Skip to main content
-English title: Beribilez (By car) (1931) de Jean Etxepare : travel and ideology Abstract in english: 10 / 530 The second book ((original Basque title) Beribilez; (engl.) By car) by Jean Etxepare (1877-1935) is analysed in this doctoral... more
-English title:
Beribilez (By car) (1931) de Jean Etxepare : travel and ideology
Abstract in english:
10 / 530
The second book ((original Basque title) Beribilez; (engl.) By car) by Jean Etxepare
(1877-1935) is analysed in this doctoral thesis. The aim of this research is to define the
author’s ideology/ in his intellectual maturity and his image of the Basque Country, along the
journey made by car through the Southern Provinces. Semiotic Methodology (Philippe Hamon)
and Imagology (Daniel-Henri Pageaux) have been used as a study method.
We have looked at the academic training of Jean Etxepare, and we have seen that in the
Northern Basque Country he was confronted with the hegemonic traditional catholic way of
thinking. During the years of dissent between the State and the Church, Etxepare chose the freethinking
path, inspired by German philosophy.
In the area of aesthetics, his view of the Basque landscape is mostly economicist. His
perspective of the appreciation of rural lands combines with a poetic mysticism. He considers
the display of Baroque religious luxury that he sees in the Sanctuary of Loyola, spiritually
deficient; we can see that, on the one hand, we are dealing with an intellectual author of petit
bourgeois standing and sound artistic judgement... On the other hand, even if he proves to be a
knowledgeable person, he is very capable of enjoying the small pleasures of life as gastronomy,
wines, dances and eroticism in a harmonious and measured way. He moves moderately away
from traditional confessional asceticism, giving in his book to the pleasures of the body an
unusual and enlightening place unknown to the catholic dominant literature.
In the field of ethics, he criticizes the urban growth of San Sebastian: he proclaims
secular spirituality against the materialism and degeneration of the high bourgeoisie. He
prophesied that there would be the Second World War, because he saw the human
beings lacking mutual respect. As a positivist, he criticizes any irrational belief. Finally, he
indicates that in adulthood he has been aligned with the Greek philosophy of measure, in spite
of his non-conformist youth. About the Basque Country, he intends to promote solidarity
between the two sides of the frontier, reinterpreting the history passages in a diplomatic
way. His attitude towards the South is of a filia one (Pageaux). As a conclusion, we can say that
the writer measured the expression of his dissident way of thinking, because he did not want
his second book to be rejected as had been the case with the first one (Buruxkak, 1910).
-Mots clés
littérature de voyage, idéologie, sémiotique, Jean Etchepare, littérature basque, XX.
Siècle, imagologie, éthique, esthétique, histoire de la littérature, philosophie allemande, Pays
Basque, dissidence, modernité, laïcisme, autobiographie, christianisme, quête existentielle.
-Key words
11 / 530
travel literature, ideology, semiotics, Jean Etxepare, Basque literature, XX Century,
imagology, ethics, aesthetics, history of literature, German philosophy, the Basque Country,
dissent, modernity, laicism, autobiography, Christianity, existential quest.
Jean Etxepareren (1877-1935) bigarren liburua (Beribilez) aztertzen da tesian. Ikerketaren jomuga dira autorearen helduaroko ideologia eta haren Euskal Herriaren iruditeria, bidaia-kontakizun honetan, hegoaldeko Euskal Herrian zehar autoz... more
Jean Etxepareren (1877-1935) bigarren liburua (Beribilez) aztertzen da tesian. Ikerketaren jomuga dira autorearen helduaroko ideologia eta haren Euskal Herriaren iruditeria, bidaia-kontakizun honetan, hegoaldeko Euskal Herrian zehar autoz egina. Metodologia semiotikoa (Philippe Hamon) eta imagologikoa (Daniel-Henri Pageaux) erabili dira. Gure hipotesia nagusia da azken urteetan gaizo zegoen mediku honek hilburuko intelektuala utzi ziela gogaide euskaltzaleei bidaia-kontakizun "barne-handi" honetan.Jaso dugu kritikak zer esan duen orain arte, eta hura osotzera gatoz. Jean Etxepareren formazio intelektuala aztertu dugu, eta ikusi dugu Ipar Euskal Herrian garai hartan nagusia zen ildo tradizionalarekin talka egiten zuela. Estaduaren eta Elizaren arteko tirabiren garaian Etxeparek bide librepentsalaria hautatu zuen, filosofia alemanera emana baitzen. Pentsamendu estetikoaren esparruan, euskal paisaiaren beraren ikuspegia ekonomizista samarra da, nekazal lurren estimua mistizismo poetiko batekin uztartzen duela. Loiolako Santutegian ikusten duen erlijiotasun barroko luxu zalea kritikatzen du; ikusten da heziketa eta bereizmen artistikoa duen intelektual burges txiki baten aurrean gaudela.. Bestalde, jakitate burges txiki horren osagarri, mediku hau trebea da hainbat plazer txiki gozatzen: mahaikoa, ardoak, dantzak, eta erotismoa. Ohiko aszetismo konfesionaletik aldentzen da neurritasunarekin, gorputzari ezohiko lekua emanez testuan. Etikaren alorrean, Donostiako hiri-hazkundea kritikatzen du: goi burgesiaren materialismo eta endekapenaren kontra espiritualtasun laikoa aldarrikatzen du. Bigarren Mundu Gerra izango zela profetizatzen du, gizakiak elkarrenganako begirunerik gabe ikusten baitzituen. Positibista zen heinean, edozein sineste irrazional ere kritikatzen du. Azkenik, adierazten du helduaroan filosofia greko neurritsura lerratu dela, gaztaroko oldarra sosegatu zaiola. Euskal Herriari buruz, mugako bi aldeen arteko elkartasuna bultzatu nahi du historiako pasarteak modu diplomatikoan berrinterpretatuta. Hegoaldearekiko jarrera filia eitekoa da. Ondorio gisa, esan dezakegu idazleak liburu mamitsua paratu zuela, bere pentsamoldea tentu handiz modalizatuta, ez baitzuen nahi bigarren liburua ere arbuiatua izatea lehena bezala (Buruxkak, 1910).
