICAMENTE: do, das, dare, dedi, datum; dico, is, ere, dixi; suadeo, es, ere,
suadi.

- dabant; dederunt; dederimus; dicunt; dicetis; dabo; dixerant; suadebunt; suadisti; dare;
suadebimus; dicam; suadebat.

PRONOMBRES
Tu me amas. Ego te amo.

Amicus mihi litteras mittit.

Tecum vivere non possum.

In speculo se videt.

Tibi hoc librum reddo.

Hic liber meus est, ille tuus est.

Illi consules bene egerunt in senatu.

In illo tempore omnia meliora fuerunt.

Cognosco bene istos homines.

Horum militum vestimenta alba sunt.

Is ager maior est quam ille.

Ubi est mater?, eam non video.

Romulus primus rex fuit. Eum Numa Pompilius succesit.

Hodie pluit. Id mihi non placet.

Pater amat filios suos sed eorum vitia reprobat.

Nemo vestrum me amat.

Utinam pericula a vobis vincantur!

In taberna Paulum vidi. Ei apertam magnam dedi.

Multum amo Paulum et eius coniugem.

Quis venit?

30
Quid cogitas?

Quem in speculo vides?

Quae verba latina cognoscis?

Qui puer venit?

Quibus amicis confidis?

Non cognosco hanc mulierem.

Ager illius agricolae est.

Multas piros isti mulieri emi.

Multi nostrum fatigati sumus.

Nostri milites fatigati sunt.

Nostri fatigati sunt.

Paulus nobis gratias dedit.

Is, quem in taberna mecum vides, amicus meus et patris mei est.

Haec domus mea est. In ea cum liberis meis et coniugibus eorum habito.

TRADUCCIÓN: PRONOMBRE ANAFÓRICO

Catilina fuit improbus homo. Cicero senatui eius coniurationis indicavit et rem publicam servavit.

Itaque romani eum patrem patriae appellaverunt et ei maximos honores tribuerunt. Tamen eius

meritorum postea obliti sunt et in exsilium eum miserunt. Mors eius maestissima fuit; eam narrat

T. Livius.

Voc: improbus, i; malo, ímprobo; homo, hominis: hombre; senatus, us; coniuratio, onis:
conjuración; indico, as, are, avi: denunciar; servo, as, are, servavi: mantener a salvo; itaque
(conjunción): así pués; romanus, a, um; pater, patris: padre; patria, ae; appello, as, are, appellavi:
llamar, considerar; maximus, a, um; honor, honoris: honor; tribuo, es, ere, tribui: otorgar; tamen
(conjunción): sin embargo; meritus, i: mérito; postea (adverbio): después; obliti sunt + gen.: se
olvidaron de; exsilium, i: exilio; mitto, is, ere, misi: enviar; mors, mortis (f): muerte; maestissimus,
a, um: (superlativo): triste.
31
FICHA PRONOMBRES PERSONAL Y POSESIVO

1. Analizar y traducir:

Nobis: Vobiscum: Tu:

Ego: Se: Nos:

Tecum: Nobiscum: Vestrum:

Mihi: Nostrum: Vos:

Sibi: Sese: Vestri:

Sui: Mei: Secum:

Tibi: Mecum: Me:

2. Poner en latín:

Nosotros: Con vosotros:

Para nosotros: De vosotros:

De mí: Contigo:

Consigo: A mí:

Me dio: Me alabó:

Te dio: Te alabó:

Le dio: Se alabó:

Para mí: Para vosotros:

Voc._laudo, -as, -are, laudavi, laudatum: alabar

32
3. Analizar y traducir.

. Nobis fabulam narravit:

. Tu rides, ego fleo:

. Vobiscum bellum faciemus:

. Pax tecum sit:

. Unus vestrum:

. Melior pars nostri est animus:

. Multi nostrum felices sunt:

. Unus ex vobis me tradet:

. Consul sibi domum aedificavit:

. Mater mecum veniet, postea vobiscum manebit:

. Magister nos ad se vocat:

. Bella post se multa mala relinquunt:

.Sapiens in se semper divitias habet.

33
ACTIVIDAD PRONOMBRES

LATÍN I

2ª EVALUACIÓN

Analiza los pronombres en negrita y traduce las siguientes frases:

1. In hac urbe habitamus:

2. Istius militis virtus incredibilis est:

3. Nota est illa vox Caesaris: “alea iacta est”:

4. Pater filios amat, sed eorum vitia vituperat:

5. Consul ipse agmen ducebat:

6. Ipse id nobis narravisti:

7. Romanae mulieres in suis domibus saepe manebant; earum autem viri in foro suam vitam

agebant.

