MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
SUYERES DE LOS SANTOS
SUYERES ELEGUA:
ibarako moyumbara
eshu ibarako ago moyumbara
omode konikusi
ibarako ago moyumbara
elewa eshu lona……………………………………….............................. (bis)
eshu ooh ele guara e
eshu ooh ele guara e
ele guara moforibale eshu odara ago…………………………………….. (bis)
ago elegua bukenke, ago elegua bukenke
abukenke, abukenke
tani laroye ankio………………..………………………………………… (bis)
eshu beleke ibalaye
ago laroye iba laye…………………………………………………………(bis)
eh. inchoncho nabe
eh. inchoncho nabe odara
coloni leyo baba semi………………………………………………………(bis)
eleguanko elegua soaña
eleguanko elegua soaña
alaroye mosankio elegua soaña baba
alaroye mosankio elegua soaña baba………………………........................ (bis)
bara aloyura sokapoda
omo ni a lawana, mamaqueña irawo eh
oh bara suguayo
eh ke eh eshu odara
omo ni a lawana mamaqueña irawo eh……………………….. ………....(oba)
bara suguayo omo ni a lawana mamakeña irawo eh
bara suguayo oh eh eshu odara
omo ni a lawana mamakeña irawo eh..…………………………,……… (coro)
oshiminiea alado ni she
oshimini
eshu lona alado ni she……………………………………………… ……..(oba)
oshiminiea alado ni she
oshimini……………………………………………………………….… (coro)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
1
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
*en esta parte del canto se van nombrando los diferentes caminos de elegua quedando
todo lo de mas de la misma forma*
elegua pao, pao, pao
elegua pao, pao oshe……………………………………………………………. (bis)
elegua, elegua
asokere kere meye
elegua, elegua eshu lona kiralonshe…………………………………………… (oba)
elegua, elegua
asokere kere meye
elegua, elegua eshu lona kiralonshe…………………….. ……………………..(coro)
sosa sokere eshu lona sokere…………………………………............................ (oba)
sosa sokere…………………………………………………………….. ……….(coro)
*en esta parte del canto se van nombrando los diferentes caminos de elegua quedando
todo lo de mas de la misma forma*
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo………………………………………..…(oba)
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo………………………………………….(coro)
Eshu belekeo, eshu wayo mamakeña……………………………………………..(oba)
Eshu belekeo……………………………………………………………………..(coro)
eshu wayo mamakeña………………………………………..…………………..(oba)
Eshu belekeo……………………………………………………………………..(coro)
eshu wayo mamakeña, eshu odara kinkeña
eshu wayo mamakeña, eshu odara kinkeña awo………………………………… (oba)
oshiminie, oshiminie
eshu wayo mamakeña, eshu odara kinkeña
eshu wayo mamakeña, eshu odara kinkeña awo………………………………… (coro)
agongo laro, agongo laroye elegua de mosankio
agongo laro, agongo laguana elegua de masankio
*en esta parte del canto se van nombrando los diferentes caminos de elegua quedando
todo lo de mas de la misma forma*
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
2
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
SUYERE DE ELEWA QUE ABRE EL OZAIN:
Iya aremu secumle
Iya mota elewa alabara
Elewa loyu sima
Iya mota elewa alabara
SUYERE A ECHU MODUNBELA:
moyumbao orisha, moyumbao orisha ashe
moyumbao orisha, moyumbao orisha ashe
moyumbao ile, moyumbao orisha ashe
SUYERE A ECHU ALAKENTU:
oba: sheke, sheke shekewe
eshu alakentu, a la un fafa
eshu alakentu, a la un fafa
coro: sheke, sheke shekewe
eshu alakentu, a la un fafa
oba: ire owo, a la un fafa
coro: sheke, sheke shekewe
eshu alakentu, a la un fafa
oba: ire ile, a la un fafa
coro: sheke, sheke shekewe
eshu alakentu, a la un fafa
oba: ire oma, a la un fafa
coro: sheke, sheke shekewe
eshu alakentu, a la un fafa
oba: ire aye, a la un fafa
coro: sheke, sheke shekewe
eshu alakentu, a la un fafa
(…..se nombran todo los ire)
SUYERE OGUN:
ogun a la welde, o inle mokuo
baba a la welde, o inle mokuo…………………………….…………….. (bis)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
3
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
ogundere arere, inle bombo lokua
ogun guanile, oke gualona
inle bombo lokua alde……………………………..……………………... (bis)
awanileo, ogun maribo
awanileo, arere maribo ogun afombole
o inle ode obere mariwo
ogunde bamba…………………………………………………………… (bis)
aguanile, aguanile koma sera irawo
aguanile
ogun arere, arereo……………………………………………………….. (bis)
sara ikoko ogundere, ogun de bamba
sara ikoko ogundere, ogun de bamba
sara ikoko ogundere, ogun de bamba
mariwo ye, ye, ye, mariwo
ogun la miguo…………………………………………………………… (bis)
iborere, iboraira, obatalaila iquiyoso
iborere, iboraira, obatalaila iquiyoso
obatalaila----------- iquiyoso
obatalaila----------- iquiyoso…………………………………………….. (bis)
ogun meyi, meyi morese a la gere ogun
ogun meyi, meyi morese a la gere ogun…………………………….…… (bis)
ase, ase ogunde, ogunde arere alawelde…………………………….…….(bis)
.
saraikoko ogundere ogun de bamba……………………………………...(oba)
saraiko ogundere……………………………...…………………….……(coro)
.
ogun de bamba……………………………………………………....……(oba)
ogun de baba…………………………………………………….……….. (bis)
onile, onile, onile mariwo...........................................................................(oba)
onile, onile, onile mariwo..........................................................................(coro)
ogunbambara ketchere, ogun arere maribo.................................................(oba)
ogunbambara ketchere...............................................................................(coro)
ogun arere maribo........................................................................................(oba)
ogunbambara ketchere................................................................................(coro)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
4
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
ogun arere maribo....................................................................................(oba)
ibariba sheke sheke, mofo ogun…………………………………………(bis)
SUYERE OCHOZI:
ochozi baba, ayiloda a la malaode
ochozi ayiloda a la malaode………………………………..……………. (bis)
sire, sire odemata ode, ode………………………………………………. (bis)
yanbeleke ilorun
ode mata kolona………………………………………………………….. (bis)
ode mata kolona
ode mata kolona eh………………………………………………………. (bis)
ero sibamba karere
baba karere baba karere
adifafun ochozi
adifafun ode…………………………………………………………........ (bis)
eee ode
eee ode awa loro konnfora ode…………………….................................. (bis)
guaye, guaye como de moro
guaye, guaye como de moro
guaye, guaye
guaye keke
guaye, guaye como de moro……………………………………………….(bis)
iwara odefa, ode mata
iwara odefa, ifa de mata………………………………………………….. (bis)
ochozi aguito lomi wara, wara ode, ode
loda wayo aguito lomi wara, wara ode, baba
oshosi, omo ni ode mata
oshosi, oshosi omo ni ode mata
oro moro kokoko kemoro
imoye rayeta komo te boda
oro moro kokoko kemoro
imoye rayeta komo te boda
otani isi marora, oro ni loyo obatala
sawateo tui lerisin, lerisin omo aseleya
sakakin bisa otunoba
baba tiña yobate yana yooh
moro, moro kokoko te moro
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
5
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
moro, moro kokoko te miro
moye rayeta komo te boda
moro, moro kokoko te miro
moye rayeta komote boda
otani isi marora, oro ni loyo obatala
sawateo tu lerisin, lerisin omo aseleya
sakakin bisa otunoba
baba tiña yobate yana yooh
erikin shana…,, (3)
aiku shana….... (1)
aira shana…… .(1)
erikin shana….. (4)
aiku shana…… (1)
aira shana……..(1)
erikin shana…...(1)
yakuo shana….. (2)
erikin shana… ..(2)
aiku shana…… .(1)
aira shana……. (1)
erikin shana… ..(3)
aiku shana……. (2)
aira shana…… ..(2)
erikin shana……(2)
oshosi, omo ni ode mata
oshosi, oshosi omo ni ode mata
SUYERE OZUN:
ozun de kun
eran yen kurun yen…………………………………………………….. (bis)
jeviamae simoyure
jeviamae………………………………………………………………...(bis)
eye eyilorun eye………………………………………………………...(bis)
ozunburio modunbule
durunganga a la bose
ifa ozunburio modunbule durunganga a la bose awo
oshiminie, oshiminie
ozunburio modunbule
durunganga a la bose
ifa ozunburio modunbule durunganga a la bose awo
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
6
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
SUYERES EN LAVATORIO OZAIN:
Antes del lavatorio y sazonar la casuela de ozain se ripean las hiervas con el siguiente
suyere.
