[go: up one dir, main page]
Jump to content

ay

From Wiktionary, the free dictionary
See also: Appendix:Variations of "ay", aþ, and -aþ

Translingual

[edit]

Symbol

[edit]

ay

  1. (international standards) ISO 639-1 language code for Aymara.

English

[edit]

Etymology 1

[edit]

Pronunciation

[edit]

Interjection

[edit]

ay

  1. Ah! alas!
  2. (Mid-Ulster, others) Alternative spelling of aye ("yes")
Derived terms
[edit]

Noun

[edit]

ay (plural ays)

  1. Alternative spelling of aye ("yes")
    counting the ays and the noes in a vote

Etymology 2

[edit]

From Middle English ai, from Old Norse ei, from Proto-Germanic *aiwaz (“eternity, age”), from Proto-Indo-European *h₂eyu- (“vitality”); cognate with Old English ā, Ancient Greek ἀεί (aeí, “always”), and Latin aevum (“an age”).

Alternative forms

[edit]

Pronunciation

[edit]

Adverb

[edit]

ay (not comparable)

  1. (archaic, poetic or Northern England) Always; ever; continually; for an indefinite time.
    • 1670, John Barbour, The Acts and Life of the most victorious Conquerour Robert Bruce King of Scotland, as cited in 1860, Thomas Corser, Collectanea Anglo-poetica, page 160
      O he that hath ay lived free, [...]
Synonyms
[edit]
Derived terms
[edit]

Etymology 3

[edit]

Noun

[edit]

ay (plural ays)

  1. The name of the Latin-script letter A/a.
    • 2004, Will Rogers, The Stonking Steps, page 170:
      It said, in a whispering, buzzing voice, "Gee-you-ess-ess-ay-dash-em-ee-ar-ar-wye-dash-em-eye-en-gee-oh-dash-pee-eye-pee-dash-pee-ee-ar-ar-wye-dash-pee-eye-en-gee-oh."
    • 2016 CCEB, Communications Instructions Radiotelephone Procedures: ACP125 (G), p. 3-5
      ETA [is spoken] as "ee-tee-ay" instead of "I SPELL Echo Tango Alfa".
Alternative forms
[edit]
Descendants
[edit]
  • → Rohingya: ee
  • → Tagalog: ey

Etymology 4

[edit]

Pronunciation

[edit]

Interjection

[edit]

ay

  1. New Zealand spelling of eh (question tag)
    • 2013 November 13, “Surprising changes in the way Aucklanders speak”, in Stuff‎[1]:
      For example, New Zealanders tended to say "ay" at the end of sentences, but in the Asian community people used different tags to check whether people were still listening.
Alternative forms
[edit]

Etymology 5

[edit]

Origin uncertain; possibly related to eh and hey; popularized by a catch phrase in a 1970s sitcom.

Pronunciation

[edit]

Interjection

[edit]

ay

  1. All right (inter); hooray (inter); cool (inter).

Further reading

[edit]

Anagrams

[edit]

Ainu

[edit]

Noun

[edit]

ay (Kana spelling アイ)

  1. arrow

References

[edit]
  • Batchelor, John (1926) An Ainu-English-Japanese Dictionary, third edition, Tokyo: Kyobunkan
  • “ay (アイ)”, in Ainu-English Dictionary‎[2], TranslationDirectory.com, 2023 May 1 (last accessed)

Albanian

[edit]

Alternative forms

[edit]

Pronoun

[edit]

ay

  1. he

Anguthimri

[edit]

Noun

[edit]

ay

  1. (Mpakwithi) vegetable

References

[edit]
  • Terry Crowley, The Mpakwithi dialect of Anguthimri (1981), page 184

Azerbaijani

[edit]
Other scripts
Cyrillic ај
Abjad آی

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Turkic *āy (“moon, month”). Cognate with Chuvash уйӑх (ujăh) See Turkish ay for more cognates.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

ay (definite accusative ayı, plural aylar)

  1. moon
  2. month
  3. date (day of the month)
    Bu gün ayın neçəsidir? ― What date is it today?