8. Non famulo tuam epistulam reddidi, sed domino ipsi.

9. His fratribus est idem vultus:

10. Non omnes eadem sentimus.

34
Voc: urbs, urbis (f): ciudad; habito, as, are: vivir; miles militis (m): soldado; notus, a, um:
conocido; vox, vocis: dicho, frase; alea iacta est: la suerte está echada; pater, patris; filius, i;
amo, as, are; vitium, i: vicio; vitupero, as, are: censurar; consul, consulis; agmen, agminis (n):
ejército; duco, is, ere: conducir; narro, as, are: contar, narrar; mulier, mulieris (f): mujer;
domus, i: casa; saepe (adverbio): a menudo; maneo, es, ere: permanecer; autem (conjunció n);
sin embargo, por el contrario; vir, viri: hombre, esposo; forus, i; vitam agere: pasar la vida;
famulus, i: esclavo; epistula, ae: carta; reddo, is, ere, reddi: entregar; dominus, i: señ or, amo;
frater, fratris: hermano; vultus, vulti: rostro, cara; omnis, e: todo; sentio, is, ire: sentir.

35
TRADUCCIÓN

Romanis onus multorum vestimentorum non placebat. Primum civis romanus tunicam semper

gerebat. In villa aut in agris tunica eis satis erat; sed in urbe et in foro et in curia semper togam

albam super tunicam induebant. Poetae antiqui togam saepe laudant atque cives romanos gentem

togatam appellant. Servi togas non habebant tunicisque tantum vestiti erant. Cives calceis

ambulabant. Capite nudo laborabant, at in longis itineribus petaso caput tegebant.

Vocabulario: romanus, a, um; onus, oneris (n): peso; multus, a, um: mucho; vestimentum, i:
ropaje; non; no; placeo, es, ere: agradar; primum (adverbio): primero; civis, is: ciudadano; tunica,
ae; semper (adverbio); gero, is, ere: llevar; villa, ae: casa de campo; aut: o; ager, agri: campo; eis:
para ellos, les; satis (adverbio): suficiente; sed: pero, sin embargo; urbs, urbis: ciudad; forus, i:
foro; curia, ae: curia; toga, ae: albus, a, um: blanco; induo, es, ere: ponerse; poeta, ae; antiquus, a,
um: saepe: a menudo; laudo, as, are: alabar; atque: y; gens, gentis: pueblo, raza; togatus, a, um:
vestido con toga; servus, i: criado; habeo, es, ere: tener; tantum (adverbio): sólo; vestitus, a, um:
vestido; calceus, i: calzado; ambulo, as, are: deambular; caput, capitis (n): cabeza; nudus, a, um:
desnudo; laboro, as, are: trabajar; longus, a, um: largo; iter, itineris: viaje; petasus, i: sombrero;
tego, is, ere: cubrir.

36
EL LOBO Y LA GRULLA

Lupus avide carnem vorabat, sed praedae os in gutture eius fixum restitit et dolorem

acutissimum ferebat. Tunc clamare coepit voce magna et petere auxilium. Grus lupi gemitus

audivit et ad feram accurrit. “Cur clamitas?” “Os, inquit lupus, in gutture fixum habeo. Tibi

magnum praemium donabo, si rostro tuo os mihi detraxeris.” Grus caput suum in lupi fauces

introduxit et spinam magna cura ei detraxit. Tum a lupo praemium petiit, sed ille ridens

respondit: “Caput tuum in faucibus meis habui et non voravi, num praemium maius

desideras?”

Hoc praemium a pravis hominibus tantum accipere potes: nullum accipere malum.

VOCABULARIO

Lupus, i: lobo; avide (adv.): con avidez; voro, as, are: devorar; sed (conj): pero, sin embargo;
praeda, ae: presa, botín; os, ossis (n): hueso; guttur, -uris (n): garganta; fixus, a, um: clavado;
resisto, es, ere, restiti: quedar, permanecer; dolor, oris; acutissimus, a, um (superlativo): muy
fuerte, muy profundo etc; fero, fers, ferre: soportar; tunc (conj): entonces; clamo, as, are:
lamentarse, chillar; coepio, is, ere, coepi: comenzar; vox, vocis: voz, lamento; magnus, a, um:
gran, profundo; fera, ae: fiera; accurro, is, ere, accurri: acudir; grus, gruis: grulla; gemitus, us:
gemido, lamento; audio, is, ire, audivi: escuchar; cur: ¿por qué?; clamito, as, are: quejarse;
inquit (irregular): dijo; habeo, es, ere, habui: tener; praemium, i: premio; dono, as, are: dar; si
(conj): si; rostrum, i: pico; detraho, is, ere, detraxi: extraer; caput, caputis (n): cabeza; fauces,
um: fauces; introduco, is, ere, introduxi: introducir; spina, ae: espina; cura, ae: cuidado,
delicadeza; tum (conj): entonces; peto, is, ere, peti + a + ablat: pedir a alguien; ridens, ridentis:
riendo; respondo, is, ere, respondi: responder; num: ¿acaso?; maius (comparativo nom-voc-
acus. sg. neutro): mayor; desidero, as, are,: desear; pravus, a, um: malo, malvado; homo,
hominis; tantum (adv): só lo; accipio, is, ere: recibir; nullus, a, um (indefinido): ningú n; malum,
i: mal.

