çatmak
Appearance
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish چاتمق (çatmak, “to bring together”), from Proto-Turkic *čat- (“to bring together”). Cognate with Karakhanid جَتْماقْ (čatmāq).
Verb
[edit]çatmak (third-person singular simple present çatar)
- (transitive) to stack, pile (arms); to prop (poles, etc.) together
- (transitive) to put up (a framework of poles or timbers)
- (transitive) to tie on (a cloth worn around the forehead)
- (transitive) to knit (one's brows)
- (intransitive, with dative case) to meet with, come up against, run up against (someone or something unpleasant)
- (intransitive, with dative case) to encounter, chance upon (someone)
- (intransitive) to scold, berate
- (intransitive) to hit, bump
Conjugation
[edit]Conjugation of çatmak (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | çatmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | çatan | ||||||
perfective | çatmış | |||||||
prospective | çatacak | |||||||
personal participle | non-prospective | çattığım | çattığın | çattığı | çattığımız | çattığınız | çattıkları | |
prospective | çatacağım | çatacağın | çatacağı | çatacağımız | çatacağınız | çatacakları | ||
verbal noun | çatma | |||||||
way of doing | çatış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | çatarım | çatarsın | çatar | çatarız | çatarsınız | çatarlar |
imperfective | çatıyorum | çatıyorsun | çatıyor | çatıyoruz | çatıyorsunuz | çatıyorlar | ||
past | perfective | çattım | çattın | çattı | çattık | çattınız | çattılar | |
imperfective | çatıyordum | çatıyordun | çatıyordu | çatıyorduk | çatıyordunuz | çatıyorlardı (or çatıyordular) | ||
future | çatacağım | çatacaksın | çatacak | çatacağız | çatacaksınız | çatacaklar | ||
inferential | perfective | çatmışım | çatmışsın | çatmış | çatmışız | çatmışsınız | çatmışlar | |
aorist | çatarmışım | çatarmışsın | çatarmış | çatarmışız | çatarmışsınız | çatarlarmış (or çatarmışlar) | ||
imperfective | çatıyormuşum | çatıyormuşsun | çatıyormuş | çatıyormuşuz | çatıyormuşsunuz | çatıyorlarmış | ||
conditional | simple | çatsam | çatsan | çatsa | çatsak | çatsanız | çatsalar | |
perfective | çatsaydım | çatsaydın | çatsaydı | çatsaydık | çatsaydınız | çatsaydılar | ||
optative | çatayım | çatasın | çata | çatalım | çatasınız | çatalar | ||
progressive | çatmaktayım | çatmaktasın | çatmakta | çatmaktayız | çatmaktasınız | çatmaktalar | ||
necessitative | çatmalıyım | çatmalısın | çatmalı | çatmalıyız | çatmalısınız | çatmalılar | ||
imperative | çat | çatsın | çatın | çatsınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | çatar mıyım? | çatar mısın? | çatar mı? | çatar mıyız? | çatar mısınız? | çatarlar mı? |
imperfective | çatıyor muyum? | çatıyor musun? | çatıyor mu? | çatıyor muyuz? | çatıyor musunuz? | çatıyorlar mı? | ||
past | perfective | çattım mı? | çattın mı? | çattı mı? | çattık mı? | çattınız mı? | çattılar mı? | |
imperfective | çatıyor muydum? | çatıyor muydun? | çatıyor muydu? | çatıyor muyduk? | çatıyor muydunuz? | çatıyorlar mıydı? | ||
future | çatacak mıyım? | çatacak mısın? | çatacak mı? | çatacak mıyız? | çatacak mısınız? | çatacaklar mı? | ||
inferential | perfective | çatmış mıyım? | çatmış mısın? | çatmış mı? | çatmış mıyız? | çatmış mısınız? | çatmışlar mı? | |
aorist | çatar mıymışım? | çatar mıymışsın? | çatar mıymış? | çatar mıymışız? | çatar mıymışsınız? | çatarlar mıymış? | ||
imperfective | çatıyor muymuşum? | çatıyor muymuşsun? | çatıyor muymuş? | çatıyor muymuşuz? | çatıyor muymuşsunuz? | çatıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | çatsam mı? | çatsan mı? | çatsa mı? | çatsak mı? | çatsanız mı? | çatsalar mı? | |
perfective | çatsa mıydım? | çatsa mıydın? | çatsa mıydı? | çatsa mıydık? | çatsa mıydınız? | çatsalar mıydı? | ||
