Educational Sciences

Kuramsal ve tarihsel bir değerlendirme niteliğinde olan bu makalenin amacı genelde
Türkiye’deki Milli Eğitim Bakanlığı’nı (MEB) demokratik bir sistem örneği temelinde ele almak, özelde de MEB bünyesindeki Talim ve Terbiye Kurulu’nun (TTK) işlevlerindeki
değişiklikleri irdelemektir. MEB’e ve TTK’ya dair irdelemeler, demokratik sistemlerin dayalı olduğu kuvvetler ayrılığı prensibi ile işleyen hukuk düzeni temel alınarak yapılmıştır. Bu
anlamda MEB sisteminin çağdaş hukuk düzeninin temel dayanağı olan yasama, yürütme ve yargı unsurlarından oluşan bir sistem olarak yapılandırılmış olduğu; Talim ve Terbiye
Kurulu’nun da bu düzenin temel organlarından biri olduğu varsayılmaktadır. Makalede MEB’in yapısının Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçen yeni torba yasayla değiştiği ve
Talim ve Terbiye Kurulu’nun karar organı olmaktan çıkarılarak danışma birimi haline getirildiği ileri sürülmektedir. Bu şekilde yetki ve sorumlulukların büyük ölçüde bir merkezde toplanmış olduğu, bununla birlikte MEB sisteminin daha merkeziyetçi hale
dönüşeceği, dolayısıyla daha katı ve otoriter eğilimlerin ortaya çıkacağı iddia edilmektedir. Bu bağlamda Milli Eğitim Bakanlığı sisteminin tekrar ele alınması ve Talim ve Terbiye Kurulu’nun sistem içindeki yerinin ve rolünün güçlendirilmesi gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Kuvvetler
ayrılığı

ÖZ Bu makalede Eğitim Psikolojisi adıyla bilinen bilim dalının doğuşu, gelişimi ve varoluşu irdelenmiştir. Konu hem ulusal hem de uluslararası düzlemde tarihsel bir perspektif temelinde ele alınmaktadır. Eğitim psikolojisi psikoloji ile eğitimin etkileşimi sonucu doğmuş bir alandır. Alanın doğuşunda William James, Stanley Hall, John Dewey, Edward L. Thorndike gibi otoritelerin etkin rolü olmuştur. Eğitim psikolo-jisi adı geçen otoritelerin düşünceleri bağlamında psikolojinin bir alt dalı olarak konumlanmıştır. Bu alanla ilgili Türkiye'deki çalışmalar ise 1952 yılında öğretmen yetiştiren kurumlarda okutulmakta olan pedagoji dersinin kaldırılarak yerine konan eğitim psikolojisi adlı ders ile başlamıştır. Bu süreçte eğitim psikolojisi bugün içinde konumlandırılmış olduğu eğitim bilimlerine yabancılaşmıştır. Bu yönüyle eğitime katkı sağlama noktasında işlevsizleşmektedir. Bu nedenle eğitim psikolojisi alanının psikolojinin bir alt dalı olarak konumlandırılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: psikoloji, eğitim psikolojisi, pedagoji, pedagojik psikoloji, eğitim ruhbilimi, eğitim bilimleri AN ONTOLOGIC EVALUATION ON EDUCATIONAL PSYCHOLOGY ABSTRACT This article investigates emergence, development and existence of the science branch known as Educational Psychology. The topic has been studied on the basis of a historical perspective from both national and international aspects. Educational Psychology is a field born via interaction between psychology and education. On emergence of the field, William James, Stanley Hall, John Dewey, Edward L. Thorndike played a significant role. Educational Psychology has been classified as a sub-branch of psychology with regard to thoughts of authorities mentioned. Studies in Turkey related to this field started with the course named Educational Psychology which was replaced after abolishment of Pedagogy courses taught at Teacher Training Institutions in 1952. During this process, Educational Psychology has been alienated to Educational Sciences into which it is positioned. At that point, it has become dysfunctional to contribute to education. With this regard, it is suggested that the field of Educational Psychology is to be positioned as a sub-branch of psychology.