Declension

[edit]
    Declension of ay
singular plural
nominative ay
 aylar
definite accusative ayı
 ayları
dative aya
 aylara
locative ayda
 aylarda
ablative aydan
 aylardan
definite genitive ayın
 ayların
    Possessive forms of ay
nominative
singular plural
mənim (“my”) ayım aylarım
sənin (“your”) ayın ayların
onun (“his/her/its”) ayı ayları
bizim (“our”) ayımız aylarımız
sizin (“your”) ayınız aylarınız
onların (“their”) ayı or ayları ayları
accusative
singular plural
mənim (“my”) ayımı aylarımı
sənin (“your”) ayını aylarını
onun (“his/her/its”) ayını aylarını
bizim (“our”) ayımızı aylarımızı
sizin (“your”) ayınızı aylarınızı
onların (“their”) ayını or aylarını aylarını
dative
singular plural
mənim (“my”) ayıma aylarıma
sənin (“your”) ayına aylarına
onun (“his/her/its”) ayına aylarına
bizim (“our”) ayımıza aylarımıza
sizin (“your”) ayınıza aylarınıza
onların (“their”) ayına or aylarına aylarına
locative
singular plural
mənim (“my”) ayımda aylarımda
sənin (“your”) ayında aylarında
onun (“his/her/its”) ayında aylarında
bizim (“our”) ayımızda aylarımızda
sizin (“your”) ayınızda aylarınızda
onların (“their”) ayında or aylarında aylarında
ablative
singular plural
mənim (“my”) ayımdan aylarımdan
sənin (“your”) ayından aylarından
onun (“his/her/its”) ayından aylarından
bizim (“our”) ayımızdan aylarımızdan
sizin (“your”) ayınızdan aylarınızdan
onların (“their”) ayından or aylarından aylarından
genitive
singular plural
mənim (“my”) ayımın aylarımın
sənin (“your”) ayının aylarının
onun (“his/her/its”) ayının aylarının
bizim (“our”) ayımızın aylarımızın
sizin (“your”) ayınızın aylarınızın
onların (“their”) ayının or aylarının aylarının

Chavacano

[edit]

Adverb

[edit]

ay

  1. Indicates the future tense.

Crimean Tatar

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Turkic *āy (“moon, month”). Compare Turkish ay (“moon, month”).

Noun

[edit]

ay

  1. month
  2. moon

Declension

[edit]
Declension of ay
singular plural
nominative ay aylar
genitive aynıñ aylarnıñ
dative ayğa aylarğa
accusative aynı aylarnı
locative ayda aylarda
ablative aydan aylardan

References

[edit]
  • Mirjejev, V. A., Usejinov, S. M. (2002) Ukrajinsʹko-krymsʹkotatarsʹkyj slovnyk [Ukrainian – Crimean Tatar Dictionary]‎[3], Simferopol: Dolya, →ISBN
  • “ay”, in Luğatçıq (in Russian)

Czech

[edit]

Interjection

[edit]

ay

  1. obsolete typography of aj

Gagauz

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Turkic *āy (“moon, month”). Compare Turkish ay (“moon, month”).

Noun

[edit]

ay (definite accusative ayı, plural aylar)

