Tempeo
Por aliaj uzoj, vidu la paĝon Tempe.
Tempeo (indonezie: Tempe) estas kuko el sojofaboj kaj devenas el Indonezio.
Tempeo estas tradicie farita produkto surbaze de (biologaj) sojofaboj. Tiuj estas post trasorbigo kaj kuirado inokulitaj (miksitaj) kun homafabla ŝimo (Rhizopus orizae, Rhizopus stolonifer, Rhizopus microsporus aŭ aliaj) kaj ankoraŭ dum 24 horoj inkubaciitaj.
Tempeo estas riĉa je vitaminoj el la B-grupo, vitamino A, niacino, foliata acido, pantotenacido, biotino, kaj fibroj kaj mineraloj kiel kalcio kaj fero, fosforo, magnezio, kalio, zinko kaj mangano. Tempeo krom tio estas malriĉa je graso kaj tute sen kolesterolo.
Pro la enzima ago dum la fermentado la nutraj elementoj fariĝas pli bone digesteblaj, kaj la malutilaj komponentoj kiel oligo-sakaridoj kaj fitinoj estas malkomponigitaj. La rezulto estas produkto kun digestiĝa koeficiento de 86%, kiu estas riĉa je altkvalitaj proteinoj kun ĉiuj esencaj aminoacidoj.
Tempeo havas neŭtralan guston, sed pro tio ke ĝi facile transprenas aliajn gustojn, ĝi estas taŭga kiel ingredienco por variaj manĝaĵoj. Ĝi ofte estas uzata en la indonezia kuirarto, kaj povas servi kiel parto de vegetaraj manĝaĵoj.
La nutra valoro de 100g da tempeo:
| Energia valoro | 833 kĴ |
| Karbonhidrato | 9,9 g |
| Proteino | 19,5 g |
| Graso | 7,5 g |
| Vitamino B1 | 0,28 mg |
| Vitamino B2 | 0,65 mg |
| Vitamino B3 | 2,52 mg |
| Vitamino B6 | 830 μg |
| Vitamino B12 | 3,9 μg |
| Kalcio | 142 mg |
| Fero | 5 mg |
| Fosforo | 240 mg |
Saneco
[redakti | redakti fonton]Tempeo havas pozitivan infuon je diareo; ĝi malfaciligas malsanigajn mikroorganismojn por fiksiĝi al la intestvando.[1][2]
El esploro de la universitatoj de Loughborough kaj Oksfordo el 2008 montriĝis ke konsumo de la je tempeo parenca tofuo fare de pliaĝuloj verŝajne kondukas al plimalboniĝo de la memoro, sed la fermentiĝinta tempeo povas pro la granda amaso da foliata acido, tamen havi pozitivan efikon por la cerbo.[3][4]
Oni observis malsanon kaj veneniĝon de besto (inter ili homo), pro la gluto de Tempeo[5].
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ nederlandeTempeh werkt tegen buikloop Telegraaf.nl, 14 oktober 2010
- ↑ angle First characterization of bioactive components in soybean tempe that protect human and animal intestinal cells against enterotoxigenic Escherichia coli (ETEC) infection www.wageningenur.nl, 2010
- ↑ angle "Loughborough University research finds tofu linked to poorer memory" Loughborough University, la 7an de julio 2008
- ↑ nederlande "Tofuo povas korodi la memoron" EVMI, 16-a de julio 2008
- ↑ nederlande Mertens kaj Van Veen (1933). “De bongkrek vergiftigingen in Banjolmas”, Geneeskundig Tijdschrift Nederlandsch-Indië 63, p. 1223.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Pli da informoj pri tempeo angle
- Historio de Tempeo Arkivigite je 2008-07-06 per la retarkivo Wayback Machine angle
- Informoj Arkivigite je 2006-02-24 per la retarkivo Wayback Machine germane
- http://tempeh4u.myweb.hinet.net Arkivigite je 2007-05-15 per la retarkivo Wayback Machine