ῥέω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ῥέω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *srew- (ρέω). Συγγενή: σανσκριτική स्रवति (srávati), παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική строуꙗ (struja, ροή), αγγλική stream

Ρήμα

ῥέω & ομηρικός τύπος ῥείω

1. ρέω, κυλώ

   ※  4ος/3ος πκε αιώνας ⌘ Θεόφραστος, De lapidibus, Fragment 2 Chapter 2 (2.2), @scaife.perseus

   Κατὰ δὴ τὴν πύρωσιν οἱ μὲν τήκονται καὶ ῥέουσιν ὥσπερ οἱ μεταλλευτοί. ῥεῖ γὰρ ἅμα τῷ ἀργύρῳ καὶ τῷ χαλκῷ καὶ σιδήρῳ καὶ ἡ λίθος ἡ ἐκ τούτων, εἴτʼ οὖν διὰ τὴν ὑγρότητα τῶν ἐνυπαρχόντων εἴτε καὶ διʼ αὐτούς. ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ πυρομάχοι καὶ οἱ μυλίαι ῥέουσιν οἷς ἐπιτιθέασιν οἱ καίοντες.

2. αναβλύζω
3. στάζω
4. χύνω

Εκφράσεις

• ταῦτα μὲν ῥείτω κατ’ οὖρον

Συγγενικά

• ῥεῦμα
• ῥευματικός
• ῥευματόω
• ῥοή
• ῥοῦς
• ῥύμη
• ῥύαξ
• ῥύομαι
• ῥύμα
• ῥῦμα
• ῥῦσις
• ῥύσις
• ῥυτός
• ῥυτόν
• ῥυθμός, ῥυθμικός
• ῥυθμίζω
• ῥευστός
• ῥεῖθρον
• Στρυμών

Σύνθετα

• ἀναρρέω
• ἀπορρέω
• διαρρέω
• εἰσρέω
• ἐκρέω
• ἐπιρρέω
• καταρρέω
• παραρρέω
• περιρρέω
• συρρέω
• ὑπερρέω
• ὑπορρέω
• προσρέω
• περικαταρρέω
• καταρρέω

Κλίση

• ο παθητικός αόριστος ἐρρύην χρησιμοποιείτο ως ενεργητικός και δεν είχε προστακτική
• στο μέλλοντα απαντώνται οι επιπλέον τύποι ῥεύσω και ῥευσοῦμαι (μεταγενέστεροι, των χριστιανικών χρόνων), όπως και ο τύπος ῥεύσομαι (επικός τύπος και στον Ηρόδοτο). Ο μέλλοντας ῥυήσομαι που παρατίθεται, απαντά κυρίως συνθετος (εἰσρυήσομαι)
• ο αόριστος ἔρρευσα απαντά κυρίως σύνθετος
• ο υπερσυντέλικος απαντά κυρίως σε συνθετα όπως συνερρυήκειν
• απαντούν σε σύνθετη μορφή και τύποι μέσου παρατατικού όπως περιερρεῖτο

    Κλίση

Ενεργητικός Ενεστώτας προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ῥέω ῥέω ῥέοιμι - σύ ῥεῖς ῥέῃς ῥέοις ῥεῖ οὖτος ῥεῖ ῥέῃ ῥέοι ῥείτω ἡμεῖς ῥέομεν ῥέωμεν ῥέοιμεν - ὑμεῖς ῥεῖτε ῥέητε ῥέοιτε ῥεῖτε οὗτοι ῥέουσι(ν) ῥέωσι(ν) ῥέοιεν ῥεόντων / ῥείτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή ῥεῖν ῥέων ῥέουσα ῥέον Ενεργητικός Παρατατικός προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἔρρεον - - - σύ ἔρρεις - - - οὖτος ἔρρει - - - ἡμεῖς ἐρέομεν - - - ὑμεῖς ἐρεῖτε - - - οὗτοι ἔρρεον - - - Ενεργητικός Αόριστος α' προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἔρρευσα ῥεύσω ῥεύσαιμι - σύ ἔρρευσας ῥεύσῃς ῥεύσαις / ῥεύσειας ῥεῦσον οὗτος ἔρρευσε ῥεύσῃ ῥεύσαι / ῥεύσειεν ῥευσάτω ἡμεῖς ἐρρεύσαμεν ῥεύσωμεν ῥεύσαιμεν - ὑμεῖς ἐρρεύσατε ῥεύσητε ῥεύσαιτε ῥεύσατε οὗτοι ἔρρευσαν ῥεύσωσι(ν) ῥεύσαιεν / ῥεύσειαν ῥευσάντων / ῥευσάτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή ῥεῦσαι ῥεύσας ῥεύσασα ῥεῦσαν Παθητικός Αόριστος α' προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐρρύην ῥυῶ ῥυείην - σύ ἐρρύης ῥυῇς ῥυείης ητι οὖτος ἐρρύη ῥυῇ ῥυείη ῥυήτω ἡμεῖς ἐρρύημεν ῥυῶμεν ῥυείημεν / ῥυεῖμεν - ὑμεῖς ἐρρύητε ῥυῆτε ῥυείητε / ῥυεῖτε ητε οὗτοι ἐρρύησαν ῥυῶσι(ν) ῥυείησαν / ῥυεῖεν ῥυέντων / ῥυήτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή ῥυῆναι ῥυείς ῥυεῖσα ῥυέν Ενεργητικός Παρακείμενος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐρρύηκα ἐρρυήκω / ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός ὦ ἐρρυήκοιμι / ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός εἴην - σύ ἐρρύηκας ἐρρυήκῃς / ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός ᾖς ἐρρυήκοις / ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός εἴης ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός ἴσθι οὗτος ἐρρύηκε ἐρρυήκῃ / ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός ᾖ ἐρρυήκοι / ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός εἴη ἐρρυηκώς, ἐρρυηκυῖα, ἐρρυηκός ἔστω ἡμεῖς ἐρρυήκαμεν ἐρρυήκωμεν / ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα ὦμεν ἐρρυήκοιμεν / ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα εἴημεν/εἶμεν - ὑμεῖς ἐρρυήκατε ἐρρυήκητε / ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα ἦτε ἐρρυήκοιτε / ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα εἴητε/εἶτε ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα ἔστε οὗτοι ἐρρυήκασι(ν) ἐρρυήκωσι(ν) / ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα ὦσι(ν) ἐρρυήκοιεν / ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα εἴησαν/εἶεν ἐρρυηκότες, ἐρρυηκυῖαι, ἐρρυηκότα ἔστων ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή ἐρρυηκέναι ἐρρυηκώς ἐρρυηκυῖα ἐρρυηκός Ενεργητικός Υπερσυντέλικος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐρρυήκειν - - - σύ ἐρρυήκεις - - - οὖτος ἐρρυήκει - - - ἡμεῖς ἐρρυήκεμεν - - - ὑμεῖς ἐρρυήκετε - - - οὗτοι ἐρρυήκεσαν - - - Μέσος Μέλλοντας προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ῥυήσομαι - ῥυησοίμην - σύ ῥυήσῃ / ῥυήσει - ῥυήσοιο - οὖτος ῥυήσεται - ῥυήσοιτο - ἡμεῖς ῥυησόμεθα - ῥυησοίμεθα - ὑμεῖς ῥυήσεσθε - ῥυήσοισθε - οὗτοι ῥυήσονται - ῥυήσοιντο - ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή ῥυήσεσθαι ῥυησόμενος ῥυησομένη ῥυησόμενον

Πηγές

• ῥέω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ῥέω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.