Eri goya……………………………... oshe tura
Eri goya………………………………oshe tura
Ewe fa mama maiya…………………...iya , iya
Ewe fa boque boque ebbo…………ebbo, ebbo
Nota: en lo cantos del ozain se utiliza en las pausas el termino: ase mi ozain, bogbo aye,
el cual proviene de ashe ni ozain bogbo aye, que no es mas que la desnaturalizacion de
la palabra original (ashe),lo que querria decir la bendicion de ozain trae suerte y
bienestar
elewa:
Iya Aremu Secunle
Iya mota Elewa Alabara
Elewa Loyu Sima
Iya Mota Elewa Alabara
ibarako moyumbara
eshu ibarako ago moyumbara
omode konikusi
ibarako ago moyumbara
elewa eshu lona……………………………………….............................. (bis)
eshu ooh ele guara e
eshu ooh ele guara e
ele guara moforibale eshu odara ago…………………………………….. (bis)
ago elegua bukenke, ago elegua bukenke
abukenke, abukenke
tani laroye ankio………………..………………………………………… (bis)
eshu beleke ibalaye
ago laroye iba laye…………………………………………………………(bis)
eh. inchoncho nabe
eh. inchoncho nabe odara
coloni leyo baba semi………………………………………………………(bis)
eleguanko elegua soaña
eleguanko elegua soaña
alaroye mosankio elegua soaña baba
alaroye mosankio elegua soaña baba………………………........................ (bis)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
7
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oshiminiea alado ni she
oshimini
eshu lona alado ni she……………………………………………… ……..(oba)
oshiminiea alado ni she
oshimini……………………………………………………………….… (coro)
*en esta parte del canto se van nombrando los diferentes caminos de elegua quedando
todo lo de mas de la misma forma*
elegua, elegua
asokere kere meye
elegua, elegua eshu lona kiralonshe…………………………………………… (oba)
elegua, elegua
asokere kere meye
elegua, elegua eshu lona kiralonshe…………………….. ……………………..(coro)
sosa sokere eshu lona sokere…………………………………............................ (oba)
sosa sokere…………………………………………………………….. ……….(coro)
*en esta parte del canto se van nombrando los diferentes caminos de elegua quedando
todo lo de mas de la misma forma*
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo………………………………………..…(oba)
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo
Eshu wayo mamakeña, odara keña awo………………………………………….(coro)
Eshu belekeo, eshu wayo mamakeña……………………………………………..(oba)
Eshu belekeo……………………………………………………………………..(coro)
eshu wayo mamakeña………………………………………..…………………..(oba)
Eshu belekeo……………………………………………………………………..(coro)
agongo laro, agongo laroye elegua de mosankio
agongo laro, agongo laguana elegua de masankio
*en esta parte del canto se van nombrando los diferentes caminos de elegua quedando
todo lo de mas de la misma forma*
Ogún:
ogun a la welde, o inle mokuo
baba a la welde, o inle mokuo…………………………….…………….. (bis)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
8
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
ogundere arere, inle bombo lokua
ogun guanile, oke gualona
inle bombo lokua alde……………………………..……………………... (bis)
awanileo, ogun maribo
awanileo, arere maribo ogun afombole
o inle ode obere mariwo
ogunde bamba…………………………………………………………… (bis)
aguanile, aguanile koma sera irawo
aguanile
ogun arere, arereo……………………………………………………….. (bis)
sara ikoko ogundere, ogun de bamba
sara ikoko ogundere, ogun de bamba
sara ikoko ogundere, ogun de bamba
mariwo ye, ye, ye, mariwo
ogun la miguo…………………………………………………………… (bis)
iborere, iboraira, obatalaila iquiyoso
iborere, iboraira, obatalaila iquiyoso
obatalaila----------- iquiyoso
obatalaila----------- iquiyoso…………………………………………….. (bis)
ogun meyi, meyi morese a la gere ogun
ogun meyi, meyi morese a la gere ogun………………………………… (bis)
ase, ase ogunde, ogunde arere alawelde………………………………….(bis)
saraikoko ogundere ogun de bamba……………………………………...(oba)
saraiko ogundere……………………………...…………………………(coro)
ogun de bamba……………………………………………………...……(oba)
ogun de baba…………………………………………………………….. (bis)
onile, onile, onile mariwo...........................................................................(oba)
onile, onile, onile mariwo..........................................................................(coro)
ogunbambara ketchere, ogun arere maribo................................................(oba)
ogunbambara ketchere..............................................................................(coro)
ogun arere maribo....................................................................................(oba)
ogunbambara ketchere............................................................................(coro)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
9
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
ogun arere maribo....................................................................................(oba)
ibariba sheke sheke, mofo ogun…………………………………………(bis)
Oshosi:
ochozi baba, ayiloda a la malaode
ochozi ayiloda a la malaode………………………………..……………. (bis)
sire, sire odemata ode, ode………………………………………………. (bis)
yanbeleke ilorun
ode mata kolona………………………………………………………….. (bis)
ode mata kolona
ode mata kolona eh………………………………………………………. (bis)
ero sibamba karere
baba karere baba karere
adifafun ochozi
adifafun ode…………………………………………………………........ (bis)
eee ode
eee ode awa loro konnfora ode…………………….................................. (bis)
guaye, guaye como de moro
guaye, guaye como de moro
guaye, guaye
guaye keke
guaye, guaye como de moro……………………………………………….(bis)
iwara odefa, ode mata
iwara odefa, ifa de mata………………………………………………….. (bis)
Emio odede emio dede agua loro kunfora, odede agua loro kunfora……..(bis)
Ozain:
Nota: cada vez que se haga una pausa pronunciada entre suyeres distintos se dice:
ase mi ozain, bogbo aye, el cual proviene de ashe ni ozain bogbo aye, que no es mas que
la desnaturalizacion de la palabra original (ashe),lo que querria decir la bendicion de
ozain trae suerte y bienestar.
Cada canto se repite dos veces, los suyeres en rojo representan al obba y en negro el
coro
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
10
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ozain kukuru kukuru.
tiguiri tiguiri alamofiye tiguiri tiguiri.
Kuru Kuru beke.
mariwo ozain mariwo rere mariwo.
Etiponla ifa uro
etiponla ifa uro
ifa owo
ifa Oma
ifa ile
etiponla ifa uro.
Etiponla ifa uro etiponla ifa uro ifa owo ifa Oma ifa ile etiponla ifa uro.
Ewe oinle yomi
abona oinle yomi
ushinshe oinle yomi
onibayekun bayekun ota.
Ewe oinle yomi abona oinle yomi ushinshe oinle yomi onibayekun bayekun ota
Ewe nila dideo, ewenila dide,
ewe ni la dideo ewe ni la dide ,
ewe foko osha,
ozain de male
ewe nila dide
Ewe nila dideo, ewenila dide, ewe ni la dideo ewe ni la dide, ewe foko osha, ozain de
male ewe nila dide
Ewe tatara Madao,
Ozain tatara Mada,
Ewe tatara Madao,
Ozain tatara Mada
Ozain miguo, Aldamaguo,
ewe tatara madao
Ewe tatara Madao, Ozain tatara Mada, Ewe tatara Madao, Ozain tatara Mada Ozain
miguo, Aldamaguo, ewe tatara Madao.
Ewe ikoko ewe ikoko
adifafiin Orula
ewe ikoko
Ewe ikoko ewe ikoko adifafiin Orula ewe ikoko
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
11
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ewe pandiomo ewe pandiomo
adifafun ozain
ewe pandiomo.
Ewe pandiomo ewe pandiomo adifafun ozain ewe pandiomo
Ewe tomolde Ewe tomolde
were were
omoleri awo
Ewe tomolde
Eweto molde Eweto molde were were omoleri awo Eweto molde
ewe oriza boreo, ewe oriza
ozain boreo
ewe oriza boreo, ewe oriza ozain boreo
Oborori oborola
ewe ifa tobaquikan, ewe ifa tobaquikan
ewe ifa tobaquikan
Oborori oborola ewe ifa tobaquikan
Ewe ayo, ewe ayo,
ewe fifun fifun
Ewe ayo, ewe ayo
ewe fifun fifun
Ewe ayo, ewe ayo
Ewe dundun sheke,
ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ozain Ewe dundun sheke,
ozain ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Eshu elewa ewe dundun sheke,
eshu elewa ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
12
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ogun ochozi ewe dundun sheke, ogun ochozi ewe dundun sheke boro boro boro
sheke boro
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro.
Ozun Ewe dundun sheke, ozun ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro.
Orula Ewe dundun sheke, orula ewe dundun sheke boro boro boro.
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ozain Ewe dundun sheke, ozain ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
Ewe dundun sheke, ewe dundun sheke boro boro boro sheke boro
(aqui se nombran los santos guerreros a si como a ozain y el santo que se consagra)
Con el chenche uchenche
eshu elegua ushenche
Y Con el chenche uchenche
Ogun ochozi ushenche
Y Con el chenche uchenche
Ozun ushenche
Y Con el chenche uchenche
Orula ushenche
Y Con el chenche uchenche
Ozain ushenche
Y Con el chenche uchenche
Baba obara meyi ushenche
Y Con el chenche uchenche
Odilomoni ushenche
Y Con el chenche uchenche
(Aquí en este suyere se nombran todos los awoces presentes en la ceremonia) .
Tivíri kitiviri ozain yanyoe
Tivíri kitiviri
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
13
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ewe yayoe.
Tivíri kitiviri
ozain yanyoe
Tivíri kitiviri
Tarukuta baba rukuta oyó nire Orumila baba rukuta,
Tarukuta baba rukuta oyó nire Orumila baba rukuta
( aquí se lehecha omiero en la cabeza a los awoses presentes)
Aldalashe aldamashe ayeguense umba lowuo biada ashe ayeguense umba lowuo
Aldalashe aldamashe ayeguense umba lowuo biada ashe ayeguense umba lowuo
Emishe mishe lario, emishe mishe lario
Emishe mishe lario, emishe mishe lario, boloquimbolo yukoloyu emishe mishe lario
Emishe mishe lario, emishe mishe lario
Emishe mishe lario, emishe mishe lario, boloquimbolo yukoloyu emishe mishe lario
Akue mansi boroyu, akue mansibororo, akue mansi boroyu akue mansi bororo,
mankio keyo mansi bororu mansi bororo.
Akue mansi boroyu, akue mansibororo, akue mansi boroyu akue mansi bororo, mankio
keyo mansi bororu mansi bororo.