Research Interests:
Garai hartako euskal letren modernitatearen auzia aztertzen da, Octavio Paz mexikarraren bideari jarraiki.
Research Interests:
LABURPENA: Espainiako Gerra Zibilaren eta II. Mundu Gerrarren ostean Gerra Hotza heldu zen. Testuinguru larri horretan humanismoan ikusi zuten hainbatek zibilizazio-krisiari irtenbidea topatzeko bidea. Gernika aldizkariak (1945-53) bere... more
LABURPENA: Espainiako Gerra Zibilaren eta II. Mundu Gerrarren ostean Gerra Hotza heldu zen. Testuinguru larri horretan humanismoan ikusi zuten hainbatek zibilizazio-krisiari irtenbidea topatzeko bidea.
Gernika aldizkariak (1945-53) bere burua humanistatzat zeukan. Bertako idazleek gai horren inguruan zer adierazi zuten jasotzen saiatu gara, euskarazko zein erdarazko artikuluetan agertzen diren iritziak sailkatuz.
GILTZA-HITZAK: saiakera, euskal idazleak, humanismoa, gerraostea, pertsonalismoa, euskalzaletasuna, eskola, erlijioa
Research Interests:
Sareko literatur testuak erabiltzen dira, eskolan lau trebetasunak lantzeko. Beraz, testuak digitalizatuta daude, eta ariketak moldagarriak dira, irakaslearen gustura. Testuak dira euskarazkoak, ala itzuliak autore ezagunen obretatik.... more
Sareko literatur testuak erabiltzen dira, eskolan lau trebetasunak lantzeko. Beraz, testuak digitalizatuta daude, eta ariketak moldagarriak dira, irakaslearen gustura. Testuak dira euskarazkoak, ala itzuliak autore ezagunen obretatik. Xede taldeak euskararen ezagutza nahiko ona beharko luke, literatur testuak ulertzeko, izan daitezen helduak ala gazteak.
Research Interests:
XX. mendeko lehen herena euskal errebindikazioen gorakada-une bat da, Hegoaldean, areago, Primo de Riveraren diktadura bukatu berritan; ordukoak dira Lizardi eta Lauaxeta olerkari sinbolistak, zeren eta Euzko Pizkundearen garaian gaude…... more
XX. mendeko lehen herena euskal errebindikazioen gorakada-une bat da, Hegoaldean,
areago, Primo de Riveraren diktadura bukatu berritan; ordukoak dira Lizardi eta Lauaxeta
olerkari sinbolistak, zeren eta Euzko Pizkundearen garaian gaude… Estetikaren arloan
modernismoaren garaia da ordu hartakoa, alegia, literatur abanguardiena beste geografiakoordenatu batzuetan.
Uztaro eta Beribilez, bi
kontakizun ondoz ondo
AITOR ORTIZ DE PINEDO
IRALE, Eusko Jaurlaritza
264
AITOR ORTIZ DE PINEDO
Tomas Agirrek abertzaletasunaren abaroan idazten du. Jean Etxeparek, aldiz,
Euskaltzaleen Biltzarraren testuinguruan, xeheki ikertu den bezala (Casenave, 2002; Ortiz de
Pinedo, 2018); horrexegatik ekarri dira ugariago Uztaro eleberriaren zantzuak lerro hauetara,
Beribilezenak baino.
Esanguratsua d
Dans cette thèse est analysé le deuxième et dernier livre Beribilez (En voiture) de Jean Etchepare (1877-1935). Le but de la recherche est d’établir l'idéologie de l'auteur à l’âge adulte et l’image qu’il donne tout au long de ce... more
Dans cette thèse est analysé le deuxième et dernier livre Beribilez (En voiture) de Jean Etchepare (1877-1935). Le but de la recherche est d’établir l'idéologie de l'auteur à l’âge adulte et l’image qu’il donne tout au long de ce récit de voyage, fait en voiture à travers le Pays Basque. On a utilisé deux méthodologies principalement : la sémiotique (Philippe Hamon) et l´imagologie (Daniel-Henri Pageaux). On a relu les critiques portant sur l´œuvre de cet auteur pour les comparer avec nos intuitions. Nous avons sondé la formation intellectuelle de Jean Etchepare, et nous avons vu qu'au Pays Basque du Nord, il était confronté à la pensée traditionnelle, dominante à cette époque. Durant la confrontation entre l'État et l'Église autour de la laïcisation, Etchepare a choisi une voie indépendante inspirée souvent par la philosophie allemande. Dans le domaine de la pensée esthétique, la vision du paysage basque est plutôt économiciste, l'appréciation des terres rur...