37
TEXTOS 2ª EVALUACIÓN
LATÍN I
CURSO 12_13
1. Crudelis rex Diomedes in Thracia regnabat atque equos suos carne humana alebat.
Hercules saevum tyrannum interfecit, equos cepit et Diomedis carne aluit.
2. Cyclopes Neptuni filii erant atque in maris litore magnis retibus sine lintribus pisces
captabant. Sub Aetna Cyclopes in vasto antro ferrum exercebant fulminaque plurima cum
Vulcano faciebant.

3. Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas regumque turres.

4. Carthago oppidum praeclarum in Africae ora erat; oppidi origo mira fuit. Dido, mulier
pulchra, iram Tyrii tyranni vitavit; in Africam cum paucis comitibus fugit et ibi oppidum
condidit. Procella saeva Aeneam profugum ad Africam duxit. Aeneas reginae pulchrae
pugnas Troianas narravit. Dido magnam fortitudinem amavit, sed infidus Troianus ex
Africa cum sociis ad oras Italiae navigavit. Dido misera dolorem morte vitavit.

VOCABULARIO

1. Crudelis, e: cruel; rex regis: rey; Diomedes, is: Diomedes; Thracia, ae: Tracia; regno, as,
are: reinar; atque: y; equus, i: caballo; suus, a, um: su; caro, carnis (f): carne; humanus, a,
um: humano; alo, is, ere: alimentar; Hercules, is: Hércules; saevus, a, um: terrible, fiero;
tyrannus, i: tirano; interficio, is, ere, interfeci, interfactum: asesinar; capio, is, ere, cepi,
captum: apoderarse de.
2. Cyclops, -opis: Cíclope (los cíclopes tenían un solo ojo en la frente y vivían en la isla de
Sicilia); Neptunus, i; filius, i: hijo; mare, maris (n): mar; litus, litoris (n): orilla; magnus, a,
um: gran; rete retis (n): red; sine: prep. De ablativo: sin; piscis, is: pez; capto, as, are:
capturar, pescar; sub: prep. De abl: bajo, debajo de; Aetna, ae: Etna; vastus, i: enorme;
antrum, i: gruta; ferrum, i: hierro; exerceo, es, ere: trabajar, forjar; fulmen, inis (n): rayo;
plurimus, a, um: numeroso; facio, is, ere: hacer.

3. Pallidus, a, um: palido; mors, mortis (f): muerte;

38
ACTIVIDAD

GRADACIÓN ADJETIVO

1. Analiza morfológicamente estas palabras:

homini: diem:

epistulis: virorum:

senatorum: muliere:

nautae: asinos:

cornua: maria:

Voc.: homo hominis; epistula, ae; senator, oris; nauta, ae; cornu, us; dies, diei; vir, i; mulier,
mulieris; asinus, i; mare, maris (n),

2. Forma el comparativo de superioridad y el superlativo de:

Ac. Sg Gen. Plur.

Carus, a, um

Audax, cis

Leuis, e

Splendidus, a, um

Celeber, celebris, celebre

39
3. Concierta en los casos que se piden el sustantivo y el adjetivo:

Nom. Plur. Abl. Plur.

Miles, militis; fortis, forte;

Acus. Sg. Gen. Sg.

Templum, i, altus, a, um;

Ac. Plur. Dat. Sg.

Pulcher, pulchra, um, tabula, ae;

Abl. Sg. Gen. Plur.

Rarus, a, um, tempus, oris (n);

4. Tradución:

 Caesar habebat in matrimonio pulcherrimam mulierum romanarum


 T. Livius bellum memorabilissimum omnium bellorum antiquorum scripsit.

 Gallorum omnium fortissimi sunt Belgae.

 Vergilius celeberrimus poetarum romanorum fuit.

