Enargit

Enargit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya	Mineral
Formul (təkrarlanan vahid)	Cu₃AsS₄
Strunz təsnifatı	II/B.07
Xüsusiyyətləri
Kristalloqrafik sinqoniya	rombik[d]
Zolaq rəngi	qara
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Enargit – Cu₃AsS₄ - (yun. enarges ) Rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: nadir.

Xassələri

Rəng – poladı-bozdan qonuruçalarlı qarayadək; Mineralın cizgisinin rəngi – bozumtul-qara; Parıltı – güclü, yarımmetal; bəzən tutqun; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,4-4,5; Sərtlik – 3,5; Kövrəkdir; Ayrılma – {110} üzrə mükəmməl, {100} və {010} üzrə aydın; Sınıqlar – qeyri-hamar; Başqa xassələr – zəif elektrik keçiricisidir; Morfologiya – kristallar: vertikal cizgili, sütunvari, lövhə şəkilli; İkiləşmə: xaçvari ikiləşmələr, ulduzabənzər üçləşmələr; Mineral aqreqatları: dənəvər kütlələr, püruzlar.

Mənşəyi və yayılması

Orta- və aşağı temperaturlu hidrotermal damarlarda və metasomatik yataqlarda rast gəlir. Əsasən mis-kolçedan, mis-porfir, pirit-enargit yataqlarında qeyd edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: pirit, xalkopirit, sfalerit, qalenit, bornit, xalkozin, lyutsonit. Mineralın tapıldığı yerlər: Byutt (ABŞ); Çukikamata və Quanako (Çili); Sero-de-Pasko (Peru); Sumeb (Namibiya); Kounrad (Qazaxıstan). Azərbaycanda enargit əsasən Bittibulaq mis-mərgümüş yatağında toplanmışdır. Az miqdarda o, həmçinin Filizçay və Ağdərə yataqlarında, Çıraqdərə-Toğanalı filiz sahəsində, Qaladərəsi, Səfərli filiz təzahürlərində, Tutqunçay hövzəsinin qızıl filizi zolağında və b. qeyd edilir.

Tətbiqi

Böyük yığınları Cu və As filizi kimi istifadə edilir.

Mənbə

• Azərbaycan mineralları. Bakı: "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004

Xarici keçidlər

• THE MINERAL ENARGITE