International audienceJean Etxepare heldua saiatzen da Beribilez (1910) bidaia-kontakizunean hil aurreko pentsamoldea adierazten. Azpimarratu nahi da medikuak egin duen ahalegina gizartean topa dituen jarrera kontrajarri batzuk... more
International audienceJean Etxepare heldua saiatzen da Beribilez (1910) bidaia-kontakizunean hil aurreko pentsamoldea adierazten. Azpimarratu nahi da medikuak egin duen ahalegina gizartean topa dituen jarrera kontrajarri batzuk bateratzeko: hain zuzen, euskal batasunari dagozkionak, eta laikotzearen ingurukoak, XX. mendearen hasieran muntakoak ziren aferak; desadostasun horien inguruan aipagarriak dira, hurrenez hurren, Euskal Herriko historiaren ikuspegi orohartzailea, eta, bestetik, jesuiten gaineko estereotipo batzuk kolokan jartzea. Gako-hitzak: bidaia-kontakizuna, euskaltasuna, laikotzea, literatura konparatua
The second book ((original Basque title) Beribilez; (engl.) By car) by Jean Etxepare(1877-1935) is analysed in this doctoral thesis. The aim of this research is to define theauthor’s ideology/ in his intellectual maturity and his image of... more
The second book ((original Basque title) Beribilez; (engl.) By car) by Jean Etxepare(1877-1935) is analysed in this doctoral thesis. The aim of this research is to define theauthor’s ideology/ in his intellectual maturity and his image of the Basque Country, along thejourney made by car through the Southern Provinces. Semiotic Methodology (Philippe Hamon)and Imagology (Daniel-Henri Pageaux) have been used as a study method.We have looked at the academic training of Jean Etxepare, and we have seen that in theNorthern Basque Country he was confronted with the hegemonic traditional catholic way ofthinking. During the years of dissent between the State and the Church, Etxepare chose the freethinkingpath, inspired by German philosophy.In the area of aesthetics, his view of the Basque landscape is mostly economicist. Hisperspective of the appreciation of rural lands combines with a poetic mysticism. He considersthe display of Baroque religious luxury that he sees in the Sanctuary of Loyol...
Josetxo Azkona Garzia Iruñean jaio zen, 1953ko maiatzaren batean. Poeta, ipuingile, artikulugile eta irrati-esataria. Lanbidez, itzultzaile jardun du Administrazioan. Egun, bere jaioterrian bizi da, jubilaturik. Korrok aldizkaria sortu... more
Josetxo Azkona Garzia Iruñean jaio zen, 1953ko maiatzaren batean. Poeta, ipuingile, artikulugile eta irrati-esataria. Lanbidez, itzultzaile jardun du Administrazioan. Egun, bere jaioterrian bizi da, jubilaturik. Korrok aldizkaria sortu zuenetako bat izan zen, eta bertan argitaratu zituen bere lehen idazlanak, 1984 eta 1989 bitartean. Korrok aldizkarian parte hartu zuten, beste askoren artean, Jon Alonso, Mikel Taberna, Xabier Diaz Esarte, Joakin Balentzia, Patziku Perurena, Aingeru Epaltza, Bixente Serrano Izkok…
espanolDos caras de la vision de Jean Etxepare sobre polemicas de principios del siglo XX en el Pais Vasco continental, entresacados de su libro de madurez, un relato de viajes. Los dos puntos aqui recogidos serian estos: una propuesta de... more
espanolDos caras de la vision de Jean Etxepare sobre polemicas de principios del siglo XX en el Pais Vasco continental, entresacados de su libro de madurez, un relato de viajes. Los dos puntos aqui recogidos serian estos: una propuesta de concepcion comun de buena vecindad de los algunos acontecimientos historicos de entonces; una toma de posicion moderada so - bre el entonces polemica orden de los jesuitas, en tiempos de secularizacion de las institu - ciones republicanas francesas. Euskaraean Etxepare heldua saiatzen da Beribilez (1910) bidaia-kontakizunean hil aurreko pen - tsamoldea adierazten. Azpimarratu nahi da medikuak egin duen ahalegina gizartean topatu dituen jarrera kontrajarri batzuk bateratzeko: hain zuzen, euskal batasunari dagozkionak, eta laikotzearen ingurukoak, XX. mendearen hasieran muntakoak ziren aferak; desadostasun horien inguruan aipagarriak dira, hurrenez hurren, Euskal Herriko historiaren ikuspegi orohartzailea, eta, bestetik, jesuiten gaineko estereotipo ...