  1. moon
  2. month
Declension
[edit]
declension of ay
singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ay aylar
definite accusative (belirtme) ayı ayları
dative (yönelme) aya aylara
locative (bulunma) ayda aylarda
ablative (çıkma) aydan aylardan
genitive (tamlayan) ayın ayların
possessive forms of ay
benim (my) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayım aylarım
definite accusative (belirtme) ayımı aylarımı
dative (yönelme) ayıma aylarıma
locative (bulunma) ayımda aylarımda
ablative (çıkma) ayımdan aylarımdan
genitive (tamlayan) ayımın aylarımın
senin (your) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayın ayların
definite accusative (belirtme) ayını aylarını
dative (yönelme) ayına aylarına
locative (bulunma) ayında aylarında
ablative (çıkma) ayından aylarından
genitive (tamlayan) ayının aylarının
onun (his/her/its) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayı ayları
definite accusative (belirtme) ayını aylarını
dative (yönelme) ayına aylarına
locative (bulunma) ayında aylarında
ablative (çıkma) ayından aylarından
genitive (tamlayan) ayının aylarının
bizim (our) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayımız aylarımız
definite accusative (belirtme) ayımızı aylarımızı
dative (yönelme) ayımıza aylarımıza
locative (bulunma) ayımızda aylarımızda
ablative (çıkma) ayımızdan aylarımızdan
genitive (tamlayan) ayımızın aylarımızın
sizin (your) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayınız aylarınız
definite accusative (belirtme) ayınızı aylarınızı
dative (yönelme) ayınıza aylarınıza
locative (bulunma) ayınızda aylarınızda
ablative (çıkma) ayınızdan aylarınızdan
genitive (tamlayan) ayınızın aylarınızın
onların (their) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayları ayları
definite accusative (belirtme) aylarını aylarını
dative (yönelme) aylarına aylarına
locative (bulunma) aylarında aylarında
ablative (çıkma) aylarından aylarından
genitive (tamlayan) aylarının aylarının

Etymology 2

[edit]

Borrowed from Ancient Greek ἅγιος (hágios).

Noun

[edit]

ay (definite accusative ayı, plural aylar)

  1. saint
Declension
[edit]
declension of ay
singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ay aylar
definite accusative (belirtme) ayı ayları
dative (yönelme) aya aylara
locative (bulunma) ayda aylarda
ablative (çıkma) aydan aylardan
genitive (tamlayan) ayın ayların
possessive forms of ay
benim (my) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayım aylarım
definite accusative (belirtme) ayımı aylarımı
dative (yönelme) ayıma aylarıma
locative (bulunma) ayımda aylarımda
ablative (çıkma) ayımdan aylarımdan
genitive (tamlayan) ayımın aylarımın
senin (your) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayın ayların
definite accusative (belirtme) ayını aylarını
dative (yönelme) ayına aylarına
locative (bulunma) ayında aylarında
ablative (çıkma) ayından aylarından
genitive (tamlayan) ayının aylarının
onun (his/her/its) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayı ayları
definite accusative (belirtme) ayını aylarını
dative (yönelme) ayına aylarına
locative (bulunma) ayında aylarında
ablative (çıkma) ayından aylarından
genitive (tamlayan) ayının aylarının
bizim (our) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayımız aylarımız
definite accusative (belirtme) ayımızı aylarımızı
dative (yönelme) ayımıza aylarımıza
locative (bulunma) ayımızda aylarımızda
ablative (çıkma) ayımızdan aylarımızdan
genitive (tamlayan) ayımızın aylarımızın
sizin (your) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayınız aylarınız
definite accusative (belirtme) ayınızı aylarınızı
dative (yönelme) ayınıza aylarınıza
locative (bulunma) ayınızda aylarınızda
ablative (çıkma) ayınızdan aylarınızdan
genitive (tamlayan) ayınızın aylarınızın
onların (their) singular (tekil) plural (çoğul)
nominative (yalın) ayları ayları
definite accusative (belirtme) aylarını aylarını
dative (yönelme) aylarına aylarına
locative (bulunma) aylarında aylarında
ablative (çıkma) aylarından aylarından
genitive (tamlayan) aylarının aylarının

Highland Popoluca

[edit]

Noun

[edit]

ay

  1. leaf

References

[edit]
  • Elson, Benjamin F., Gutiérrez G., Donaciano (1999) Diccionario popoluca de la Sierra, Veracruz (Serie de vocabularios y diccionarios indígenas “Mariano Silva y Aceves”; 41)‎[4] (in Spanish), Instituto Lingüístico de Verano, A.C., →ISBN, page 10

Ladino

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Spanish ha i (“it has there”).