Oni bandundun, bandundun onibafunfun, bafunfun obaralañi iré, obaralañi iré
alakuete karoro
Oni bandundun, bandundun onibafunfun, bafunfun obaralañi iré, obaralañi iré alakuete
karoro
Akuonikoshe
gan gan
kukuru kukuru
gan gan
Akuonikoshe
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
14
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
gan gan
kukuru kukuru
gan gan
Gan gan gan en su lecho,
Gan gan gan , baba miozain yomilo.
gan gan gan en su lecho,Gan gan gan
baba mi ozain yomilo.
gan gan gan en su lecho,Gan gan gan
Gan gan akuko ozain iku
Iku unlo
Gan gan akuko ozain iku
Ogu Unlo
Gan gan akuko ozain iku
Arshelu Unlo
Gan gan akuko ozain iku
Ftibwo unlo
Gan gan akuko ozain iku
Bogbo obsorbo unlo
Gan gan
Moyun ewe monsarao moyun ewe monsarao ekuelo yami ekuelo obini moyun ewe
monsarao
Moyun ewe monsarao moyun ewe monsarao ekuelo yami ekuelo obini moyun ewe
monsarao
(aquí se toma un poquito de omiero).
Paque me llama Ozain lao paque me llama ozarn lao (ven mete Ozain lao bis)
Paque me llama Ozain lao paque me llama ozarn lao (ven mete Ozain lao bis)
Akuko akuko akuko aldie may may, akuko akuko akuko aldie may may, ozain
may may akuko aldie may may.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
15
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Akuko akuko akuko aldie may may, akuko akuko akuko aldie may may, ozain may may
akuko aldie may may.
Ozain nilaye bembe wuao nilaye bembe wuao nilaye bembe wuao nilaye
Ozain nilaye bembe wuao nilaye bembe wuao nilaye bembe wuao nilaye
Ozain Bombo Ozain Bombo Eleno Shukutao Ozain Bombo
Ozain Bombo Ozain Bombo Eleno Shukutao Ozain Bombo
Nita Nita Nitawo Nita Nita Nitawo Kimbam Kimban Kamari Odun Nita Nita
Nitawo
Nita Nita Nitawo Nita Nita Nitawo Kimbam Kimban Kamari Odun Nita Nita Nitawo
Oñiki yiki otaloñio Oñiki yiki otaloñio, Oñiki yiki agualdo okuma, Oñiki yiki
otaloñio.
Oñiki yiki otaloñio Oñiki yiki otaloñio, Oñiki yiki agualdo okuma, Oñiki yiki otaloñio.
Inshebola inshebola, inshebola inshebola
Edun okan shebolanishe
Inshebola inshebola, inshebola inshebola
Edun okan shebolanishe
Inshebola inshebola, inshebola inshebola
Oro omi ni ozain
Apitiparo
Oro omi ni ewe
apitiparo
Oro omi ni ozain
Apitiparo
Oro omi ni ewe
Appitiparo
Ekute paramao ologbo koaye
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
16
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ekute paramao ologbo koaye
Ekute paramao ologbo koaye
Ekute paramao ologbo koaye
Kikiribamba kikiribamba awolameyo kowayo
Kikiribamba kikiribamba
Awolameyo kowayo
Kikiribamba kikiribamba
Oshe awo lery awo Oshinshe awo moyunkayo mama Ozain,
Oshe awo lery awo Oshinshe awo moyunkayo mama Ozain,
(se le echa todo el jabon al awo que esta lavando)
Ay Arun y arun
Shewiri wiri kui kui
Ay benyborere
Shewiri wiri kui kui
Ay Arun y arun
Shewiri wiri kui kui
Ay benyborere
Shewiri wiri kui kui
Jeeee..!
Shewiri wiri kui kui, Shewiri wiri kui kui jeee..!
Shewiri wiri kui kui, Shewiri wiri kui kui .
Ay Arun y arun
Shewiri wiri kui kui
Ay benyborere
Shewiri wiri kui kui
Ay Arun y arun
Shewiri wiri kui kui
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
17
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ay benyborere
Shewiri wiri kui kui
Shewiri wiri kui kui, Shewiri wiri kui kui jeee..!
Shewiri wiri kui kui, Shewiri wiri kui kui .
Igbo oyekun ni yekure, igbo oyekun ni yekure
igbo oyekun ni yekure, igbo oyekun ni yekure
tente tente moni tente, ashamaca maitu
tente tente moni tente
akaita afefeorum
tente tente moni tente
ashamaca maitu
tente tente moni tente
apetevi ifa uro
tente wereo tente
apetevi ifa uro
tente wereo tente
edun alawa ewe okuma
Ozain bogbo ewe la misaye
edun alawa ewe okuma
Ozain bogbo ewe la misaye
(aquí se nombran todos los ewe que lleva el omiero)
Bay Semi Semi ozain lomi lomi baba ewiwi aguayeroko ewiwi águate wiwi.
Bay Semi Semi ozain lomi lomi baba ewiwi aguayeroko ewiwi águate wiwi
Kikiribamba kikiribamba awo lameyo kobaiyo.
Kikiribamba kikiribamba awo lameyo kobaiyo
awo lameyo kobaiyo
Kikiribamba kikiribamba .
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
18
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Sotuto taragueyeye, sotuto taragueyeye
Baba dogón baba oma, sotuto taragueyeye
Sotuto taragueyeye, sotuto taragueyeye
Baba dogón baba oma, sotuto taragueyeye
Borotiti lawa tarepo Borotiti lawa tarepo, epopolopo, epopoleuce, Borotiti lawa
tarepo
Borotiti lawa tarepo Borotiti lawa tarepo, epopolopo, epopoleuce, Borotiti lawa tarepo
Tanilagua di baro, Tanilagua di baro, aguado baro ko dibaro, aya poporo, echi,
kini, baroko di baro, Tanilagua di baro.
Tanilagua di baro, Tanilagua di baro, aguado baro ko dibaro, aya poporo, echi, kini,
baroko di baro, Tanilagua di baro.
omode fokofa sesesese fae
Abure buyoko omode kayoso
Sesesese fao arara
omode fokofa sesesese fae
Abure buyoko omode kayoso
Sesesese fao arara
Baba un fomole, baba un fomole, obadiño oluo ozain oque
Baba un fomole, baba un fomole, obadiño oluo ozain oque
leke leke leke oooh
Awebbo, ogbebara aweto.
Leke leke, leke awuebbo.
Abero Abero ama, Abero Abero ama, bobadiño oluo ozain, Abero Abero ama Oke.
Abero Abero ama, Abero Abero ama, bobadiño oluo ozain, Abero Abero ama Oke.
Baba mi ozain, ewe ni coroldo, baba mi coroldo ozain coroldo.
Baba mi ozain, ewe ni coroldo
Baba mi ozain, ewe ni coroldo, baba mi coroldo ozain coroldo
Baba mi ozain, ewe ni coroldo
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
19
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
agoto agoto, agoto ozain agoto
agoto agoto, agoto ozain agoto
shewere were were were dun dun
shewere were were were akuko
boma rokua kiniguao
boma rokua arereo
shewere were were were dun dun
shewere were were were akuko
boma rokua kiniguao
boma rokua arereo
ozain obani boshe can can,
Cocoro cocoro.
ozain obani boshe can can,
Cocoro cocoro.
Ozain asun kuele benito bleo
Ozain asun kuele benito ble,
Ozain asun kuele Benito bleo
Ozain asun kuele benito ble,
sankanka asun kuelaye asunkuele benitoble.
Ozain asun kuele benito bleo
Ozain asun kuele benito ble,
Ozain asun kuele Benito bleo
Ozain asun kuele benito ble,
sankanka asun kuelaye asunkuele benitoble.
Ozain demu faradideo Ozain demu faradide Ozain demu faradideo Ozain demu
faradide
Ozain demu faradideo Ozain demu faradide Ozain demu faradideo Ozain demu faradide
Iroko Dilo yu, Iroko Dilo yu,
Iroko Dilo yu, Iroko Dilo yu,
Kaqueita komani ewe,
iroko Dilo yu
Kaqueita komani ewe,
iroko Dilo yu
Ehhh…!
iroko Dilo yu , iroko Dilo yu
iroko Dilo yu , iroko Dilo yu
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
20
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Kaqueita komani ewe,
iroko Dilo yu
.Kuani kuani baye Ozain kuani kuani ibaye.
.Kuani kuani baye Ozain kuani kuani ibaye
Peregun alawewe dun dun, peregun alawewe dun dun, odun de maro afiwo mire,
peregun alawewe dun dun,
Peregun alawewe dun dun, peregun alawewe dun dun, odun de maro afiwo mire,
peregun alawewe dun dun,
(aquí se quitan todas las hiervas).
Se procede a cerrar el ozain diciendo eri goya oshe tura ery goya oshe tura
Ounso Orula afoueye ounla, Ounso Orula afoueye ounla awo.
Ocheminie, ocheminie, (bis 2). Ounso Orula afoueye ounla, Ounso Orula afoueye ounla
awo.
Aiku manigua aiku manigua, onikibakuo dide aiku manigua,
ocheminie ocheminie, (bis 2). Aiku manigua aiku manigua, onikibakuo dide aiku
manigua
Oyekun yekure, Oyekun yekure, onikibakuo adideo, oyekun yekure,
ocheminie ocheminie (bis 2). Oyekun yekure, Oyekun yekure, onikibakuo adideo,
oyekun yekure
oyekumapo olorun latiku oyekundi, oyekumapo olorun latiku oyekundi,
ocheminiee ocheminiee ..oyekumapo olorun latiku oyekundi, oyekumapo olorun latiku
oyekundi
Ewuina iki lowao, olorun latiku olorun latiku olorun latiku.
Ewuina iki lowao, olorun latiku olorun latiku olorun latiku
Chukuchu alarde , Chukuchu
Aperoama aperoaye
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba eyogbe meyi:ewe meyi, kurun meyi,
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
21
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
baba ototo titi, ototo araye.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba oyekun meyi: onariyan aguare shango.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba iwori meyi: aguare lode.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba odi meyi: ashama rima codima, adifafun orugbo.
