Izvorni kôd stranice Ardenska ofanziva

Nemate dopuštenje da uredite ovu stranicu, iz sljedećeg razloga:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪Superpes15‬. The reason given is No open proxies .

Start of block: 12:40, 10 februar 2024
Expiry of block: 12:40, 10 februar 2026

Your current IP address is 142.171.178.55. The blocked range is 142.171.0.0/16.

Navedite sve gornje podatke u upite ili zahtjeve za deblokadu. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji".

U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Možete vidjeti i kopirati izvorni kôd ove stranice.

{{Infokutija rat
| sukob          = Ardenska ofanziva
| dio            = Dio [[Zapadni front (Drugi svjetski rat)|Zapadnog fronta]] u [[Drugi svjetski rat|Drugom svjetskom ratu]]
| slika          = [[Datoteka:117th Infantry North Carolina NG at St. Vith 1945.jpg|250px]]
| opis_slike     = Američki vojnici iz [[278. oklopni pješadijski puk|117. pješadijskog puka]], dijela [[30. pješadijska divizija (Sjedinjene Američke Države)|30. pješadijske divizije]], prolaze pokraj uništenog američkog [[tenk]]a [[M3/M5|M5A1 "Stuart"]] tokom marša s ciljem ponovnog zauzimanja [[Sankt Vith]]a u okviru Ardenske ofanzive
| datum          = 16. 12. 1944 – 25. 1. 1945.
| mjesto         = [[Ardeni]]: [[Belgija]], [[Luksemburg]], [[Njemačka]]
| casus          = 
| rezultat       = Pobjeda [[Saveznici u Drugom svjetskom ratu|Saveznika]]
* Planovi Saveznika za ofanzive na Zapadnom frontu odgođeni za pet do šest sedmica{{sfn|Bergström|2014|p=428}}
* Njemačka ofanziva iscrpila njihove resurse na Zapadnom frontu
* Kolaps Njemačke otvorio put Saveznicima za konačni proboj [[Siegfriedova linija|Siegfriedove linije]]
* [[Ofanziva Visla–Odra|Sovjetska ofanziva]] u Poljskoj pokrenuta 12. 1. 1945, osam dana ranije nego što je prvobitno planirano{{sfn|Bergström|2014|p=358}}
| posjed         = 
| strana1        = {{ZID|Sjedinjene Američke Države|1912}} <br/> {{ZID|Ujedinjeno Kraljevstvo}} <br/> {{ZD|FRA}} [[Privremena vlada Francuske Republike|Francuska]] <br/> {{ZID|Kanada|1921}} <br/> {{ZID|Belgija}} <br/> {{ZID|Luksemburg}}
| strana2        = {{ZD|NJE|Nazi}} [[Treći rajh|Njemačka]]
| strana3        = 
| komandant1     = {{ZD|SAD|1912}} [[Dwight D. Eisenhower]] ([[Vrhovna komanda savezničkih ekspedicijskih snaga|vrhovni zapovjednik savezničkih snaga]]) <br/> {{ZD|UK}} [[Bernard Montgomery]]
: {{ZD|UK}} [[21. armijska grupa]]
:: {{ZD|UK}} [[2. armija (Ujedinjeno Kraljevstvo|2. armija]]
:: {{ZD|SAD|1912}} [[1. armija (Sjedinjene Američke Države)|1. armija]]
:: {{ZD|SAD|1912}} [[9. armija (Sjedinjene Američke Države)|9. armija]]
{{ZD|SAD|1912}} [[Omar Bradley]]
: {{ZD|SAD|1912}} [[12. armijska grupa (Sjedinjene Američke Države)|12. armijska grupa]]
:: {{ZD|SAD|1912}} [[3. armija (Sjedinjene Američke Države)|3. armija]]
| komandant2     = {{ZD|NJE|Nazi}} [[Adolf Hitler]] ([[Führer|''Führer'' i kancelar]]) <br/> {{ZD|NJE|Nazi}} [[Walter Model]] ([[Armijska grupa B]]) <br/> {{ZD|NJE|Nazi}} [[Gerd von Rundstedt]] ([[Glavna komanda Zapad (Wehrmacht)|Glavna komanda Zapad]]) <br/> {{ZD|NJE|Nazi}} [[Hasso von Manteuffel]] ([[5. oklopna armija (Wehrmacht)|5. oklopna armija]]) <br/> {{ZD|NJE|Nazi}} [[Sepp Dietrich]] ([[6. oklopna armija (Wehrmacht)|6. oklopna armija]]) <br/> {{ZD|NJE|Nazi}} [[Erich Brandenberger]] ([[7. armija (Wehrmacht)|7. armija]])
| komandant3     = 
| snage1         =
{{plainlist |
; 16. decembar 
: 228.741 vojnik
: 483 tenka
: 499 razarača tenkova i jurišnih topova
: 1.921 ostalo [[oklopno vozilo]]
: 971 komad protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 6 pješadijskih divizija
: 2 oklopne divizije
; 24. decembar 
: ~541.000 vojnika
: 1.616 tenkova
: 1.713 razarača tenkova i jurišnih topova
: 5.352 ostalih oklopnih vozila
: 2.408 komada protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 15 pješadijskih divizija
: 6 oklopnih divizija
: 1 oklopna brigada
; 2. januar
: ~705.000 vojnika
: 2.409 tenkova
: 1.970 razarača tenkova i jurišnih topova
: 7.769 ostalih oklopnih vozila
: 3.305 komada protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 22 pješadijske divizije
: 8 oklopnih divizija
: 2 oklopne brigade
; 16. januar
: 700.520 vojnika
: 2.428 tenkova
: 1.912 razarača tenkova i jurišnih topova
: 7.079 ostalih oklopnih vozila
