Honoré d'Urfé
| Honoré d'Urfé | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskonomo | Anne Claude Jacques Christophe Honoré d'Urfé |
| Naskiĝo | 11-an de februaro 1568 en Marsejlo |
| Morto | 1-an de junio 1625 (57-jaraĝa) en Villefranche-sur-Mer |
| Mortokialo | Mortis en batalo 
|
| Lingvoj | franca |
| Ŝtataneco | Francio
|
Subskribo 
| |
| Familio | |
| Patro | Jacques Ier d'Urfé
|
| Patrino | Renée of Savoy-Tende (en) 
|
| Frat(in)o | Anne d'Urfé (en)
|
| Edz(in)o | Diane de Châteaumorand (en)
|
| Okupo | |
| Okupo | poeto dramaturgo romanisto verkisto
|
| Verkoj | L'Astrée |
Honoré d'Urfé, Grafo de Châteauneuf, Markizo de Valromey, senjoro de Virieu-le-Grand, (Marsejlo, 11-a de Februaro 1568 - Villefranche-sur-Mer, 1-a de Junio 1625) estis franca verkisto. Li estis aŭtoro de la unua riverromano (roman-fleuve) kiu meritas tian nomon ene de la franca literaturo, nome L'Astrée.[1][2]
Biografio kaj verkaro
[redakti | redakti fonton]El nobela familio de la iama provinco Forez, li studis ĉe jezuitoj. Li estis partiano de la Katolika Ligo ĉiam fidela al la duko de Nemours, kun kiu en 1592 partoprenis en konfliktoj kio rezultis en lia enprizonigo ĝis la 26a de julio 1594. La 15an de Februaro 1600 Honoré revenis al Forez por edziĝi kun Diane de Châteaumorand, sia bofratino, post la nuligo de sia geedzeco kun Anne d'Urfé.
Pri paŝtisma temo, verkita plej verŝajne ĉirkaŭ 1604 La Sireine, defendas la teoriojn de la platona amo per "Épîtres morales" (1603). Li fondis ĉirkaŭ 1606 kun siaj amikoj Antoine Favre, Francisko el Sales kaj Claude Favre de Vaugelas, la Société florimontane, unua klera socio de Savojo.
Tamen d'Urfé estas fama ĉefe pro sia longega rakonto L'Astrée (lasTRE], paŝtisma kaj bizanca romano parte membiografia kaj nefinita publikigita kvarparta inter 1607 kaj 1627. Ĝi estis nomita «le Roman des romans», aŭ "romano de romanoj", ne nur pro etendo, kiu faras ĝin la unua riverromano de la franca literaturo (6 partoj, 40 historioj, 60 libroj, 5 399 paĝoj), sed ankaŭ pro la konsiderinda sukceso kiun ĝi atingis en tiama Eŭropo, tial ke ĝi estis tradukita al granda nombro de lingvoj. Ĉiu parto de L'Astrée enhavas 12 librojn. La tri unuaj partoj estis publikigitaj en 1607, 1610, kaj 1619 mortinta d'Urfé en 1625, lia sekretario Balthazar Baro finigis la kvaran parton kaj kreis pluigon (1632-1633). Laŭ Larousse (1863), la kvina kaj sesa partoj estis verkitaj de Pierre Boitel, senjoro de Gaubertin, kaj publikigitaj en 1626. Li estis unu de la plej grandaj sukcesoj de la jarcento, kvankam ne estos pluigo en la ĝenro de la paŝtista novelo, sed ja konsiderinde influis en teatro (Molière), en opero kaj en pensmanieroj. La epizodoj de tiu romano estis inspiritaj de la jaroj kiujn d'Urfé pasigis en la zono de Forez.
Li verkis ankaŭ poemaron "la Savoysiade" (1609) kaj paŝtistaĵo kvinakta "la Sylvanire ou la Morte vive" (1625).
Li mortis dum militkampanjo en 1625, en kiu li estis estrante la trupoj de Savojo de la duko Karolo-Manuelo la 1-a de Sabojo kontraŭ la hispanoj.
Verkoj
[redakti | redakti fonton]- 1583 : "La triomphante entrée de Magdeleine de La Rochefocaud à Tournon"
- 1603 : "Épîtres morales"
- 1604 : La Sireine
- 1607 : "L'Astrée"
- 1609 : "La Savoysiade"
- 1625 : "La Sylvanire ou la Morte vive"
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Honoré d'Urfé en Biografías y Vidas, alirita la 22an de Decembro 2022.
- ↑ Honoré d'Urfé en Brita Enciklopedio, alirita la 22an de Decembro 2022.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- (en franca) Biografio
- (en franca) Pri Honoré d'Urfé
- (en franca) Honoré d'Urfé en la retejo CÉSAR