Argil

An argil, pe kiladenn, eo ar fiñvadenn war an a-dreñv a ra un arm-tan pa lez an tenn da vont. Dont a ra eus ar gazoù produet gant tarzhadenn poultr ar munision. Izel pe uhel e c'hall bezañ hervez kalibr ar munision ha pouez an arm.

• 
  Efed an argil a gas tuellenn kanol un Howitzer 105 mm M102 war an a-dreñv.
• 
  Ar memes arm pa ne vez ket tennet gantañ

Jediñ an argil

Pa darzh kargad-poulzañ ur munision e krou un energiezh. En ur mod teorikel, ar fiñvadenn krouet gant an energiezh-mañ a vez dasparzhet en un doare kevatal etre ar vannadell hag an arm. O vezañ m’eo kalz izeloc’h pouez ar vannadell, ha kalz uheloc’h hini an arm ; o vezañ ivez m’eo dalc’het alies an arm gant brec’h an tenner (pe ur skoazell evit an armoù ponner) e vo treuzkaset tost an holl gementad fiñvadenn $p$ d’ar vannadell, eztaolet gant an darempred :

$p=m_{1}\,v_{1}=m_{2}\,v_{2}$

e-lec’h ma talv m₁ ha v₁ mas ha tizh ar vannadell, ha m₂ ha v₂ mas an arm ha tizh ar argil.

Elfennoù o deus un efed war an argil

Energiezh ar vannadell

Energiezh sinetek ar vannadell a vez eztaolet e Joul (J). Jedet e vez gant ar formulenn $E={\frac {MV^{2}}{2}}$ enni $M$ mas ar vannadell e kilogrammoù ha $V$ he zizh e metr/segondenn. Ar memes bannadell a c’hall revesiñ un energiezh disheñvel hervez kementad ha doare ar poultr, hirder ar c’hanol, stumm an douilhez pe elfennoù all.

Pouez an arm

Seul bonneroc’h an arm, seul nebeutoc’h e vo santet an argil gant an tenner.

Doare an arm

Hervez e sistem kulasenn, e sistem poulzañ (poultr pe gwinterell evit an aer wasket) pe implij ur starderez e beg ar c’hanol da skouer.

Efedoù an argil

• Un tenner a c’hall diarbenniñ an argil m’en deus tennet dija, ha lakaat e izili pe e gorf en ur mod disheñvel a-raok tennañ, ar pezh a c’hall kaout un efed war dasparzh ar boledoù ouzh ar sibl.
• An argil a lak alies kanol an arm da sevel. N’eo ket ken resis an tennadegoù e mod aotomatek pe un heuliad tennoù tost e mod damaotomatek
• Argil ar armoù-tan hiniennel galloudus (armoù-brezel pe chaseal) a c’hall bloñsañ brec’h, bruched pe skoaz an tenner.

Izelaat an argil

• Implij ur skoazell (daoubez, trebez pe fust) a c’haller ober evit stabilaat an arm da vare an tennañ.
• Ur starderez a c’hell bezañ lakaet ouzh beg ar c’hanol ivez : a-drugarez da doulloù e lak lod eus ar gazoù a ya da heul ar vannadell er c’hanol da vont kuit war ar c’hostezioù.
• Starderezioù 'zo a gas ar gazoù war-zu an nec’h evit kempouezañ uhelaat ar c’hanol da vare an tenn.
• Ur vandenn doullet a gaver war ganolioù armoù zo (evel ar Colt Anaconda pe fuzuilhoù-chase damaotomatek 'zo da skouer) da bonneraat anezhañ ha da wanaat efed an argil.

  Stag eo ar bajenn-mañ ouzh Porched an Armoù-tan