Haqana

Haqana (ivr. ‏הַהֲגָנָה‏‎) — 1920–1948-ci illər arasında Britaniya Fələstinində yəhudi əhalisinin əsas sionist yarımhərbi təşkilatı. Bu, 1948-ci ildə ləğv edilmiş və İsrail Müdafiə Qüvvələrinin fundamentinə çevrilmişdir.

Əvvəllər mövcud olan milislərdən yaradılan Haqananın ilkin məqsədi yəhudi yaşayış məntəqələrini ərəb hücumlarından qorumaq idi. Təşkilat Britaniya mandatı dövründə Fələstindəki yəhudi icmasına cavabdeh olan rəsmi dövlət orqanı olan Yəhudi Agentliyinin nəzarətində idi. İkinci Dünya müharibəsinin sonuna qədər Haqananın fəaliyyəti orta səviyyədə idi. Qrup Polşadan gizli hərbi dəstək almışdır. Haqana Ox dövlətlərinin Şimali Afrikadan Fələstinə hücum etməsi halında britaniyalılarla əməkdaşlıq etməyə çalışmışdır.

İkinci Dünya müharibəsinin sona çatması və Birləşmiş Krallığın yəhudi immiqrasiyasına qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırmaqdan imtina etməsi ilə Haqana Britaniya hakimiyyətinə qarşı təxribatçı fəaliyyətə keçmişdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 1947-ci ildə Fələstinin bölünmə planını qəbul etdikdən sonra Haqana Fələstin yəhudiləri arasında ən böyük döyüş qüvvəsinə çevrilmiş və vətəndaş müharibəsi zamanı ərəb qüvvələri üzərində qələbə əldə etmişdir. İsrailin müstəqillik əldə etməsindən və 1948-ci ildə Ərəb-İsrail müharibəsinin başlamasından qısa müddət sonra Haqana ləğv edilmiş və dövlətin rəsmi ordusuna çevrilmişdir.

Əlavə ədəbiyyat

• Joseph, Dov. The faithful city: the siege of Jerusalem, 1948. Simon and Schuster. 1960. LCCN 60-10976. OCLC 266413.
• Efraïm Karsh. The Arab–Israeli Conflict – The Palestine War 1948. Osprey Publishing. 2002. ISBN 978-1-84176-372-9.
• Harry Levin. Jerusalem Embattled – A Diary of the City under Siege. Cassels. 1997. ISBN 0-304-33765-X.
• Benny Morris. The Birth Of The Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge University Press. 2004. ISBN 978-0-521-00967-6.
• Ilan Pappé. La guerre de 1948 en Palestine. La fabrique éditions. 2000. ISBN 978-2-264-04036-7.
• Eugène Rogan; Avi Shlaim; və b. La guerre de Palestine 1948: derrière le mythe. Autrement. 2002. ISBN 978-2-7467-0240-0.
• Bregman, Ahron. Israel's Wars: A History Since 1947. London: Routledge. 2002. ISBN 978-0-415-28716-6.
• Niv, David. The Irgun Tsva'i Leumi. Jerusalem: World Zionist Organization: Department for Education and Culture. 1980.
• "Text of the British White Paper Linking Jewish Agency to Zionist Terrorism in Palestine". The New York Times. July 25, 1946. səh. 8.
• Zadka, Dr. Saul. Blood in Zion, How the Jewish Guerrillas drove the British out of Palestine. London: Brassey's. 1995. ISBN 978-1-85753-136-7.
• Tobias, Jim G.; Zinke, Peter. Nakam — Jüdische Rache an NS-Tätern (alman). 173 Seiten. Hamburg: Konkret Literatur Verlag. 2000 [1944–1947]. ISBN 978-3-89458-194-7.
• Bergman, Ronen. "Kollek was British informer". Ynet news. 29 March 2007. 24 February 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 February 2022.

Xarici keçidlər

• Official Haganah website
• The Haganah, from the Jewish Virtual Library
• Lexicon of Zionism: Haganah (Israeli Ministry of Foreign Affairs)
• The Haganah: History of the Israeli Underground Defense force, by the ZIIC
• From Hashomer to the Israel Defense Forces Armed Jewish Defense in Palestine, by Me'ir Pa'il