At the base of Turkish higher education system lies the establishment of the army-founded schools in 1770s. In 1863 the first university called Darülfunun was founded. Since then the higher education system in Turkey has been reformed for several times. In nearly all of the refrom attempts the basic aim has been to meet the needs of the country and increasing demand for higher education. Recently, a rapid increase in the number of private universities throughout the country is clearly visible. Today, the number of the private universities accounts for 23 of 76 universities. The enrollment in these private universities accounts for 6.2 per cent of all students in higher education. The number of faculties in these universities accounts for 6.6 per cent of all faculties in all universities. Most of the private universities are located in İstanbul, Ankara and Izmir and the instruction in these universities are implemented in a foreign language. Expansion of the private universities can contribute to increase the schooling rate, which is 18 percent now at the higher education level. The point is that there has always been an effort to change univers ities in Turkey to respond to the needs of the society whereas universities generally have been institutions that change society. A suggestion for the private universities is that they should look for strategies that make them unique-not same or similar. Some of them may concentrate on graduate education while some them on research, or social sciences etc.

It is tried to improve education by underlying reform endeavors in the whole world. But in these endeavors, a problem of becoming meaningless is experienced. Because it attracts attentions that most endeavors performed for education as usage of technology, standardization, accreditatio n were discussed, learned, implemented in different significations previously. In this article, implementations become a current issue under the title of reforming education will be discussed. Dialectic discussions revealed in this article can be useful to mirror to the steps especially mentioned under the title of reform in education recently. In this context, wrongs will be tried to be found out within corrects and corrects within wrongs by discussing educational models and thoughts at the dialectic point of view. Thoughts having characteristics of thesis and antithesis presented in this article can make contribution to approaching projects perceived as exaggerated projects for education from a critical view point.

Eğitime dair çok şeyler yapılmaktadır Dünden bugüne geldiğimizde şunu ifade etmek mümkündür: Eğitim önem verilen bir alandır. Özellikle iki binli yıllardan bu yana eğitim için azımsanmayacak ölçüde kaynak harcanmaktadır. Bütçenin en büyük payı eğitim için ayrılmaktadır. Yeni okullar yapılmakta, öğretmen sayısı artmakta, müfredatlar değişmektedir. Teknoloji kullanımı yaygınlaşmakta, ders kitapları yenilenmektedir. Ulusalar arası eğitim kurumlarıyla bağlantılı faaliyetler yürütülmekte, ortak programlar düzenlenmekte, diplomalar verilmektedir. Türkiye'de eğitime karşı Türkiye'nin eğitimi Kısacası eğitime dair Türkiye'de bir şeylerin yapıldığı yadsınamaz. Ancak yüzleşmemiz gereken gerçek şu ki; Türkiye'de eğitim adına yapılanlardan Türkiye'nin eğitimi diyebileceğimiz ürünler, renkler, sonuçlar çıkmadı. Enderun Osmanlı'nın okuluydu, Ahilik Selçuklu medeniyetinin kurumuydu. Millet mektepleri, köy enstitüleri de yeni kurulan Türkiye'nin okuluydu. Şimdiki mesele ise; işte Türkiye'nin eğitimi, okulu budur diye gösterebileceğimiz bir kurumun olmamasıdır. Bu durumda öncelikle belirtelim ki; yüzüncü yılına hazırlanan Türkiye için özgün bir eğitim sistemi yaratılmak durumundadır. Yeni yüzyılın ilk çeyreğinin sonlarına doğru dünyaya Enderun gibi karizmatik, köy enstitüleri gibi manifesto niteliğinde bir "Türk Eğitimi-Türk Okulu" imgesini sunabilmek gerekir. Türkiye'nin eğitimi yaratılamazsa Türkiye'de eğitim olur. Bu ise Türkiye'yi uluslar arası sermaye çevrelerinin ve siyasal güçlerin kendi amaçlarını gerçekleştirmek için eğitimsel faaliyet yaptıkları bir ülke haline getirir. Kendi sınırları içinde öznesinin başkası olduğu eğitim faaliyetlerinin gerçekleştiği bir ülke olmaktansa kendi sınırları içinde eğitim adına gerçekleştirilecek çalışmaların öznesi olan bir ülke olmak daha önemlidir. Bu bilinç temelinde Türkiye'nin eğitim için yarının ne olacağı belli olmayan bir "piyasa" ve çok şeyin düzensiz bir şekilde alınıp satıldığı bir "bitpazarı" haline gelmemesine dikkat edilmelidir. 1 Prof. Dr. İrfan Erdoğan şuan İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi'nde görev yapmaktadır. Elektronik posta irtibat adresi:

Eğitim ve öğretim için son 25 yıldır belli başlı adımlar atılmakta, çalışmalar yapıl-maktadır. Ancak eğitim için uygulanan modellerin ötekileştirilen bir başka modelden hız alarak biçimlendiği görülmektedir. Mesela merkeziyetçi-ademi merkeziyetçi eğitim, kamu okulları-özel okullar, öğretmen merkezli-öğrenci merkezli eğitim gibi ikilem durumlarıyla ilgili seçeneklerden birisi her halükarda doğruymuş gibi sunul-maktadır. Oysa ikilem olarak sunulan birçok eğitim durumlarının sanıldığı ölçüde biri, diğerinin zıddı olmayabilir. İşte bu makalede son yıllarda eğitimi reforme etmek için başlatılan çalışmalar paralelinde tezahür eden kaynakların arttırılması, Mc.Okullaşma fenomeni, stan-dartlaşma ve akredidasyon gibi süreçler tartışılmaktadır. Eğitim için doğru olduğu varsayılan modeller ve düşünceler diyalektik bir bakış açısıyla tartışılarak "doğru" varsayılan yargıların içinde yanlışlar, "yanlış" varsayılan düşüncelerin içinde de doğrular bulunmaya çalışılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Eğitimde değişim, standardizasyon, akreditasyon, teknoloji, Mc. Okullaşma EVALUTIONS ON CHANGES IN EDUCATION ABSTRACT For the sake of education and instruction, definite initiatives have been done and studies have been conducted for last 25 years. Nevertheless, the models applied in education are usually shaped by otherization of a counter previous model. In the relevant literature, the dilemmatic conceptions such as centralized-decentralized education, public schools-private schools, teacher centered-student centered education have been presented as either one edge is correct or the other. However, in contrast to the dominant belief, the educational conceptions which are formulated in a dilemmatic fashion may not be composed of two options that are the exact opposites of each other. Therefore, in this review, the resources enhancement, McSchools phenomenon, standardization and accreditation processes were discussed in the light of the studies initiated in order to reform education in recent years. The models and ideas, which have been assumed to be true for education, were scrutinized from a dialectical perspective to discover the "wrongs" in the judgements posited as right and the "rights" in the judgements posited as wrong.