Chukuchu alarde , Chukuchu
Alato maumbe, alatomaumbe ire
baba iroso meyi: boro bore, bole lala.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba ojuani meyi: oshanla beleye, adifafun abangara
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba obara meyi: kiko makate iku.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba okana meyi: okana beye ifa.
Chukuchu alarde , Chukuchu
Alato maumbe, alatomaumbe ire
baba ogunda meyi: ogunda siro obini, omo alara.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba osa meyi: baba buru, buru, baba foshe, foshe.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba ika meyi: ogoro guao olofin, ogoro guao ogun, nika nika lebo
Chukuchu alarde , Chukuchu
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
22
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
baba otrupon meyi: jekua ni baba eñio, la fekun olorun wami, oyubona wami
Chukuchu alarde , Chukuchu
Alato maumbe, alatomaumbe ire
baba otura meyi: asekun difa male, sala malekun malekun sala
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba irete meyi: eyelemere, ekolemere aporoye amoni ozun.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba oshe meyi: muluku lushe, kulu kushe.
Chukuchu alarde , Chukuchu
baba ofun meyi: orangun mafun iku.
Chukuchu alarde , Chukuchu
Alado maumbe alado maumbe ire
Chukuchu alarde , Chukuchu
akoidida koidide
Chukuchu alarde , Chukuchu
Luego se canta para levantarse:
Oferekeke ayaba dide, Oferekeke
kukete kukete male
Luego se retiran las sillas y los awoces que lavaron quedan moviendose en vaiven,
mientras se canta:
ozunburio modunbule
durunganga a la bose
ifa ozunburio modunbule durunganga a la bose awo
oshiminie, oshiminie
ozunburio modunbule
durunganga a la bose
ifa ozunburio modunbule durunganga a la bose awo
una vez concluido se reza iroso tolda y se canta:
obainke un fotiguo un baike, ozain fotiguo…..(esto es con el oti), y se van
nombrando todos los santos que se esten lavando.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
23
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
obainke un fomiguo unbaike, ozain omiguo…(esto es con el omi), y se van
nombrando todos los santos que se esten lavando.
Luego los awoces que lavaron se limpian mientras se canta:
Oto ota ala warashire, oto ota a la wara shire.
Oto ota ala warashire, oto ota a la wara shire
Luego ya concluido este paso se tienen las jicaras con agua para el awanfoguete y los
aldeleces en las manos se proceden a colocarlos en la jicara amagando tres veces
mientras se dice alato fumi, alato fumi ogun shoroshoro suash…
Y luego se cuentan los aldeleces antes de realizar el awanfoguete.
ALAGWAN FOGUETE:
Aquí se le aleccionara a los iniciados indicándoles que deben arrodillarse en la estera y
mirar al frente y luego bajar la cabeza en caso de infantes o personas con cualquier
impedimento físico se le hace parado o en sus efectos se le ayuda a levantar
El alaguan foquete se hace en orden de mayor a menor empezando por los awoces
presentes luego los aleyos (por orden de edad y sexo), y por ultimo los awoces que están
haciendo el alaguan foquete.
En el caso de los awoces que están haciendo el alaguan foquete deben colocar sus
adeleces que lavaron dentro de sus mano e introduciéndolos en la igba con omi deben
rociar el omi en los ojos(Oyu) y luego en la nuca (bako), con la debida precaución de
que no se les salgan los adeleces de dentro de sus manos
SUYERE DE ALWAN FOGUETE:
Alawan foguede oyu, alawan foguede ofo.
Alawan foguede oye, alawan foguede obkogo (esta ultima se refiere a una deidad que
vive en bako)
SUYERE A OSHUN:
yeye mi laye, odo iya mi
yeye, iya mi ile, odo iya mi
iya milaye ibu
ashe, dede wanto lokun, sheshemio, boshebo
yeye mio womada
iya mama nilo, conchuncho, comamanillo
eguyileleke benbaroye
korunla de kun baikuetio oshun
shango moriyeye
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
24
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
moguiloni
moguilona oka obaishe
olokutiko wala more yeleifa
iya mi ile oro, iya mi ile oro
bogbo ashe, iya mi saramawo eh
iya mi ile…………………………………………………………………… (bis)
ide were, were ita oshun
ide were, were
ide were, were ita oshun
idewere were ita iya
osha ki niwa ita oshun, sheke
sheke ita iya, ide were, were …………………………………….. ………(bis)
sheke, sheke, sheke, sheke, sheke komaita
koma ita oshun
sheke, sheke, sheke, sheke, sheke komaita
komaita iya………………………………………………………………. (bis)
oshun baleo, yeye baleo
oshun baleo, yeye baleo
oshun iboru, iboya, ibocheche
yeye baleo………………………………………………………………… (bis)
SUYERE ALGAYU:
oya, oya otowa
oya, oya algayu comase irawo
oke, oke algayu omo lorisha
algayu omo lasere
algayu sho la nio
algayu sho la nio, baba, séla
india se layo
oba: algayu, algayu, algayu
algayu omo oba orisa
elewe mi soro algayu
coro: soro elewe mi soro algayu
oba: main, main, main soroso ahe
algayu soroso ahe
coro: main, main, main soroso ahe
algayu soroso ahe
oba: eko shola kiniwao
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
25
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
coro: eko shola kiniwao
SUYERE ABITA:
abita mokonu
abita mokoaye
kukunu, kukunu abita mokonu
abita mokoaye
SUYERE SHANGO:
caboe eh, eh caboe
caboe eh cabio sile oh
caboe eh, chango caboe
caboe eh cabio sile oh
caboe eh, oni shango caboe
caboe eh cabio sile oh
ure ure, ure iroko, iroko lo keke
anapaina koniapaña apaña misisi
oluwo ozain ala malade
aina bunkaka……………………………………………………….. (coro)
obba: shango
aina bunkaka……………………………………………………….. (coro)
obba: awo
aina bunkaka……………………………………………………….. (coro)
obba: oni shango
aina bunkaka……………………………………………………….. (coro)
oba lube oba lube, oba lube oba eh
oba lube oba lube, oba lube oba eh
oba eh oba yana yana
merebotimbo lode, merebotimbo
merebotimbo lode, merebotimbo
jevioso merebotimbo lode
merebotimbo kuele a
shango aragba ribode
shango aragba ribode
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
26
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
odemata ribode
shango aragba ribode
arabao soribode…………………………………………………………. (bis)
obba: eweikoka cabiosile eweikoka furawa
coro: ayile ayiloda eweikoka furawa
obba: eweikoka shango eweikoka furawa
coro: ayile ayiloda eweikoka furawa
oba lube lo dide, aluyao
alufina lo dide, aluyao
aluya kuini
obini, obini lodo
oba sufe oba si
iya mi awao
alato kilante ago omo orisa aleyo
shango oni bara, bara niregun kuarayo
ban, ban, ban, ban, loro oh
okuajey jey
okua logundey, kua olodumare
oba shere, oba shere la mefa oh
oba shere, awa orisha
oba shere, oba shere la mefa oh
oba shere, awa orisha
oba shere, lawa alado
obaoso ilu awaye
oba ibo si areo, oba ibo si areo
eru amala ibo era oh, obaoso ilu awaye………………………. ……….(bis)
ah afarawe, afarawe afarawe
wanlao shango kokoro ikorolowo
shango ekun lawa
yawa yawa efilani enie bembo
wanlao ilu awaye
wemilere elubeo moyo, elewemio moyo
shango akuayeo moyo…………………………………………………. (bis)
wemilere luluo moyo, elewemio moyo
lube alado ko guayeo, moyo
wemilere elubeo moyo, elewemio moyo
shango akuayeo moyo………………………………………………….. (bis)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
27
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
ayalaba wemilere, luluo moyo
elewe mio moyo lube alado ko guayeo, moyo
wemilere elubeo moyo, elewemio moyo
shango akuayeo moyo………………………………………………….. (bis)
alado e miso emiko wale alado
omisere meyo
emiso emi alado so, onijere ni je
ayala eh mi so, olufina kowala alado
oni kere meyo
emiso emi alado so onijere ni je……………………………….. ………(coro)
shango emi so, emi a lado so
oni kere meyo
emiso emi alado so onijere ni je………………………………………. .(coro)
alado emiso, emi alado so
oni kere meyo
emiso emi alado so onijere ni je………………………………………… (coro)
oje, oje
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
oje obi ma
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
atente ko
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
oje ayacua
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
oje oguede
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
oje akuko
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
28
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oje akuta
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
oje amala
oni jere ni je……………………………………………………………… (coro)
obato kuerio oba alado
oba tolo kuerio oba
obato kuerio oba alado…………………………………………………… (coro)
eh… iyama selovi shango
iyama selovi shango
bogbo araye onikuele
iyama selovi shango
bogbo araye onikuele……………………………………………………… (bis)
SUYERE A OKE Y PRA YEN DE LA LERY:
Forory eye, forory eye…eye forory eye.
Forory eye, forory eye…eye forory eye.
Forory eye, forory eye…eye forory eye.
