Fərqanə
| Şəhər | |||
| Fərqanə | |||
|---|---|---|---|
| Fargʻona, Фарғона | |||
 | |||
|
|||
| 40°23′11″ şm. e. 71°47′11″ ş. u.HGYO | |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Əsası qoyulub | 1876 | ||
| Sahəsi |
|
||
| Mərkəzin hündürlüyü | 590 m | ||
| İqlimi | Kontinental iqlim[d] | ||
| Saat qurşağı | |||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
|
||
| Rəsmi dili | |||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Poçt indeksi | 712000–712200, 150100 | ||
| Digər | |||
| fergana.uz | |||
|
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Fərqanə (özb. Farg'ona [Фарғона]) — Özbəkistanda şəhər. Şərqi Özbəkistanda Fərqanə vadisində yerləşir. Qırğızıstan və Tacikistan sərhədlərindədir. Əhalisi 182,800 nəfərdir (1999). 420 km qərbində Daşkənd, 75 km şərqində Əndican şəhərləri var. Böyük İskəndərin çatdığı ən son bölgə olduğu təxmin edilir.
Mahmud Qaşqarlı, Türk dilinin ən əski və dəyərli sözlüklerinden Divanu Lügati't-Türkdə;
"Oğuzlarla Oğuzlara uyanlara görə "kənd", Türklərin böyük bir qisminə görə "şəhər" deməkdir. Bundan alınaraq "Fərqanə" qəsəbəsinə "Özkənd" adı verilmişdir, "kəndimizin şəhəri" deməkdir."[2] və burada "الا Ala" "Fərqanəyə yaxın bir yaylaq adı."[3] Ala adında bir yayla olduğunundan söz eder.
Bejshu'nun Çinə Kronik üçüncü bölümündə (VII. yüz il başlarında) Fərqanə, Boxan adı ilə tanınır.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Fərqanə, əski şimal İpək yolu güzergahı üzərində 2600 km uzunluğunda olan yol, Qaşğar, indiki Kansu əyalətindəki Wuwei (武威市) və Wushao Ling Geçiti üzerinden əski Çinnin paytaxtı olan Xi'ana ulaşırdı.
Fergana, eski Zərdüşt edebiyatında Zərdüşt'ün vatanı kabul edilmektedir. Coğrafi konumu itibariyle eski devirlerde bölgede hüküm sürmeye çalışan komutanların ilk hedeflerinden biri olmuştur. Böyük Moğollar imperiyasının qurucusu Zahirəddin Mahmud Babur burada doğulmuş ve dövlətini burada qurmuşdur.
1873-cü ildə rusların hakimiyyəti altına düşən şəhər o dönəmdə bugünkündən 20 km kuzeydoğuda yer almaktaydı. Kısa süre sonra bugünkü yerine taşındı ve Ruslar tarafından "Yeni Margelan" adı verildi. 1910cu ildə dönemin valisi Skobelev tərəfindən öz adı verilen şəhər, 1920-ci ildə bolşeviklərin nəzarətinə keçdi ve hazırkı adı ilə tanınmağa başlandı.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ https://www.farstat.uz/uz/rasmiy-statistika/demography-2.html.
- ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 344
- ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 82.