Geografia informsistemo
Geografia informa sistemo (angle Geographic information system), mallonge GIS estas je komputiloj bazita informa sistemo por kolektado, analizado kaj vizualiĝado de datumoj, kiuj havas spacan rilaton al surfaco de tero. Datumoj, kun kiuj GIS laboras, estas difinitaj per geometrio, topologio, atributo kaj dinamiko.
Partoj de GIS
[redakti | redakti fonton]GIS konsistas el jenaj partoj:
- Aparataroj (aŭ hardvaro)
- Softvaro (programoj, regaj datenoj)
- Datumoj - ofte plej grava kaj plej multekosta parto
- Uzantoj
- Metodoj de laboro kaj organizado de GIS
5 etapoj de evoluo de GIS
[redakti | redakti fonton]- Komenco de 60-aj jaroj de 20-a jarcento - 1973
En fino 60-aj jaroj de 20-a jarcento evoluigis la kanada registaro la unuan geografian informsistemon CGIS (Canada Geographical Information System). En jaro 1969 fondis Jack Dangermond usonan kompanion ESRI.
- 1973 - komenco de 80-aj jaroj 20-a jarcento
En tiu ĉi tempo estis evoluigitaj unuaj personaj komputiloj, kio gvidis al tio, ke uzantoj povis labori kun GIS hejme.
- 1982 - ĝis fino 80-aj jaroj de 20-a jarcento
En tiu ĉi tempo oni ĉefe plibonigadis datumbazojn, ĉefe rilato inter datumbazoj kaj grafiko.
Aperas pli kaj pli novaj programoj por laboro kun GIS, kiujn povas uzantoj ŝanĝi laŭ iliaj bezonoj. En nordamerikaj kaj okcidenteŭropaj landoj oni precizigas kolektadon, analizadon de datumoj kaj kreadon de datumbazoj.
- Nuntempo
En jaro 2007 aperis direktivo de Eŭropa Komisiono INSPIRE (INfrastructure for SPatial InfoRmation in Europe), kies celo estas krei eŭropan leĝdonan kardon, kiu estas bezonata por konstruado de eŭropa infrastrukturo de spacaj informoj.[1]
Datumaj modeloj en GIS
[redakti | redakti fonton]
Por reprezento de spacaj datumoj estas plej ofte uzataj vektora kaj rastruma modeloj. Geobjektoj, kiuj priskribas saman temon, estas en projektoj ofte en unu tavolo. Tio signifas, ke uzantoj laboras laŭ bezono samtempe kun pliaj tematikaj tavoloj (ekz. tavolo de riveroj, lagoj, ŝoseoj, trajnaj haltejoj ks.).
Aplikado de GIS
[redakti | redakti fonton]GIS povas esti uzita en multaj fakoj:
kaj multaj aliaj fakoj...
Softvaro por GIS
[redakti | redakti fonton]Ekzistas programoj kun malfermita kodo (plej konataj estas GRASS GIS, Quantum GIS aŭ SAGA GIS) kaj programoj komercaj (ekzemple ArcGIS de Esri).
Ligiloj
[redakti | redakti fonton]- GIS Lounge - paĝaro en la angla pri GIS
- Reta kurso "Enkonduko al la Geografia Informprilaborado per la Geografiaj Informsistemoj GRASS kaj Quantum GIS" Arkivigite je 2016-03-06 per la retarkivo Wayback Machine
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- RNDr. Aleš Ruda Ph.D.. (2010) Úvod do studia geografických informačních systémů. Mendelova univerzita v Brně. ISBN 978-80-7375-427-3.