Pevar Mab Emon

stoff, traditional story
Rann eus	Danvez Bro-C'hall
Diskouez a ra	Pevar Mab Emon

Ar Pevar Mab Emon (*Die vier Haimonskinder*), gant Heinz Klein-Arendt (1969) e Köln-Braunsfeld en Alamagn.

Ar Pevar mab Emon zo tudennoù eus lennegezh Europa hag a gaver da gentañ en ur romant marc'hegiezh eus an XIII^vet kantved, anvet "Renaud de Montauban". An istor-se zo ul lodenn eus ar c'helc'hiad romantoù marc'hegiezh awenet gant impalaeriezh frank Karl Veur.
Ul lod eo eus Danvez Bro-C'hall, a veze enebet ouzh Danvez Breizh.

Danvez an istor

Bevet o dije ar pevar mab Emon da vare Karl Veur. Mibien e oant d'an dug Emon (Aymon e galleg), eus Dendermonde, ha d'e wreg Aja, a vije bet c'hoar da Garl Veur. Anvet e oant Renaud (Reinhold, Renaut, Reinhout er skridoù gallek), Guichard (Guiscard pe Witsard er skridoù gallek), Alard (Alart, Adelhard, pe Adelaert) ha Richarzh (pe Richard, Ritsart, Risaert e galleg). Perc'henn e oant holl, hervez ar vojenn, war ur marc'h hepken, deuet da vezañ brudet, e anv Boyard. E koad an Ardenne hag e kastell Montalban e c'hoarvez an istor.

Ar pevar mab Emon e lennegezh Breizh

Buhez ar Pevar Mab Emon zo ur pezh-c'hoari brezhonek, ur mister, a vije bet skrivet e 1784 gant an Tregeriad Pêr ar Bruno, skolaer er C'houerc'had, diwar ur pezh gallek.
Embannet e oa bet e 1848 gant Yann-Vari Ledan^[1] hag un doare all e stumm ur romant en XX^vet kantved gant Francis Gourvil, e ti ar Gwaziou, e Montroulez e 1911. Gant Camille Le Mercier d'Erm e 1928 ez eus bet un embannadur ivez..
Renket pe adaozet eo bet e brezhoneg a-vremañ hag e peurunvan gant Pêr Bourdellez, skeudennet gant Erwan Kervella gantañ an anv a "Ar Pevar Mab Emon lesanvet Ar Pevar Marc'h Limon" hag embannet gant ar gelaouenn Skol, niverenn 36,37, 38, e 1967.

Ar pevar mab Emon e lennegezh Europa

Bout zo ur romant anvet Histoire des quatre fils Aymon a vez lakaet war gont Huon de Villeneuve, troubadour eus an XIII^vet kantved hag adembannet e 1829.

A-hervez, ar mab henañ, Renaud de Montauban, brudet gant an Ariosto en Orlando furioso, goude e gurioù evel marc'heg, a vije aet da vanac'h. Jean Froissart a zanevellas o istor en e g-Chronique (levrenn III, rannbennad xv).

E saozneg

Anavezet e oa an istor e Bro-Saoz e-kreiz an XIII^vet kantved^[2] ha William Caxton a embannas ur skrid anvet The right plesaunt and goodly historie of the foure sonnes of Aymon e 1884^[3].

Heuliadoù

Adal an XIII^vet kantved ez eus bet savet skridoù all da genderc'hel gant troioù-kaer ar pevar mab.

Maugis d'Aigremont (yaouankiz Maugis),
Mort de Maugis (marv Maugis),
Vivien de Monbranc (breur da vMaugis),
Beuve d'Aigremont (tad Maugis, Beuve d'Aigremont, breur da Girart de Roussillon ha Doon de Nanteuil)^[4].

Renaud, pe Rinaldo en italianeg, zo bet a bouez en Azginivelezh italian, er skridoù-mañ :

Morgante gant Luigi Pulci,
Orlando Innamorato gant Matteo Maria Boiardo
hag Orlando Furioso gant Ludovico Ariosto. (gwelout Renaud de Montauban.)

Levrlennadur

(fr) De Combarieu du Grès, Micheline & Subrenat, Jean. Les Quatre Fils Aymon ou Renaud de Montauban. Paris : Folio, 1983 (ISBN 978-2-07-037501-1)
Les Quatre Fils Aymon zo anv ur varrez savet gant Maoris Béjart ha Janine Charrat e 1961 ivez.
Buez ar Pêvar Mab Emon, duc d'Ordon, laqet e form eun dragedi, ha reizet en urz gant A.L.M.L., E montroulez, e ti Ledan, Impr.-Libr., e traon ru ar vur, 1848, skrid enlinenn
Huon de Villeneuve, Histoire des quatre fils Aymon, embannet gant Jean-Pierre Brès, Pariz 1829, in-32.

Pennadoù kar

Liammoù diavaez

Sellet er Wikimammenn : Pevar Mab Emon.

Ar pevar mab Emon war ul liketenn camembert!

Notennoù

↑ Embannadur 1848
↑ (fr) Les Quatre Fils Aymon, ou Renaud de Montauban – Présentation, sélection et traduction en français moderne par Micheline de Combarieu du Grès et Jean Subrenat, Paris, Gallimard, 1983, ISBN 978-2-0703-7501-1
↑ (en) Ur gentel e saozneg arnevez a voe savet evit The Early English Text Society gant N. Trubner & Co. e 1885.
↑ Geneviève Hasenohr, Georges Grente, Guy Raynaud de Lage, Louis Pichard, Michel Zink, Dictionnaire des lettres françaises – Le Moyen-Âge, Le livre de Poche, 1992, ISBN 2-2530-5662-6, pp.1257-8.

[1] Embannadur 1848

[2] (fr) Les Quatre Fils Aymon, ou Renaud de Montauban – Présentation, sélection et traduction en français moderne par Micheline de Combarieu du Grès et Jean Subrenat, Paris, Gallimard, 1983, ISBN 978-2-0703-7501-1

[3] (en) Ur gentel e saozneg arnevez a voe savet evit The Early English Text Society gant N. Trubner & Co. e 1885.

[4] Geneviève Hasenohr, Georges Grente, Guy Raynaud de Lage, Louis Pichard, Michel Zink, Dictionnaire des lettres françaises – Le Moyen-Âge, Le livre de Poche, 1992, ISBN 2-2530-5662-6, pp.1257-8.

[1]

[2]

[3]

[4]