Forory eye, forory eye…eye forory eye.
oba: ayaun may, may, titi la toke
coro: ayaun may, may
oba: ofo demi
coro: ayaun may, may, titi la toke
ayaun may, may
oba: arun demi
coro: ayaun may, may, titi la toke
ayaun may, may
oba: ina demi
coro: ayaun may, may, titi la toke
ayaun may, may
(….se siguen nombrando todos los obsorbos)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
29
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oba: eye foleri eye, eye
coro: eye foleri eye, eye
SUYERE A OYA:
iye iyewa
iye iyewa…………………………………………………………….…. (bis)
oya file fogo guao
sawade alaweyo maribo
oyade………………………………………………………………….…. (bis)
iya eah yawi mi loro ke
iya eah yawi mi loro ke
oya kara orisa alde leyo ewi mayoro ati oya…………………….…..…… (bis)
SUYERE A ORICHAOKO:
irawo ile ofere, oduduwa la shupua
irawo ile ofere, inle la shupua
irawo ile ofere, ina la shupua
irawo ile ofere, orichaoko la shupua…………………..…………..……. (bis)
yombale misire ereo
yombale misire ereo orichaoko
yombale misire ereo gogoyaro……………………………..……… ……(bis)
omo odara dei
omo odara die
omo odara dei
omo odara die
olodumare dei
omo odara orichaoko………………………………………………….. (bis)
laye lawa, laye, laye lafisi
laye, laye lafisi, laye lawa……………………………………...……… (bis)
ieh, orichaoko dide
ieh, orichaoko dide
baba karere, kare lawao
SUYERE OLOKUN:
oba: olokun bawao, orisha bawao
bawa orisha, bawa orisha bawao
coro: olokun bawao, orisha bawao
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
30
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oba: bawa orisha, bawa orisha bawao
coro: olokun bawao, orisha bawao
oba: olokun ferelilele, olokun ferelilele
akana lery ferelilele
coro: olokun ferelilele, olokun ferelilele
akana lery ferelilele
oba: aye ferelilele, aye ferelilele
akana lery ferelilele
coro: aye ferelilele, aye ferelilele
akana lery ferelilele
oba: eya ferelilele, eya ferelilele
akana lery ferelilele
coro: eya ferelilele, eya ferelilele
akana lery ferelilele
oba: bogbo egun ferelilele, bogbo egun ferelilele
akana lery ferelilele
coro: bogbo egun ferelilele, bogbo egun ferelilele
akana lery ferelilele
oba: ozain ferelilele, ozain ferelilele
akana lery ferelilele
coro: ozain ferelilele, ozain ferelilele
akana lery ferelilele
bawa orisa, bawao ahe
olokun bawao…………………………………………………………….. (bis)
SUYERE AZOGUANO:
uñeñe, uñeñe mito manu kuku
uñeñe, uñeñe asowano nanu
uñeñe, uñeñe afimaye nanu
uñeñe, uñeñe asoyi n nanu
uñeñe, uñeñe kutumase nanu
uñeñe, uñeñe susujume nanu
coro: uñeñe, uñeñe
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
31
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
SUYERE DEL AWAN:
awan, awan, awan asowano ni awan
awan, awan, awan afimaye ni awan
awan, awan, awan asoyi ni awan
awan, awan, awan kutumase ni awan
awan, awan, awan susujume ni awan
SUYERE DEL AJA:
aja, aja, aja asowano ni aja
aja, aja, aja afimaye ni aja
aja, aja, aja asoyi ni aja
aja, aja, aja kutumase ni aja
aja, aja, aja susujume ni aja
SUYERE AKUTU AZOGUANO:
oba: akutu kutu io….
azoguano io….
coro: akutu kutu io….
oba: afimaye io….
coro: akutu kutu io….
oba: asoyi io….
coro: akutu kutu io….
oba: kutumase io….
coro: akutu kutu io….
oba: susujume io…
coro: akutu kutu io….
SUYERE AUNKO AZOGUANO:
oba: aunko awa, azoguano awa
coro: aunko awa
oba: afimaye awa
coro: aunko awa
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
32
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oba: asoyi awa
coro: aunko awa
oba: kutumase awa
coro: aunko awa
oba: susujume awa
coro: aunko awa
SUYERE ASUYAGUEA AZOGUANO:
Oba: asokara kara asuyaguea
asuyaguea azoguano, asuyaguea
coro: asokara kara asuyaguea
oba: asusujona, asusujona, asuyaguea
coro: asokara kara asuyaguea
oba: asusujona, asusujona, asuyaguea
coro: asokara kara asuyaguea
SUYERES IMPOTANTES
SUYERE OÑI ALOS SANTOS:
bara oñi lawi toñio, bara oñi lawi toñio
bara oñi lawi toñio, bara oñi lawi toñio
edumama lawi toñio
bara oñi lawi toñio……………………………………………..…(bis)
SUYERE OÑI A OSHUN:
iyeye mori iki, iyeye mori iki
oshun nalbe ori oñio
oshun nalbe ori oñio
SUYERE YEN DEL AKUARO:
oba y coro: akuaro baikuetio, akuaro bailele
SUYERE YEN AGBO A SHANGO:
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
33
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
agbo firolo, firolo bale agbo
SUYERE YEN AYAKUA:
ayakua kuan komio
ayakua kuan komi……………………………………………… (bis)
ayakua oluo ozain
ayakua kuan komi………………………………………………(bis)
aun yordan warareo
aun yordan warare……………………………………………… (bis)
ayakua oluo ozain
aun yordan warare……………………………………………… (bis)
ayakua……………………………………………………………(bis)
aun yordan warare……………………………………………… (bis)
ayakua……………………………………………………………(bis)
SUYERE DEL BAILE DE LA LERY :
atoreo atowao, atoreo atowao
atetere moni atetere
atetere moni atetere
lery (animal), (santo), tente lery obatobao, tente lery juuu
lery fumi obatobao, tente lery
SUYERE DEL LUCRE: (cola de caballo)
se coloca el lucre en la frente y se reza baba eyogbe meyi, y se va cantando:
el lucre sinfonte orisa, orisa sinfonte
SUYERE DE LAS ATANA: (velas)
antes de cantarles a las atanas (velas), se dice:
ago itana ago ikoko, ojuani hermoso en ifa atana (numero de atana), (nombre del santo
al cual se le oficia)
kachawa ikoko, kachawa ikoko ………………………………. (oba)
kachawa ikoko, kachawa ikoko
(nombre del santo al cual se le oficia), atana kaoina
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
34
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
kachawa ikoko, kachaw ikoko
ocheminieee, ochiminieee …………………………………… (coro)
kachawa ikoko, kachawa ikoko
kachawa ikoko, kachawa ikoko
(nombre del santo al cual se le oficia), atana kaoina
kachawa ikoko, kachawa ikoko
nota:
al terminar el suyere de las velas se dice:
ke lorda fun atana (numero de velas), (nombre del santo), onibarabara niregun.
y por ultimo se colocan las velas en el suelo.
nota:
el número de atana (vela), depende del santo al cual se le oficia por ejemplo:
elegua, ogun, ochozi, ozun, se le enciende atana okan (1 vela), a estos se le coloca la
vela en el suelo.
obatala, oshun, yemaya, orula, se le encienden atana meyi (2 velas)
y se coloca en platos.
SUYERE PARA LEVANTAR:
oferekeke ayaba dide
oferekeke ayaba dide
kukete, kukete male
agangara omolio bile
agangara omolio bile
aiku lowao omolio bile
aiku lowao omolio bile…………………………………………………… (bis)
SUYERES DE IFA
SUYERE OKUO IFA:
okuo omo orum selun aye………………………………………………….humm
okuo ekuenifeo……………………………………………………………..humm
okuo oni bara, bara niregun……………………………………..................humm
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
35
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oni babalawo……………………………………………………………….humm
aiku, aiku…………………………………………………………………...humm
SUYERE ILDEFA:
Suyere okuo ifa + rezo ogbe funfulo
Ayala awo oku yudide ayala awo
kuyo dide, kuyo dide
ala fefeunto
Ayala awo oku yudide ayala awo
kuyo dide, kuyo dide
ala fefe unto
Ayala awo oku yudide ayala awo
kuyo dide, kuyo dide
kuyo dide, kuyo dide
ala fefe unto
SUYERE DEL ELEKETE NI ORULA:
Suyere okuo ifa + rezo b ojuani meyi.
agangara omolordumare
agangara omolordumare
aiku lowao omolordumare
aiku lowao omolordumare
SUYERE ARMAR :
(menesteres, plato, afaldaka, elekete, ildefa, gan, añafa, iruke y irofa)
AÑAFA: iku kuani omo oshupuo iku furibuye
Suyere okuo ifa + rezo
olu yebe ileke, olu yebe ileke
olu yebe ileke, olu yebe ileke
ariku kakoa nasho olu yebe ileke
GAN: obe gan mofideo
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
36
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
SUYERE OMA AWO: (cuando se monta el gan)
Suyere Okuo ifa + rezo.
Omo awo ogbegan mofinteo,……. omo awo
Omo awo ogbegan mofinteo,……. omo awo
Omo awo ogbegan mofinteo,……. omo awo
DESARME: adera badera awo (4 veces).
MAZO: ozupuoka ozupuere ifa
Orumila ozupuere (2 veces)
IRU (IROFA): iru boroqui boroqui
irofa borooya boroya
se levanta la persona: iru ala bunshebirere iru…….(bis)
SUYERE SALIDA AL IBU ILE:
(menesteres obi, ebo ipin, jicara, omi, oñi,pomito y bolsa con ropa)
Biolona biate biodo biolona………..(bis)
SUYERE IBU ILE:
Ague eto ague ebo, onire la guague.
Nota: rezo irete wan wan.
SUYERE REGRESO IBU ILE:
Aguayure aguabure quinfu awo kiumbo.
Nolaño nolambo quifu awo kiumbo.
SUYERE DE ALWAN FOGUEDE:
Alawan foguede oyu, alawan foguede ofo.
Alawan foguede oye, alawan foguede okggo.
SUYERE DE TOQUE DE PUERTA EN IKOFAFUN (ODI MEYI):
viti, viti vitire iya bime la kofa
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
37
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
alaguare omofa.