 Virum audaciorem Caesare numquam inveni.

 Ciconiae pedes multo longiores quam vulpis pedes sunt.

 Nihil est homini dulcius libertate.

 Pulcherrima carmina scripsit Horatius.

 Ex ore Nestoris fluebat oratio melle dulcior.


40
 Senes prudentiores quam iuvenes sunt.

ACTIVIDADES
LATÍN I
2ª EVALUACIÓN
GRADACIÓN DEL ADJETIVO

I. Analiza morfológicamente las siguientes formas de comparativo de superioridad y superlativo:

gravior: graviora:
miseriores: utiliorum:
utilius: fortissimae:
optimorum: severiora:
duriore: callidiorem:
dulciora: debiliore:
carissimos: simillimum:
gravioribus: severiorum:
amabiliorum: asperrimis:
sapientissimis: graviorum:
breviores: longiorem
brevissima: summae:

Vocabula._gravis, -e: pesado, oneroso, grave; miser, misera, miserum: mísero, desgraciado, pobre;
utilis, -e: útil; optimus, -a, -um; superlativo de bonus, óptimo, excelente; durus, -a, -um: duro,
firme; dulcis, -e: dulce; carus, -a, -um: querido; amabilis, -e: amable; sapiens, -ent-is: sabio; brevis,
-e: breve, corto; fortis, -e: fuerte; severus, -a, -um: serio, austero; callidus, callida, callidum: astuto,
hábil; debilis, -e: débil, frágil; similis, -e: semejante; asper, -era, -erum: áspero, agudo; longus, -a, -
um: largo, extenso; summus, -a, -um: lo más elevado, lo más alto.

II. Analiza morfológicamente y traduce las siguientes oraciones:


 Dolor animi gravior est quam corporis dolor.

 Aestate, noctes breviores sunt quam diez; hieme, longiores.

 Avarus miserior est paupere.

 Ferrum durius et utilius est auro; aurum pretiosius est ferro.

 Saepe utilior est homo silens quam loquax orator.

41
 Romani res graviores nunquam post cibum tractabant.

 Mea Tarentis, fidissima et optima uxor, et mea carissima filia, valete.

 Corinthus omnium urbium Graeciae pulcherrima et celeberrima fuit.

 Somnus est morti simillimus.

III. Analiza y traduce el siguiente texto:


Juegos infantiles
Hodie pueri tesseris vel pila ludunt. Heri trochum agitantes* diu concurrerunt atque

follem* vel manu vel pede retorserunt* Postea per hortum aut nemora vagati sunt*,

avium nidos quaerentes*. Postremo, ludendo fessi*, in molli gramine recubuerunt.

Cras e lacu pisces multos hamo captabunt et domum praeda laeti venient.

NOTAS._ agitantes: empujando; follem retorserunt: jugaron al balón. vagati sunt: pfto del
deponente vagor, -ari, -atus sum: vagar, deambular. quaerentes: participio presente
concertado con el sujeto, buscando. ludendo fessi: cansados de jugar

42
ACTIVIDAD
REPASO PRONOMBRES
LATÍN I

1. Traducir y decir si es pronombre o adjetivo.

Quis venit? Caecilius venit. Qui Caecilius ? Frater meus.

Quid vides ? Video templum Dianae.

Quem librum legis?

Quam fabulam legis?

Quod argumentum habent hae fabulae?

Cui donabis hunc librum?

Utram fabulam legis?

2. Analiza y substituye el interrogativo por la forma latina correspondiente.

Que audivisti? A quien audivisti? Que carmen legis?

Quien frater meus est? A quien libros dedisti?

3. Traduce:

Quod scelus commisit servus? Quae est Graecorum civitas?

Utrum iter delegit viator? Quibus praemium dedisti?

4. Analiza y traduce:

Homo quidam pulcras fabulas legebat Hoc unum scio: nihil scio

Nemo in mundo est qui hoc non videat

Nemo omnia scit, nemo omnia vidit

43
Totius corporis partes sunt tres

Nemo deorum inmortalium designa cognoscit.

FÁBULA DE LA HORMIGA Y LA PALOMA (“haz el bien y no mires a


quien”)

Iuxta ripam aquae columba albas pennas lavabat, cum (cuando) in aquam formicam

parvam vidit. Formica iam undis abrupta erat (estaba cubierta por).

Lingua blanda et multis lacrimis auxilium formica petebat vicinae. Tunc columba,

misericordia mota, herbam secuit et eam bestiolae dedit. Illa statim enatavit et ei multas

gratias dedit: mox inter ripae herbas fugit.

