Duto

En muziko, duto (aŭ sekundo) estas intervalo inter du sinsekvaj tonoj de diatona gamo. La duto, aŭ sekundo (el la latina secunda = "la dua"), rilatas do al la intervalo inter du apudaj ŝtupoj (ekz. c-d kaj ankaŭ e-f). La komplementa intervalo de la duto estas la septo.

En pli malvasta signifo, la sekundo (duto aŭ supertoniko ) ankaŭ estas la dua tono, kiu kuŝas sur la dua grado de gamo (ekz. d en la tonalo C-maĵoro).

Variaĵoj

Ekzemploj de dutoj (vidu la tekston)

Dutoj ekzistas en kvar variaĵoj. Tre oftaj estas

• la granda duto aŭ plenduto (a), kiu konsistas el la intervalo de plenduto (ĝi rilatas al la proporcio de la du tonaltoj je 9/8, t.e. ĉirkaŭ 203,9 cendoj) ankaŭ nomita maĵora sekundo kaj
• la eta duto aŭ duonduto (b), kiu konsistas el la intervalo de duonduto, ankaŭ nomita minora sekundo.

Multe pli maloftas

• la aŭgmentita duto (c), kies intervalo duontonon pli grandas ol la "granda duto", kaj

nur teorie ekzistas

• la diminuita duto (d), kies du tonoj fakte same sonas.

Difinate per tonsilaboj

Pli precize eblas difini muzikajn intervalojn per tonsilaboj: Duto estas intervalo inter tono kaj skale sekva tono.

Kodaje

Tonalto de toniko <Kodály> [do] estas 2 (kaj de [Do] estas 1). Duto de [do]

• al [re] estas 9/8 = 1,125
• al [ri] estas 9/8 * 25/24 = 75/64 = 1,171875
• al [ra] estas 9/8 * 24/25 = 27/25 = 1,08

Barate

En Barato tonalto de toniko <Bharata> [sa] estas 2 (kaj de [Sa] estas 1). Duto de [sa]

• al [ra] estas 33/32 = 1,03125
• al [ri] estas 16/15 = 1,0666...
• al [ru] estas 10/9, = 1,111...
• al [re] estas 9/8 = 1,125

La ĉi-supraj ciferoj montras la relativajn diferencojn de frekvencoj de tonoj.

Aŭdaj ekzemploj

• Eta duto (duontono):
  • supren  C-D bemola
  • suben  C-B
• Granda sekundo (plentono):
  • supren  C-D
  • suben  C-B bemola

Vidu ankaŭ

• la neoficiala esperanta sufikso -t-
• Intervalo
• Disonanco
• Dutonaleco
• Sekundo (mezurunuo de tempo)