SUYERE YEN A ORULA:
oba: orula niye, orula niye
coro: eye orula niye eye
oba: eye ifa nisifikula eye
coro: eye nisifikula eye
oba: adie dun, dun
coro: eran dun, dun ifa ora
oba: oba dun, dun
coro: eran dun, dun ifa ora
SUYERE PAIRO:
Pairo pairo, iku furibo osha pairo
Pairo pairo
IKU furibo osha pairo
Pairo pairo
IKU furibo osha pairo
Pairo pairo
SUYERE AURE A ORULA:
Chinimaya dunfomiguo chinimaya
Chinimaya dunfomiguo chinimaya…..muñaña ….(bis).
Chinimaya dunfomiguo chinimaya mayere.
Apangua apangua ifa orumila apangua
Apangua apangua…… orula apangua
Apangua apangua…… ifa apangua
Apangua apangua…… aure apangua
Apangua apangua…… ifa orumila apangua
Apangua apangua…… orula apangua
Apangua apangua…… ifa apangua
Apangua apangua…… aure apangua
SUYERE PARA LEVANTAR A ORULA CON EL TABLERO DESPUÉS DEL
YEN:
Tarukuta babarukuta, tarukuta babarukuta
Oyo niile orumila babarukuta
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
38
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
aldashe aldamashe ayeguense umbaloguo ni adda ashe
ayeguense umba loguo
SUYERE OÑI A ORULA:
oba: oñi awo olese umbo, oñi awo kinchonfo
oñi awo olese umbo, oñi awo kinchonfo en ifa.
coro: oshiminie, oshiminie, oñi awo olese umbo, oñi awo kinchonfo
oñi awo olese umbo, oñi awo kinchonfo en ifa.
SUYERE PARA REFRESCAR LA ADIE (OMI) : (OSA LA FOGBEYO):
(a la derecha)
oba: tutu, tutu, tutunene
inanquio ankueleo
oro manquio alalde oddun
oro anquio ace orisha
coro: tutu, tutu, tutunene
inanquio ankueleo
oro manquio alalde oddun
oro anquio ace orisha
(a la izquierda)
oba: tutu, tutu , tutuneneo
inanquio yoko guama tutu neneo
coro: tutu, tutu, tutuneneo
inanquio yoko guama tutu neneo
SUYERE POR OGBEROSO:
oba: tolomalekui, tolomalekui
coro: juju, juju
oba: popo pomi
coro: eran popo pomi eye
oba: otolofun, otolofun la she
SUYERE MAMURAYE.:
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
39
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Suyere: mamuraye iku mapo sendaure(bis) Iku bara lagueto
Luego el cierre de Ita
Se reza Iwuori Juani
Y se canta: Ala iboru cachama ala iboru (bis)
Ala iboru laure
Ala iboru la aldie
Luego se canta:
Aguara Aguara mi moro (4 veces)
Kacheita kachechemina
Aguara agua mi moro
SUYERE DEL OBI A ORULA:
oba: shodede ode mophiye, shodede
orula ode mophiye
oba: shodede ode mophiye, shodede
baba olofin ode mophiye
coro: shodede ode mophiye, shodede
oba: orula ode mophiye, shodede
coro: shodede ode mophiye, shodede
oba: olorun ode mophiye, shodede
coro: shodede ode mophiye, shodede
oba: aye ode mophiye, shodede
coro: shodede ode mophiye, shodede
oba: inlonguere ode mophiye, shodede
coro: shodede ode mophiye, shodede
oba: lery umpon ode mophiye, shodede
coro: shodede ode mophiye, shodede
oba: lese umpon ode mophiye, shodede
coro: shodede ode mophiye, shodede
SUYERE A ORULA:
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
40
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
orula mari boru
orula mari boya
orula mari bochiche
oluo mari boru
oluo mari boya
oluo mari bochiche
oyubona mari boru
oyubona mari boya
oyubona mari bochiche
apetevi mari boru
apetevi mari boya
apetevi mari bochiche
amonzo mari boru
amonzo mari boya
amonzo mari bochiche
amoro mari boru
amoro mari boya
amoro mari bochiche
oba: oddun
coro: eduare
oba: oddun
coro: eduare
oba: oshun mori
coro: yeyeo
oba: oshun mori
coro: yeyeo
oba: yanya
coro: eduare
oba: yanya
coro: eduare
oba: obanla
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
41
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
coro: eduare
(aquí se saluda a orula con el rezo de la estera)
SUYERE OYUTETE:(opcional dependiendo de cómo caigan los obi)
oyutete awarawara nifeo obi modupue orumila sheketa
oyutete awarawara nifeo obi modupue orumila sheketa
ocheminie, ocheminie ………….
Luego se procede a darle el yen de adie merin a orula, respectivamente con sus suyeres.
SUYERE WAMALE ITU ORULA:
oba: baba olofin itu
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: oni bara, bara niregun
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: orumilla itu
coro: huuum
oba. wamale itu
coro: huuum
oba: oni bara, bara niregun
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
42
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oba: bogbo egun itu
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: oni bara, bara niregun
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: bogbo orisha itu
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: oni bara, bara niregun
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: bogbo osha itu
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
oba: oni bara, bara niregun
coro: huuum
oba: wamale itu
coro: huuum
SUYERE NANGAREO:
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
43
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
oba: nangare, nangare
coro: nangareo
oba: arere arereo
coro: nangareo
oba: alakaita logueo
coro: nangareo
oba: alakaza seña mofoyu
coro: nangareo
oba: iba olorun
coro: nangareo
oba: irawo olorun
coro: nangareo
oba: oshupua olorun
coro: nangareo
oba: imale olorun
coro: nangareo
oba: osea kun di fa male
coro: nangareo
oba: inatuto ankuelaye
coro: nangareo inatuto ankuelaye nangareo
oba: arere arereo
coro: nangareo
oba: nangare, nangare
coro: nangareo……..
SUYERE ENTRADA OLOFIN AL BOLDUN IFA:
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
44
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Agua caliente y fria
Agogo nile olofin ago oun lala……………………………………………..(bis)
SUYERE DE OLOFÍN :
Suyere con lasEyele
1) Eyi Shireo Eyi Shireo Eyi Lery Mofe Baba Eyobe Meyi Y (se repite todo los meyi)
2) Emitembele Dekun Emitembele Dekun
Baba Eyobe Meyi Ifa Beo titi Emitebele Dekun y (se repite todo los meyi)
Kini Olofin Niye Ewe Ye
Kini Olofin Niye Ewe Ye
Baba olofin niye…….………………eweye
Kini olfin ni ye………………………eweye…..(bis)
3) Suyere Para las Juju de las Palomas.
Ifa Odara Emi Odara Moyukaya Mama Yaquele Ebo
4) ifa odara emi odara Moyukayo Mama Yanquele Ebo (bis) y se reza los meyi de 4 en
4 y se repite el suyere anteponiendo el obba ..moyunkayo mama yanquelebbo,
moyunkayo mamayankelebbo
OTROS SUYERES DE OLFIN
(solo omo odums): (material investigación)
Adele Dekun Eran Lekun Unyen
Adele Dekun Eran Lekun Unyen
(para quitar lo malo)
Afoyu Boddun Orire, Afoyu Boddun Orireo, Awo Oma Foyu Olofin Boddun Ni Ifá,
Afoyu Boddun Orire.
Baba Olofin Ifá Nile Yekun Yaleo, Agogo la Eyele
SUYERE PARA YEN DE AGBBO:
Eye Oddun Nilaye
Eye Oddun Nilaye
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
45
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Eye Abó Niro
Eye Oddun Nilaye
Otro Suyere:
Abó Kalekun
Abó Kalekun
Oddun Abó Kale
Olofin Eni Eye Lele
Abó Kalekun
Suyere Akuko:
Akuko Mawa Akuko Mawa
Akuko Mawa Akuko Mawa
Ofe Eni Eye Olofin Akuko
Akuko Mawa Akuko Mawa
Suyere Etu:
Etu Mawa Etu Mawa
Etu Mawa Etu Mawa
Ofe Eni Eye Olofin Etu
Etu Mawa Akuko Etu
Suyere Adié:
Ododo Donilaye Ododo Donilaye
Eye Adié Oddun Niye
Ododo Donilaye
Borolaye Lonilaye Borolaye Lonilaye
Eye Adié Oddun Niye
Borolaye Lonilaye
Baba Oddun Nilaye Baba Oddun Nilaye
Eye Adié Adidi Laye Dide Adié
Baba Oddun Nilaye
Iyo Ninyo Iyo Ninyo Iyo Ninyo
Eye Adié Oddun Niye
Suyere Akuaro:
Akuaro Kuankio Akuaro Kuankio Mairere
Mairere Olofin Kuankio Mairere
Suyere Eyelé:
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
46
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Emi Tembelere Ekun (Hasta los 16 Mejís)
Fori Eye, Fori Eye, Eye Lekun Igba
Ejiogbe, Baba Lekun Ori Aye (Hasta los 16 Mejís)
Baba Olofin Fa Nile Olekun
Baba Olofin Agogo La Yele
Otro suyere: (PRESENTACION DE IKINES)
Awo Enire Enifa Olofin Modepue Fobae Ire Layeo
SUYERE PARA LIMPIAR A ODUM DESPUES DE LA MATANZA
Olofin Ifá Walele Omo Wara Awa Wa Enifa Olofin, Igba Oddun Awawe Olofin
SUYERE PARA LIMPIAR A ODUM DESPUES DE LA MATANZA CON OTI,
ORI Y EWE NI OZAIN
Olofin Kinilashe Kilope Ife Misa
Kiyo Odulekan Simibi Olofin
Obami Nimabo Nimi Odulekan Fumi Odu
Aleniyu Ewe Ni Olorun
Y Iyo Ongbotan Oshe Olobo
Eyu Ni Olorun Koto Koto
Mofi Bomi Morani Kikomope Sheto
Odu Odule Eshile Kofedun Eniwa Untefa Odara
TENTE NANIO:
Tente nanio tente nanio, tente nanio tente nanio
otepoleta oriowesa tente nanio…………………………………………(8 veces)
SUYERE DE LA BARBERIA:
De la tijera:
Bogbo juani shoguaye, bogbo juani shoguaye
Ifa orumila ashaba a labeo bogbo juani shoguaye……………………….(oba)
Bogbo juani shoguaye, bogbo juani shoguaye
Ifa orumila ashaba a labeo bogbo juani shoguaye………………………(coro)
De la navaja:
Inso ebbo ebo lery , leri shewa dicola ashe wa dicola
Baba olofin lofun alabeo ashe dicola…………………………………….(oba)
Inso ebbo ebo lery , leri shewa dicola ashe wa dicola
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
47
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
odum lofun alabeo ashe dicola…………………………………………..(coro)
aguani ebo lery , leri shewa dicola ashe wa dicola
Baba olofin lofun alabeo ashe dicola…………………………………….(oba)
Inso ebbo ebo lery , leri shewa dicola ashe wa dicola
odum lofun alabeo ashe dicola…………………………………………..(coro)
agayo ebo lery , leri shewa dicola ashe wa dicola
Baba olofin lofun alabeo ashe dicola…………………………………….(oba)
Inso ebbo ebo lery , leri shewa dicola ashe wa dicola
odum lofun alabeo ashe dicola…………………………………………..(coro)
SUYERE DE LA PINTA Y LAS FIRMAS
efun suyere:
obba: ofun dete, efun te umbo, opolopo efunte umbo awo (bis)
coro: ofun dete, efun te umbo, opolopo efunte umbo awo (bis)
ozun dauro suyere:
obba: efunde wao ozun dauro
ozun lozun awaeni ifa lo mio orumila lasheeo
coro: efunde wao ozun dauro
SUYERE DEL YEN A LA ATENA BEWA:
Eye olofin niye eye
SUYERE DEL BAILE DE LA ATENA BEWA:
Baba karancha karancha
Baba kerenshe kerenshe
Adifafun abibo.