Artikulu honetan globalizazioaren aurrerakadari begiratuko diogu, geure moduko gizakiaren aldetik. Izan ere, XX. mendean AEB hurbilagoa egin zitzaigun europarrei, besteak beste Bigarren Mundu Gerraren ondorioz. Ameriketatik ekarri ziren... more
Artikulu honetan globalizazioaren aurrerakadari begiratuko diogu, geure moduko gizakiaren aldetik. Izan ere, XX. mendean AEB hurbilagoa egin zitzaigun europarrei, besteak beste Bigarren Mundu Gerraren ondorioz. Ameriketatik ekarri ziren tramankulu intelektualen artean, pentsamendu positiboarena izan zen bat; beste zer batzuk ere inportatu ziren: Fred Astaire, "chewing-gum", Marilyn Monroe, Elvis Presley, "peanut butter", Carlitos eta Snoopy… bakar batzuk aipatzearren. Europa zahar honetan, bote prontoan esanda, bestelako modak genituen: absurdoaren antzerkia, existentzialismoa, pertsonalismoa, eta Espainia frankistan, neoklasizismoa. Gogoratu ditzagun gizarteko bestelako mitologia-itemak zein izan ziren: Tourra, Seat 600, bikinia, telebista, etab. Horra arte sarrera: baina zer dela eta psikologia positiboak egin duen gorakada azken aldi honetan, Mendebaldeko herrialdeetan, behinik behin? Izan daiteke, akaso, psikologiaren gorakada zabalaren barneko fenomeno bat. ...
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or... more
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers. L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés. Euskal literatura Gernika aldizkari liberalean (1945-53) Aitor Ortiz de Pinedo
... Helduak euskalduntzeko mintzamen-ariketak. Autores: Aitor Ortiz de Pinedo; Localización: Hizpide: euskalduntze - alfabetatzearen aldizkaria, ISSN 1136-5714, Año 29, Nº. 78, 2011 , págs. 76-92. Fundación Dialnet. Acceso de usuarios... more
... Helduak euskalduntzeko mintzamen-ariketak. Autores: Aitor Ortiz de Pinedo; Localización: Hizpide: euskalduntze - alfabetatzearen aldizkaria, ISSN 1136-5714, Año 29, Nº. 78, 2011 , págs. 76-92. Fundación Dialnet. Acceso de usuarios registrados. ...
espanolEste articulo es continuacion de un completo estudio para una tesis doctoral sobre el libro de Jean Etxepare Beribilez (1931). Se realiza un estudio comparativo entre Jean Etxepare y Pio Baroja con el objeto de encontrar... more
espanolEste articulo es continuacion de un completo estudio para una tesis doctoral sobre el libro de Jean Etxepare Beribilez (1931). Se realiza un estudio comparativo entre Jean Etxepare y Pio Baroja con el objeto de encontrar coincidencias y diferencias. Esta investigacion se basa principalmente en su ideologia identitaria vasca, aunque tambien se presta atencion a cuestiones filosoficas. Los dos escritores son parte del mismo ambiente intelectual europeo, y ambos son empaticos con el Pais Vasco. Se puede decir que su obra literaria estuvo determinada por el perfil de sus lectores hipoteticos, ya que Jean Etxepare escribio principalmente para hablantes de euskera y Pio Baroja dirigio sus escritos a los espanoles. EnglishThis article comes after a thorough study for a PhD dissertation on a book by Jean Etxepare (Beribilez, 1931). A comparative study is drawn between Jean Etxepare and Pio Baroja with the aim of finding their coincidences and differences. This research is based mostl...
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or... more
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers. L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés. Josetxo Azkona biobibliografia Aitor Ortiz de Pinedo
Kontu jakina, da, baina euskara kultura-tresna eraginkor gisa irauanarazteko premia dago etengabe. Euskaldunak arrisku bat daukagu, gure partikularismoan itota geratzea: identitate berriak sortzeko premian gaude. Hala ere,... more
Kontu jakina, da, baina euskara kultura-tresna eraginkor gisa irauanarazteko premia dago etengabe. Euskaldunak arrisku bat daukagu, gure partikularismoan itota geratzea: identitate berriak sortzeko premian gaude. Hala ere, globalizazioaren garaian oreka berria aurkitu behar dugu lokalaren eta globalaren artean. Kike Amonarrizek azken liburuan euskalgintzaren impassea azpimarratu du. Historian zehar olatu globalizatzaileak izan dira, etengabe, orain artekoan ere. Bernard Etxeparek inprentaren zabalkundeari erantzun zion. Joanes Leizarragak protestantismoa etxekotu zuen. Euskalerriko adiskideek Ilustrazioa inportatu zuten (Juan Antonio Mogel, etab.) Jose Maria Iparragirrek ere bertsolaritza apala osatzeko saio arrakastatsua egin zuen, eta musika jasoaren baliabideak euskarako kantetan erabili zituen. Iparragirrerena da Eman eta zabal ezazu munduan fruitua goiburua. Xenpelarrek baserritik erantzun zion. Ziur aski, bi langintzak beharko dira, hala jasoa nola basikoa. Gerora, Orixek Prov...
Jean Etxepare heldua saiatzen da Beribilez (1910) bidaia-kontakizunean hil aurreko pentsamoldea adierazten. Azpimarratu nahi da medikuak egin duen ahalegina gizartean topa dituen jarrera kontrajarri batzuk bateratzeko: hain zuzen, euskal... more
Jean Etxepare heldua saiatzen da Beribilez (1910) bidaia-kontakizunean hil aurreko pentsamoldea adierazten. Azpimarratu nahi da medikuak egin duen ahalegina gizartean topa dituen jarrera kontrajarri batzuk bateratzeko: hain zuzen, euskal batasunari dagozkionak, eta laikotzearen ingurukoak, XX. mendearen hasieran muntakoak ziren aferak; desadostasun horien inguruan aipagarriak dira, hurrenez hurren, Euskal Herriko historiaren ikuspegi orohartzailea, eta, bestetik, jesuiten gaineko estereotipo batzuk kolokan jartzea. Gako-hitzak: bidaia-kontakizuna, euskaltasuna, laikotzea, literatura konparatua.
