Ugao
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Ugao je dio ravni ograničen sa dvije poluprave koje imaju zajednički početak.
Ugao zatvaraju dvije poluprave a i b (zrake) koje ishode iz jedne tačke T. Poluprave koje zatvaraju ugao nazivaju se kracima ugla, a tačka iz koje ishode je njegovo tjeme. Kada kraci ugla čine jednu pravu ugao se naziva ispruženim ili ravnim.
Vrste uglova
uredi- Ispružen ugao ima 180° (stepeni), tj. (radijana).
- Prav ugao je jednak (kongruentan) svom suplementnom (susjednom). Prav ugao iznosi 90° (stepeni), tj. (radijana).
- Komplementni uglovi su oni koji se dopunjavaju do pravog ugla.
- Suplementna su dva susjedna ugla koja se dopunjavaju do ispruženog. U Euklidskoj geometriji, komplementni su oštri uglovi pravouglog trougla.
Uglovi koji nastaju presjekom dvije prave u istoj ravni trećom nazivaju se:
- Saglasni: a i e, d i h, c i g, b i f;
- Suprotni: a i f, d i g, c i h, b i e;
- Unakrsni: a i g, d i f, c i e, b i h.
- Susjedni: a i d, d i c, c i b, b i a.
Osobine uglova
urediUglovi sa paralelnim kracima jednaki su ili su suplementni, α + β = 180o.
Posljedica 1: zbir uglova u trouglu je 180°.
Mjerenje ugla
urediMjera ugla je veličina razmaka između krakova ugla. Radi mjerenja ugla se koristi krug čiji je centar u tjemenu ugla. Obzirom da je obim kruga srazmjeran poluprečniku to je i mjera ugla nezavisna od veličine poluprečnika. Posljedica činjenice da je veličina ugla odnos dvije dužine je da je jedinica veličine ugla bezdimenzionalna.
- Broj koji se dobije kao količnik dužine luka kružnice i poluprečnika se naziva radijan. U međunarodnom sistemu mjera radijan je izvedena jedinica. Iako je bezdimenzionalna, oznaka postoji i piše se rad.
- Stepen je mjera ugla kod koga je pun krug 360 stepeni, a sljedstveno tome opruženi ugao je 180 stepeni, a prav ugao je 90 stepeni. Oznaka za stepen je mali kružić napisan kod veličine, recimo za pun krug 360°. Za preciznija mjerenja se koristi dio stepena, naziva se minuta i iznosi 1/60 od stepena. Oznaka za minutu je apostrof znak, recimo za 1 stepen je 60'. Postoji još manja mjera, sekunda. Sekunda je 1/60 od minute, odnosno 1/3600 od stepena. Oznaka za sekundu je dvostruki apostrof, odnosno 1 minuta je 60".
Neka je dat ugao u kompleksnoj ravni.
Mjera pozitivno orijentisanog ugla jednaka je .
Ako su , i tri različite tačke, onda je mjera pozitivno orijentisanog ugla jednaka .[1]
Odnos između osnovnih jedinica mjere ugla
uredi- , pun krug je dva pi radijana ili 360 stepeni
- , pi radijana je 180 stepeni (često se rad izostavlja kada je pi u izrazu)
- , pi pola radijana je 90 stepeni
- , jedan radijan je 180 kroz pi stepeni, ili približno 57 stepeni, 17 minuta i 45 sekundi
Veza uglova sa trigonometrijom
urediU trigonometriji uglovi imaju poseban značaj. Tako se pomoću trigonometrijskih funkcija nekog ugla, mogu dobiti odnosi stranica trougla.
Ako se naspramna kateta označi kao , kao nalegla , a kao hipotenuza , onda se može dobiti primjer dobijanja odnosa stranica u trouglu na osnovu trigonometrijske funkcije datog ugla.
Sinus ugla:
Kosinus ugla:
Tangens ugla (nekad se obilježava i sa ):
Kotangens ugla (nekad se obilježava i sa ):
Sekans ugla:
Kosekans ugla:
Kao što se vidi uglovi su jedna od osnovnih tema proučavanja u trigonometriji i kao takvi imaju veliki značaj u toj oblasti.
Euklidove definicije
urediU Euklidovim Elementima knjiga I je dato nekoliko definicija:
Definicija 8
- Ugao u ravni je otklon jedne linije ka drugoj u ravni koje se sijeku i ne leže u liniji.
Definicija 9
- Kada su linije koje čine ugao prave i ugao je pravolinijski.
Definicija 10
- Kada prava linija siječe pravu liniju čineći jednake susjedne uglove, svaki od uglova je prav ugao, a linija koja siječe drugu se zove normalna na onu koju siječe.
Definicija 11
- Tupi ugao je ugao veći od pravog ugla.
Definicija 12
- Oštar ugao je ugao manji od pravog ugla.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Primene kompleksnih brojeva u geometriji /Radoslav Dimitrijević /07.12.2011.