Verb

[edit]

ay (Latin spelling)

  1. there is, there are

Middle English

[edit]

Etymology 1

[edit]

Borrowed from Old Norse ei, ey, from Proto-Germanic *aiwa, *aiwō (“ever, always”).

Alternative forms

[edit]

Pronunciation

[edit]

Adverb

[edit]

ay

  1. always, constantly, unceasingly; eternally, forever
Descendants
[edit]
References
[edit]

Etymology 2

[edit]

Noun

[edit]

ay

  1. Alternative form of ey (“egg”)

Middle French

[edit]

Verb

[edit]

ay

  1. first-person singular present indicative of avoir

Rayón Zoque

[edit]

Noun

[edit]

ay

  1. leaf
  2. brim (of a hat)

References

[edit]
  • Harrison, Roy, B. de Harrison, Margaret, López Juárez, Francisco, Ordoñes, Cosme (1984) Vocabulario zoque de Rayón (Serie de diccionarios y vocabularios indígenas Mariano Silva y Aceves; 28)‎[5] (in Spanish), México, D.F.: Instituto Lingüístico de Verano, page 4

Salar

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *āy (“moon, month”).

Noun

[edit]

ay (3rd person possessive [please provide], plural [please provide])

  1. moon

References

[edit]

Tenishev, Edhem (1976) “ay”, in Stroj salárskovo jazyká [Grammar of Salar], Moscow

Scots

[edit]

Etymology 1

[edit]

Inherited from Middle English ey.

Alternative forms

[edit]

Interjection

[edit]

ay

  1. An exclamation of surprise or wonder.

Etymology 2

[edit]

Alternative forms

[edit]

Interjection

[edit]

ay

  1. yes; yea; a word expressing assent, or an affirmative answer to a question

Etymology 3

[edit]

Adverb

[edit]

ay

  1. Alternative form of aye

References

[edit]

Somali

[edit]

Noun

[edit]

ay ?

  1. dog

Spanish

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Onomatopoeic.

Interjection

[edit]

¡ay!

  1. ah!, alas!
  2. woe!
  3. expresses pain, sorrow, or surprise
Derived terms
[edit]

Etymology 2

[edit]

Verb

[edit]

ay

  1. Obsolete spelling of hay.

Further reading

[edit]

Sranan Tongo

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈaj/, [ˈa̠j], [ˈɑ̟j]

Noun

[edit]

ay

  1. Alternative spelling of ai.

Tagalog

[edit]

Etymology 1

[edit]

Compare Hanunoo ay, Cebuano kay, Remontado Agta ay, and Ibanag ay. Similar function to Ilocano ket and Pangasinan et.

Pronunciation

[edit]

Particle

[edit]

ay (Baybayin spelling ᜀᜌ᜔)

  1. Separates the subject and the predicate. Indicative of a sentence inversion, i.e. from predicate-first form to subject-first form.
    Ako ay Pilipino. (Pilipino ako.)
    I am Filipino.
    Ika'y isang sirena. (Sirena ka.)
    You're a mermaid.
  2. then; so
    Kung gayon ay sumunod sa akin
    If that is so then follow me
  3. (dialectal) Particle used in start or end of sentences to express warning or catch attention. See also: a, o, oy, and aya/ayaa.
    Parini ka ay/Ay, parini ka. ― Come here.
Usage notes
[edit]
  • (inversion marker): This word is often confused (by speakers of English or similar languages) to mean to be due to its similarity in location on sentences in subject-first form.
  • This is usually elided to 'y following a word ending in a vowel in speeches, casual, or poetic writing.
Alternative forms
[edit]
  • 'y — elided form, informal, following a word ending with a vowel or "n"
  • e

Etymology 2

[edit]

From Proto-Austronesian *ai and/or Spanish ay. Related to English ay. Compare Hokkien 哎 (ai).