Jean Etxepareren (1877-1935) gizarte ikuspegia areago zehazteko urratsak dira. Haren aukera estetiko eta etikoek gizartearekin zuten lotura batzuk jasoko dira.
this article comes after a thorough study for a PhD dissertation on a book by Jean Etxepare (Beribilez, 1931). A comparative study is drawn between Jean Etxepare and Pio Baroja with the aim of finding their coincidences and Differences.... more
this article comes after a thorough study for a PhD dissertation on a book by Jean Etxepare (Beribilez, 1931). A comparative study is drawn between Jean Etxepare and Pio Baroja with the aim of finding their coincidences and Differences. this research is based mostly in their basque identitary ideology, even though some attention is also paid to some philosophical issues. Both writers are part of the same European intellectual ambiance, and both are empathetic to the Basque Country. Broadly speaking, it can be said that their literary work was heavily determined by the profile of their hypothetical readers, as Jean Etxepare wrote mainly for Basque language speakers and Pio Baroja addressed his writings to spanish ones.
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or... more
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers. L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés. Résumé de thèse en français: Beribilez de Jean Etxepare: voyage et idéologie Aitor Ortiz de Pinedo
The second book ((original Basque title) Beribilez; (engl.) By car) by Jean Etxepare (1877-1935) is analysed in this doctoral thesis. The aim of this research is to define the author’s ideology/ in his intellectual maturity and his image... more
The second book ((original Basque title) Beribilez; (engl.) By car) by Jean Etxepare (1877-1935) is analysed in this doctoral thesis. The aim of this research is to define the author’s ideology/ in his intellectual maturity and his image of the Basque Country, along the journey made by car through the Southern Provinces. Semiotic Methodology (Philippe Hamon) and Imagology (Daniel-Henri Pageaux) have been used as a study method. We have looked at the academic training of Jean Etxepare, and we have seen that in the Northern Basque Country he was confronted with the hegemonic traditional catholic way of thinking. During the years of dissent between the State and the Church, Etxepare chose the freethinking path, inspired by German philosophy. In the area of aesthetics, his view of the Basque landscape is mostly economicist. His perspective of the appreciation of rural lands combines with a poetic mysticism. He considers the display of Baroque religious luxury that he sees in the Sanctua...
... Helduak euskalduntzeko mintzamen-ariketak. Autores: Aitor Ortiz de Pinedo; Localización: Hizpide: euskalduntze - alfabetatzearen aldizkaria, ISSN 1136-5714, Año 29, Nº. 78, 2011 , págs. 76-92. Fundación Dialnet. Acceso de usuarios... more
... Helduak euskalduntzeko mintzamen-ariketak. Autores: Aitor Ortiz de Pinedo; Localización: Hizpide: euskalduntze - alfabetatzearen aldizkaria, ISSN 1136-5714, Año 29, Nº. 78, 2011 , págs. 76-92. Fundación Dialnet. Acceso de usuarios registrados. ...
Artikulu honetan globalizazioaren aurrerakadari begiratuko diogu, geure moduko gizakiaren aldetik. Izan ere, XX. mendean AEB hurbilagoa egin zitzaigun europarrei, besteak beste Bigarren Mundu Gerraren ondorioz. Ameriketatik ekarri ziren... more
Artikulu honetan globalizazioaren aurrerakadari begiratuko diogu, geure moduko gizakiaren aldetik. Izan ere, XX. mendean AEB hurbilagoa egin zitzaigun europarrei, besteak beste Bigarren Mundu Gerraren ondorioz. Ameriketatik ekarri ziren tramankulu intelektualen artean, pentsamendu positiboarena izan zen bat; beste zer batzuk ere inportatu ziren: Fred Astaire, "chewing-gum", Marilyn Monroe, Elvis Presley, "peanut butter", Carlitos eta Snoopy… bakar batzuk aipatzearren. Europa zahar honetan, bote prontoan esanda, bestelako modak genituen: absurdoaren antzerkia, existentzialismoa, pertsonalismoa, eta Espainia frankistan, neoklasizismoa. Gogoratu ditzagun gizarteko bestelako mitologia-itemak zein izan ziren: Tourra, Seat 600, bikinia, telebista, etab. Horra arte sarrera: baina zer dela eta psikologia positiboak egin duen gorakada azken aldi honetan, Mendebaldeko herrialdeetan, behinik behin? Izan daiteke, akaso, psikologiaren gorakada zabalaren barneko fenomeno bat. Arte tradizionalek (literatura, arte plastikoak…) betetzen zuten tokia murriztu egin da, dagoeneko, itxura batean. Arthur Schopenhauerrek gogokoa zuen artea iraganeko edergailua bihurtu ote da?; filosofoaren ustez, artea zen bizitza zentzuz eta taiuz eramaten laguntzen zigun baliabide nagusietako bat, bizimodu latzari aurre eginda. Psikologiaren auzia dela eta, dramatiko jarrita, esango dugu gizarte berriak atomoak behar dituela, hau da, gizaki atomizatuak: hiritar noranahi, nonahi eramangarriak estandar orokor baten barruan, sustrairik gabeak, eredu globalizatzaile eta neoliberal baten eredura. Agustín García Calvo filosofoak aspaldi iragarri zuen estatuak bere asmoak aurrera atera ahal izateko banako lokabeak behar dituela. Delako psikologia positiboak mugatu ditzake gizartearen eta giza taldeen eraginkortasuna. Agian komeniko litzateke psikologia soziologiarekin orekatzea. Hau da, psikologiaren ahuleziak soziologiaren indar guneekin orekatu. Ez dirudi ausartegia esatea psikologia positiboak mugatu egin duela literaturaren eremua ere, nolabait iragazita literaturak zuen eskumena sentimenduen adierazpenean eta diziplinartekotasunean. Kinka larria: lan bila bazoaz, jarrera positiboa erakutsi ezazu. Hala ere, kontsumitzaile automata baino zer edo zer gehiago izan gura baduzu, kontuan izan denetariko arte-produktu autoktonoak ohiko autolaguntza amerikarreko produktuak baino hurbilagoak eta eraginkorragoak, zerrenda oparo eta ederrean; eralgi sos horiek modu burutsuan.
