Ieithoedd Bantu

Dosbarthiad yr Ieithoedd Bantu (mewn oren) a ieithoedd Niger-Congo eraill

Ieithoedd a siaredir yng nghanolbarth, dwyrain a de Affrica yw'r ieithoedd Bantu. Maent yn perthyn i deulu'r ieithoedd Niger-Congo. Amcangyfrifir fod 513 o ieithoedd Bantu i gyd ond gall nifer o'r rhain fod yn gontiniwm tafodiaith gyda sawl "iaith" yn ddealladwy i'r hyn a elwir yn iaith arall am resymau hunaniaeth llwyth ac orgraff a safonni gan genhadon ac awdurdodau tramor o wahanol wledydd neu grefydd. Y fwyaf adnabyddus o'r rhain yw Swahili. Ceir hefyd teuluoedd iaith megis yr Ieithoedd Nguni sy'n gontiniwm tafodiaith ac yn cwmpasu Swlŵeg, isiXhosa, siSwati ac "ieithoedd" eraill.

Ieithoedd Bantu

Dyma rai o'r ieithoedd Bantu:

• Canolbarth a Dwyrain Affrica
  • Chichewa
  • Luganda
  • Gikuyu
  • ChiBemba (Bemba)
  • Gusii
  • Haya
  • Chaga
  • Kinyarwanda
  • Kongo (Kikongo)

    

    Prif is-ddosbarthiadau yr ieithoedd Bantu (Guthrie, 1948).

  • Kamba
  • Lingala
  • Luhya
  • Lusoga
  • Mongo
  • Ndowe
  • Rukiga
  • Kirundi
  • Runyankole
  • Runyoro
  • Rutooro
  • Swahili
  • Tetela
  • Tshiluba
  • Tumbuka (chiTumbuka)
  • Yao
  • Lugisu
• Deheudir Affica

Dosbarthiad yr ieithoedd Bantw

• • Oshiwambo
  • Ndebele
  • Sepedi
  • Shona (chiShona)
  • siSwati (Swazi)
  • Phuthi
  • Sotho
  • Swlw (isiZulu)
  • Tsonga
  • Setswana
  • Sesotho (weithiau Sotho)
  • Venda
  • Xhosa
• Gorllewin Affrica
  • Basaa
  • Duala
  • Kako
  • Ngumba
  • Beti