Berule berule male abibo berule……………………………………………..(oba)
Berule berule male abibo berule……………………………………………..(coro)
Berule male…………………………………………………………………..(oba)
Abibo berule berule male abibo……………………………………………...(coro)
Berule male…..………………………………………………………………(oba)
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
48
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Abibo berule berule male abibo…………………………………. ………….(coro)
Berule con cale……………………………………………………………….(oba)
Abibo berule con cale abibo………………………………………………….(coro)
Berule con cale………………………………………………………………..(oba)
Abibo berule con cale abibo………………………………………………….(coro)
Berule con cale………………………………………………………………..(oba)
Abibo berule con cale abibo…………………………………………………..(coro)
Nota: berule male son 3 veces y berule con cale son 3 veces.
Nota : al terminar, la atena bewa se lleba hacia bako y se dice ago eshu ni bako y luego
se procede a limpiarla con el juanito diciendo:
SUYERE LIMPIAR LA ATENA BBEWA:
agueto ague ebo olofin bewa
agueto ague ebo atena bewa
SUYERE DEL (EBO MISI, JIO JIO, JUANITO, OMI Y OSHE):
Par entrar ala palangana se hace con el pie izquierdo:
Bara koshese ara
Bara koshese ara
Bara koshese awo
Con el omiero,oshe, jiojio con el omi
Lery awogue aguaeto nileo lery awogue aguaeto laboreo
Lery awogue lery awogue
Para salir de la palangana se amaga 3veces y se sale con el pie derecho:
Ague ebo
Ague eto
Lery awo laguague
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
49
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
CANTOS DE LA MESA DE ITA:
Se canta a la palangana que la apetervi lleva con la comida hasta egun:
(Hayan Coló Coló Eñi Eran Hayan Coló Coló Eñi Iku).
Se canta a la palangana des pues que se han lavado las manos (Achegua Oshún
Somogua Achegua Apetervi Mogua)
1. Baba korayo kachetuo efmifika chopoague (se repite)
2. Aguayo arniguo ewin pami la miguo
la michera awo
3. Ella tuto yomilo Ella tutu yomilo Orumila lichabo Ile Ella luto yomilo
4. Mamu Marnun Kerere. Mamu Mamuan Kerere Oti Pupua Orumila Mamu Mamuan
Kerere
5. Peregun Motawa Eni Awo Peregun Motawa Eni Awo
6. Shebola y shebola (se repite 2 veces) odun fokan shebola nife (se nombran las carnes
eran aure, eran aunko, eran aldie, eran osaldie)
7. Odupue olduyo odupue akuaeri
Odupue olduyo odupue akuaoma se le va cantando a (Elewa, a Ogún a Oshosi a
Ozun a Orula y a Olofin) Siempre se Repite La Primera Estrofa.
8. amonso amoro awaunso lese iqui, lagua lawua be olorun be oyamba tendu ni ifa.
9. Ifa Kiguambo Manumiñio Eni Ota Lese Igui
Ifa Kiguambo Manumiñio Eni Ota Lese Igui
10. Ewe Lorun Ewe Lorun Ifa Orumila Okanchoncho
Ewe Lorun Ewe Lorun Ifa Orumila Okanchoncho
11. Soluto tarague Yeye (2 veces). Baba Dogu Baba Oma Sotuto tarague Yeye
12. Laka Laka Umbo Un Yen Umbo Awo Laka Laka Umbo Ke Umbo Awo (bis)
13. Aguani Ifa Aguani Shangó (Bis) Baba Lery Olofin Aguani Ifa
14. Nita Nita Owo Bis Qimbamba Bis Kama Ni Odun Nita Nita Owo Ozain De Mufara
Dildeo Ozain De Mufara Dude Bis.
15. Aguan Aguan Ifa Orumila Aguan y se Canta los meyi y los Signo de los Awuoses
Presente golpeando la mesa.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
50
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
16. Orumila itu Wuamale Itu Onibabaraniregun Wuarnale Itu y se va nombrando (los
Olofm Egun los Onshas los Oshas y Orula)
SUYERE DE LA CEREMONIA CON LAS ITANA EN KAKOANALDO ODUM
(JORO JORO):
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba eyogbe meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba eyogbe meyi ifa beotiti emitele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba oyekun meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitele ogun
Baba oyekun meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba iwory meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba iwory meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba odi meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba odi meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba iroso meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba iroso meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ojuani meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ojuani meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba obara meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba obara meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba okana meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba okana meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ogunda meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
51
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Baba ogunda meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba osa meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba osa meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ika meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ika meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba otrupon meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba otrupon meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba otura meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba otura meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba irete meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba irete meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba oshe meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba oshe meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ofun meyi ifa beotiti emitemele ogun
Emitemele ogun, emitemele ogun
Baba ofun meyi ifa beotiti emitemele ogun
Erigoya …oshe tura
Erigoya oshe tura
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
Moyunkayo mamayanquelebbo, Moyunkayo mamayanquelebbo
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba eyogbe meyi:ewe meyi, kurun meyi,
baba ototo titi, ototo araye.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba oyekun meyi: onariyan aguare shango.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
52
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
baba iwori meyi: aguare lode.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba odi meyi: ashama rima codima, adifafun orugbo.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
Moyunkayo mamayanquelebbo, Moyunkayo mamayanquelebbo
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba iroso meyi: boro bore, bole lala.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba ojuani meyi: oshanla beleye, adifafun abangara
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba obara meyi: kiko makate iku.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba okana meyi: okana beye ifa.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
Moyunkayo mamayanquelebbo, Moyunkayo mamayanquelebbo
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba ogunda meyi: ogunda siro obini, omo alara.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba osa meyi: baba buru, buru, baba foshe, foshe.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba ika meyi: ogoro guao olofin, ogoro guao ogun, nika nika lebo
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba otrupon meyi: jekua ni baba eñio, la fekun olorun wami, oyubona wami
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
Moyunkayo mamayanquelebbo, Moyunkayo mamayanquelebbo
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba otura meyi: asekun difa male, sala malekun malekun sala
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba irete meyi: eyelemere, ekolemere aporoye amoni ozun.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba oshe meyi: muluku lushe, kulu kushe.
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
baba ofun meyi: orangun mafun iku.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
53
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
Moyunkayo mamayanquelebbo, Moyunkayo mamayanquelebbo
Ifa odara, emi odara, moyunkayo mamayanquelebbo
SUYERE DE AGATARA MONSARAO:(simulación de la pelea kakoanaldo
odum):
Agatara monzarao, agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Orumila loda ogbe agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Orumila loda ogbe agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Orumila loda ogbe agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Agatara monzarao, agatara monzarao
Orumila loda ogbe agatara monzarao
SUYERES EGUNS
SUYERE DE ODDUA:
oddua niye, oddua niye eye….
oddua niye, oddua niye eye…………………………………………… (bis)
oba: irawo ile ofere oduduwa la shupua
coro: irawo ile ofere oduduwa la shupua
SUYERE OTI A EGUN:
oti laire, oti laire
egun bawa
SUYERE OMI A EGUN:
omi laire, omi laire
egun bawa
SUYERE OÑI A EGUN:
umbatolo umbalowo, oñi, oñi equikan egun
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
54
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
umbatolo umbalowo, oñi, oñi kokoro.