Euskal Literaturaren Antologia libururako prestatutako txostena. Euskaltzaindia argitaratzailea.
Research Interests:
Jean Etxepareren ahalegina bi isurietako euskaldunak hurbiltzeko, historia ofiziala berrikusteko ahaleginarekin
LABURPENA Jean Etxepareren (1877-1935) gizarte ikuspegia areago zehazteko urratsak dira. Haren aukera estetiko eta etikoek gizartearekin zuten lotura batzuk jasoko dira. Gako-hitzak: Pintoreskismoa, sineskeriak, erromantizismoa,... more
LABURPENA
Jean Etxepareren (1877-1935) gizarte ikuspegia areago zehazteko urratsak
dira. Haren aukera estetiko eta etikoek gizartearekin zuten lotura batzuk jasoko
dira.
Gako-hitzak: Pintoreskismoa, sineskeriak, erromantizismoa, egiatasuna, herrigintza.
ABSTRACT
Approach to the social understanding reflected in the writings of Jean Etxepare (1877-1935), in relation to his aesthetics and ethics views.
Keywords: Picturesque, superstition, romanticism, parrhesia, love of the
country.
LABURPENA Artikulu hau Jean Etxepareren Beribilez (1931) liburuari buruzko tesi baten jarraipena da. Hari nagusia da Jean Etxepareren eta Pío Barojaren arteko paralelismo bat egitea, zenbait berdintasun eta alde zerrendatuta.... more
LABURPENA
Artikulu hau Jean Etxepareren Beribilez (1931) liburuari buruzko tesi baten jarraipena
da. Hari nagusia da Jean Etxepareren eta Pío Barojaren arteko paralelismo bat egitea,
zenbait berdintasun eta alde zerrendatuta. Paralelismoa, batez ere, idazle bi horien
euskal alderdi identitarioari dagokio, nahiz eta sartu-irten bat edo beste ere egingo den
haien ikuspegi filosofikoetan. Bi idazleak garaikideak dira eta Europako pentsamendu-
giro beraren zordun, ahaztu gabe biek adierazten duten euskaltzaletasun konpartitua,
zentzurik zabalenean. Azpimarratzekoak dira, bestalde, bi idazleon obrek izan
zituzten gizarte-harrera bereziak, eta idazleon jarrera-desberdintasunak egia adierazteko,
kontuan izanik bakoitzak zuen irakurlegoaren izaera, bata euskalduna eta bestea
erdalduna.
Gako hitzak: Jean Etxepare; Pío Baroja; laikotasuna; literatura konparatua; heterodoxia.
RESUMEN
Este artículo es continuación de un completo estudio para una tesis doctoral sobre el
libro de Jean Etxepare Beribilez (1931). Se realiza un estudio comparativo entre Jean
Etxepare y Pío Baroja con el objeto de encontrar coincidencias y diferencias. Esta investigación
se basa principalmente en su ideología identitaria vasca, aunque también se
presta atención a cuestiones filosóficas. Los dos escritores son parte del mismo ambiente
intelectual europeo, y ambos son empáticos con el País Vasco. Se puede decir que su
obra literaria estuvo determinada por el perfil de sus lectores hipotéticos, ya que Jean
Etxepare escribió principalmente para hablantes de euskera y Pío Baroja dirigió sus
escritos a los españoles.
Palabras clave: Jean Etxepare; Pío Baroja; laicidad; literatura comparada; heterodoxia.
ABSTRACT
This article comes after a thorough study for a PhD dissertation on a book by Jean
Etxepare (Beribilez, 1931). A comparative study is drawn between Jean Etxepare and
Pío Baroja with the aim of finding their coincidences and differences. This research is
based mostly in their basque identitary ideology, even though some attention is also
paid to some philosophical issues. Both writers are part of the same European intellectual
ambiance, and both are empathetic to the Basque Country. Broadly speaking,
it can be said that their literary work was heavily determined by the profile of their
hypothetical readers, as Jean Etxepare wrote mainly for Basque language speakers and
Pío Baroja addressed his writings to Spanish ones.
Keywords: Jean Etxepare; Pío Baroja; laicity; comparative literature; heterodoxy.