: 3.181 komad protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 22 pješadijske divizije
: 8 oklopnih divizija
: 2 oklopne brigade<ref name="Hitler's Last Gamble">{{cite book|last1=Dupuy|first1=Trevor|title=Hitler's Last Gamble |url=https://archive.org/details/trent_041100707400150000000010|date= 1994 |publisher =HarperCollins |location=[[New York City]] |isbn=0-06-016627-4}} (dodaci E i F)</ref>
}}
| snage2         =
{{plainlist |
; 16. decembar 
: 406.342 vojnika
: 557 tenkova
: 667 razarača tenkova i jurišnih topova
: 1.261 ostalo oklopno vozilo
: 4.224 komada protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 13 pješadijskih divizija{{efn|Uključuje dvije padobranske divizije.}}
: 7 oklopnih divizija
: 1 brigada<ref name="ReferenceC">{{cite book|last1=Dupuy|first1=Trevor|title=Hitler's Last Gamble|url=https://archive.org/details/trent_041100707400150000000010|date=1994|publisher=HarperCollins|location= New York |isbn=0-06-016627-4}} (str. 18)</ref>
; 24. decembar 
: ~449.000 vojnika
: 423 tenka
: 608 razarača tenkova i jurišnih topova
: 1.496 ostalih oklopnih vozila
: 4.131 komad protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 16 pješadijskih divizija
: 8 oklopnih divizija
: 1 oklopna brigada
: 2 pješadijske brigade
; 2. januar
: ~401.000 vojnika
: 287 tenkova
: 462 razarača tenkova i jurišnih topova
: 1.090 ostalih oklopnih vozila
: 3.396 komada protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 15 pješadijskih divizija
: 8 oklopnih divizija
: 1 oklopna brigada
: 2 pješadijske brigade
; 16. januar
: 383.016 vojnika
: 216 tenkova
: 414 razarača tenkova i jurišnih topova
: 907 ostalih oklopnih vozila
: 3.256 komada protivtenkovskog i artiljerijskog oružja
: 16 pješadijskih divizija
: 8 oklopnih divizija
: 2 pješadijske brigade<ref name="Hitler's Last Gamble"/>
}}
| snage3         =
| žrtve1         =
{{plainlist |
; {{ZD|SAD|1912}} Američke:
: 89.500{{sfn|Miles|2004}}{{efn|19.000 poginulih, 47.500 ranjenih i 23.000 nestalih / zarobljenih}}<br/> (uključuje poginule, ranjene, nestale, zarobljene)
: 733 izgubljena tenka i razarača tenkova<ref>Parker, "Battle of the Bulge" str. 292.</ref>
: ~1.000 izgubljenih aviona, više od 647 u decembru{{sfn|Vogel|2001|p=632}} i 353 tokom
: [[Operacija "Bodenplatte"|operacije "Bodenplatte"]]<ref name="Parker 1991 339">{{Harvnb|Parker|1991|pp=339}}</ref>
; {{ZD|UK}} Britanske:
: 1.408 (200 poginulih, 969 ranjenih i 239 nestalih){{sfn|Ellis|2009|p=195}}
}}
| žrtve2         = 
{{ZD|NJE|Nazi}} '''Njemačke:'''
: 63.222<ref>{{cite web |url=http://ww2stats.com/cas_ger_okh_dec44.html |title=Heeresarzt 10-Day Casualty Reports per Army/Army Group, 1944|access-date=29. 5. 2018  |archive-url=https://web.archive.org/web/20130525020822/http://ww2stats.com/cas_ger_okh_dec44.html |archive-date=25. 5. 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://ww2stats.com/cas_ger_okh_dec45.html |title=Heeresarzt 10-Day Casualty Reports per Army/Army Group, 1945|access-date=29. 5. 2018  |archive-url=https://web.archive.org/web/20130525020822/http://ww2stats.com/cas_ger_okh_dec45.html |archive-date=25. 5. 2013}}</ref>{{efn|10.749 poginulih, 34.225 ranjenih, 22.487 zarobljenih{{sfn|Vogel|2001|p=632}}}} – 98.000<ref name="Parker p. 293">Parker, str. 293.</ref><br/> (uključuje poginule, ranjene, nestale, zarobljene)
: 554 izgubljena tenka, razarača tenkova i jurišna topa{{sfn|Bergström|2014|p=426|loc=uključujući 20 tenkova [[Panzer VIb|Tiger II]], 194 tenka [[Panzer V|Panther]], 158 tenkova [[Panzer IV]] i 182 jurišna topa i razarača tenkova}}
: ~800 izgubljenih aviona, najmanje 500 u decembru i 280 tokom
: [[Operacija "Bodenplatte"|operacije "Bodenplatte"]]<ref name="Parker 1991 339">{{Harvnb|Parker|1991|pp=339}}</ref>
}}
[[Datoteka:American 290th Infantry Regiment infantrymen fighting in snow during the Battle of the Bulge.jpg|mini|lijevo|200px|Američki vojnici tokom Ardenske ofanzive (4. januar 1945)]]
'''Ardenska ofanziva''' ('''Bitka u Ardenima''', '''Ardenska bitka''') bila je njemačka ofanziva od 16. decembra 1944. do 25. januara 1945. Predstavlja posljednji pokušaj da se preokrene tok rata na [[Zapadni front (Drugi svjetski rat|Zapadnom frontu]] i posljednja je ozbiljna njemačka napadačka operacija u [[Drugi svjetski rat|Drugom svjetskom ratu]].

