Chihuahua

Chihuahua
Math	talaith Mecsico
Prifddinas	Chihuahua City
Poblogaeth	3,556,574
Sefydlwyd	1824 ;
Pennaeth llywodraeth	María Eugenia Campos Galván
Cylchfa amser	UTC−07:00
Daearyddiaeth
Gwlad	Mecsico
Arwynebedd	247,455 km²
Yn ffinio gyda	Sonora, Coahuila, Sinaloa, Durango, Texas, Mecsico Newydd
Cyfesurynnau	28.6392°N 106.0733°W
Cod post	31
	MX-CHH
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaethol	Congress of Chihuahua
Swydd pennaeth; y Llywodraeth	Governor of Chihuahua
Pennaeth y Llywodraeth	María Eugenia Campos Galván
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Erthygl am y dalaith ym Mecsico yw hon. Am ystyron eraill i'r enw, gweler Chihuahua (gwahaniaethu).

Un o 31 talaith ffederal Mecsico, sy'n gorwedd yng ngogledd-orllewin y wlad am y ffin ag yr Unol Daleithiau (UDA), yw Chihuahua. Mae ganddi arwynebedd o 244,938 km sgwar (94,571.1 milltir sgwar). Fe'i amgylchynnir gan daleithiau Sonora, Sinaloa, Durango a Coahuila ym Mecsico ei hun a gan Texas a New Mexico dros y ffin i'r gogledd, yn UDA. Chihuahua yw'r dalaith fwyaf ym Mecsico, ffaith sydd wedi ennill iddi'r llysenw "El Estado Grande" ('Y Dalaith Fawr').

Mae ei thirffurfiau amlwg yn cynnwys Anialwch Chihuahua, y Barranca del Cobre ('Canyon Copr') a'r Sierra Madre Occidental. Ceir nifer o fforestydd a hefyd wastadeddau eang (yn ardaloedd Casas Grandes, Cuauhtémoc a Parral).

Yn 2005, roedd 3.2 miliwn o drigolion yno. Y ddinas fwyaf yw Ciudad Juárez, ar y ffin ag UDA, gyda 1,301,452 o bobl. Chihuahua, gyda 748,518 o drigolion, yw prifddinas y dalaith.

Gwelwyd sawl brwydr rhwng y pobloedd Apache brodorol a'r Mecsicanwyr yn y dalaith yn y 19eg ganrif; lladdwyd Victorio a llawer o'i fand ger Tres Castillos yn 1880, er enghraifft. Bu gan Chihuahua rhan allweddol yn Chwyldro Mecsico pan fu'n dyst i ymladdfeydd mawr rhwng y chwyldroadwyr dan Pancho Villa a'r fyddin ffederal.

Prif ddinasoedd a threfi

Dolenni allanol

(Sbaeneg) Gwefan llywodraeth y dalaith

Eginyn erthygl sydd uchod am Fecsico. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato