[go: up one dir, main page]

Neidio i'r cynnwys

Gwyfyn

Oddi ar Wicipedia
Am y ffilm Gymraeg gweler Gwyfyn (ffilm).
Gwyfynod
Ymerawdwr (Saturnia pavonia)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Arthropoda
Dosbarth: Insecta
Urdd: Lepidoptera (rhan)
Teuluoedd

tua 120

Am restr o löynod byw gweler yma. Am restr o dros 1,050 o erthyglau Cymraeg ar wyfynod a gloÿnnod byw, gweler yma.

Pryfed sy'n perthyn i'r urdd Lepidoptera ynghyd â'r gloÿnnod byw yw gwyfynod. Mae tua 160,000 o rywogaethau o wyfynod - deg gwaith mwy nag o loynnod byw.[1] Credir fod miloedd o rywogaethau'n dal heb eu hadnabod a'u henwi. Mae'r mwyafrif o wyfynod yn nosol.

Dau wyfyn o fath Teigr y benfelen yn cyplysu; Seland Newydd.

Does 'na ddim llawer o wahaniaeth rhwng gwyfyn a glöyn byw; weithiau defnyddir y gair "heterocera" am y gwyfyn a "rhopalocera" am y glöyn byw. Ond geiriau cyffredinol, a geir ar lafar ydy'r rhain yn hytrach na dosbarthiad gwyddonol. Gwyddom erbyn heddiw mai grŵp bychan ydy'r glöyn byw sydd wedi esblygu o fewn grŵp ehangach y gwyfyn, hynny yw o fewn "Ditrysia" y "Neolepidoptera".[2]

Gwyfyn Atlas: y mwyaf o holl wyfynod y byd.

Ysglyfaethwyr

[golygu | golygu cod]
Siani fachog y tomato wedi'i pharasiteiddio gan larfâu y gacwn braconid.

Mae llawer o rywogaethau nosol yn bwyta gwyfynod, gan gynnwys yr ystlym, rhai mathau o dylluanod ac adar eraill, madfallod, cathod, cŵn a llygod.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. "Moths". Smithsonian Institution. Cyrchwyd 12 Ionawr 2012.
  2. ""Neolepidoptera" on Tree of Life Web Project<http://tolweb.org/>". 1 Ionawr 2003. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-08-27. Cyrchwyd 31 Mawrth 2010.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]