Plan za Ardensku ofanzivu bio je u cijelosti zamisao [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]]. Još od ljetnih mjeseci 1944. nosio se mišlju da još jednom pređe u veliku, uspješnu ofanzivu jer bi jedna ratna pobjeda bila važan uvjet za moguće pregovore o završetku rata. Hitler je 22. oktobra 1944. pozvao pomoćnike načelnikâ [[Glavna komanda Zapad (Wehrmacht)|Glavne komande Zapad]] i [[Armijska grupa B|Armijske grupe B]], [[general]]e [[Siegfried Westphal|Siegfrieda Westphala]] i [[Hans Krebs (general)|Hansa Krebsa]], u vrhovnu komandu da bi ih upoznao s predviđenom ofanzivom. Generali [[Gerd von Rundstedt]] i [[Walter Model]] smatrali su da je Hitler, s obzirom na raspoložive snage, postavio preambiciozan cilj. 
[[Datoteka:Tanks and Infantrymen on the way.jpg|mini|lijevo|200px|Američki 740. tenkovski bataljon]]
Dana 1. novembra 1944. načelnik Generalštaba Oružanih snaga general [[Alfred Jodl]] poslao je načelniku Glavne komande Zapad prvu naredbu za ofanzivu, koja je šifrirano nazvana "Wacht am Rhein", tj. [[Straža na Rajni (pjesma)|"Straža na Rajni"]], kako se zvala stara njemačka himna. Cilj je bio da se uništi neprijatelj sjeverno od linije [[Antwerpen]] — [[Bruxelles]] — [[Bastogne]]. To je, ustvari, bio radikalan cilj ofanzive, tj. "veliki cilj". Model je pokušao razuvjeriti Hitlera upozoravajući na nerazmjer između postojećih snaga i cilja, pri čemu je naglasio savezničku nadmoć u zraku. Hitler je ostao neumoljiv. Donesena je odluka u korist "velikog cilja". Od početka septembra 1944. počele su sistematske pripreme za napad. Da bi se predviđenim jedinicama i vojnicima koji idu u napad ulilo samopouzdanje, divizije su dobile potpuno novu opremu. Hitler je početkom decembra odredio početak ofanzive za 10. decembar, ali ga je dvaput odgodio; 12. decembra definitivno je odredio 16. decembar za dan X, tj. dan početka napada.