SUYERE SESE A EGUN:
sese, oguani sese ewe iku
SUYERE CERRAR CON OBI A EGUN:
orun egun - orun egun
obi mayekun laye
iku egun obi mayekun laye…………………………(oba)
awara wara obi mayekun
awara wara obi mayekun
iku egun obi mayeku…………………………………….(oba)
SUYERE DE LAS ATANA EGUN:
Ago itana ago ikoko ojuani hermoso en ifa atana meyi egun onibarabaraniregun
oba: atana lao, lao
coro: atana lao, lao
oba: shango egun fumi lao, lao
coro: atana lao, lao
oba: bogbo egun fumi lao, lao
coro: atana lao, lao
oba: atana keke iku egun, keke aba bore boye bokun iku
egun keke
coro: atana keke iku egun, keke aba bore boye bokun iku egun
keke……………………………………………………………........ (bis)
ke lorda fun atana meyi egunn
SUYERE DEL EWE NI OZAIN DE EGUN:
Se marcan en las manos otura niko e irete yero y se canta
Otura niko lade
Baba quiroldo
Irete yero lade
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
55
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
Baba quiroldo
Bogbo egun lade
Baba quiroldo
Miguel febles padron odi ka lade
Baba quiroldo…..ect..ect….ect.
SUYERE SARAYEYE CON OBI Y ASHO MALAKATI EN UN PARALDO:
sarayeye lona iku, egun iku sarayeye lona…………… (oba)
aba omo yare iku, egun iku sarayeye lona……………. (coro)
SUYERE CON OSADIE EYELE O ADIE EN UN PARALDO:
onile, onile paraldo sowo
onile, onile awo como awo
SUYERE DESPUÉS DE OTOKU EL OSADIE EN LA ATENA DE UN
PARALDO:
(debe rociarse agua sobre el animal)
shekuere iku egun, shekuere…………………………………… (oba)
aguari lodeo………………………………………………………… (coro)
SUYERE DE AYAKUA ORUN:
eye eyeni
ayakua aun olorun
egun iku
SUYERE YEN A EGUN: (CEREMONIA A OLOKUN)
awo orun fan
awo orun yen, egun iku…………………………………………… (bis)
SUYERE DEL BAILE DE TEJA (ACERCAMIENTO A IKU):
iya lery ate
iya lery ate
bogbo egun ni (nombre de la santera, de la iyawo, o de la aleya que este recibiendo),
lery ate.
SUYERE EGUN :
ikuyere, ikuyere………………………………………… (muertos machos) principal
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
56
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
eye iku, ikuyere
erun seye, erun seye ……………………………………..(muertos hembras) principal
eye erun seye
yolo, yolo lawao
shango eggun awalode
bogbo eggun ara onu awalode
shango egun awalode
eye eyele, eyele ni leo
akokoro loye, eyele nileo
eye eyele, eyele dun, dun
dun, dun bawa iku egun
bogbo egun ke ni ara onu ke timbelese olodumare
ibailekun con su walele lailorun egun
bogbo egun ke ni ara onu
ke timbelese con su walele lailorun egun
ibailekun con su walele lailorun egun
(nombre del egun) ke timbelese con su walele
lailorun egun
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: aumbá wa ori, aumbá wa ori, awa ozun, awa oma, lery oma, leyabbó, ara
onu kawé
coro: repite.
obbá: aumbá wa ori, aumbá wa ori, awa ozun, awa oma, lery oma, leyabbó, bogbo
eggun kawe
coro: repite.
obbá: aumbá wa ori, aumbá wa ori, awa ozun, awa oma, lery oma, leyabbó, baba eggun
kawé.
coro: repite.
obbá: aumbá wa ori, aumbá wa ori, awa ozun, awa oma, lery oma, leyabbó, iya eggun
kawé.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
57
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
coro: repite.
obbá: aumbá wa ori, aumbá wa ori, awa ozun, awa oma, lery oma, leyabbó, mokekere
eggun kawé.
coro: repite.
obbá: aumbá wa ori, aumbá wa ori, awa ozun, awa oma, lery oma, leyabbó, eggun ile
kawé.
coro: repite.
obbá: oro
.
coro: eggun
.
obbá: omoalabbo yale fieddenu, akufaó, akufaó, omo alabbo yale fieddenu, akufaó,
akufaó.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: tele mobbantele, tele mobbantele, wáyeke, wáyeke bio wayenyé, oddoso umbo,
ara umbo wáyeke, wáyeke bio wayenyé.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun
obbá: lawa, lawa la miché, lawa, lawa la miché ara onu ala miché.
coro: lawa, lawa la miché.
obbá: bogbo eggun alamiché.
coro: lawa, lawa lamiché.
obbá: baba eggun alamiché.
coro: lawa, lawa lamiché.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
58
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
obbá: iya eggun alamiché.
coro: lawa, lawa lamiché.
obbá: lawa, lawa la miché, lawa, lawa lamiché ara onu alamiché
coro: lawa, lawa lamiché.
obbá: oro.
coro: eggun
obbá: eya roko farawao, ella roko farawao lode.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: lawa, lawa confesoró, confesoró abbure mí.
coro: lawa, lawa confesoró.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: iku ibbó sé, iku ibbó sé, ibbó se oooo, bio se ireo.
coro: ikú ibbó sé.
obbá: ara onu, bio sé ireo.
coro: iku ibbó sé.
obbá: eggun ile, bio sé ireo.
coro: iku ibbó sé.
obbá: eggun amego, bio sé ireo.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: chékete moti sawo, chékete, moti, moti sawo.
coro: chékete moti sawo, chékete.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
59
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: okokán la mi wayé, okokán la mi oró, okokán la mi wayé, okokán la mi oró, iya
molorisha, okokán lami wayé.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
echu kuele, kuele oniya, echu kuele, kuele oniya
bogbo egun ke ni ara onu se fue iya
echu kuele, kuele oniya, echu kuele, kuele oniya
(nombre del egun al cual se le oficia) se fue iya
obbá: echu kuele, kuele oniya, echu kuele, kuele oniya, abbure se fue iya, echu kuele,
kuele oniya.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: dedde la ewe, dedde la ewe iku olodumare, dedde la ewe odiddeo.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: aibbo ese, ese, aibbo, ile sóku ooo.
coro: aibbo ese, ese, aibbo.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: cheiwamá.
coro: ochenché.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
60
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
obbá: cheiwamá.
coro: ochenché.
obbá: alawa ooo.
coro: alawalawa.
obbá: alawa ooo
coro: alawalawa.
obbá: oinle ooo
coro: unlelé.
obbá: oinle ooo.
coro: únele.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: awaroddo niresú, awaroddo niresú, bogbo isa bonilé, awaroddo niresú.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: amalawo yare ifa de mio, aiku ifa o, aiku ifa o.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: ma iwoyé.
coro: aka yé.
obbá: ma iwoyá.
coro: ewá no wa.
obbá: ma iwoyé.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
61
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
coro: aka yé.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: awa berikú, awa berikú, iku igbín ile, ti ewe weweo.
coro: awa berikú.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: yeye tu yeo, tu yeo, tu yeye iku onaré.
coro: yeye tu yeo.
obbá: tú yeye iku onaré.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: a ye bogbo modde sikú, olenlé.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: laye, laye, laye baba, laye, laye, laye la fisí.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: ashe bulenke olofi, ache bulenke olofi, olofi
oloyikí, olofi oloyaré. ashe bulenke olofi.
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: niyegbé iku, niyegbé iku, niyegbé eggun oduduwa, niyegbé iku. (oché turá).
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
62
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
coro: repite.
obbá: oro.
coro: eggun.
obbá: ilá olorun, moyugbá.
coro: iba sé.
obbá: iwó o lorún, moyugbá
coro: iba sé.
obbá: ariwá, moyugbá.
coro: iba sé.
obbá: gussú, moyugbá.
coro: iba sé.
obbá: eggun ile, moyugbá.
coro: iba sé.
obbá: bogbo eggun, moyugbá.
coro: iba sé.
obbá: agbo ni boché, agbo ni boché, alawa ché, bio chenireó.
coro: agbo ni boché.
obbá: ara onu, bio chenireó.
coro: agbo ni boché.
obbá: eggun ile, bio chenireó.
coro: agbo ni boché.
obbá: bogbo eggun, bio chenireó.
coro: agbo ni boché.
obbá: oro.
coro: eggun.
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
63
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
PARA NOMBRAR O CANTAR LAS COMIDAS QUE SE LE PONEN, O DAN
EN LA CEREMONIA.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, ashe osí olodumare, bogbo guaniché.
coro: repite.
SI SE LE DIO AGBO.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, agbo osí olodumare, bogbo guaniché.
coro: repite.
SI SE LE DIO AKUKÓ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, akukó osí olodumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE DIO EYELE.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, eyele osí olodumare, bogbo guaniché
coro: repite.
LE SI SE DIO ADIE.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, addié osí olodumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE DIO ETÚ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, etú osí oloddumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE PUSO EKÓ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, ekó osí oloddumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE PUSO OGUIDDÍ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, oguiddí osí olodumare, bogbo guaniché
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
64
MANUAL DEL BABALAWO RICHARD CELIS HERNANDEZ ODILOMONI
coro: repite.
SI SE LE PUSO EKRÚ ARO.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, ekrú aro osí olodumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE PUSO OLELÉ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, olelé osí olodumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE PUSO BIOÑÍ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, bioñí osí olodumare, bogbo guaniché
coro: repite.
SI SE LE PUSO ISOGUÍ.
obbá: bogbo guaniché, bogbo guaniché, isoguí osí olodumare, bogbo guaniché.
coro: repite.
estos son los cantos para poder nombrar lo que se le dio a eggun, lo cual se hace al final
de oro. si esto fuese una honra o un ituto, se le cantaría como último canto el siguiente:
obbá: chon, chon, chon guamí, eggun la chon, chon wamí.
coro: repite..
PASOS Y PROCEDIMIENTOS DE IFA ODILOMONI
65