Agricola autem columbam in ripa vidit et voluit (quiso) necare eam cum sagitta. Dum

sagittas parat, formica plantam agricolae momordit. Sagitta in terram cecidit et columba

avolavit.

Voc. Iuxta: prep. Acus. Junto a; ripa, ae: orilla; aqua, ae; columba, ae: paloma; albus, a, um: blanco;
penna, ae: pluma; fórmica, ae: hormiga; parvus, a, um: pequeño; video, is, ere, vidi, visum: ver;
iam: adv. Ya; unda, ae: ola, agua; lingua, ae; blandus, a, um: lisonjero; multus, a, um; lacrima, ae:
lágrima; auxilium, i: ayuda; vicina, ae: vecina; Tunc: conj. Entonces; misericórdia, ae; motus, a, um:
llevada por; herba, ae; seco, is, ere, secui, sectum: cortar; bestiola, ae: animalito; do, das, dare,
dedi, datum: dar; statim: adv. aL momento; enato, as, are, enatavi: salvarse a nado; gratias dare:
dar las gracias; mox: adv. Luego; inter: prep. De acus. Entre; fugio, is, ere: huir, escapar; autem:
conj. pero, (expresa oposición, pero aquí yo no la traduciría); neco, as, are: matar; sagitta, ae:
flecha; dum: conj. Mientras; paro, as, are: preparar; planta, ae: planta del pie; mordeo, es, ere,
momordi: morder; cado, is, ere, cecidi: caer; avolo, as, are, avolavi: salir volando.

44
EDIPO Y LA ESFINGE

Sphinx erat monstrum atrox: habebat virginis caput, manus et vultum;

hominis vocem, corpus canis, caudam serpentis, pennas passeris et

ungues leonis. In cacumine montis apud Thebas manebat et viatoribus

aenigma proponebat. Homines quaestionem solvere nesciebant et

monstrum omnes vorabat. Tunc coram Sphinge apparuit Aedipus.

Monstrum ei dixit: “Quis est animal, quod mane quattuor pedibus

ambulat, meridie duobus et vespere tribus?”. Aedipus respondit: “Hoc

animal est homo: infans manibus et pedibus procedit, iuvenis tantum

pedibus et in senectute pedibus et baculo ambulat. Sphinx, furore

caeca, de saxo se proiecit et caput eius dissiluit.

45
ORACIONES
SUBORDINADAS RELATIVO

Analiza morfosintácticamente y traduce las siguienteS oraciones subordinadas de relativo:

1. Liber quem recitas meus est

2. Navis, quae in flumine magna est in mari parvula est

3. Bis miser est ille, qui ante felix fuit

4. Diligens agricola serit arbores, quarum fructus ipse numquam aspiciet

5. Hoc illis narro qui me non intelligunt

6. Civitas popularis est illa in qua omnia in populo sunt

7. Ille dolet vere qui sine teste dolet

8. Nullus dolor est quem non longinquitas temporis minuat ac molliat

9. Homo cuius filius sum meus pater est

10. Phidias Minervae simulacrum fecit, quo ornavit templum, quod Atenienses illi deae
sacraverant

11. Dives non est qui multa habet sed qui pauca cupit

12. Copiae quae oppidum oppugnaverunt magnos labores toleraverunt

13. Milites virgulta colligunt quibus fossas compleant

14. Pontem fecit qua copias traduceret

15. Cui licitus est finis, eciam licent media

16. Clausini legatos Romam, qui auxilium peterent a senatu, miserunt

46
ORACIONES
PASIVA

Analiza morfosintácticamente y traduce las siguientes oraciones en voz pasiva:

1. Spernitur orator bonus, horridus miles amatur.

2. Studio gloriae omnes trahimur.

3. Vir ab uxore ametur, uxor a viro.

4. Romanorum victoria a legatis consuli nuntiabitur.

5. Ager ac vicus atroci incendio vastantur.

6. Castra a militibus relicta sunt.

7. Locus magna audacia a legionibus defensus erat. 

8. Ab oppidi defensoribus tela in hostes iaciebantur.

9. Omnis equitatus in cornibus ab imperatore collocatus est.

10. Ab hostium copiis oppidum magna vi oppugnabitur.

11. Prima luce castra a romanis legionibus moventur.

12. Amicus certus in re incerta cernitur.

13. In senatum legati ab hostibus missi sunt.

14. Pulcherrima templa in foro romano aedificata erant.

15. Duo exercitus a Caesare ex Italia ad Hispaniam ducti sunt.

16. Utinam pax ab omnibus populis desideraretur.

47
48

También podría gustarte