Tog dana kroz maglu je krenulo 14 njemačkih divizija prema nedovoljno zaposjednutim američkim linijama. Nisko nad zemljom valjali su se teški oblaci, tako da se kretanje njemačkih jedinica nije moglo vidjeti iz zraka. U sumrak 17. decembra tenkovi [[6. oklopna armija (Wehrmacht)|6. SS oklopne armije]] već su ušli 40&nbsp;km u [[Belgija|Belgiju]]. Prekretnica u borbi u [[Ardeni]]ma bio je 26. decembar. Tog su dana kod [[Dinant]]a, nadomak rijeke [[Meuse]], tenkovi američke [[1. armija (Sjedinjene Američke Države|1. armije]] raspršili njemačke nade kad su spriječili njemačke jedinice da pređu preko rijeke.
[[Datoteka:Bundesarchiv Bild 183-J28510, Ardennenoffensive, deutsche Infanterie geht im Wald vor..jpg|mini|lijevo|200px|Njemačka pješadija u ardenskim šumama]]
Hitler je 15. januara 1945. otišao u [[Berlin]], a 20. januara povukao je 6. SS oklopnu armiju iz Ardena da bi je mogao angažovati protiv [[Crvena armija|Crvene armije]] u [[Operacija "Proljetno buđenje"|bici]] kod [[Budimpešta|Budimpešte]] jer je 12. januara počela [[Ofanziva Visla–Odra|velika sovjetska ofanziva]] u [[Poljska|Poljskoj]]. Ardenska ofanziva tako je propala.