Research Interests:
Resumen de un trabajo más amplio, con guía de lectura de textos en la red, publicado en Euskonews
Research Interests:
Ikerlan zabalago baten sareko laburpena, Armiarma webguneko irakurgaien gida komentatu batekin
Research Interests:
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galdera sorta
Research Interests:
Kresala eleberriko atal batetik ateratako ariketa
Research Interests:
Orixeren poema baten gaineko ariketa eta beste bi testu
Research Interests:
Literatur testuak jorratzeko ariketa
Research Interests:
Literatur ariketa Heinrich Böll-en pasarte batekin (EGA)
Research Interests:
Autorearen poemak lantzeko ariketa
Research Interests:
Ahozko literatura lantzeko ariketa (EGA)
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galdera sorta
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galdera sorta
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galdera sorta
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galdera sorta
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galderak: hizkuntzaren ikaskuntza
Research Interests:
EGAko mintzamena lantzeko galderak
Research Interests:
Mintzamena lantzeko galderak EGA: artearen gaia
Research Interests:
Mintzamena lantzeko galderak EGA: familiaren gaia
Research Interests:
Mintzamena lantzeko galderak: elikaduraren gaia
Research Interests:
Galderak mintzamena lantzeko gai baten inguruan: bizitzako adinak
Research Interests:
Elkarrizketa egokiaren arauak
Research Interests:
• Lanketa hau C1 mailatik gorakoa da. Batxilergoan ala helduekin. • Lantzen dira: euskal idazle baten ezagutza, gaitasun existentziala, kohesio eta koherentzia mekanismoak, narrazio lineala, testuaren atsegina. • Trebetasunak: irakurketa... more
• Lanketa hau C1 mailatik gorakoa da. Batxilergoan ala helduekin.
• Lantzen dira: euskal idazle baten ezagutza, gaitasun existentziala, kohesio eta koherentzia mekanismoak, narrazio lineala, testuaren atsegina.
• Trebetasunak: irakurketa eta mintzamena. Agian, lexikoa lantzeko premia egon daiteke ikasleen arabera, baina ez dago zailtasun berezirik. Hiztegia lantzeko hainbat jolas daude.
• Testu literario aukeratu da literarioki nahiko bakuna delako, eta ariketa honetarako egokia. Testuaren filosofia egokia iruditu zaigu, bestalde.
• Lan-dinamika: taldeka eta bakarka, azalduko denez. Klasean batez ere, baina 2. lanketa-proposamenean aipuak aukeratzea eta ulertzea etxean egin lezake ikasleak.
• Istorioa lineala da. Zazpi ataletan zatikatu dugu. Ikasleek berrantola ditzatela zazpi fitxak talde txikitan jarrita.  Ikasleak irakurri egingo du bere atala; besteei kontatuko die bere hitzekin, irakurri gabe eta erakutsi gabe. Fitxen kopurua ikasleen arabera molda liteke, noski.
• Feedback: azkenean, ordenatu dutenean, atalak ordenatuta irakurriko dituzte. Testua Interneten jaso dezakete. HONAKO HAU DA ORDENA ZUZENA: CEDBAGF
• Proposamen didaktikoaren aplikazioa: dinamika erraz samarra da, irakaslea etengabe gainean egon beharrik gabe. Aipuak inoiz
Research Interests:
Elkarrizketa interesgarria Ramon Saizarbitoriarekin. Soziologo eta idazle donostiarra euskalduntasunaren gorabeherez mintzo zaigu. Iturria Euskadi Irratia da (2004/03/25).. Idazle donostiarrak soziologia-ikuspegia ematen digu. Aipatu... more
Elkarrizketa interesgarria Ramon Saizarbitoriarekin. Soziologo eta idazle donostiarra euskalduntasunaren gorabeherez mintzo zaigu. Iturria Euskadi Irratia da (2004/03/25).. Idazle donostiarrak soziologia-ikuspegia ematen digu. Aipatu egiten ditu, errealitatearen aurrean euskaldunak hainbestetan sentitzen dituen baikortasun-ezkortasunak, frustrazioak, egiten dituen ahaleginak, eta sentitzen dituen ahuleziak, besteak beste. Izan ere, ogia euskaraz erosterik ba al dago? Luzaroan gaurkotasuna galduko ez duen gogoeta, itxura guztien arabera.
o Audio hau lantzeko egia/gezurra erako galdetegia prestatu dugu. Europako Erreferentzia Marko Bateratuaren (EEMB) araberako B1 mailan erabiltzeko egokia
Research Interests:
UNITATERAKO SARRERA OROKORRA Iritziak emango dituzte giza-jarduera bati buruz: elikadura, kirola, aisia, egunerokotasuna. Horiek modu orekatuan gauzatzen saiatuko gara. “Elkarrizketa” testu-era landuko dute galdeketak egiterakoan... more
UNITATERAKO SARRERA OROKORRA
Iritziak emango dituzte giza-jarduera bati buruz: elikadura, kirola, aisia, egunerokotasuna. Horiek modu orekatuan gauzatzen saiatuko gara.
“Elkarrizketa” testu-era landuko dute galdeketak egiterakoan gainerako ikasleei. Gaiak ikaslearen mundu-ezagutzatik eta bere interesetik hurbilekoak dira.
Iritzia emateko adierazpide linguistiko-testualak erabiliko dira.
Idatzizko euskarriak erabiliko dituzte inkestaren plangintza egiteko. Hainbat estrategia eta azpitrebetasun baliatuko dituzte: txandak hartzen jakitea, esan nahi dena zehaztea, ulertzea eta ulertua izatea, itzulinguruak erabiltzea...