Alternative forms

[edit]

Pronunciation

[edit]

Interjection

[edit]

ay (Baybayin spelling ᜀᜌ᜔)

  1. general exclamation: alas; no; oh; oops
    Ay! Nahulog.
    Oops! It fell.
    Ay! Mali.
    Oh! It's wrong.
Derived terms
[edit]

See also

[edit]

Etymology 3

[edit]

Borrowed from English i, the English name of the letter I/i.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

ay (Baybayin spelling ᜀᜌ᜔)

  1. the name of the Latin-script letter I/i, in the Filipino alphabet
    Synonym: (in the Abecedario and Abakada alphabet) i
See also
[edit]

Further reading

[edit]
  • “ay”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018

Anagrams

[edit]

Tày

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Tai *ʔajᴬ (“to cough”). Cognate with Northern Thai ᩋᩱ, Lao ໄອ (ʼai), Lü ᦺᦀ (˙ʼay), Shan ဢႆ (ʼǎi), Tai Nüa ᥟᥭ (ʼay), Aiton ဢႝ (ʼay), Ahom 𑜒𑜩 (ʼay), Zhuang ae, Saek ไอ๋, Thai ไอ (ai).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

ay

  1. to cough
    da ay ― cough medicine
    ay oóc lượt ― to cough up blood
    ay oóc ngạp ― to cough up sputum
    ay khảu bẳng ― to cough into a tube (in fear of it being too noisy)
    ay mí oóc ngạp ― to have a dry cough (literally, “to cough without sputum”)
    ay bấu oóc pác ― to cough without a sound
    tầư lồm đảng, me̱n ay
    They caught the cold wind so they coughed.

Derived terms

[edit]

References

[edit]
  • Lương Bèn (2011) Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary]‎[6][7] (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
  • Léopold Michel Cadière (1910) Dictionnaire Tày-Annamite-Français [Tày-Vietnamese-French Dictionary]‎[8] (in French), Hanoi: Impressions d'Extrême-Orient

Turkish

[edit]

Etymology 1

[edit]

Inherited from Ottoman Turkish آی (ay, “moon, month, crescent, a beautiful face”), from Proto-Turkic *āy (“moon, month”).[1]

Cognate with Old Turkic 𐰖 (y¹ /⁠ay⁠/, “moon, month”), Karakhanid ااىْ (āy, “moon, month”), Old Uyghur [script needed] (ay, “moon, month”), Azerbaijani ay (“moon”), Bashkir ай (ay, “moon”), Chuvash уйӑх (ujăh, “moon”), Kazakh ай (ai, “moon”), Khakas ай (ay, “moon”), Kyrgyz ай (ay, “moon”), Southern Altai ай (ay, “moon”), Tatar ай (ay, “moon”), Turkmen āý (“moon”), Tuvan ай (ay, “moon”), Uyghur ئاي (ay, “moon”), Uzbek oy (“moon”), Yakut ый (ıy, “moon”).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

ay (definite accusative ayı, plural aylar)

  1. moon
  2. month
Declension
[edit]
Inflection
Nominative ay
Definite accusative ayı
Singular Plural
Nominative ay aylar
Definite accusative ayı ayları
Dative aya aylara
Locative ayda aylarda
Ablative aydan aylardan
Genitive ayın ayların
[edit]

Etymology 2

[edit]

From Ottoman Turkish آی (ay!), akin to Karakhanid [script needed] (ay!, “oh!”), Old Uyghur [script needed] (ay!, “oh!”).

Interjection

[edit]

ay

  1. exclamation of surprise, shock or fear: oh!
    Ay kim gelmiş! ― Oh (look) who is (apparently) here!
  2. exclamation of pain: ouch!
    Ay, başım! ― Ouch, my head (hurt)!
[edit]
See also
[edit]

Further reading

[edit]
  • “ay”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu

References

[edit]
  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*āń(k)”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

Wolof

[edit]

Article

[edit]

ay

  1. some (plural indefinite article)

Usage notes

[edit]

Precedes the noun.

Zaghawa

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Noun

[edit]

ay

  1. I (first person pronoun)

Etymology 2

[edit]

Noun

[edit]

ay

  1. iron

References

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ay&oldid=82672155"