854.
| Godine:
◄◄ | ◄ | 850. | 851. | 852. | 853. | 854. | 855. | 856. | 857. | 858. | ► | ►► |
| Decenije:
◄ | 820-e | 830-e | 840-e | 850-e | 860-e | 870-e | 880-e | ► |
| Vijekovi: |
Godina 854. (DCCCLIV) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak u julijanskom kalendaru. Oznaka 854. za ovu godinu se koristi od ranog srednjeg vijeka, kada je kalendarska era Anno Domini u Evropi postala glavnom metodom označavanja godina.
Događaji
[uredi | uredi izvor]- Nubija: halifine trupe koje su progonile Beđe (narod), koji su odbili platiti danak, ušli su u Dongolu i nametnuli mirovni sporazum nubijskom suverenu [1].
- 'Umar 'Abdu'l-'Aziz Hibbârî osnovao je arapsku dinastiju u Sindu koja je priznala vlast Abbasida samo nominalno [2].
- 6. maj: potvrđeno je ponovno naseljenje Astorge od strane Asturijaca, grofa Gatona [3].
- juni : Emir Kordobe Muhamed I napreduje protiv pobunjenih stanovnika Toleda koji su sklopili savez sa kraljem Asturije Ordonom I. Asturijance, predvođene grofom Gatonom, teško su porazile trupe Kordobe u bici kod Guazaletea u ljeto [4].
Evropa
[uredi | uredi izvor]- Car Lotar I. susreće svoju (polu) braću (Luj Nemac i Karlo Ćelavi) u Attignyju, u Ardenima, po treći put, kako bi nastavio sistem "kon-bratske vlade".
- Vikinške poglavice Rorik i Godfrid Haraldsson vraćaju se u Dansku, da bi preuzeli vlast nakon smrti kralja Horika I. Tokom građanskog rata, prisiljeni su da se vrate u Friziju.
- Njemački grad Ulm se prvi put spominje u dokumentu Ludovika Njemačkog.
- Hrvatsko-bugarska bitka: bugarski kan (kasnije knez) Boris I [5], napada Vojvodstvo primorsku Hrvatsku, kojim je vladao vojvoda Trpimir I tokom Prvog hrvatsko-bugarskog rata. Borbe se vode na hrvatskoj teritoriji u blizini hrvatsko-bugarske granice [6] u današnjoj sjeveroistočnoj Bosni i Hercegovini. Nijedna od zaraćenih strana ne izlazi kao pobjednik, bugarske snage se povlače i konačno obje strane sklapaju mirovni sporazum [7].
Britanija
[uredi | uredi izvor]- Kralj Æthelwulf od Wessexa šalje svoja dva najmlađa sina, Alfreda i Æthelreda, na hodočašće u Rim [8].
- Kralj Æthelward od Istočne Anglije umire, a nasljeđuje ga njegov 14-godišnji sin Edmund ("mučenik") [9].
- Kralj Cyngen od Powysa čini prvo hodočašće jednog velškog vladara u Rim.
- Vikinški poglavica Ubba zimuje u Milford Havenu (Wales) sa 23 broda [10].
854. u temama
[uredi | uredi izvor]Religija
[uredi | uredi izvor]- Eardulf postaje biskup Lindisfarna, nakon Eanbertove smrti.
- Al-Mu'tadid, muslimanski halifa (oko 861.)
- Cadell ap Rhodri, kralj Seisyllwga (um. 909.)
- Cui Yin, kancelar dinastije Tang (um. 904.)
- Teobald Stariji, franački plemić (um. 942.)
- Ebu Thawr, muslimanski učenjak (r. 764.)
- Æthelweard, kralj istočne Anglije
- Eanbert, biskup Lindisfarna
- Horik I, vikinški kralj Danske
- Luidger, biskup Utrechta (približan datum)
- Osburh, kraljica Wessexa (približan datum)
- Sahnun ibn Sa'id, muslimanski pravnik (ili 855.)
- Túathal mac Máele-Brigte, kralj Leinstera
- Vang Yuankui, kineski general (r. 812.)
- Wigmund, nadbiskup Jorka
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Jean Jolly, V-Y Mudimbé L'Afrique et son environnement européen et asiatique [archive] Éditions L'Harmattan, 2008 (ISBN 978-2-296-05773-9)
- ^ Arthur Llewellyn Basham The wonder that was India : a survey of the culture of the Indian sub-continent before the coming of the Muslims [archive] Sidgwick and Jackson, 1954 (ISBN 978-0-283-99458-6)
- ^ Gonzalo Martínez Díez El condado de Castilla, 711-1038 : la historia frente a la leyenda [archive] Marcial Pons Historia, 2005 (ISBN 978-84-95379-94-8)
- ^ Évariste Lévi-Provençal Histoire de l'Espagne musulmane, Volume 1 [archive] Maisonneuve & Larose, 1999 (ISBN 978-2-7068-1386-3)
- ^ Boris I". Encyclopædia Britannica, Inc. November 13, 2021.
- ^ Fine, John van Antwerp (November 13, 2021). The Early Medieval Balkans, page 112. The University of Michigan Press, 1983. ISBN 978-0472081493.
- ^ Deliso, Christopher (November 13, 2021). The History of Croatia and Slovenia, page 46. ABC-CLIO, LLC, 2020, Santa Barbara, California. ISBN 9781440873232.
- ^ ASC 854 - English translation at Project Gutenberg
- ^ Kirby, The Earliest English Kings, p. 161.
- ^ Milford Haven Town Council website History, Chronology of Events Arhivirano 13. 3. 2012. na Wayback Machine Archived March 13, 2012, at the Wayback Machine