UNITATERAKO SARRERA OROKORRA Zundaketa: helburu komunikatiboa. Iritziak emango dituzte giza-jarduera bati buruz: elikadura, kirola, aisia, egunerokotasuna. Horiek modu orekatuan gauzatzen saiatuko gara. “Elkarrizketa” testu-era landuko... more
UNITATERAKO SARRERA OROKORRA
Zundaketa: helburu komunikatiboa. Iritziak emango dituzte giza-jarduera bati buruz: elikadura, kirola, aisia, egunerokotasuna. Horiek modu orekatuan gauzatzen saiatuko gara.
“Elkarrizketa” testu-era landuko dute galdeketak egiterakoan gainerako ikasleei. Gaiak ikaslearen mundu-ezagutzatik eta bere interesetik hurbilekoak dira.
Iritzia emateko adierazpide linguistiko-testualak erabiliko dira.
Idatzizko euskarriak erabiliko dituzte inkestaren plangintza egiteko. Hainbat estrategia eta azpitrebetasun baliatuko dituzte: txandak hartzen jakitea, esan nahi dena zehaztea, ulertzea eta ulertua izatea, itzulinguruak erabiltzea...
Idazle nafarraren biobibliografia eta antologia. Josetxo Azkona Garzia Iruñean jaio zen, 1953ko maiatzaren batean. Poeta, ipuingile, artikulugile eta irrati-esataria. Lanbidez, itzultzaile jardun du Administrazioan. Egun, bere jaioterrian... more
Idazle nafarraren biobibliografia eta antologia. Josetxo Azkona Garzia Iruñean jaio zen, 1953ko maiatzaren batean. Poeta, ipuingile, artikulugile eta irrati-esataria. Lanbidez, itzultzaile jardun du Administrazioan. Egun, bere jaioterrian bizi da, jubilaturik. Korrok aldizkaria sortu zuenetako bat izan zen, eta bertan argitaratu zituen bere lehen idazlanak, 1984 eta 1989 bitartean. Korrok aldizkarian parte hartu zuten, beste askoren artean, Jon Alonso, Mikel Taberna, Xabier Diaz Esarte, Joakin Balentzia, Patziku Perurena, Aingeru Epaltza, Bixente Serrano Izkok…
Research Interests:
MARTXOAK 23 AITOR ORTIZ DE PINEDO, ALBISTEAK Zer ote den jendetasuna eta gizalegea! Antzinatasun greko-erromatarreko Estrabonek helarazi dizkigu bazter hauetako ohituren deskribapen idatzi bat arkaiko samarra, berak lehenengoz. Ordutik... more
MARTXOAK 23 AITOR ORTIZ DE PINEDO, ALBISTEAK Zer ote den jendetasuna eta gizalegea! Antzinatasun greko-erromatarreko Estrabonek helarazi dizkigu bazter hauetako ohituren deskribapen idatzi bat arkaiko samarra, berak lehenengoz. Ordutik hona usadioak asko aldatu dira, baina lekukotasuna hor dago. Geografoaren ustez, gogoan hartzekoak, eta harentzat ezberdinak. Mende batzuk geroago, euskaldunek Compostelako bidean zihoazen pelegrinei eraso egiten zietela eskribitu du Aymeric Picaud-ek, hain zuzen, bideko gida modukoa osotu zuenean lurralde hauek zeharkatzen zuten erromesentzat. Kontuan izan behar da, hala ere, orduan Orreagako kofoin edo erlauntza moduko kolegiata jendetsuak Donejakueko bidea zaintzen zuela, han 3000 fraide baitziren Euskal Herriaren bihotzean, zehazki Jean Etxeparek Beribilezen aipatzen duen bezala, bidaia-kontakizuneko protagonistak hango Errolanen gorabeherak gogoratzean. Beraz, bide-lapurrak baziren, baina bidearen zaindariak ere bai paraje hauetan. XX. mendearen erdialdera hurbilduta, Orixek Gernika aldizkarian sutsu defendatu du baserritarren gizalegea, aukerarik galdu gabe kristau-balioak goraipatzeko, espero zitekeen bezala. Hala ere, Orexako idazleak aldarri hori berritu beharrean ikusten du, Bilbon bizi dela kazetari lanetan. Ramon Saizarbitoriak ere deitoratu du garai bateko gizalegea galtzen ari dela, aipagai dituela autoan zer leku behar zuen bakoitzak gaur baino zehaztuago zegoen sasoi hartan, gutxienez helduak kokatzeko moduari erreparatzen badiogu. Gazteago batzuoi bitxi samarra egiten zaigu, baina tira. Hala ere, autoan non kokatu jakiteak badu mamia; izan daiteke generoak ere zerikusia izatea horretan. Jakina da Donostiak frantsesen ohiturak jasotzeko duen zaletasuna, politesse delakoa barne, hipotesi bat plazaratzearren. Beldur naiz, oraindik ere bertute txiki hau erreibindikatu beharrean gaudela hirietan bertan ere, ez bakarrik aldirietan, Orixek nahiko zuen bezala.
Herriko Gabon kantak XVIII. mendekoak
Jean Etxepareri buruzko tesiaren aurkezpena, Beribilez haren liburuari buruz