progressive | çatmakta mıyım? | çatmakta mısın? | çatmakta mı? | çatmakta mıyız? | çatmakta mısınız? | çatmaktalar mı? | ||
necessitative | çatmalı mıyım? | çatmalı mısın? | çatmalı mı? | çatmalı mıyız? | çatmalı mısınız? | çatmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | çatmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | çatmayan | ||||||
perfective | çatmamış | |||||||
prospective | çatmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | çatmadığım | çatmadığın | çatmadığı | çatmadığımız | çatmadığınız | çatmadıkları | |
prospective | çatmayacağım | çatmayacağın | çatmayacağı | çatmayacağımız | çatmayacağınız | çatmayacakları | ||
verbal noun | çatmama | |||||||
way of doing | çatmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | çatmam | çatmazsın | çatmaz | çatmayız | çatmazsınız | çatmazlar |
imperfective | çatmıyorum | çatmıyorsun | çatmıyor | çatmıyoruz | çatmıyorsunuz | çatmıyorlar | ||
past | perfective | çatmadım | çatmadın | çatmadı | çatmadık | çatmadınız | çatmadılar | |
imperfective | çatmıyordum | çatmıyordun | çatmıyordu | çatmıyorduk | çatmıyordunuz | çatmıyorlardı | ||
future | çatmayacağım | çatmayacaksın | çatmayacak | çatmayacağız | çatmayacaksınız | çatmayacaklar | ||
inferential | perfective | çatmamışım | çatmamışsın | çatmamış | çatmamışız | çatmamışsınız | çatmamışlar | |
aorist | çatmazmışım | çatmazmışsın | çatmazmış | çatmazmışız | çatmazmışsınız | çatmazlarmış | ||
imperfective | çatmıyormuşum | çatmıyormuşsun | çatmıyormuş | çatmıyormuşuz | çatmıyormuşsunuz | çatmıyorlarmış | ||
conditional | simple | çatmasam | çatmasan | çatmasa | çatmasak | çatmasanız | çatmasalar | |
perfective | çatmasaydım | çatmasaydın | çatmasaydı | çatmasaydık | çatmasaydınız | çatmasaydılar | ||
optative | çatmayayım | çatmayasın | çatmaya | çatmayalım | çatmayasınız | çatmayalar | ||
progressive | çatmamaktayım | çatmamaktasın | çatmamakta | çatmamaktayız | çatmamaktasınız | çatmamaktalar | ||
necessitative | çatmamalıyım | çatmamalısın | çatmamalı | çatmamalıyız | çatmamalısınız | çatmamalılar | ||
imperative | çatma | çatmasın | çatmayın | çatmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | çatmaz mıyım? | çatmaz mısın? | çatmaz mı? | çatmaz mıyız? | çatmaz mısınız? | çatmazlar mı? |
imperfective | çatmıyor muyum? | çatmıyor musun? | çatmıyor mu? | çatmıyor muyuz? | çatmıyor musunuz? | çatmıyorlar mı? | ||
past | perfective | çatmadım mı? | çatmadın mı? | çatmadı mı? | çatmadık mı? | çatmadınız mı? | çatmadılar mı? | |
imperfective | çatmıyor muydum? | çatmıyor muydun? | çatmıyor muydu? | çatmıyor muyduk? | çatmıyor muydunuz? | çatmıyorlar mıydı? | ||
future | çatmayacak mıyım? | çatmayacak mısın? | çatmayacak mı? | çatmayacak mıyız? | çatmayacak mısınız? | çatmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | çatmamış mıyım? | çatmamış mısın? | çatmamış mı? | çatmamış mıyız? | çatmamış mısınız? | çatmamışlar mı? | |
aorist | çatmaz mıymışım? | çatmaz mıymışsın? | çatmaz mıymış? | çatmaz mıymışız? | çatmaz mıymışsınız? | çatmazlar mıymış? | ||
imperfective | çatmıyor muymuşum? | çatmıyor muymuşsun? | çatmıyor muymuş? | çatmıyor muymuşuz? | çatmıyor muymuşsunuz? | çatmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | çatmasam mı? | çatmasan mı? | çatmasa mı? | çatmasak mı? | çatmasanız mı? | çatmasalar mı? | |
perfective | çatmasa mıydım? | çatmasa mıydın? | çatmasa mıydı? | çatmasa mıydık? | çatmasa mıydınız? | çatmasalar mıydı? | ||
progressive | çatmamakta mıyım? | çatmamakta mısın? | çatmamakta mı? | çatmamakta mıyız? | çatmamakta mısınız? | çatmamaktalar mı? | ||
necessitative | çatmamalı mıyım? | çatmamalı mısın? | çatmamalı mı? | çatmamalı mıyız? | çatmamalı mısınız? | çatmamalılar mı? |
Synonyms
[edit]Related terms
[edit]References
[edit]- Kélékian, Diran (1911) “چاتمق”, in Dictionnaire turc-français[1], Constantinople: Mihran, page 457