== Napomene ==
{{Napomene|30em}}

== Reference ==
{{refspisak}}

== Dodatna literatura ==
* {{cite book|last=Beevor|first=Antony|authorlink=Antony Beevor|title=Ardennes 1944: Hitler's Last Gamble |url=https://archive.org/details/ardennes1944hitl0000beev|date= 2015 |publisher= Viking |location= [[London]] |isbn=978-0-670-91864-5}}
* Caddick-Adams, Peter, ''Snow and Steel: The Battle of the Bulge, 1944–45'', [[Štamparija Univerziteta u Oxfordu|Štamparija]] [[Univerzitet u Oxfordu|Univerziteta u Oxfordu]], 2015 (872 stranice)
* {{citation |last=Elstob |first=Peter |title=Hitler's Last Offensive |publisher=Pen & Sword Military Classics|location=Barnsley |year=2003 |isbn= 0-85052-984-0}}
* {{citation |title=Command Decisions |editor=Kent Roberts Greenfield |url=http://www.history.army.mil/books/70-7_0.htm |publisher=[[Centar Armije Sjedinjenih Američkih Država za vojnu historiju]] |year=2000 |id=CMH Pub 70-7 |chapter=Chapter 20: The German Counteroffensive in the Ardennes |first=Charles V. |last=von Luttichau |chapterurl=http://www.history.army.mil/books/70-7_20.htm |access-date=2. 1. 2019 |archive-date=30. 12. 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071230145455/http://www.history.army.mil/books/70-7_0.htm |url-status=dead }} (ponovno izdanje iz 1960)

== Vanjski linkovi ==
{{Commonscat|Battle of the Bulge}}
* [http://www.army.mil/botb Battle of the Bulge] – zvanična stranica na sajtu Armije Sjedinjenih Američkih Država
* [https://purl.fdlp.gov/GPO/gpo46222 ''The Battle of the Bulge: Battlebook''] ([[Armija Sjedinjenih Američkih Država – Evropa]])
* [http://www.bulge1944.com/battle-of-the-bulge-museums/ Battle of the Bulge Museums] – spisak muzeja posvećenih Ardenskoj ofanzivi blizu bojnih polja

{{Drugi svjetski rat}}

[[Kategorija:Ardenska ofanziva| ]]
[[Kategorija:Bitke u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Sukobi u 1944.]]
[[Kategorija:Sukobi u 1945.]]
[[Kategorija:1944. u Belgiji]]
[[Kategorija:1945. u Belgiji]]
[[Kategorija:1944. u Luksemburgu]]
[[Kategorija:1945. u Luksemburgu]]
[[Kategorija:Belgija u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Francuska u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Kanada u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Luksemburg u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Njemačka u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Sjedinjene Američke Države u Drugom svjetskom ratu]]
[[Kategorija:Ujedinjeno Kraljevstvo u Drugom svjetskom ratu]]

Šabloni koji su upotrebljeni na ovoj stranici:

Ardenska ofanziva (uredi)
Šablon:Citation (uredi)
Šablon:Cite book (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Cite web (uredi)
Šablon:Commonscat (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Drugi svjetski rat (uredi)
Šablon:Efn (uredi)
Šablon:Harvnb (uredi)
Šablon:Infokutija (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Infokutija rat (uredi)
Šablon:Malo (uredi)
Šablon:Napomene (uredi)
Šablon:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Navkutija (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Plain link (uredi)
Šablon:Plainlist (uredi)
Šablon:Plainlist/styles.css (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Belgija (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi FRA (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Francuska (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Kanada (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Luksemburg (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi NJE (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Njemačka (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi SAD (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Sjedinjene Američke Države (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi UK (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Ujedinjeno Kraljevstvo (uredi)
Šablon:Refspisak (uredi)
Šablon:Refspisak/styles.css (uredi)
Šablon:Sfn (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Side box (uredi)
Šablon:Small (uredi)
Šablon:Spisaknapomena (uredi)
Šablon:Sporedni okvir (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:ZD (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:ZD/core (uredi)
Šablon:ZID (uredi)
Šablon:ZID/core (uredi)
Modul:Arguments (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1 (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/COinS (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Date validation (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Utilities (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/styles.css (uredi)
Modul:Footnotes (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Footnotes/anchor id list (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Footnotes/anchor id list/data (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Footnotes/whitelist (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infobox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infobox/styles.css (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/styles.css (uredi)
Modul:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:No globals (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Side box (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Side box/styles.css (uredi)
Modul:Yesno (pogledaj izvor) (zaštićeno)

Nazad na Ardenska ofanziva.

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Ardenska_ofanziva"