Geçen hafta yani 23 Mayıs 2014 tarihinde İtalya'da 1300'lü yıllarda açılmış olan bir üniversitede dünyadaki eğitim reformlarıyla ilgili bir konuşma yaptım. Ömrünü aynı binalarda yedi yüzyılı aşkın bir süredir kapanmadan sürdüren bir kurumda bulunmak büyüleyiciydi. Yine yıllar önce Avrupa'da inşası altı yüzyıl süren mabetlerden etkilenip, uygarlığın var olan sistem içinde emek çekilerek geliştiğini düşünmüştüm. Güç sahibi kişilerin geleceği, medeniyet inşasına, kendilerini unutturmayacağını düşündükleri eylemlerle değil, nefislerini aşıp, daha önceden başlayan sürece hizmet ederek katkı sağladıklarını düşünüp hayran olmuştum. Görev yaptığım İstanbul Üniversitesinde ve değişik zamanlarda verdiğim konferanslarda yirmi yılı aşkın bir süredir dünya eğitim sistemlerini irdelemekteyim. Sistemleri araştırırken dikkatimi çeken hususlardan biri şudur ki; ele aldığım ülkeleri anlatırken başvurduğum verilerin eski olması hiçbir şeyi değiştirmemekte. Çünkü ülkelerin eğitim sistemi, kavramları ve kurumları itibarıyla dün nasılsa bugün de aynı özelliklere sahip. Bu yüzden değişik eğitim sistemlerini ele aldığım ve ilk kez 1995 yılında ilk baskısı yapılan Çağdaş Eğitim Sistemleri 1 adlı kitabın 2014 yılında yeni baskısını hazırlarken de kayda değer bir değişiklik yapma gereği duymadım. Çünkü Batı eğitim sistemleri ana çerçevesini ve ruhunu büyük ölçüde korumaktadır. Bilhassa Avrupa'da yedi yüzyıllık eğitim kurumları bulunmaktadır. Lise, akademi, seminer gibi kavramlar yaklaşık iki bin beş yüzyıldır kullanılmaktadır. Eğitim budur işte. Sürekliliği olan bir kurum veya süreç. Ancak bizde eğitim, tarih boyunca böyle anlamlandırılmadı. Eğitime dair kavram, kurumlar ve süreç ne varsa sürekli değiştirildi. Yüzyılları kapsayan bir zaman diliminde değil çeyrek asır kadar süren bir dönemde de bile hep değişikliklerle yüz yüze kaldık. İşte bu yüzdendir ki; Türk eğitim sistemi ile ilgili yaptığımız değerlendirmeleri her daim güncelleme gereği duymaktayız. Buna mecburuz, çünkü Türkiye'deki eğitim sistemi anlamlı veya anlamsız sürekli değişmektedir. Değişiklik denince özü koruyarak gerçekleştirilecek dönüşüm de anlaşılabilir ama bizdeki değişiklikler ilginçtir ki açma ve kapatmalarla dolu bir seyre tekabül etmektedir. Örneğin medreseler vardı; Tanzimat ile birlikte kapatılmaya başlandı. Akabinde mektepler açıldı. Cumhuriyetle birlikte de mekteplerimiz okullara dönüştürüldü. Eğitim Tarihicileri bu seyri medrese, mektep ve okul dönemi olarak adlandırır. Bu dönemlere yeni mektep ve yeni okul gibi akımlar da sığdırıldı. Ayrıca köy enstitüleri, millet mektepleri, aşiret mektepleri ve çok önceleri de Enderun gibi kurumlar açıldı ve kapatıldı. Kurum adları da aynı şekilde değişti ve bu da açma ve kapatma kadar fonksiyonel oldu. Bu arada örgün eğitim kademelerinin süresi de aynı şekilde sıkça değiştirildi. Kavramlar da öyle. Muallim, hoca, öğretmen… Müfettiş, denetmen ve son olarak maarif müfettişi 2 … Kısacası kurumları ve kavramları sık değiştiriyoruz. Kişileri de çok sık değiştiriyoruz. Zira Bakanların, üst düzey yetkililerin görev yaptıkları süre bunu çarpıcı bir şekilde gösteriyor… Açma, kapatma, değiştirme, adıyla teamül haline gelen bu durum günümüzde de devam ediyor. Son elli yıl içinde yapılanlara bir göz atalım isterseniz. Fen ve Anadolu liseleri açıldı. Üçer yıl süren ilk ve ortaokullar dönüştürülüp yerine sekiz yıl süren ilköğretim okulları açıldı. Üç yıl olan liseler dört yıla çıkarıldı. İmam Hatip okullarının ve yabancı okulların orta kısmı kapatıldı. Aradan bir müddet geçti ve tekrar dörder yıl sürecek olan ilk ve ortaokullar açıldı. Bu arada liseler kademeli bir şekilde Anadolu liselerine 3 dönüştürüldü. Aslında Anadolu liseleri kapatıldı. Belki de kim bilir bir düşünürün dediği gibi bir şeyler açarak bir şeyler kapatıldı.

Bu makalede karşılaştırmalı eğitim alanı ve bu alanın Türk eğitim sistemi açsından önemi ele alınmaktadır. Makalede sunulan bilgiler alan taraması ile elde edilmiştir. Makalede karşılaştırmalı eğitim'in tanımı, amaçları, yöntemi, tarihçesi sunulmaktadır. Ayrıca karşılaştırmalı eğitimin Türkiye açısından önemi de ele alınmaktadır.

Anahtar kelimeler: Karşılaştırmalı eğitim, Türkiye

Abstract

In this article, the field of Comparative Education and the importance of this field in terms of Turkish educational system are discussed. The knowledges presented in the article has been collected by the review of literature in the field. In addition the definition, the goals and the history of the comparative education is dealed with in the article.

Key words: Comparative Education, Turkey,