Glutamin
| Glutamin L-Glutamin | |
|---|---|
| O=C(N)CCC(N)C(=O)O | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Glutamin L-Glutamin |
| Druga imena | L-Glutamin (lijevo)glutamid 2-Amino-4-karbamoilbutanoična kiselina |
| Molekularna formula | C=5 H=10 N=2 O=3 |
| CAS registarski broj | 56-85-9 |
| Osobine1 | |
| Tačka topljenja | dekompozicija oko 185°C |
| Rastvorljivost | Rastvorljiv |
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Opis
[uredi | uredi izvor]
Glutamin – skraćenice Gln ili Q – često zvani L-glutamin, je jedna od 20 aminokiselina standardnog genetičkog koda. To je uvjetno esencijalna aminokiselina.[1] Njegov bočni lanac je amid formiran premještanjem hidroksila glutaminske kiseline sa aminskom funkcionalnom grupom, čineći je amidom glutaminske kiseline. Genetički kodoni glutamina su CAA i CAG. Kod čovjeka, ova aminokiselina je obično u slobodnom aminokiselinskom stanju, uz koncentraciju oko 500–900 µmol/l.
Struktura
[uredi | uredi izvor]
Funkcije
[uredi | uredi izvor]Glutamin učestvuje u različitim biohemijskim funkcijama:
- Sinteza proteina, kao i svaka od 20 proteinogenih aminokiselina;
- Regulacija of kiselinsko-baznog balansa u bubrezima pri stvaranju ammonijaka[2]
- Izvor ćelijske energije, slijedeći glukozu[3]
- Dodavanje dušika za mnoge procese anabolizma, uključujući sintezu purina;
- Izvor dodavanja ugljika dopunjavajući he ciklus limunske kiseline.[4]
- Netoksični transporter amonijaka u cirkulaciji krvi;
Proizvođači glutamina
[uredi | uredi izvor]Glutamin se sintetizira uz katalitsko djelovanje enzima glutamin sinthetaza od glutamata i amonijaka. Narelevantniji tkivni proizvođač glutamina je mišićna masa, sa oko 90% ukupno sintetiziranog glutamina. Glutamin se također, u malim količinama, stvara u plućima i mozgu.[5] Jetra je također sposobna za značajnu sintezu ove aminokiseline, a njena uloga u metabolizmu glutamina je više regulacijska nego produkcijska, jer je jetra preuzima velike količine glutamina izveden iz crijeva.
Potrošači glutamina
[uredi | uredi izvor]Najveći potrošači glutamina su ćelije crijeva, ćelije bubrega za održavanje acidobazne ravnoteže, aktivirane imune ćelije i mnoge ćelije kancera.
Medicinska upotreba
[uredi | uredi izvor]U kataboličkim stanjima ozljeda i bolesti, glutamin postaje uvjetno esencijalan, što zahtijeva unos iz hrane ili dodataka.[6][7]
Glutamin se koristi kao komponenta oralne suplementacije za preokretanje propadanje mišića kod pacijenata sa uznapredovalim rakom.
Oralna suplementacija glutamina značajno smanjuje rizik od sistemskih infekcija porijeklom iz crijeva, kao kod kritično bolesnih osoba i kod osoba koji su imale abdominalne operacije. Smanjenje stope infekcija u ovih grupa ljudi zbog dodavanja glutamina poboljšava crijevne funkcije, uključujući i smanjenje prepreka povećanom crijevnom propusnosti. Međutim, intravenska primjene ne doprinosi ovoj prednosti. Suplementacija se nepomaže smanjenju značajnijih problema sa želučanim i crijevnim bolestima kod djece.
Ishrana
[uredi | uredi izvor]U ljudskom tijelu, u prirodnom obliku neesencijalne amonokiseline, glutamin je najčešći i jedna je od rijetkih aminokiselina koje mogu direktno preći kroz barijete moždanih krvnih barijera. U tijelu se cirkulira u krvu, a skladišti se u skeletnim mišićima. U slučaju bolesti i ozljeda postaje uvjetno esencijalna aminokiselina. Izvori L-glutamina iz hrane uključuju govedinu perad, ribu, jaja, mlijeko i mliječne proizvode, pšenicu, kupus, repu, grah, špinat i peršun. Male količine slobodnog L-glutamina se također mogu naći i u sokovima od povrća.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Dietary Reference Intakes: The essential guide to nutrient requirements, Institute of Medicine's Food and Nutrition Board, http://fnic.nal.usda.gov/dietary-guidance/dietary-reference-intakes/dri-reports Arhivirano 5. 7. 2014. na Wayback Machine
- ^ Hall John E., Guyton A. C. (2006): Textbook of medical physiology, 11th edition. Elsevier Saunders, St. Louis, Mo, ISBN 0-7216-0240-1.
- ^ Aledo J. C. (2004): Glutamine breakdown in rapidly dividing cells: Waste or investment? BioEssays, 26 (7): 778–785.
- ^ Yuneva M. et al. (2007): Deficiency in glutamine but not glucose induces MYC-dependent apoptosis in human cells. The Journal of Cell Biology, 178 (1): 93–105.
- ^ Newsholme P. Et al. (2003): Glutamine and glutamate as vital metabolites. Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 36 (2): 153–163.
- ^ http://umm.edu/health/medical/altmed/supplement/glutamine, Medical Reference Guide, University of Maryland Medical Center.
- ^ https://web.archive.org/web/20131209051353/http://umm.edu/health/medical/altmed/supplement/glutamine.